١٩-٤ ضوابط اجباری
رعایت ضوابط تعیین‌شده در این فصل در تمامی موارد و تمامی روش‌های طراحی، الزامی است.
برای ساختمان‌های گروه 1 تا 3 (مطابق پیوست 4مبحث)، منطبق با مقررات، ضوابط دیگری نیز باید رعایت شود که در فصول 19-5 تا 19-8، برای روش‌های مختلف طراحی ارائه گردیده است.
در صورت طراحی با هر یک از چهار روش مطرح شده در این مبحث، رعایت اصول کلی مطرح برای هریک از روش‌های اتخاذشده الزامی است. علاوه بر این، ضوابط عمومی مطرح برای پوسته خارجی، در هر یک از روش‌های اتخاذشده نیز الزامی است. رعایت ضوابط اختصاصی مطرح برای ساختمان‌های کم‌انرژی و بسیار کم‌انرژی تنها زمانی الزام‌آور است که هدف طراحی ساختمان‌های کم‌انرژی و بسیار کم‌انرژی باشد. به‌عبارت دیگر، در صورتی که طراح مایل باشد ساختمان کم‌مصرف طراحی نماید، لازم است علاوه بر ضوابط تعریف‌شده برای ساختمان‌های منطبق با مقررات مبحث 19، معیارهای مضاعفی نیز، که در روش‌های مختلف طراحی، برای ساختمان‌های کم‌انرژی و بسیار کم‌انرژی در نظر گرفته شده‌اند، رعایت شوند.
در صورت رعایت اصول کلی و تمامی معیارهای تعیین‌شده برای ساختمان‌های کم‌انرژی یا بسیار کم‌انرژی، امکان اطلاق این عنوان‌ها به ساختمان فراهم می‌گردد.
19-4-1 الزامات کلی
در خصوص تمامی پروژه‌های نو (نوسازی) ساختمان‌های گروه 1 تا 4، رعایت ضوابط تعیین‌شده در فصل 19-4 الزامی است. علاوه بر این، لازم است برای ساختمان‌های گروه 1 تا 3، طراحی مطابق یکی از روش‌های مطرح شده در فصل های 19-5 تا 19-8 انجام شود.
در مورد تمامی پروژه‌های بازنوسازی و بهسازی نیز موارد زیر توصیه می‌شود:
- در مورد تمامی پروژه‌های بازنوسازی و بهسازی اساسی، حتی‌الامکان الزامات مربوط به ساختمان‌های نو (نوسازی) مورد رعایت قرار گیرد؛
- در صورتی که بهسازی محدود به نما باشد، حتی‌الامکان مقاومت حرارتی نما در حدی افزایش یابد که مساوی یا بیشتر از مقادیر تعیین‌شده در روش تجویزی (ر.ک. به بخش 19-5-2) شود؛
- در صورتی که بهسازی محدود به مسقف کردن یک بخش روباز ساختمان و تبدیل آن به فضای کنترل شده باشد، حتی‌الامکان مقاومت حرارتی عناصر قسمت بهسازی‌شده در حدی افزایش یابد که مساوی یا بیشتر از مقادیر تعیین‌شده در روش تجویزی (ر.ک. به بخش 19-5-2) شود.
19-4-2 پوسته خارجی ساختمان
19-4-2-1 مشخصات فیزیکی مصالح و سیستم‌های عایق‌کاری حرارتی
الف) در صورتی‌که برای عایق‌کاری حرارتی ساختمان‌ها از مصالح و سیستم‌های عایق حرارت متعارف استفاده شود، لازم است جزئیات کلیه جدارهای خارجی و داخلی ساختمان، مشخصات فنی مصالح مورد استفاده در این جزئیات، مانند ضریب هدایت حرارتی، چگالی، پوشش محافظ احتمالی عایق‌ها و مراجع مورد استفاده برای استخراج مشخصات فنی مذکور در نقشه‌ها و مدارک مربوط به محاسبات مبحث 19 درج شده باشند.
ب) مشخصات فنی مصالح باید از مراجع معتبر علمی و فنی، از جمله جداول پیوست 7 و پیوست 8 این مبحث، استخراج شوند و تصویر صفحات مورد استفاده مد نظر جزء مدارک مربوط به محاسبات مبحث 19 باشد.
پ) در صورتی که مقادیر مربوط به مصالح یا اجزای ساختمانی به‌خصوصی که مشخصات فنی آنها در پیوست 7 و پیوست 8، و منابع دیگر مطرح شده توسط نهادهای دارای صلاحیت قانونی یافت نشود، یا سازنده‌ای مدعی باشد که تولیداتی با مقادیر و مشخصات حرارتی بهتر از مقادیر تعیین‌شده در مراجع معتبر عرضه کرده است، لازم است گواهی فنی معتبر آن محصولات ضمیمه مدارک گردد. گواهی فنی باید حاوی ضرایب هدایت حرارت، یا مقاومت‌های حرارتی محصول، با ضخامت‌های مورد استفاده در طراحی ساختمان، چگالی و دیگر مشخصات فنی مورد نیاز برای ارزیابی همه‌جانبه محصول باشد. در این صورت، مقادیر ذکرشده در گواهی فنی، تا زمان اعتبار آن، در طراحی و محاسبات ملاک عمل خواهد بود. به این نکته باید توجه شود که بهره‌گیری از محصولات دارای برچسب انرژی، مانند عایق‌های حرارتی یا در و پنجره‌های با عملکرد حرارتی بهبودیافته، تا حد امکان در اولویت قرار گیرد.
ت) در صورتی‌که برای رعایت مقررات ملی مبحث 19، از عایق حرارتی در جدارهای ساختمان استفاده شود، باید قبل از شروع اجرای جدارها، گواهی فنی مربوط به عایق مورد نظر که حاوی مشخصات فنی ذکر شده در بند "الف" است، جهت تأیید به ناظر ساختمان ارائه شود.
ث) اگر در زمان اجرا، مدت اعتبار گواهی‌نامه فنی محصول مورد استفاده به پایان رسیده باشد، لازم است آن را با محصول (دارای گواهی‌نامه فنی معتبر) دیگری که مشخصات مشابه یا بهتر دارد جایگزین شود. در صورت عدم وجود چنین محصولی، لازم است که برای دست‌یابی به مقاومت‌های تعیین‌شده در طراحی، ضخامت لایه عایق حرارتی، بر مبنای مقادیر ارائه‌شده در پیوست 7، بازبینی شود.
