19-6 روش موازنه‌ای (کارکردی)
این روش یکی از چهار روش طراحی تعیین‌شده در این مبحث است. کاربرد این روش تنها در صورتی مجاز است که شرایط تعیین‌شده در 19-3-2-1-1 مورد رعایت قرار گرفته‌باشد. در حالتی که شرایط لازم محقق نشود، لازم خواهد بود طراحی ساختمان به روش نیاز انرژی ساختمان (فصل 19-7) یا روش کارایی انرژی ساختمان (فصل 19-8) صورت گیرد.
19-6-1 اصول کلی
در صورت طراحی ساختمان به‌روش موازنه‌ای (کارکردی)، تأثیر متقابل عناصر مختلف پوسته خارجی ساختمان بر ضریب انتقال حرارت ساختمان مد نظر قرار می‌گیرد. در نتیجه، ضعف یکی از عناصر ساختمانی را می‌توان توسط یک یا چند عنصر ساختمانی دیگر با مشخصات برتر جبران نمود، تا ضریب انتقال حرارت کل یا بخشی از ساختمان از ضریب انتقال حرارت ساختمان مرجع کمتر باشد. ولی کماکان، همانند روش تجویزی، ارتقاء مشخصات حرارتی سیستم‌های تأسیسات مکانیکی و یا الکتریکی امکان تخفیف گرفتن برای پوسته خارجی ساختمان (یا بالعکس) را فراهم نمی‌سازد.
در عین حال، در روش موازنه‌ای (کارکردی)، همانند روش تجویزی، امکان طراحی بخش‌های مختلف (پوسته خارجی یا معماری، تأسیسات مکانیکی و الکتریکی و هم‌چنین سیستم‌های تجدیذیر)، به‌صورت مستقل، وجود دارد.
19-6-2 پوسته خارجی ساختمان
برای محاسبه عایق‌کاری حرارتی ساختمان‌ها به‌روش موازنه‌ای، ابتدا باید گروه ساختمان تعیین گردد. گروه ساختمان با توجه به عوامل ویژه اصلی (بخش 19-2-2) و براساس جدول مندرج در پیوست 4 این مبحث تعیین می‌گردد. پس از آن، باید میزان عایق‌کاری حرارتی ساختمان‌ها، با محاسبه ضریب انتقال حرارت طرح، و مقایسه آن با حداکثر مقدار مجاز (ضریب انتقال حرارت مرجع) تعیین شود.
در بندهای 19-6-2-1 و 19-6-2-2، روش محاسبه ضریب انتقال حرارت مرجع و ضریب انتقال حرارت طرح توضیح داده شده است. در شکل 19-6- 1 نیز نمودار گردشی مراحل محاسبات عایق‌کاری حرارتی پوسته ساختمان در روش کارکردی نشان داده شده است.
شکل 19-6- 1 نمودار گردشی مراحل روش موازنه‌ای (کارکردی)
محاسبات باید برای هر ساختمان منفرد و برای هر واحد آپارتمانی به صورت مستقل انجام گردد. در صورت یکسان بودن واحدهای ساختمان از نظر مشخصات حرارتی، کافی است محاسبات براساس بعضی واحدهای شاخص صورت گیرد. شایان ذکر است واحدهای یک ساختمان در صورتی یکسان تلقی می‌شوند که شرایط زیر، به‌صورت هم‌زمان، تأمین گردد:
- ابعادی تقریباً مشابه (با تفاوت زیر 5 درصد) داشته باشند؛
- مشخصات حرارتی تمامی عناصر پوسته خارجی واحدهای ساختمان مشابه باشد؛
- جهت‌گیری و موقعیت جدارها، خصوصاً جدارهای نورگذر، یکسان باشد؛
- نوع سیستم گرمایش، سرمایش و تأمین آب گرم در تمامی واحدها مشابه باشد؛
- کاربری واحدهای ساختمان یکسان باشد.
طراحی پوسته خارجی ساختمان در صورتی مورد قبول است که شرایط زیر، به‌صورت هم‌زمان، تأمین گردند:
- ضریب انتقال حرارت طرح از ضریب انتقال حرارت مرجع کمتر باشد؛
- مشخصات جدارهای نورگذر ( SHGC و TV/SHGC)، برای تمامی جدارهای نورگذر ساختمان‌های گروه 1، علاوه بر رعایت انتظارات تعیین‌شده در بند 19-4-2-3، بسته به نیاز غالب (گرمایی یا سرمایی)، جهت نما، و رده انرژی ساختمان، باید شرایط تعیین‌شده در جدول19-5- 2 را جوابگو باشند؛
- مشخصات جدارهای نورگذر ( SHGC و TV/SHGC)، برای تمامی جدارهای نورگذر ساختمان‌های گروه 2، علاوه بر رعایت انتظارات تعیین‌شده در بند 19-4-2-3، بسته به نیاز غالب (گرمایی یا سرمایی)، جهت نما، و رده انرژی ساختمان، باید شرایط تعیین‌شده در جدول 19-5- 7 را جوابگو باشند؛
- مشخصات جدارهای نورگذر ( SHGC و TV/SHGC)، برای تمامی جدارهای نورگذر ساختمان‌های گروه 3، علاوه بر رعایت انتظارات تعیین‌شده در بند 19-4-2-3، بسته به نیاز غالب (گرمایی یا سرمایی)، جهت نما، و رده انرژی ساختمان، باید شرایط تعیین‌شده در جدول 19-5- 12 را جوابگو باشند.
