پیوست 6 : روش محاسبه ضریب کاهش انتقال حرارت طرح
پ6-1 محاسبه ضریب کاهش انتقال حرارت فضاهای کنترل نشده
در محاسبه ضریب انتقال حرارت طرح، در صورت وجود فضا یا فضاهای کنترل نشده، لازم است ضریب کاهش انتقال حرارت مربوط به آن‌ها تعیین شود.
با توجه به آنکه اختلاف دمای فضای داخل با فضاهای کنترل نشده کمتر از اختلاف دمای فضاهای داخل و خارج است و در نتیجه مقدار انتقال حرارت از جدارهای مجاور فضای کنترل نشده کمتر از مقدار انتقال حرارت از جدارهای مجاور خارج است، لازم است این موضوع، با استفاده از یک ضریب کاهش، در محاسبات لحاظ شود.
به این ترتیب، تعیین ضریب کاهش انتقال حرارت هر یک از فضاهای کنترل نشدة ساختمان و منظور کردن آن در محاسبه انتقال حرارت اجزای مجاور این فضاها، ضرورت می‌یابد.
در جهت ساده‌سازی طراحی، می‌توان از محاسبه دقیق ضریب کاهش انتقال حرارت فضای کنترل نشده صرفنظر کرد. در این صورت، ضریب کاهش انتقال حرارت آن فضا برابر یک (1/0) در نظر گرفته خواهد شد.
ضریب کاهش یک فضای کنترل نشده با استفاده از رابطه پ 6-1 به‌دست می‌آید:
| (پ6-1) |
| ԏ: ضریب کاهش انتقال حرارت فضای کنترل نشده | [m2] |
| Ae: مساحت خالص جدار بین فضای کنترل نشده و خارج | [W/m2K] |
| Ue: ضریب انتقال حرارت سطحی جدار بین فضای کنترل نشده و خارج | [m2] |
| Ai: مساحت خالص جدار بین فضای کنترل نشده و فضای کنترل شده | [W/m2K] |
| Ui: ضریب انتقال حرارت سطحی جدار بین فضای کنترل نشده و فضای کنترل شده |
توضیحات:
1- ضریب کاهش انتقال حرارت جدارهای مجاور فضای خارج برابر یک است.
2- ضریب کاهش انتقال حرارت هر یک از جدارهای مجاور فضای کنترل نشده برابر ضریب کاهش انتقال حرارت محاسبه‌شده برای آن فضای کنترل نشده است. در صورت عدم تمایل به انجام محاسبه فوق، ضریب کاهش انتقال حرارت جدارهای مجاور آن فضا باید برابر یک در نظر گرفته شود.
3- اگر طراح بخواهد جدارهای میان فضای کنترل نشده و فضای خارج را عایق‌کاری حرارتی نماید، در محاسبه ضریب انتقال حرارت طرح می‌تواند به جای جدارهای میان آن فضای کنترل نشده و فضاهای کنترل شده، تمام جدارهای میان فضای کنترل نشده مذکور و فضای خارج را در رابطه فوق قرار دهد. در این حالت، در مورد جدارهای میان آن فضای کنترل نشده و خارج، باید به جای ضریب کاهش انتقال حرارت، ضریب در محاسبه وارد کند، زیرا:
ԏi. Ai.Ui = (1 -ԏi ).Ae.Ue
شکل پ 6 -1 موقعیت جدارهای مجاور خارج و مجاور فضای کنترل نشده در پلان شماتیک سه نمونه ساختمان
رابطه پ 6-1 تا زمانی معتبر است که تهویه فضای کنترل نشده به‌صورت مستقل انجام شود. در صورتی که هوای تازه فضای کنترل نشده از فضای کنترل شده تأمین گردد، ضریب کاهش با استفاده از رابطه پ 6-2 به‌دست می‌آید:
| (پ6-2) |
| n: | تعداد دفعات تعویض هوای فضای کنترل نشده از طریق فضای کنترل شده | [l/h] |
| V: | میزان تعویض هوای فضای کنترل نشده از طریق فضای کنترل شده | [m3/h] |
-------------------------------------------------------------------------------- پیوست 7 – ضرایب هدایت حرارت مصالح متداول --------------------------------------------------------------------------------
ضرایب هدایت حرارت مصالح متداول
مقادیر مندرج در این پیوست در محاسبات هر دو روش طراحی عایق‌کاری حرارتی (الف و ب) به کار می‌رود، مگر آنکه نهاد دارای صلاحیت قانونی، با رعایت استانداردهای ملی، ضرایب حرارتی دیگری برای مصالح، تعیین کرده باشد.