19-4-2-2 مشخصات حداقل جدارهای غیرنورگذر پوسته خارجی ساختمان
مشخصات حرارتی جدارهای مختلف، بسته به روش طراحی می‌تواند متفاوت باشد، ولی در تمامی شرایط، لازم است مقاومت حرارتی تمامی جدارهای پوسته خارجی ساختمان‌های بند 19-1-1 بیش از مقادیر ارائه شده در جدول 19-4- 1 باشد:
جدول 19-4- 1 مقاومت‌های حداقل لازم برای جدارهای پوسته خارجی ساختمان
| مقاومت حرارتی حداقل [m2.K/W] | |
| دیوار | 0/50 |
| بام | 0/70 |
| کف در تماس با هوا | 0/65 |
19-4-2-3 مشخصات حداقل جدارهای نورگذر پوسته خارجی ساختمان
در مورد جدارهای نورگذر، نظیر پنجره و درپنجرهای، 3 گروه از نظر عملکرد حرارتی تعریف شده است (جدول 19-4- 2). علاوه بر این، لازم است موارد زیر در ارتباط با جدارهای نورگذر مورد رعایت قرار گیرد:
– شیشه‌های مورد استفاده برای جدارهای نورگذر نباید به‌هیچ وجه مانع بهره‌گیری از روشنایی طبیعی شوند. برای این منظور، لازم است:
- نسبت ضریب عبور مرئی به ضریب بهره گرمایی خورشیدی (TV/SHGC) بیشتر از 1/0 باشد.
- ضریب عبور مرئی (TV) جدارهای نورگذر بیشتر از 0/48 باشد. کاربرد جدارهای نورگذر با ضرایب عبور مرئی (TV) مساوی یا کمتر از این مقدار تنها زمانی مجاز است که دلایل فنی کافی برای تأمین روشنایی طبیعی ارائه شود و طراحی ساختمان به روش نیاز انرژی یا کارایی انرژی صورت گیرد.
– در صورت استفاده از فرآورده‌ها و یا تجهیزات با عملکرد حرارتی بهبود یافته، لازم است مدارک رسمی (صادر شده یا تأییدشده توسط نهاد دارای صلاحیت قانونی) در خصوص مشخصات فنی (حرارتی) تجهیزات به مهندس ناظر ارائه گردد. برای مثال، در صورت کاربرد پنجره‌های با عملکرد حرارتی بهبودیافته، لازم است مستندات مربوط به ضریب انتقال حرارت، ضریب بهره خورشیدی و ضریب عبور خورشیدی، و یا برچسب انرژی پنجره ضمیمه دفترچه محاسبات گردد. در غیراین‌صورت، لازم است مقادیر تعیین‌شده در پیوست 9 این مبحث در محاسبات ملاک عمل قرار گیرد.
جدول 19-4- 2 گروه‌بندی کیفی پنجره‌ها از دیدگاه عملکرد حرارتی*
| گروه | جنس پنجره | جنس پنجره | نوع شیشه | حداقل رده برچسب انرژی پنجره |
| کارایی بهبود یافته | کارایی بالا | یو پی وی سی | چند جداره | **C |
| آلومینیومی گرماشکن | ||||
| چوبی | ||||
| کارایی متوسط | یو پی وی سی | دو جداره
|
**F | |
| آلومینیومی گرماشکن | ||||
| چوبی | ||||
| ساده | تمام انواع | تمام انواع | – |
* توضیح: برای دست‌یابی به پنجره با کارایی بهبودیافته، لازم است علاوه بر کاهش ضریب انتقال حرارت، با انتخاب اجرای مناسب (پروفیل پنجره، شیشه و گاز)، تمهیدات لازم در نظر گرفته‌شود تا ضریب بهره گرمایی خورشیدی (SHGC) و ضریب عبور نور مرئی (TV)، متناسب با منطقه اقلیمی، جهت‌گیری و ابعاد پنجره، در بازه‌های تعیین‌شده قرار داشته باشد.
معیار مناسب بودن یک پنجره رده انرژی آن می‌باشد که در برچسب انرژی پنجره تعریف شده است.
** توضیح: مطابق استاندارد مربوطه در پیوست 13
19-4-2-4 ارتباط فضاهای کنترل شده با دیگر فضاها
فضاهای کنترل شده ساختمان نباید به‌طور مستقیم با فضاهای کنترل نشده یا فضای خارج در ارتباط باشند و باید به‌نحو مناسبی از یکدیگر جدا شوند. در فضاهای کنترل شده پرتردد، باید درهای ارتباطی با فضای خارج به‌صورت خودکار بسته شوند یا از نوع گردان باشند.
19-4-2-5 جدارهای مجاور دیگر ساختمان‌ها
در مورد آن بخش از جدارهای جانبی ساختمان که، با درز انقطاع از ساختمان قطعه مجاور جدا شده است، لازم است نکات زیر مد نظر قرار گیرد:
الف) در صورت پوشیده بودن کامل فضای درز انقطاع، و نیز یقین داشتن به کنترل شده بودن فضاهای ساختمان مجاور، نیازی به عایق‌کاری حرارتی آن جدارها نیست، اما در صورتی که اطلاعی در مورد نحوة کنترل دمایی ساختمان مجاور در دست نباشد، جدار مجاور آن ساختمان مانند جدار مجاور فضای کنترل نشده در نظر گرفته می‌شود.
ب) در صورت پوشیده نشدن درز میان دو ساختمان، جدار مجاور آن مانند جدار مجاور فضای خارج در نظر گرفته می‌شود.
در مورد آن بخش از جدارهای جانبی ساختمان که بدون درز انقطاع به بنای قطعه مجاور چسبیده‌اند، اگر فضاهای بنای مجاور کنترل شده باشند، نیاز به عایق‌کاری حرارتی این جدارها نیست. اما اگر نحوة کنترل دمایی ساختمان مجاور معلوم نباشد، جدار مجاور آن ساختمان مانند جدار مجاور فضای کنترل نشده در نظر گرفته می‌شود.
19-4-2-6 درزبندی جدارها
19-4-2-6-1 میزان نشت هوای مجاز ساختمان
درزبندی جدارهای ساختمان‌های با رده‌بندی‌های مختلف باید به‌گونه‌ای باشد که میزان نشت هوا تحت اختلاف فشار 50 پاسکال کمتر از محدودکننده‌ترین مقدار ارائه‌شده در جدول 19-4- 3 باشد.