در صورت بیشتر بودن ضریب انتقال حرارت طرح از ضریب انتقال حرارت مرجع، باید با اصلاح مشخصات حرارتی و یا مقادیر اجزای پوسته خارجی، ضریب انتقال حرارت طرح را، تا مقداری مساوی یا کمتر از ضریب انتقال حرارت مرجع، کاهش داد.
19-6-2-1 محاسبه ضریب انتقال حرارت مرجع
ضریب انتقال حرارت مرجع ساختمان (Ĥ) بر حسب [W/K] برابر است با حداکثر انتقال حرارت مجاز از پوسته خارجی ساختمان، در شرایط پایدار و به ازای یک درجه سلسیوس اختلاف دما بین هوای داخل و خارج.
انتقال حرارت از جدارهای مختلف ساختمان مرجع برابر است با حاصل‌ضرب ضریب انتقال حرارت (سطحی) مرجع عناصر مختلف تشکیل‌دهنده پوسته خارجی در مساحت آنها. در محاسبه ضریب انتقال حرارت مرجع، انتقال حرارت از بامها، دیوارها، کف‌های در تماس با هوا یا خاک، درها و سطوح نورگذر ساختمان در نظر گرفته می‌شود. این جدارها ممکن است در تماس با فضای خارج، فضاهای کنترل نشده یا خاک باشند.
برای تعیین ضریب انتقال حرارت مرجع ساختمان، لازم است ضرایب انتقال حرارت مرجع اجزای پوسته خارجی، با در نظر گرفتن گروه ساختمان (پیوست 4) و رتبه ساختمان از جداول زیربندهای 19-6-2-2-5 تا 19-6-2-2-7 استخراج گردد.
در ضمن، لازم است مقادیر اجزای پوسته خارجی ساختمان (شامل مساحت خالص کل دیوارها، بام، کف مجاور هوا، در، پنجره و سطوح مجاور فضاهای کنترل نشده و محیط کف در تماس با خاک) با توجه به ابعاد داخلی محاسبه گردد. لازم به ذکر است در محاسبه ضریب انتقال حرارت مرجع، تنها پل حرارتی کف در تماس با خاک در نظر گرفته می‌شود.
پس از طی مراحل بالا، ضریب انتقال حرارت مرجع ساختمان (Ĥ) از طریق رابطه زیر محاسبه می‌گردد:
| (19-6- 1) | Ĥ= (AW × ÛW) + (AR × ÛR) + (AF × ÛF) + (P × ÛP) +(AG × ÛG) + (AD × ÛD) |
در این رابطه تعاریف مقادیر فیزیکی به شرح زیر است:
| – AW مساحت کل دیوارهای مجاور فضای خارج | [m2] |
| – ÛW ضریب انتقال حرارت سطحی مرجع دیوارها | [W/m2K] |
| – AR مساحت کل بامهای تخت یا شیب‌دار مجاور فضای خارج | [m2] |
| – ÛR ضریب انتقال حرارت سطحی مرجع بام تخت یا شیب‌دار | [W/m2K] |
| – AF مساحت کل کف زیرین در تماس با هوای خارج | [m2] |
| – ÛF ضریب انتقال حرارت سطحی مرجع کف زیرین در تماس با هوا | [W/m2K] |
| – P محیط کل کف زیرین در تماس با خاک، مجاور فضای خارج | [m] |
| – ÛP ضریب انتقال حرارت خطی مرجع کف زیرین در تماس با خاک | [W/mK] |
| – AG مساحت کل جدارهای نورگذر مجاور خارج (سطوح شیشه و قاب) | [m2] |
| – ÛG ضریب انتقال حرارت سطحی مرجع جدارهای نورگذر با قاب‌های آنها | [W/m2K] |
| – AD مساحت کل درهای مجاور فضای خارج | [m2] |
| – ÛD ضریب انتقال حرارت سطحی مرجع درها | [W/m2K] |
| – AWB مساحت کل سطوح در تماس با فضای کنترل نشده | [m2] |
| – ÛWB ضریب انتقال حرارت سطحی مرجع جدارهای در تماس با فضای کنترل نشده | [W/m2K] |
توضیحات:
1- سطوح تمام جدارهای ساختمانی (AWB، AD، AF، AR، AW ) و محیط کف زیرین در تماس با خاک (P) از طرف داخل ساختمان محاسبه می‌شوند.
2- تمام ضرایب انتقال حرارت مرجع عناصر ساختمانی در زیربندهای 19-6-2-2-5 تا 19-6-2-2-7 ارائه شده است.
3- منظور از «جدار مجاور فضای خارج» جداری است که بین یک فضای کنترل شده و فضای خارج قرار گرفته باشد. هم‌چنین منظور از «جدار مجاور فضای کنترل نشده» جداری است که بین فضای کنترل شده و فضای کنترل نشده قرار گرفته‌باشد (ر.ک. به پیوست 6). در محاسبه ضریب انتقال حرارت مرجع، سطوح جدارهای بین فضای کنترل نشده و فضای خارج در نظر گرفته نمی‌شود.