| مصالح | وزن مخصوص خشک [kg/m3] | ضریب هدایت حرارت مؤثر [w/m.K] |
| 1. اندود و ملات آهکی یا سیمانی | بیش از 2000
1800 تا 2000 1600 تا 1800 1450 تا 1600 1250 تا 1450 1000 تا 1250 750 تا 1000 500 تا 750 |
1/80
1/30 1/00 0/80 0/70 0/55 0/40 0/30 |
| 2. بتن و فرآورده‌های بتنی
بتن‌های با سنگدانه متداول (سیلیسی، سیلیسی-آهکی و آهکی): متراکم
متخلخل
مسلح:[1] درصد میل گرد: بین 1 تا 2 درصد درصد میل گرد: بیش از 2 درصد |
2300 تا 2600 2000 تا 2300
1800 تا 2000 1600 تا 1800
2300 تا 2400 بیش از2400 |
2/00 1/65
1/35 1/15
2/30 2/50 |
| بتن با سنگدانه سرباره کوره آهن‌گدازی:
– متراکم: – با ماسه رودخانه‌ای یا معدنی – با سرباره داندان – متخلخل: با کمتر از 10 درصد ماسه رودخانه |
2000 تا 2400 2100 تا 2300 1600 تا 2000 |
1/4 0/8 0/7 |
| بتن سبک‌دانه:
– با پوکه طبیعی یا سربارة منبسط متخلخل (چگالی ظاهری سنگدانه حدود 750)[2]: – با ذرات ریز یا با ماسه
– بدون ذرات ریز و بدون ماسه – با خاکستر بادی سینترشده (چگالی ظاهری سنگدانه حدود 650)2 – با سنگدانه سبک پومیس (چگالی ظاهری سنگدانه حدود 600) 2 – با رس منبسط یا شیست منبسط: – چگالی ظاهری سنگدانه بیش از 350 و عیار سیمان بیش از 300 2: – با ماسه رودخانه بدون ماسه سبک – با ماسه رودخانه و ماسه سبک – چگالی ظاهری سنگدانه بین 350 و550 و عیار سیمان بیش از 300 2: – با ماسه سبک و حداکثر 10% ماسه رودخانه – با ماسه سبک و بدون ماسه رودخانه – چگالی ظاهری سنگدانه کمتر از 350 و عیار سیمان کمتر از 250 2: – با ماسه سبک و بدون ماسه رودخانه – بدون ماسه و با عیار سیمان کم |
1400 تا 1600 1200 تا 1400
1000 تا 1200 1000 تا 1200 950 تا 1150
1600 تا 1800 1400 تا 1600
1200 تا 1400 1000 تا 1200
800 تا 1000 600 تا 800 کمتر از 600 |
0/52 0/44
0/35 0/35 0/46
1/05 0/85
0/70 0/46
0/33 0/25 0/20 |
| بتن با سنگدانه بسیار سبک:
– متشکل از پرلیت یا ورمیکولیت (از 3 تا 6 میلی‌متر) اجرای درجا: – نسبت: 1 به 3 – نسبت: 1 به 6 – لایه‌های بتن متشکل از ورمیکولیت ساخته شده در کارخانه |
600 تا 800 400 تا 600 400 تا 450 |
0/31 0/24 0/19 |
| بتن هوادار اتوکلاو شده[3]:
– چگالی اسمی: 800 – چگالی اسمی: 750 – چگالی اسمی: 700 – چگالی اسمی: 650 – چگالی اسمی: 600 – چگالی اسمی: 550 – چگالی اسمی: 500 – چگالی اسمی: 450 – چگالی اسمی: 400 |
775 تا 825 725 تا 775 675 تا 725 625 تا 675 575 تا 625 525 تا 575 475 تا 525 425 تا 475 375 تا 425 |
0/29 0/27 0/25 0/23 0/21 0/19 0/18 0/16 0/15 |