جدول 19-4- 3 میزان حداکثر نشت هوای مجاز تحت اختلاف فشار 50 پاسکال
| رده انرژی | نرخ تعویض هوای حجمی (تعداد دفعات تعویض هوا در ساعت) l/h | نرخ تعویض هوای سطحی یا m/h |
| EC | 3/00 | 9/00 |
| +EC | 1/50 | 4/50 |
| ++EC | 0/75 | 2/25 |
برای محاسبه نرخ تعویض هوای حجمی ( تعداد دفعات تعویض هوا در ساعت) لازم است نسبت دبی کل تعویض هوای ساعتی به حجم فضای کنترل شده ساختمان یا زون مورد نظر تعیین گردد. یکای مورد استفاده h-1 است.
برای محاسبه نرخ تعویض هوای سطحی لازم است نسبت دبی کل تعویض هوای ساعت به سطح مفید فضای کنترل شده ساختمان یا زون مورد نظر تعیین گردد. یکای مورد استفاده m/h است.
در صورتی که ارتفاع متوسط کف تا سقف فضاهای مورد نظر مساوی یا کمتر از 3/00 متر باشد، نرخ تعویض هوای حجمی محدودکننده‌تر خواهد بود. اگر که ارتفاع متوسط کف تا سقف فضاهای مورد نظر بیشتر از 3/00 متر باشد، نرخ تعویض هوای سطحی محدودکننده‌تر خواهد بود.
در ساختمان‌های کم‌انرژی (+EC) و بسیار کم‌انرژی (++EC)، در صورتی که زیربنای مفید ساختمان بیش از 5000 متر مربع باشد، لازم است آزمون هوابندی، به‌صورت تفکیکی، بر روی زیربخش‌های ساختمان با مساحت کمتر از 5000 متر مربع انجام شود.
19-4-2-6-2 درزبندی عناصر ساختمانی و محل اتصال آنها به یکدیگر
تمامی درزهای بین عناصر زیر، باید به‌نحو مناسبی هوابندی شود:
- دیوار و بام، دیوار و کف، دیوار و پی؛
- محل ورود لوله، کانال و تجهیزات در دیوار، بام و کف؛
- اجزای تشکیل‌دهنده داکت، پلنوم و عناصر مشابه؛
- پنجره و سفت‌کاری دیوار.
در صورتی که هوابندی پوسته خارجی با یک لایه اندود یا هوابند مخصوص تأمین شود، باید اطمینان حاصل شود که سوراخ‌های ایجاد شده در آن، برای نصب سایبان، مدار برقی، کلید و پریز و نظایر آن هوابندی را تضعیف نمی‌کنند.
لازم است جزییات نصب بازشوها، اتصال کف طبقات به نما (خصوصاً در نماهای پرده ای)، اتصال نما به بام و کف، و هم‌چنین درزبندی سقف کاذب، کانال و دودکش مطابق اصول معتبر و در هماهنگی با دیگر مباحث مقررات ملی ساختمان باشد، تا هوابندی محل‌های اتصال قطعات و عناصر مختلف به یکدیگر دچار مشکل نشود.
19-4-2-6-3 تأمین هوای تازه در صورت کاهش میزان نشت هوا
در صورتی که با استفاده از تمهیدات مختلف (مانند بهره‌گیری از پنجره‌های نوین و انواع درزبندها) میزان نشت هوا (تهویه هوای ناخواسته) از بازشوها کاهش یابد، باید هوای تازة مورد نیاز برای تأمین سلامتی و بهداشت و هوای لازم برای احتراق دستگاه‌ها، در تمامی اوقات سال، به صورت طبیعی یا مکانیکی، فراهم گردد.
19-4-2-7 جزئیات عایق‌کاری حرارتی جدارها
برای عایق‌کاری حرارتی جدارها، لازم است جزییات طراحی و اجرا مطابق اصول تعیین‌شده توسط نهادهای دارای صلاحیت قانونی باشد.
19-4-2-8 محاسبه پل‌های حرارتی
در صورتی که طراح از روش تجویزی استفاده کند، و مقادیر مربوط به حالت‌های دارای پل حرارتی را مبنای طراحی قرار دهد، نیازی به محاسبه پل‌های حرارتی نخواهد بود، زیرا اثر آن در مقادیر ارائه‌شده در نظر گرفته شده است. هم‌چنین، در ضرایب انتقال حرارت مرجع ارائه شده در جداول روش موازنه نیز اثر پل‌های حرارتی در نظر گرفته شده است.
اگر طراح بخواهد مقادیر دقیق پل حرارتی را رأساً محاسبه نماید، باید این کار را با استفاده از داده‌ها یا روش‌های معرفی‌شده در پیوست 11، برای برای تعیین پل‌های حرارتی و انجام محاسبات مربوط به آن، انجام دهد.
19-4-2-9 روشنایی طبیعی
19-4-2-9-1 کلیات
در این بخش، الزامات استفاده از روشنایی طبیعی برای فعالیت افرادی که دارای توانایی‌های بصری معمولی هستند، در فضای داخل ساختمان‌های متداول و تأمین آسایش روشنایی برای افراد ارائه شده است. میزان روشنایی طبیعی در فضای داخل به مقدار نور وارد شده از بازشوها و میزان انعکاس سطوح داخلی بستگی دارد.
مقادیر حداقل و پیشنهادی شدت روشنایی برای فضاهای داخلی ساختمان‌ها با کاربری‌های مختلف در مبحث 13 مقررات ملی ارائه شده است. چنانچه شدت روشنایی برای کاربری‌ها و یا فضاهای خارج از موارد و جداول مذکور، موردنیاز باشد، شدت روشنایی پیشنهادی استانداردهای معتبر بین‌المللی، ملاک انتخاب خواهد بود.
جداول شدت روشنایی مذکور، برای شرایط بینایی عادی کاربرد دارند. در صورتی که شرایط بینایی فرد کمتر از حد عادی باشد، مقدار شدت روشنایی با مقادیر جداول مزبور تفاوت خواهند داشت.
شدت روشنایی موردنیاز فضاهای داخلی ساختمان می‌تواند توسط روشنایی طبیعی یا مصنوعی و یا ترکیبی از هر دو تأمین‌شود. فضاهایی که الزاماً به نور طبیعی نیاز دارند، باید حداقل دارای یک یا چند سطح نورگذر و در انطباق با فصل ششم مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان باشند.