4- ضریب انتقال حرارت ÛWB جدارهای در تماس با فضاهای کنترل نشده برابر است با حاصل ضرب ضریب انتقال حرارت مرجع ارائه‌شده در جداول این فصل در ضریب کاهش انتقال حرارت فضاهای کنترل نشده که برای ساختمان طرح محاسبه می‌شود.
19-6-2-2 محاسبه ضریب انتقال حرارت طرح
ضریب انتقال حرارت طرح مجموع انتقال حرارت از جدارهای مختلف پوسته خارجی ساختمان طراحی‌شده، به ازای یک درجه سلسیوس اختلاف دما بین فضای داخل و خارج، در شرایط پایدار است.
در محاسبه ضریب انتقال حرارت طرح، طراح می‌تواند یکی از روش‌های (الف) یا (ب) را، برای محاسبه یا تعیین اثر پل‌های حرارتی بر روی ضریب انتقال حرارت ساختمان، در نظر بگیرد.
19-6-2-2-1 محاسبه یا تعیین اثر پل‌های حرارتی
الف) روش دقیق محاسبه پل‌های حرارتی برای تعیین ضریب انتقال حرارت طرح
در این روش، محاسبه پل‌های حرارتی (نظیر پل‌های حرارتی در محل تقاطع دیوارهای خارجی با کف‌ها و تیغه‌های داخلی) با استفاده از داده‌های ارائه‌شده در پیوست 11 این مبحث انجام می‌شود.
در این صورت، برای محاسبه ضریب انتقال حرارت مرجع لازم است مقادیر ارائه شده برای ضریب انتقال حرارت را، با رعایت اصول زیر، از جداول استخراج شوند:
- دیوار با فرض عایق‌کاری حرارتی از خارج
- بام یا سقف با فرض عایق‌کاری از خارج (در تقاطع با دیوار با عایق‌کاری حرارتی از خارج)
- کف روی هوا با فرض عایق‌کاری از خارج (در تقاطع با دیوار با عایق‌کاری حرارتی از خارج)
- کف مجاور خاک مطابق ضوابط این بخش
ب) روش ساده‌سازی شده تعیین اثر پل‌های حرارتی
در این روش، تعیین اثر پل‌های حرارتی به روش ساده‌سازی شده، بدون محاسبه ضرایب انتقال حرارت خطی (تقاطع دیوارهای خارجی با کف‌ها و تیغه‌های داخلی) انجام می‌گردد. در این صورت، برای محاسبه ضریب انتقال حرارت مرجع ساختمان، لازم است مقادیر ضرایب انتقال حرارت مرجع عناصر ساختمانی ارائه شده در جدول 19-6- 1 الی جدول 19-6-9 منطبق با جزییات اجرایی ساختمان طرح و بسته به نوع فضای مجاور آن (کنترل شده یا کنترل نشده)، روش عایق‌کاری حرارتی دیوار، و هم‌چنین رده انرژی ساختمان استخراج شوند.
تعیین ضریب انتقال حرارت (سطحی) طرح، با محاسبه یا استخراج ضرایب انتقال حرارت سطحی تمامی اجزای پوسته خارجی صورت می‌گیرد.
19-6-2-2-2 ضریب انتقال حرارت (سطحی) جدارها
ضریب انتقال حرارت (سطحی) جدارهای کدر ساختمان باید با استفاده از ضرایب هدایت حرارت مصالح متداول (پیوست 7) و مقاومت‌های حرارتی قطعات ساختمانی، لایه‌های هوا و سطوح داخلی و خارجی پوسته خارجی (پیوست 8) محاسبه گردد. لازم است ضریب انتقال حرارت بازشوها و جدارهای نورگذر پوسته خارجی ساختمان نیز براساس جداول پیوست 9 این مبحث تعیین گردد.
در صورتی که جدارهای تشکیل‌دهنده پوسته خارجی دارای قطعاتی باشند که در تولید یا نصب مورد نیاز هستند و باعث ایجاد پل حرارتی می‌شوند، لازم است ضریب انتقال حرارت طرح با در نظر گرفتن اثر حرارتی این قطعات محاسبه یا تعیین شود.
در صورتی که مقادیر مربوط به بعضی مصالح، یا اجزای خاص، در پیوست‌های مذکور نیامده باشد و یا سازنده‌ای مدعی باشد که محصولاتی با مشخصات حرارتی بهتر از مقادیر مندرج در منابع معتبر عرضه کرده است، لازم است گواهی فنی معتبر محصول مورد نظر ضمیمه مدارک گردد.
گواهی فنی باید حاوی داده‌ها و مقادیر مربوط به ضرایب هدایت حرارت یا مقاومت‌های حرارتی محصول، ضخامت‌های مورد استفاده در طراحی ساختمان، اصول فنی نصب (اجرا)، و هم‌چنین دیگر مشخصات فنی مورد نیاز برای ارزیابی همه‌جانبه محصول باشد. مقادیر ارائه‌شده در گواهی فنی، تا زمان اعتبار آن، ملاک طراحی و محاسبات است.
برای محاسبه ضریب انتقال حرارت طرح، باید مقادیر تمام اجزای پوسته خارجی، که دارای مشخصات حرارتی متفاوتی هستند یا در مجاورت فضاهای متفاوتی از نظر کنترل دما قرار گرفته‌اند، به صورت جداگانه محاسبه گردد. این مقادیر شامل مساحت خالص انواع دیوارها، بامها، کف‌های مجاور هوا، درها و پنجره هاست، که در مجاورت فضای خارج، یا فضاهای کنترل نشده، قرار گرفته‌اند. در محاسبه این سطوح، باید ابعاد داخلی فضاها ملاک قرار گیرد.