| بتن با خرده چوب:
– ساخته شده با تراشه‌های چوب و سیمان |
450تا650 |
0/16 |
| موزاییک | 2000 تا 2300
1800 تا 2000 |
1/65
1/35 |
| 3. بتونه درزها، مواد آببندی و گرماشکنی [4]:
سیلیکون خالص سیلیکون خمیری سیلیکون اسفنجی پلی‌یورتان پی‌وی‌سی قابل انعطاف با 40 درصد روانساز پلی‌یورتان اسفنجی پلی‌اتیلن اسفنجی |
1200
1450 750 1300 1200 70 70 |
0/35
0/50 0/12 0/21 0/14 0/05 0/05 |
| 4. پلیمرهای متراکم متداول در ساختمان
– کائوچو طبیعی – کائوچو اسفنجی – کائوچو سخت – پلی‌ایزو بوتیلن – پلی‌سولفور – بوتادی‌ان – آکریلیک – پلی‌آمید (نایلون) – رزین فنلی – رزین پلی‌استر – پلی‌اتیلن چگالی زیاد (HD) – پلی‌اتیلن چگالی کم (LD) – پلی‌پروپیلن – پلی‌پروپیلن با 20 درصد الیاف شیشه – پلی‌استایرن – پلی متیل متاکریلات (آلتوگلاس، پلکسی گلاس) (PMMA) – پلی وینیل کلراید (PVC) – پلی‌کلروپرن (نئوپرن) – بوتیل (ایزو بوتن) سخت با اجرای گرم – اتیلن پروپیلن دین منومر (EPDM) – پلی‌تترا فلوئورو اتیلن (PTFE) – رزین اپوکسی – پلی‌یورتان – پلی‌استات – پلی‌کربنات |
910 70 1200 930 1700 980 1050 1150 1300 1400 980 920 910 1200 1050 1180 1390 1240 1200 1150 2200 1200 1200 1410 1200 |
0/13 0/06 0/17 0/20 0/40 0/25 0/20 0/25 0/30 0/19 0/50 0/33 0/22 0/25 0/16 0/18 0/17 0/23 0/24 0/25 0/25 0/20 0/25 0/30 0/20 |
| 5. چوب و فراورده‌های گیاهی
چوبهای طبیعی: – بلوط، الش، زبان گنجشک، زیزفون، قان یاغوشه، درختان میوه دار: – چگالی نرمال متوسط kg/m3 650 تا 800 و رطوبت 15 درصد – چگالی نرمال متوسط kg/m3 500 تا 650 و رطوبت 15 درصد – چوب درخت‌های صمغی بسیار سنگین (برگ ریز): – چگالی طبیعی بیش از 700kg/m3 – کاج نقره ای، کاج سواحل دریا چگالی طبیعی kg/m3 500 تا 600 – کاج یا صنوبر، اپیسه آ چگالی طبیعی kg/m3 350 تا 500 – تبریزی، اکومه چگالی طبیعی kg/m3 350 تا 500 |
600 تا 750 450 تا 600
600 تا 750 450 تا 600 300 تا 450 300 تا 450 |
0/23 0/15
0/23 0/15 0/12 0/12 |
| چوبهای طبیعی خاص:
– بالزا – چوبهای سنگین |
60 تا 120 800 تا 1000 250 تا 300 |
0/054 0/29 0/067 |
| صفحات پایه چوبی:
– صفحات تخته چندلا
– صفحات با تراشه‌های پولکی جهت‌یافته (OSB) – صفحات با تراشه‌های چسبیده با سیمان – صفحات با ذرات چوب (نئوپان) |
750 تا 900 600 تا 700 500 تا 600 450 تا 500 350 تا 450 250 تا 350 کمتر از 250 کمتر از 650 کمتر از 1200 640 تا 820 450 تا 640 270 تا 450 180 تا 450 |