میزان شدت روشنایی و یکنواختی روشنایی باید در ارتفاع سطح کار تعیین شود. ممکن است در برخی فضاها سطح گسترده‌ای وجود داشته باشند، مانند کف یک راهرو. در این صورت، مقدار شدت روشنایی باید روی تمام آن سطح گسترده تأمین شود.
در صورتی که روشنایی طبیعی فضا با پنجره و یا نورگیر سقفی تأمین گردد، فاصله پنجره‌ها و یا نورگیرها و ارتفاع سقف باید به نحوی باشد که یکنواختی روشنایی در فضای داخل تأمین شود.
19-4-2-9-2 سطح کار
اگر محل سطح کار مشخص باشد، در این صورت شدت روشنایی مورد نیاز باید در سطح کار تأمین شود، مثل روشنایی روی سطح میز کار. در صورتی که ارتفاع سطح کار مشخص نباشد، برای سنجش شدت روشنایی لازم است ارتفاع سطح کار از کف برابر با مقادیر زیر در نظر گرفته شود:
- برای فضای اداری، یک سطح افقی 0/76 متر بالاتر از کف؛
- برای فضاهای صنعتی و مسکونی، یک سطح افقی 0/85 متر بالاتر از کف.
- برای راهروها، یک سطح افقی با ارتفاع کمتر از 0/15 متر.
لازم است، برای سطوح کار، روشنایی تعیین شده در مبحث 13 مقررات ملی ساختمان تأمین گردد.
در صورتی که هنگام طراحی محل سطح کار مشخص نباشد، یا احتمال تغییر محل سطح کار در دوره بهره‌برداری وجود داشته‌باشد، مثل محل میزهای کار در یک اداره با پلان باز، طراحی باید به‌گونه‌ای صورت گیرد که حداقل 70% سطح آن فضا، در ارتفاع مورد نظر برای سطح‌کار، دارای شدت روشنایی مساوی یا بیشتر از مقدار تعیین شده در این مقررات باشد.
19-4-2-9-3 یکنواختی روشنایی بر سطح کار
سطح کار باید به طور یکنواخت روشن شود. یکنواختی روشنایی بر روی سطح کار زمانی تأمین می‌شود که حداقل شدت روشنایی بر روی سطح کار از 0/7 شدت روشنایی متوسط بر روی همان سطح کمتر نشود. مقادیر شدت روشنایی محیط مجاور سطح کار باید مطابق جدول 19-4- 4 باشد.
| (1-4-19) | Ur = Ehmin / Eh avg |
در این رابطه:
Ur: نسبت یکنواختی شدت روشنایی
Ehmin: حداقل شدت روشنایی بر روی سطح کار افقی بر حسب لوکس
Eh avg: متوسط شدت روشنایی بر روی سطح کار افقی بر حسب لوکس
عمق محدوده محیط مجاور سطح کار در فاصله 0/5 متر از هر طرف سطح کار است و عمق 3 متری از محدوده مجاور سطح کار، محیط زمینه خوانده می‌شود. روشنایی این ناحیه باید حداقل 33 درصد مقدار روشنایی محیط مجاور سطح کار باشد (شکل 19-4- 2).
رعایت موارد فوق در کاربری‌های غیرمسکونی، در صورت نیاز به کار دقیق بصری، الزامی است. لذا در مدارک ارائه شده اندازه و موقعیت محدوده مجاور سطح کار و محدوده زمینه باید نشان داده شود.
شکل 19-4- 2 محدوده‌های سطح کار، محیط مجاور سطح کار و محیط زمینه
جدول 19-4- 4 میزان شدت روشنایی محیط مجاور سطح کار نسبت به شدت روشنایی سطح کار
| شدت روشنایی سطح کار
lux |
شدت روشنایی محیط مجاور سطح کار
lux |
| ≥ 750 | 500 |
| 500 | 300 |
| 300 | 200 |
| 200 | 150 |
| 150≤ | برابر با شدت روشنایی سطح کار |
19-4-2-9-4 خیرگی
به منظور پرهیز از ایجاد خیرگی در فضای داخل، خورشید یا تصویر منعکس شده آن نباید در محدوده چشم ناظر، در جهت دید افراد قرار بگیرد. در این صورت باید از سایه‌انداز استفاده نمود.
19-4-3 تأسیسات مکانیکی
علاوه بر رعایت الزامات مبحث چهاردهم مقررات ملی ساختمان، باید الزامات مندرج در این بخش نیز، برای صرفه‌جویی در مصرف انرژی در تأسیسات مکانیکی، در تمامی ساختمان‌ها رعایت شود.
19-4-3-1 تفکیک سیستم‌های گرمکننده و سردکننده فضاهای با نحوه بهره‌برداری متفاوت
درصورتی‌که از قسمتی از فضاهای ساختمانی غیرمسکونی با بهره‌برداری منقطع، به‌صورت مداوم استفاده شود، باید سیستم‌های گرمکننده و سردکننده این فضاها از سیستم مرکزی تفکیک و به‌صورت مستقل در نظر گرفته شود.
19-4-3-2 عایق‌کاری حرارتی
عایق‌کاری حرارتی تمامی لوله‌ها و مخازن آب گرم و سرد و لوله‌های حاوی مبرد باید با استفاده از عایق‌های حرارتی دارای مهر استاندارد و یا گواهی‌نامه فنی معتبر، عایق‌کاری شوند.
19-4-3-2-1 عایق‌کاری حرارتی لوله و مخزن
الف) مقاومت حرارتی تمام لوله‌ها و مخازن مورد استفاده در سیستم‌های سرمایی و گرمایی باید در هماهنگی با مقادیر تعیین‌شده در مبحث 14 مقررات ملی باشد.
برای تضمین حداقل ضخامت مفید عایق حرارتی، استفاده از عایق‌های حرارتی پیش‌ساخته توصیه می‌شود.
در صورت استفاده از عایق‌های حرارتی انعطاف‌پذیر، لازم است محصولات مورد استفاده استاندارد و منطبق با روش نصب در نظر گرفته‌شده باشند. علاوه بر این، در زمان نصب، باید از فشرده کردن عایق و کاهش مقاومت حرارتی اسمی آن اجتناب شود، و در زمان تحویل کار از نصاب عایق حرارتی، لازم است با انجام اندازه‌گیری‌ها و سونداژهای کافی (حداقل یک عدد برای هر 10 متر طول لوله) اطمینان حاصل گردد که ضخامت عایق حرارتی نصب‌شده دور لوله برابر با ضخامت در نظر گرفته‌شده در طراحی است.