19-6-2-2-3 ضریب کاهش انتقال حرارت فضاهای کنترل نشده
محاسبه ضریب انتقال حرارت طرح، نیازمند محاسبه ضریب کاهش انتقال حرارت فضاهای کنترل نشدة ساختمان است. برای محاسبه ضریب کاهش انتقال حرارت فضاهای کنترل نشده، باید از روش ارائه شده در پیوست 6 استفاده شود.
19-6-2-2-4 محاسبه ضریب انتقال حرارت طرح (H)
پس از مراحل فوق، باید ضریب انتقال حرارت طرح (H) با محاسبه مجموع حاصل‌ضربهای مساحت اجزای مختلف پوسته در ضریب انتقال حرارت و ضریب کاهش انتقال حرارت متناظر هر کدام از آنها، و هم‌چنین مجموع حاصل‌ضربهای محیط پل‌های حرارتی در ضریب انتقال حرارت خطی (در صورت استفاده از راه حل الف) و ضریب کاهش انتقال حرارت متناظر با آنها تعیین گردد، که در رابطه زیر بیان شده است:
| (2-6-19) |
در این رابطه تعاریف مقادیر فیزیکی به شرح زیر است:
| – Awi مساحت خالص هر یک از انواع دیوارهای مجاور خارج یا فضای کنترل نشده | [m2] |
| – Uwi ضریب انتقال حرارت سطحی متناظر با هر کدام از انواع دیوارها | [W/m2K] |
| – ARi مساحت خالص هرکدام از انواع بام تخت یا شیب‌دار مجاور خارج یا فضای | [m2] |
| – URi ضریب انتقال سطحی حرارت متناظر با انواع بام تخت یا شیب‌دار | [W/m2K] |
| – AFi مساحت خالص هر کدام از انواع کف زیرین در تماس با هوای خارج یا | [m2] |
| – UFi ضریب انتقال حرارت سطحی متناظر با انواع کف زیرین در تماس با هوا | [W/m2K] |
| – AGi مساحت خالص انواع جدارهای نورگذر و قاب آنها، مجاور خارج یا | [m2] |
| – UGi ضریب انتقال حرارت سطحی متناظر با انواع جدارهای نورگذر | [W/m2K] |
| – ADi مساحت خالص هر کدام از انواع درهای خارجی یا مجاور فضای کنترل نشده | [m2] |
| – UDi ضریب انتقال حرارت سطحی متناظر با انواع درهای خارجی | [W/m2K] |
| – Pi محیط انواع کف در تماس با خاک و پل‌های حرارتی | [m] |
| – Ψi ضریب انتقال حرارت خطی متناظر با انواع کف در تماس با خاک و پل‌های حرارتی | [W/mK] |
| – ضریب کاهش انتقال حرارت هر جدار |
توضیحات:
- منظور از «جدار مجاور فضای خارج» جداری است که بین یک فضای کنترل شده و فضای خارج قرار گرفته باشد. هم‌چنین منظور از «جدار مجاور فضای کنترل نشده» جداری است که بین فضای کنترل شده و فضای کنترل نشده قرار گرفته‌باشد (ر.ک. به پیوست 6). در رابطه بالا، سطوح جدارها و پل‌های حرارتی بین فضاهای کنترل نشده و فضای خارج در نظر گرفته نمی‌شود.
- در صورت استفاده از راه حل ب، در محاسبه ضریب انتقال حرارت طرح، تنها انتقال حرارت خطی کف در تماس با خاک در نظر گرفته می‌شود.
19-6-2-2-5 ضرایب انتقال حرارت مرجع عناصر ساختمانی برای ساختمان گروه یک
الف- ضریب انتقال حرارت مرجع دیوار – ساختمان گروه 1
در مورد تمامی دیوارهای ساختمان‌های گروه 1، لازم است علاوه بر رعایت انتظارات تعیین‌شده در بند 19-4-2-2، در محاسبه ضریب انتقال حرارت مرجع ساختمان ()، مطابق اصول ارائه شده در بند 19-6-2-1، مقادیر ارائه‌شده در جدول 19-6- 1 برای ضریب انتقال حرارت مرجع دیوار (ÛW)مبنای محاسبه قرار گیرد.
لازم به ذکر است ضریب انتقال حرارت مرجع دیوار (ÛW) به نوع فضای مجاور آن (کنترل شده یا کنترل نشده)، روش عایق‌کاری حرارتی دیوار، و هم‌چنین رده انرژی ساختمان بستگی دارد.