0/24 0/21 0/17 0/15 0/13 0/11 0/09 0/13 0/23 0/18 0/15 0/13 0/10 |
| – پانل‌های ساخته‌شده از الیاف چوب | 450تا550
350تا450 250تا350 |
0/11
0/10 0/08 |
| چوب پنبه:
– متراکم – انبساط یافته خالص – انبساط یافته به هم چسبیده با قیر یا با صمغ‌های مصنوعی |
کمتر از 500
100تا150 150تا250 |
0/10
0/049 0/055 |
| کاه فشرده | 300تا400 | 0/12 |
| 6. خاک و خشت
شن و ماسه رس یا لای (سیلت) خشت، گل، خاک تثبیت‌شده، بلوکهای رسی متراکم |
1700 تا 2200
1200 تا 1800 1770 تا 2000 |
2/0
1/5 1/1 |
| 7. سفال، کاشی
چگالی اسمی: 2400 چگالی اسمی: 2300 چگالی اسمی: 2200 چگالی اسمی: 2100 چگالی اسمی: 2000 چگالی اسمی: 1900 چگالی اسمی: 1800 چگالی اسمی: 1700 چگالی اسمی: 1600 چگالی اسمی: 1500 چگالی اسمی: 1400 چگالی اسمیر: 1300 چگالی اسمی: 1200 چگالی اسمی: 0100 چگالی اسمی: 1000 |
2300 تا 2400
2200تا2300 2100تا2200 2000تا2100 1900تا2000 1800تا1900 1700تا1800 1600تا1700 1500تا1600 1400تا1500 1300تا1400 1200تا1300 1100تا1200 1000 تا 1100 کمتر از 1000 |
1/04
0/98 0/92 0/85 0/79 0/74 0/69 0/64 0/60 0/55 0/50 0/46 0/41 0/38 0/34 |
| 8. سنگ‌ها
سنگ‌های آذرین درونی و دگرگونی: – گنایس، پرفیر – گرانیت – شیست، اسلیت (سنگ لوح) سنگ‌های آتشفشانی: – بازالت – تراکیت، آندزیت – سنگ‌های طبیعی متخلخل (گدازه) سنگ‌های آهکی: – مرمر – خیلی سخت – سخت – نیمه سخت – نرم با سختی 2 و 3 – خیلی نرم ماسه سنگ‌ها: – کوارتزی – سیلیسی – آهکی سنگ‌های چخماق (فلینت) و سنگ‌های ساینده و پومیس: – فلینت – سنگ ساینده
– پومیس سنگ مصنوعی |
2300 تا2900 2500تا2700 2000تا2800
2700تا3000 2000تا2700 کمتر از 1600
2600تا2800 2200تا2590 2000 تا2190 1800تا1990 1600تا1790 کمتر از 1590
2600تا2800 2200تا2590 2000تا2700
2600تا2800 1900تا2500 1300 تا 1900 کمتر از 400 1750 |
3/5 2/8 2/2
1/6 1/1 0/55
3/5 2/3 1/7 1/4 1/1 0/85
2/6 2/3 1/9
2/6 8/1 0/9 0/12 1/3 |
| 9.شیشه و اسفنج شیشه
شیشه اسفنج شیشه (شیشه متخلخل) |
2700 120 تا 130 130 تا 140 140 تا 180 |
1/1
0/05 0/055 0/063 |
| 10. صفحات سیمانی
الیافی
سلولزی
|
1800 تا 2200
1400 تا 1800 1400 تا 1800 1000 تا 1400 |
0/95
0/65 0/46 0/35 |
| 11. عایق‌های حرارتی پلیمری
پلی‌استایرن منبسط (اصطلاحاً یونولیت یا پلاستوفوم): – پلی‌استایرن برش خورده در بلوکهای قالبی تولیدشده به‌صورت منقطع، یا – قالب‌گیری شدة ممتد بدون پوسته سطحی
– پلی‌استایرن اکسترود شده با حفره‌های پر از: – هوا یا گاز کربنیک: – ضخامت کمتر یا مساوی 60 میلی‌متر – ضخامت بیش از 60 میلی‌متر – HCFC –:CFC – بدون پوسته سطحی – با پوسته سطحی |