ب) در سیستم‌های آب گرم مصرفی، تمام لوله‌های رفت‌وبرگشت باید مطابق با مقدار مشخص شده در مبحث 16 مقررات ملی ساختمان عایق‌کاری حرارتی گردد.
پ) در صورت عبور لوله‌های آب سرد یا مبرد از محیط‌های گرم، و وجود خطر گرمشدن آب سرد یا مبرد، لازم است عایق‌کاری حرارتی این بخش از مدار با عایق حرارتی با مقاومت حرارتی کافی صورت گیرد، تا خطر میعان سطحی بر روی عایق مرتفع گردد.
ت) مقاومت حرارتی مخزن‌ها در سیستم‌های سرمایی و گرمایی باید بیش از مقاومت‌های تعیین‌شده برای بالاترین قطر لوله‌های مرتبط با مخزن در شرایط مشابه باشد.
19-4-3-2-2 عایق‌کاری حرارتی کانال
مقاومت حرارتی تمام کانال‌های واقع در فضای داخلی، خارجی و کنترل نشده باید در هماهنگی با مقادیر تعیین‌شده در مبحث 14 مقررات ملی باشد.
تبصره: در مورد کانال‌های کولر آبی، لازم است تنها قسمت‌هایی از کانال‌ها، که در تماس با فضای خارجی هستند، عایق‌کاری حرارتی شوند.
19-4-3-3 حداقل بازدهی تجهیزات
الف) تجهیزات تأمین نیازهای سرمایی و گرمایی، تهویه و آب گرم مصرفی باید دارای برچسب انرژی با حداقل رده انرژی طبق جدول 19-4- 5 و جدول 19-4- 6 باشند.
ب) راندمان تجهیزاتی که برای آنها برچسب انرژی در نظر گرفته نشده است، باید توسط نهادهای دارای صلاحیت قانونی صحه‌گذاری شود و از مقادیر درج شده در جدول 19-4- 7 بیشتر باشد.
جدول 19-4-5 حداقل رده بر چسب انرژی یا راندمان برای تجهیزات گازسوز*
| محصول | شماره استاندارد ملی | ساختمان منطبق با مبحث 19 (EC) | ساختمان کم انرژی (+EC) | ساختمان بسیار کم انرژی (++EC) |
| آبگرمکن گازسوز مخزن دار | 2-1219 | E | D | D |
| آبگرمکن گازسوز فوری | 2-1828 | D | C | B |
| رادیاتور گرمایی | 14735 | C | B | A |
| پکیج | 14629 | C | B | A |
| پکیج چگالشی | 14629 | A | +A | ++A |
| بخاری گازسوز دودکش‌دار | 2-1220 | E | D | C |
| بخاری گازسوز بدون دودکش | 2-7268 | 80 % | 85 % | 90% |
| بخاری‌های گازسوز مستقل نوع C | C | B | A | |
| دیگ بخار | A1-13782 | %78 | %81 | %82 |
| دیگ و مشعل | 14763 | F | E | D |
* توضیح: کلیه رده‌های انرژی برچسب جدول فوق مطابق با استانداردهای مربوطه در پیوست 13 می‌باشد.
جدول 19-4-6 حداقل رده بر چسب انرژی برای تجهیزات برقی *
| محصول | شماره استاندارد ملی | ساختمان منطبق با مبحث 19 (EC) | ساختمان کم انرژی (+EC) | ساختمان بسیار کم انرژی (++EC) |
| آبگرمکن برقی مخزندار | 1563-2 | D | C | B |
| الکتروموتور (تک‌فاز و سه‌فاز) | 3772-30-1-1
3772-30-1-2 3772-30-1-3 |
C | B | A |
| فن (دمنده و مکنده) | 10634 | C | B | A |
| بخاری برقی | 7342-2 | A | A | A |
| کولر آبی | 4910-2 | F | D | A |
| کولر گازی (پنجرهای) یا پمپ گرمایی دوتکه (بدون کانال) | 6016-2
و 10638 |
B | A | A |
| هواساز (هوارسان) | 11574 | B | A | A |
| پکیج تهویه مطبوع | 10306 | B | A | A |
| گرمکن برقی (محیط) | 7342-2 | A | A | A |
| گرمکن صنعتی (محیط) | A | A | A | |
| فن کویل (زمینی، سقفی، کانالی) | 10636 | B | A | A |
| برج خنک‌کن | 10635 | C | B | A |
| چیلر تراکمی آبی | 3678-2 | |||
| چیلر تراکمی هوایی | 3678 | |||
| پمپ (گریز از مرکز، مختلط، محوری) | 7817-2 | B | A | A |
| لامپ الکتریکی | 7341 | A | +A | ++A |
| بالاست لامپ الکتریکی | 10759 | A2 | A1 | A1 |
* توضیح: کلیه رده‌های انرژی برچسب جدول فوق مطابق با استانداردهای مربوطه در پیوست 13 می‌باشد.
جدول 19-4-7 حداقل بازدهی برای تجهیزات در سیستم گرمایی و سرمایی
| محصول | شماره استاندارد ملی | ساختمان منطبق با مبحث 19 (EC) | ساختمان کم انرژی (+EC) | ساختمان بسیار کم انرژی (++EC) |
| چیلر آب خنک* | IPLV (1) | 3/5 | 4/3 | 5/5 |
| COP (2) | 2/8 | 3/5 | 4/7 | |
| چیلر هوا خنک* | IPLV (1) | 3/0 | 3/5 | غیرمجاز |
| COP (2) | 2/7 | 3/0 | غیرمجاز | |
| چیلر جذبی | COP (2) | 0/9 | 1/3 | 1/7 |
| بویلر چگالشی | (3) | 90 % | 95 % | 98 % |
| بویلر غیرچگالشی | (3) | 80 % | 85 % | غیرمجاز |
| * در مورد چیلر، هر دو معیار IPLV و COP باید به‌صورت هم‌زمان از مقادیر جدول بیشتر باشد. | ||||
(1) عملکرد در بار جزئی IPLV: Integrated Part Load Value
(2) ضریب عملکرد COP: Coefficient of Performance
(3) بازدهی براساس ارزش حرارتی خالی
19-4-3-4 شرایط طرح داخل
الف) برای محاسبه بارهای حداکثر گرمایی و سرمایی ساختمان، باید دمای حداکثر 22 درجه سلسیوس برای محاسبه بار گرمایی (اوقات سرد سال)، و دمای حداقل 24 درجه سلسیوس برای محاسبه بار سرمایی (اوقات گرم سال) در نظر گرفته شود.