جدول 19-6- 1 ضریب انتقال حرارت مرجع دیوار ساختمان گروه 1 [W/m2.K] بر حسب رده انرژی ساختمان
| رده انرژی | دیوار مجاور فضای خارج | دیوار مجاور فضای کنترل نشده | |||
| عایق حرارتی خارجی | عایق حرارتی داخلی | عایق حرارتی میانی | عایق حرارتی همگن | ||
| EC | 0/730 | 0/405 | 0/405 | 0/440 | 0/820 |
| +EC | 0/535 | 0/288 | 0/288 | 0/315 | 0/617 |
| ++EC | 0/389 | غیرمجاز | غیرمجاز | غیرمجاز | 0/450 |
ب- مشخصات حرارتی-نوری مرجع برای جدارهای نورگذر – ساختمان گروه 1
در مورد تمامی جدارهای نورگذر ساختمان‌های گروه 1، لازم است علاوه بر رعایت انتظارات تعیین‌شده در بند 19-4-2-2، در محاسبه ضریب انتقال حرارت مرجع ساختمان (Ĥ)، مطابق اصول ارائه شده در بند 19-6-2-1، مقادیر ارائه‌شده در جدول 19-5- 2 و زیربند 19-5-2-1-2-ب برای ضریب انتقال حرارت مرجع دیوار (ÛG) مبنای محاسبه قرار گیرد.
در ضمن، لازم است محدودیت‌های تعیین‌شده در جدول19-5- 2، در خصوص دیگر پارامترهای حرارتی-نوری (ضریب بهره گرمایی خورشیدی و ضریب عبور نور مرئی) جدارهای نورگذر رعایت گردد.
پ- ضریب انتقال حرارت مرجع بام یا سقف – ساختمان گروه 1
در مورد تمامی بامها یا سقف‌های ساختمان‌های گروه 1، لازم است علاوه بر رعایت انتظارات تعیین‌شده در بند 19-4-2-2، در محاسبه ضریب انتقال حرارت مرجع ساختمان (Ĥ)، مطابق اصول ارائه شده در بند 19-6-2-1، مقادیر ارائه‌شده در جدول 19-6- 2 برای ضریب انتقال حرارت مرجع بام یا سقف (ÛR) مبنای محاسبه قرار گیرد.
لازم به ذکر است ضریب انتقال حرارت مرجع بام یا سقف (ÛR) به نوع فضای مجاور آن (کنترل شده یا کنترل نشده)، روش عایق‌کاری حرارتی بام یا سقف، و هم‌چنین رده انرژی ساختمان بستگی دارد.
جدول 19-6- 2 ضریب انتقال حرارت مرجع بام یا سقف ساختمان گروه 1 [W/m2.K] بر حسب رده انرژی ساختمان
| رده انرژی | بام یا سقف مجاور فضای خارج | بام یا سقف مجاور فضای کنترل نشده | |||
| عایق حرارتی بام یا سقف از خارج | عایق حرارتی بام یا سقف از داخل | ||||
| دیوار با عایق خارجی یا میانی | دیوار با عایق داخلی یا همگن | دیوار با عایق خارجی یا میانی | دیوار با عایق داخلی یا همگن | ||
| EC | 0/410 | 0/318 | 0/291 | 0/410 | 0/847 |
| +EC | 0/290 | 0/225 | 0/206 | 0/290 | 0/633 |
| ++EC | 0/211 | غیرمجاز | غیرمجاز | غیرمجاز | 0/458 |
ت- ضریب انتقال حرارت مرجع کف مجاور هوا – ساختمان گروه 1
در مورد تمامی کف‌های مجاور هوای ساختمان‌های گروه 1، لازم است علاوه بر رعایت انتظارات تعیین‌شده در بند 19-4-2-2، در محاسبه ضریب انتقال حرارت مرجع ساختمان (Ĥ)، مطابق اصول ارائه شده در بند 19-6-2-1، مقادیر ارائه‌شده در جدول 19-6- 3 برای ضریب انتقال حرارت مرجع کف (ÛF) مبنای محاسبه قرار گیرد.
لازم به ذکر است ضریب انتقال حرارت مرجع بام یا سقف (ÛF) به نوع فضای مجاور آن (کنترل شده یا کنترل نشده)، روش عایق‌کاری حرارتی بام یا سقف، و هم‌چنین رده انرژی ساختمان بستگی دارد.
جدول 19-6- 3 ضریب انتقال حرارت مرجع کف مجاور هوای ساختمان [W/m2.K] گروه 1 بر حسب رده انرژی ساختمان
| رده انرژی | کف مجاور فضای خارج | کف مجاور فضای کنترل نشده | |||
| عایق حرارتی کف از خارج | عایق حرارتی کف از داخل | ||||
| دیوار با عایق خارجی یا میانی | دیوار با عایق داخلی یا همگن | دیوار با عایق خارجی یا میانی | دیوار با عایق داخلی یا همگن | ||
| EC | 0/413 | 0/292 | 0/269 | 0/397 | 0/806 |
| +EC | 0/301 | 0/207 | 0/192 | 0/284 | 0/610 |
| ++EC | 0/216 | غیرمجاز | غیرمجاز | غیرمجاز | 0/467 |
ث – ضریب انتقال حرارت مرجع کف مجاور خاک – ساختمان گروه 1
ضریب انتقال حرارت مرجع کف مجاور خاک: 1/40 [W/ m.K]
19-6-2-2-6 ضرایب انتقال حرارت مرجع عناصر ساختمانی برای ساختمان گروه دو
الف- ضریب انتقال حرارت مرجع دیوار – ساختمان گروه 2
در مورد تمامی دیوارهای ساختمان‌های گروه 2، لازم است علاوه بر رعایت انتظارات تعیین‌شده در بند 19-4-2-2، در محاسبه ضریب انتقال حرارت مرجع ساختمان (Ĥ)، مطابق اصول ارائه شده در بند 19-6-2-1، مقادیر ارائه‌شده در جدول 19-6- 4 برای ضریب انتقال حرارت مرجع دیوار (ÛW) مبنای محاسبه قرار گیرد.