7 تا 10 10 تا 13 13 تا 15 15 تا 19 19 تا 24 24 تا 29 29 تا 40 بیش از 40
28 تا 40 28 تا 40 25 تا 40
25 تا 40 25 تا 40 |
0/056 0/050 0/047 0/044 0/042 0/040 0/039 0/038
041/0 046/0 035/0
033/0 031/0 |
| پلی‌وینیل کلراید (PVC) منبسط‌شده | 25 تا 35
35 تا 48 |
0/031
0/034 |
| اسفنج پلی‌یورتان یا پلی‌ایزوسیانورات مطابق استاندارد ملی ایران:
– صفحات ممتد منبسط شده با گاز HCFC و / یا پنتان: – بین پوشش انعطاف‌پذیر نفوذپذیر – بین پوشش انعطاف‌پذیر آلومینیومی با ضخامت بیش از 50 میکرون یا نفوذناپذیر در برابر گاز – صفحات ممتد برشخورده از بلوکهای منبسط‌شده با گاز HCFC یا پنتان – صفحات با عایق تزریق‌شده به‌صورت ممتد بین دو ورق فلزی: – منبسط شده با گاز HCFC و / یا پنتان – منبسط شده با حفره‌های پر شده از هوا یا گاز کربنیک |
27 تا 40
27 تا 40
37 تا 65
37 تا 60 37 تا 60 |
0/035
0/030
0/041
0/032 0/035 |
| 12. عایق‌های حرارتی معدنی
پشم‌سنگ
|
15 تا 25 25 تا 40 40 تا 100 100 تا 125 125 تا 150 150 تا 175 175 تا 200 |
0/050
0/044 0/042 0/044 0/046 0/047 0/048 |
| پشم‌شیشه | 7 تا 10
10 تا 15 15 تا 20 20 تا 30 30 تا 40 40 تا 80 80 تا 120 120 تا 150 |
0/055
0/047 0/044 0/041 0/039 0/038 0/038 0/040 |
| 13. عایق‌های رطوبتی
قیر خالص آسفالت (قیر ماسه‌دار) ورق پیش‌ساخته قیر اصلاح شده با مسلح‌کننده |
کمتر از 2100
کمتر از 2100 1000 تا 1100 |
0/70
1/15 0/23 |
| 14. فلزت و آلیاژها
آهن خالص فولاد چدن آلومینیوم آلومینیوم آلیاژی سخت مس برنج سرب روی |
7870
7780 7500 2700 2800 8930 8400 11340 7200 |
72
52 56 230 160 380 120 35 110 |
| 15. گچ
گچ سخت با حداقل میزان آب لازم
گچ اندود داخلی (زنده یا کشته)
گچ و خاک گچ قطعات پیش‌ساخته گچی با روکش مقوایی گچ با سبک‌دانه یا با الیاف معدنی گچ با روکش مقوایی ضدآتش و لایه‌های گچ تقویت‌شده با الیاف معدنی گچ اندود با پرلیت یا ورمیکولیت (از 1 تا 2 میلی‌متر): – یک حجم پرلیت یا ورمیکولیت برای یک حجم گچ – دو حجم پرلیت یا ورمیکولیت برای یک حجم گچ |
1200تا1500 900 تا 1200
1000 تا 1300 کمتر از 1000
1300 تا 1700 750تا900
800تا1000
600تا900 500تا600 |
0/56 0/43
0/57 0/40
1/10 0/25
0/25
0/30 0/18 |
[1] در صورتی که حداقل نیمی از میل‌گردها موازی شار حرارت باشد.
[2] واحد اندازه‌گیری چگالی سنگدانه و عیار سیمان کیلوگرم بر مترمکعب است.
[3] AAC
[4] Thermal break