ب) در صورتی که برای فضاهای با کاربری و شرایط خاص، نظیر سردخانه، تأمین دماهای متفاوتی مورد نیاز باشد، طراح باید مستندات لازم برای تغییر شرایط طرح داخل را ارائه نماید.
19-4-3-5 تأمین هوای تازه
الف) حداکثر میزان هوای تازه تهویه مکانیکی نباید از 120 درصد حداقل میزان تعیین‌شده در مبحث 14 مقررات ملی ساختمان بیشتر باشد.
ب) درصورتی‌که از سیستم‌های بازیافت انرژی از هوای خروجی استفاده شود، امکان افزایش میزان تهویه وجود دارد، ولی در هر صورت، میزان انرژی مصرفی برای تهویه و تأمین هوای تازه نباید از انرژی مصرفی در حالت بدون سیستم بازیافت تعیین شده در بند الف بیشتر باشد.
پ) در اوقات گذر فصلی، که سیستم‌های گرمایی و سرمایی خاموش هستند، محدودیتی برای میزان هوای تازه وجود ندارد.
19-4-3-6 سامانه‌های کنترل و برنامه‌ریزی
الف) هر پایانه سیستم گرم کننده و یا سردکننده، نظیر رادیاتور، فن کویل، مدار گرم کننده و یا سردکننده کف یا سقف، باید مجهز به یک سیستم کنترل ترموستاتیک باشد.
ب) هر سیستم هوارسانی سردکننده و یا گرم کننده تمام هوا باید مجهز به سیستم کنترل دمای هوای داخل باشد.
پ) هر نوع سیستم گرم کننده و یا سردکننده غیرمرکزی و مستقل، مانند بخاری گازی، بخاری برقی، کولر آبی و کولر گازی باید مجهز به سیستم‌کنترل دمای هوای اتاق باشد.
ت) تجهیزات رطوبت‌زنی، که به‌منظور کنترل رطوبت نسبی هوای داخل نصب می‌شوند، باید به سیستم کنترل رطوبت هوای داخل ساختمان مجهز باشند.
ث) تجهیزات تأمین کننده آبسرد و آبگرم سیستم‌های سردکننده و گرم کننده آبی باید مجهز به سیستم‌های کنترل دمای آب رفت مدارهای سردکننده و گرم کننده باشند.
ج) تجهیزات سیستم تأمین آبگرم مصرفی باید به سیستم کنترل دمای مستقل مجهز باشند. طراحی سیستم آبگرم مصرفی باید بر اساس ضوابط مباحث 14 و 16 مقررات ملی‌ساختمان انجام شود. دمای آبگرم مصرفی نباید بیش از 60 درجه سلسیوس باشد.
چ) مدار برگشت آبگرم مصرفی باید مجهز به سیستمی باشد که کارکرد پمپ برگشت آب گرم مصرفی را، بر اساس دمای آب برگشتی، کنترل کند.
ح) سیستم‌های مکانیکی تهویه و تأمین هوای تازه باید به کلید روشن-خاموش مجهز باشند، تا امکان خاموش کردن آنها، در مواقع عدم حضور ساکنین، بهره‌برداران و عوامل آلاینده کننده هوای داخل ساختمان، که نیازی به تأمین هوای تازه نیست، فراهم شود.
در صورتی که برای این منظور سامانه کنترلی در نظر گرفته شده باشد، نیازی به کلید روشن-خاموش نخواهد بود.
خ) سیستم‌های تخلیه هوا از ساختمان باید به کلید روشن-خاموش تجهیز شوند، تا در شرایط غیرکاری ساختمان و هنگامی‌که نیازی به تخلیه هوا نیست خاموش شوند، مگر آنکه مجهز به سامانه کنترل خودکار باشند.
د) در ساختمان‌های با کاربری عمومی، روشویی‌ها باید دارای شیرهای قطع‌کن اتوماتیک فنری یا شیرهای دارای چشم الکترونیکی یا نظایر آن باشند.
ذ) برای همه ساختمان‌های عمومی گروه 1 و 2 از نظر میزان صرفه‌جویی در مصرف انرژی، با سیستم گرمایی و سرمایی مرکزی، در نظر گرفتن سیستم کنترل و برنامه‌ریزی روزانه و هفتگی کارکرد تجهیزات مرکزی الزامی است.
19-4-3-7 سامانه‌های پایش عملکرد
الف) در ساختمان‌های عمومی گروه 1 و 2 از نظر میزان صرفه‌جویی در مصرف انرژی، که سیستم گرمایی و سرمایی مرکزی دارند، لازم است برای هر یک از واحدها یا بخش‌های مستقل ساختمان، سامانه‌های اندازه‌گیری مصرف انرژی نصب گردد، تا اثر تدابیر به‌کار برده شده، برای کاهش مصرف انرژی در هر واحد یا هر بخش مستقل ساختمان، جداگانه محاسبه و عاید همان واحد یا بخش ساختمان گردد.
ب) در واحدها یا بخش‌های مستقل ساختمان، که آب گرم مصرفی آنها با یک سیستم مشترک تأمین می‌شود، لازم است که تدابیر لازم جهت تفکیک مصارف آبگرم مصرفی به‌کار برده شود، تا اثر تدابیر به‌کار برده شده برای کاهش مصرف و صرفه‌جویی هر واحد یا بخش مستقل ساختمان به‌صورت جداگانه محاسبه و عاید همان واحد یا بخش گردد.
19-4-3-8 استخر آبگرم
در استخرهای واقع در هوای آزاد، در صورت استفاده از آبگرم، استفاده از پوشش مناسب، که تبادل حرارت آب را محدود و از تبخیر آن جلوگیری کند، الزامی است. این پوشش باید مقاومت حرارتی بیش از 0/5 [m2.K/W] و گسیلندگی سطح در تماس با هوای کمتر از 0/2 داشته باشد.
علاوه بر این، لازم است در این نوع استخرها تمهیدات لازم در نظر گرفته شود تا آب استخر از 28 درجه سلسیوس بیشتر نشود.
یادآوری: جکوزی‌ها و استخرهای درمانی از این امر مستثنی هستند.