لازم به ذکر است ضریب انتقال حرارت مرجع دیوار (ÛW) به نوع فضای مجاور آن (کنترل شده یا کنترل نشده)، روش عایق‌کاری حرارتی دیوار، و هم‌چنین رده انرژی ساختمان بستگی دارد.
جدول 19-6- 4 ضریب انتقال حرارت مرجع دیوار ساختمان گروه 2 [W/m2.K] بر حسب رده انرژی ساختمان
| رده انرژی | دیوار مجاور فضای خارج | دیوار مجاور فضای کنترل نشده | |||
| عایق حرارتی خارجی | عایق حرارتی داخلی | عایق حرارتی میانی | عایق حرارتی همگن | ||
| EC | 0/935 | 0/599 | 0/599 | 0/637 | 0/980 |
| +EC | 0/680 | 0/441 | 0/441 | 0/461 | 0/758 |
| ++EC | 0/508 | غیرمجاز | غیرمجاز | غیرمجاز | 0/549 |
ب- مشخصات حرارتی-نوری مرجع برای جدارهای نورگذر – ساختمان گروه 2
در مورد تمامی جدارهای نورگذر ساختمان‌های گروه 2، لازم است علاوه بر رعایت انتظارات تعیین‌شده در بند 19-4-2-2، در محاسبه ضریب انتقال حرارت مرجع ساختمان (Ĥ)، مطابق اصول ارائه شده در بند 19-6-2-1، مقادیر ارائه‌شده در جدول 19-5- 7 و زیربند 19-5-2-1-3-ب برای ضریب انتقال حرارت مرجع دیوار (ÛG) مبنای محاسبه قرار گیرد.
درضمن، لازم است محدودیت‌های تعیین‌شده در جدول 19-5- 7، در خصوص دیگر پارامترهای حرارتی-نوری (ضریب بهره گرمایی خورشیدی و ضریب عبور نور مرئی) جدارهای نورگذر رعایت گردد.
پ- ضریب انتقال حرارت مرجع بام یا سقف – ساختمان گروه 2
در مورد تمامی بامها یا سقف‌های ساختمان‌های گروه 2، لازم است علاوه بر رعایت انتظارات تعیین‌شده در بند 19-4-2-2، در محاسبه ضریب انتقال حرارت مرجع ساختمان (Ĥ)، مطابق اصول ارائه شده در بند 19-6-2-1، مقادیر ارائه‌شده در جدول 19-6- 5 برای ضریب انتقال حرارت مرجع بام یا سقف (ÛR) مبنای محاسبه قرار گیرد.
لازم به ذکر است ضریب انتقال حرارت مرجع بام یا سقف (ÛR) به نوع فضای مجاور آن (کنترل شده یا کنترل نشده)، روش عایق‌کاری حرارتی بام یا سقف، و هم‌چنین رده انرژی ساختمان بستگی دارد.
جدول 19-6- 5 ضریب انتقال حرارت مرجع بام یا سقف ساختمان گروه 2 [W/m2.K] بر حسب رده انرژی ساختمان
| رده انرژی | بام یا سقف مجاور فضای خارج | بام یا سقف مجاور فضای کنترل نشده | |||
| عایق حرارتی بام یا سقف از خارج | عایق حرارتی بام یا سقف از داخل | ||||
| دیوار با عایق خارجی یا میانی | دیوار با عایق داخلی یا همگن | دیوار با عایق خارجی یا میانی | دیوار با عایق داخلی یا همگن | ||
| EC | 0/515 | 0/427 | 0/394 | 0/515 | 1/020 |
| +EC | 0/365 | 0/309 | 0/282 | 0/365 | 0/781 |
| ++EC | 0/267 | 0/220 | 0/202 | 0/267 | 0/562 |
ت- ضریب انتقال حرارت مرجع کف مجاور هوا – ساختمان گروه 2
در مورد تمامی کف‌های مجاور هوای ساختمان‌های گروه 2، لازم است علاوه بر رعایت انتظارات تعیین‌شده در بند 19-4-2-2، در محاسبه ضریب انتقال حرارت مرجع ساختمان (Ĥ)، مطابق اصول ارائه شده در بند 19-6-2-1، مقادیر ارائه‌شده در جدول 19-6- 6 برای ضریب انتقال حرارت مرجع کف (ÛF) مبنای محاسبه قرار گیرد.
لازم به ذکر است ضریب انتقال حرارت مرجع بام یا سقف (ÛF) به نوع فضای مجاور آن (کنترل شده یا کنترل نشده)، روش عایق‌کاری حرارتی بام یا سقف، و هم‌چنین رده انرژی ساختمان بستگی دارد.
جدول 19-6- 6 ضریب انتقال حرارت مرجع کف مجاور هوای ساختمان گروه 2 [W/m2.K] بر حسب رده انرژی ساختمان
| رده انرژی | کف مجاور فضای خارج | کف مجاور فضای کنترل نشده | |||
| عایق حرارتی کف از خارج | عایق حرارتی کف از داخل | ||||
| دیوار با عایق خارجی یا میانی | دیوار با عایق داخلی یا همگن | دیوار با عایق خارجی یا میانی | دیوار با عایق داخلی یا همگن | ||
| EC | 0/549 | 0/397 | 0/368 | 0/521 | 0/962 |
| +EC | 0/396 | 0/284 | 0/269 | 0/382 | 0/746 |
| ++EC | 0/292 | 0/207 | 0/192 | 0/276 | 0/575 |
ث- ضریب انتقال حرارت مرجع کف مجاور خاک – ساختمان گروه 2
ضریب انتقال حرارت مرجع کف مجاور خاک: [W/ m.K]
19-6-2-2-7 ضرایب انتقال حرارت مرجع عناصر ساختمانی برای ساختمان گروه سه
الف- ضریب انتقال حرارت مرجع دیوار – ساختمان گروه 3
در مورد تمامی دیوارهای ساختمان‌های گروه 3، لازم است علاوه بر رعایت انتظارات تعیین‌شده در بند 19-4-2-2، در محاسبه ضریب انتقال حرارت مرجع ساختمان (Ĥ)، مطابق اصول ارائه شده در بند 19-6-2-1، مقادیر ارائه‌شده در جدول 19-6- 7 برای ضریب انتقال حرارت مرجع دیوار (ÛW) مبنای محاسبه قرار گیرد.
لازم به ذکر است ضریب انتقال حرارت مرجع دیوار (ÛW) به نوع فضای مجاور آن (کنترل شده یا کنترل نشده)، روش عایق‌کاری حرارتی دیوار، و هم‌چنین رده انرژی ساختمان بستگی دارد.
جدول 19-6- 7 ضریب انتقال حرارت مرجع دیوار ساختمان گروه 3 [W/m2.K] بر حسب رده انرژی ساختمان
| رده انرژی | دیوار مجاور فضای خارج | دیوار مجاور فضای کنترل نشده | |||
| عایق حرارتی خارجی | عایق حرارتی داخلی | عایق حرارتی میانی | عایق حرارتی همگن | ||
| EC | 1/031 | 0/730 | 0/730 | 0/787 | 1/087 |
| +EC | 0/787 | 0/535 | 0/535 | 0/565 | 0/820 |
| ++EC | 0/565 | 0/389 | 0/389 | 0/422 | 0/617 |
ب- مشخصات حرارتی-نوری مرجع برای جدارهای نورگذر – ساختمان گروه 3
در مورد تمامی جدارهای نورگذر ساختمان‌های گروه 3، لازم است علاوه بر رعایت انتظارات تعیین‌شده در بند 19-4-2-2، در محاسبه ضریب انتقال حرارت مرجع ساختمان (Ĥ)، مطابق اصول ارائه شده در بند 19-6-2-1، مقادیر ارائه‌شده در جدول 19-5- 12 و زیربند 19-5-2-1-4-ب برای ضریب انتقال حرارت مرجع دیوار (ÛG) مبنای محاسبه قرار گیرد.
در ضمن، لازم است محدودیت‌های تعیین‌شده در جدول 19-5- 12، در خصوص دیگر پارامترهای حرارتی-نوری (ضریب بهره گرمایی خورشیدی و ضریب عبور نور مرئی) جدارهای نورگذر رعایت گردد.
پ- ضریب انتقال حرارت مرجع بام یا سقف – ساختمان گروه 3
در مورد تمامی بامها یا سقف‌های ساختمان‌های گروه 3، لازم است علاوه بر رعایت انتظارات تعیین‌شده در بند 19-4-2-2، در محاسبه ضریب انتقال حرارت مرجع ساختمان (Ĥ)، مطابق اصول ارائه شده در بند 19-6-2-1، مقادیر ارائه‌شده در جدول 19-6- 8 برای ضریب انتقال حرارت مرجع بام یا سقف (ÛR) مبنای محاسبه قرار گیرد.
لازم به ذکر است ضریب انتقال حرارت مرجع بام یا سقف (ÛR) به نوع فضای مجاور آن (کنترل شده یا کنترل نشده)، روش عایق‌کاری حرارتی بام یا سقف، و هم‌چنین رده انرژی ساختمان بستگی دارد.
جدول 19-6- 8 ضریب انتقال حرارت مرجع بام یا سقف ساختمان گروه 3 [W/ m2.K] بر حسب رده انرژی ساختمان
| رده انرژی | بام یا سقف مجاور فضای خارج | بام یا سقف مجاور فضای کنترل نشده | |||
| عایق حرارتی بام یا سقف از خارج | عایق حرارتی بام یا سقف از داخل | ||||
| دیوار با عایق خارجی یا میانی | دیوار با عایق داخلی یا همگن | دیوار با عایق خارجی یا میانی | دیوار با عایق داخلی یا همگن | ||
| EC | 0/575 | 0/490 | 0/467 | 0/575 | 1/136 |
| +EC | 0/410 | 0/352 | 0/329 | 0/410 | 0/847 |
| ++EC | 0/299 | 0/254 | 0/242 | 0/299 | 0/633 |
ت- ضریب انتقال حرارت مرجع کف مجاور هوا – ساختمان گروه 3
در مورد تمامی کف‌های مجاور هوای ساختمان‌های گروه 3، لازم است علاوه بر رعایت انتظارات تعیین‌شده در بند 19-4-2-2، در محاسبه ضریب انتقال حرارت مرجع ساختمان (Ĥ)، مطابق اصول ارائه شده در بند 19-6-2-1، مقادیر ارائه‌شده در جدول 19-6-9 برای ضریب انتقال حرارت مرجع کف (ÛF) مبنای محاسبه قرار گیرد.