19-4-3-9 انتخاب و نصب تجهیزات مناسب
الف) لازم است با در نظر گرفتن شیرهای بالانس و دیگر امکانات مورد نیاز، امکان متعادل کردن هیدرولیکی ادواری مدارهای توزیع سیستم‌های گرمایی و سرمایی فراهم گردد.
ب) نصب یک سیستم سایه‌اندازی مناسب برای کولر آبی و کندانسور هواخنک الزامیست.
پ) برای اختلاط آب گرم و سرد در آشپزخانه، سرویس بهداشتی و حمام، باید از شیرهای مخلوط اهرمی استفاده شود.
19-4-4 تأسیسات برقی
19-4-4-1 حوزه شمول و کلیات
اطلاعات کلی در خصوص حوزه وظایف و مسئولیت‌های شرکت برق و ضوابط مطرح در این خصوص در پیوست 12 این مبحث ارائه شده است.
در طراحی سیستم‌های تأسیسات برقی، در جهت صرفه‌جویی در مصرف برق (انرژی الکتریکی)، باید موارد زیر، که در راندمان کارکرد تجهیزات برقی و شبکه‌های سیستم‌های تأسیسات برقی مؤثرند، مد نظر قرار گیرند:
الف) نمودار مصرف برق در دوره کارکرد و بهره‌برداری و مقدار سالیانه و روزانه آن؛
ب) محل استقرار پست برق، تأمین نیرو، و محل تابلو برق؛
پ) اثر شرایط محیط، از قبیل حداکثر و حداقل دمای محیط، ارتفاع از سطح دریا و رطوبت محیط در محل نصب تجهیزات برقی.
19-4-4-2 انشعاب برق
19-4-4-2-1 انشعاب برق فشار ضعیف (منشعب از شبکه عمومی)
انشعاب برق فشار ضعیف باید با توجه به مقدار مصرف و شرایط حاکم، مطابق ضوابط و دستورالعمل‌های شرکت برق، برای تأمین مصرف برق مورد نیاز ساختمان با انشعاب سه فاز با ولتاژ نامی 230/400 ولت و یا یک فاز با ولتاژ نامی 230 ولت صورت گیرد.
یادآوری: در ساختمان‌هایی که با انشعاب برق فشار ضعیف تغذیه می‌شوند، اقدامات صرفه‌جوئی در مصرف برق به بعد از نقطه سرویس مشترک (کنتور برق فشار ضعیف) محدود می‌شود.
19-4-4-2-2 انشعاب برق فشار متوسط (اختصاصی)
انشعاب برق فشار متوسط باید باتوجه به مقدار مصرف، شرایط طرح تأسیسات برق، و امکانات محلی موجود، و هم‌چنین بر اساس ضوابط و یا دستورالعمل‌های شرکت برق، برای تأمین برق ساختمان در نظر گرفته شود.
معیار بررسی و مقایسه، ترانسفورماتورهای فشار متوسط ولتاژ نامی برق فشار متوسط است، که می‌تواند 11 یا 20 یا 33 کیلوولت باشد. معمول‌ترین ولتاژ فشار متوسط 20 کیلوولت است.
در این سیستم، برق مورد نیاز ساختمان باید از طریق پست برق اختصاصی دارای ترانسفورماتور و یا ترانسفورماتورهای فشار متوسط و تابلوهای برق فشار متوسط، تأمین و تغذیه شود. در این انشعاب، علاوه بر نکات فوق، باید پارامترهای زیر مشخص گردد:
الف) تعداد بهینه پست(ها) برق مورد نیاز
ب) تلفات ترانسفورماتور(ها)
پ) اثر شرایط اقلیمی
ت) راندمان حداکثر و ضریب بار ترانسفورماتور(ها)
در ساختمان‌هایی که با انشعاب برق فشار متوسط تغذیه می‌شوند، اقدامات صرفه‌جویی در مصرف برق به بعد از نقطه سرویس مشترک (کنتور برق فشار متوسط)، یعنی در ترانسفورماتور پست برق، تجهیزات و شبکه توزیع و سیستم‌های مرتبط با تأسیسات برق ساختمان، محدود می‌شود.
ضوابط مطرح برای ترانسفورماتورها با ولتاژ نامی 11 و 33 کیلوولت مشابه ضوابط مطرح برای ترانسفورماتورها با ولتاژ نامی 20 کیلوولت است.
19-4-4-3 مولد نیروی برق اضطراری
به‌هنگام طراحی و انتخاب مولد نیروی برق اضطراری، طراح باید ضرایب کاهش را، با توجه به نیاز طرح، شرایط محل نصب (محیط) و دیگر عوامل تعیین‌کننده، منظور نماید. لازم است داده‌های مورد نیاز برای طراحی از تولیدکنندگان سیستم‌های مولد نیروی برق اضطراری مطابق با استاندارد اخذ گردد.
نکات تکمیلی که توصیه می‌شود در طراحی و انتخاب مولد نیروی برق اضطراری مورد توجه قرار گیرد در پیوست 12 این مبحث ارائه شده است.
19-4-4-4 دستگاه‌های برق بدون وقفه
در صورتی که انتخاب هر یک از دستگاه‌های برق بدون وقفه استاتیک و یا دینامیک مرکزی برای تأمین مصارف برق بدون وقفه مد نظر باشد، باید علاوه بر در نظر گرفتن پارامترهای اقتصادی (نظیر هزینه دستگاه‌ها، لوازم جانبی، طول عمر باطری، هزینه جایگزینی باطری و غیره ) به مقایسه‌ها و پارامترهای زیر نیز توجه لازم معطوف گردد:
الف) توان یا ظرفیت نامی دستگاه برق بدون وقفه استاتیک یا دینامیک
ب) زمان باردهی دستگاه برق بدون وقفه استاتیک
پ) راندمان دستگاه‌های برق بدون وقفه استاتیک و دینامیک
ت) راندمان و تلفات انرژی شارژ و دشارژ باطری‌های دستگاه برق بدون وقفه استاتیک
ث) مصرف برق مورد نیاز برای تهویه و یا تخلیه هوای لازم برای کاهش دمای محیط و افزایش راندمان دستگاه برق بدون وقفه استاتیک، اتاق باطری‌های آن، و نیز نحوه تأمین هوای لازم برای احتراق و خنک‌کردن موتور نیروی محرکه، موتور راه‌انداز و ژنراتور برق نوع دینامیک
ج) عمر باطری‌ها و هزینه جایگزینی آنها با باطری‌های نو در دستگاه برق بدون وقفه استاتیک
چ) مصرف برق موتور راه‌انداز دستگاه برق بدون وقفه دینامیک
ح) مصرف سوخت و نیز تأمین شرایط و فضای لازم برای نصب منبع سوخت موتور نیروی محرکه دستگاه برق بدون وقفه دینامیک
خ) مدت زمان لازم برای قرار گرفتن در مدار تغذیه مصارف برق بدون وقفه و یا مدت زمان وقفه برای هر یک از دستگاه‌های استاتیک و دینامیک
د) اثر شرایط محیط (محل نصب) دستگاه‌های برق بدون وقفه استاتیک و دینامیک در راندمان آنها
ذ) ضریب توان بالای دستگاه برق بدون وقفه دینامیک و امکان حذف بانک خازن اصلاح ضریب توان در دستگاه، نسبت به دستگاه برق بدون وقفه استاتیک
19-4-4-5 بانک خازن
با توجه به نیاز و شرایط طرح،در جهت کاهش مقدار توان رِاَکتیو در شبکه توزیع بالادست محل نصب خازن، لازم است روی هر دستگاه و یا تجهیزات (منفرد)، یا برای گروهی از آنها در تابلوهای فرعی (گروهی)، و یا بانک خازن متصل به تابلوهای برق نیمه‌اصلی، به‌صورت نیمه‌متمرکز و یا تابلوهای برق اصلی (مرکزی و متمرکز) خازنهای الکتریکی در نظر گرفته‌شود، تا بهبودهای زیر حاصل شود:
الف) افزایش قابلیت و راندمان شبکه در تأمین‌توان اَکتیو،
ب) کاهش تلفات بار در شبکه توزیع و بهبود کارایی شبکه توزیع و اجزای تابلوهای برق،
پ) کاهش هزینه بهره‌برداری.
ت) کاهش توان رآکتیو و صرفه‌جویی در هزینه پرداختی بابت آن
این خازن‌ها باید متناسب با توان اَکتیو مورد نظر و مقدار متوسط و یا معادل ضریب توان مصرف کننده‌های برقی (ضریب توان اولیه) و ضریب توان اصلاح شده شبکه برق، محاسبه، انتخاب و نصب گردند. خازن منفرد بر اساس مقدار توان اَکتیو، ضریب اولیه دستگاه و ضریب توان اصلاح شده، و نیز ظرفیت خازن گروهی و یا بانک خازن باید براساس مقدار توان اَکتیو مورد نظر و مقدار متوسط و یا معادل ضریب توان مصرف کننده‌های برقی (ضریب توان اولیه) و ضریب توان اصلاح شده شبکه برق، محاسبه گردد.
19-4-4-6 تلفات بار در شبکه توزیع برق و سیم‌کشی برق
در پیوست 12 نکات و توصیه‌ها در خصوص اقدامات قابل انجام برای کاهش تلفات بار در شبکه توزیع برق و سیم‌کشی برق ارائه شده است.
19-4-4-7 لامپ سیستم روشنایی مصنوعی
در تصمیم‌گیری برای انتخاب لامپ‌ها و اجزای آنها، متناسب با نیاز و نوع فعالیت، و هم‌چنین میزان و کیفیت روشنایی مورد نظر، لازم است شاخص راندمان (لومن بر وات) و یا بهره نوری لامپ مورد استفاده در تأمین روشنایی در اولویت اول قرار گیرد. موارد دیگری که در انتخاب لامپ‌ها و اجزای آن باید مدنظر قرار گیرند در پیوست 12 مبحث ارائه شده است.
استفاده از لامپ با فیلمان تنگستن و یا هالوژن با راندمان (یا بهره نوری) کمتر از 14 لومن بروات، لامپ‌های بخار جیوه با راندمان کمتر از 55 لومن بروات و نیز لامپ‌های گازی با راندمان کمتر از 22 لومن بروات، مجاز نمی‌باشد، مگر این‌که در طراحی و یا بهره‌برداری، ویژگی‌های خاصی مدنظر باشد که با دیگر لامپ‌ها قابل تأمین نباشد. در این حالت، لازم است طراح دلایل توجیهی خود را برای انتخابهای غیرمجاز ارائه نماید.
تبصره: یکی از موارد استثنای بند فوق، مجاز بودن استفاده از لامپ‌های هالوژن تنگستن (مدادی)، با راندمان (یا بهره نوری) حدود 19 تا 22 لومن بروات، برای تأمین روشنایی صحنه (در تئاتر، آمفی‌تئاتر، و نظایر آن) است.
19-4-5 سیستم‌های بر پایه انرژی‌های تجدیدپذیر
19-4-5-1 مطالعات و پیش‌بینی‌های لازم
درطراحی پروژه ساختمان، لازم است فضای اختصاصی و مسیرهای نصب و راه‌اندازی مدارهای آتی سیستم‌های انرژی تجدیدپذیر و زیرساخت‌های مرتبط مشخص شوند.
در چک‌لیست انرژی، لازم است میزان انرژی سالیانه تأمین‌شده در طرح، و میزان انرژی سالیانه قابل تأمین در آینده (در صورت بهسازی)، توسط سامانه‌های بر پایه انرژی‌های تجدیدپذیر، به‌تفکیک درج شود.
برای تمامی ساختمان‌ها، باید مطالعات و پیش‌بینی‌های لازم برای فضای نصب صورت گیرد تا میزان انرژی قابل تأمین از محل انرژی‌های تجدیدپذیر (اعم از برق، حرارت و …)، در آینده، کمتر از مقادیر زیر نباشد:
الف) 20 کیلووات ساعت در مترمربع در سال برای ساختمان‌های یک طبقه؛
ب) 32 کیلووات ساعت در سال به ازای هر مترمربع از سطح بام، برای ساختمان‌های بیش از یک طبقه.
لازم است تمامی اطلاعات در این خصوص، در دفترچه محاسبات و طراحی مطابق ضوابط این مبحث قید شود.
19-4-5-2 موارد خاص
در موارد و در شرایط خاص که امکان استفاده از سیستم‌های بر پایه انرژی تجدیدپذیر به دلیل وضعیت استقرار ساختمان، از جمله سایه‌اندازی ساختمان‌های مجاور و یا امکان تأمین مقادیر حداقل فراهم نمی‌باشد، لازم است دلایل فنی توجیهی ارائه گردد، و در مدارک فنی ساختمان، عدم امکان بهره‌گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر به صراحت قید شود.