لازم به ذکر است ضریب انتقال حرارت مرجع بام یا سقف (ÛF) به نوع فضای مجاور آن (کنترل شده یا کنترل نشده)، روش عایق‌کاری حرارتی بام یا سقف، و هم‌چنین رده انرژی ساختمان بستگی دارد.
جدول 19-6- 9 ضریب انتقال حرارت مرجع کف مجاور هوای ساختمان گروه 3 [W/ m2.K] بر حسب رده انرژی ساختمان
| رده انرژی | کف مجاور فضای خارج | کف مجاور فضای کنترل نشده | |||
| عایق حرارتی کف از خارج | عایق حرارتی کف از داخل | ||||
| دیوار با عایق خارجی یا میانی | دیوار با عایق داخلی یا همگن | دیوار با عایق خارجی یا میانی | دیوار با عایق داخلی یا همگن | ||
| EC | 0/617 | 0/472 | 0/450 | 0/581 | 1/064 |
| +EC | 0/450 | 0/342 | 0/321 | 0/431 | 0/806 |
| ++EC | 0/331 | 0/249 | 0/237 | 0/311 | 0/649 |
ث – ضریب انتقال حرارت مرجع کف مجاور خاک – ساختمان گروه 3
ضریب انتقال حرارت مرجع کف مجاور خاک: 1/70.[W/ m.K]
19-6-2-3 روشنایی طبیعی
الزامات تعیین‌شده برای روشنایی طبیعی در روش موازنه‌ای مشابه الزامات تعیین‌شده روش تجویزی است (ر.ک. به بند 19-5-2-2). لازم به ذکر است رعایت ضوابط تعیین‌شده در بند 19-4-2-9 نیز الزامی‌است.
19-6-3 تأسیسات مکانیکی
الزامات تعیین‌شده برای تأسیسات مکانیکی در روش موازنه‌ای مشابه الزامات تعیین‌شده روش تجویزی است (ر.ک. به بخش 19-5-3). لازم به ذکر است رعایت ضوابط تعیین‌شده در بخش 19-4-3 نیز الزامی‌است.
19-6-4 تأسیسات برقی
الزامات تعیین‌شده برای سیستم روشنایی مصنوعی و دیگر تجهیزات الکتریکی در روش موازنه‌ای مشابه الزامات تعیین‌شده روش تجویزی است (ر.ک. به بخش 19-5-4). لازم به ذکر است رعایت ضوابط تعیین‌شده در بخش 19-4-4 نیز الزامی‌است.
19-6-5 سیستم‌های بر پایه انرژی‌های تجدیدپذیر
در صورت طراحی به روش موازنه‌ای، لازم است علاوه بر ضوابط اجباری تعیین شده در بخش 19-4-5، ضوابط زیر نیز در طراحی و اجرای ساختمان رعایت گردد.
میزان بهره‌گیری لازم از سامانه‌های بر پایه انرژی‌های تجدیدپذیر، برای ساختمان‌های منطبق با مبحث 19، ساختمان‌های کم‌انرژی و ساختمان‌های بسیار کم‌انرژی در جدول 19-5- 37 بخش 19-5-5 ارائه شده است.
برای ساختمان‌های منطبق با مبحث 19، در صورت عدم امکان تأمین مقادیر تعیین‌شده در جدول 19-5- 37، لازم است به‌جای ضرایب انتقال حرارتی تعیین‌شده در بخش 19-6-2 برای بام با انواع مختلف عایق‌کاری حرارتی آن، جدول 19-6- 10 مبنای طراحی قرار گیرد. همانگونه که در جدول نیز مشخص گردیده است، این راهحل جایگزین تنها برای بعضی حالت‌های عایق‌کاری حرارتی ساختمان‌های منطبق با مبحث 19 مقررات ملی ساختمان جوابگو می‌باشد، و برای ساختمان‌های کم‌انرژی و بسیار کم‌انرژی کاربرد این راه حل مجاز نیست.
جدول 19-6- 10 ضریب انتقال حرارت مرجع بام یا سقف ساختمان بر حسب گروه و رده انرژی ساختمان در صورت عدم استفاده از سیستم‌های بر پایه انرژی‌های تجدیدپذیر
| گروه ساختمان | رده انرژی | بام یا سقف مجاور فضای خارج | بام یا سقف مجاور فضای کنترل نشده | |||
| دیوار با عایق خارجی یا میانی | دیورا با عایق داخلی یا همگن | دیوار با عایق خارجی یا میانی | دیوار با عایق داخلی یا همگن | |||
| 1 | EC | 0/150 | غیرمجاز | غیرمجاز | 0/150 | 0/186 |
| +EC | غیرمجاز | غیرمجاز | غیرمجاز | غیرمجاز | غیرمجاز | |
| ++EC | غیرمجاز | غیرمجاز | غیرمجاز | غیرمجاز | غیرمجاز | |
| 2 | EC | 0/225 | غیرمجاز | غیرمجاز | 0/225 | 0/287 |
| +EC | غیرمجاز | غیرمجاز | غیرمجاز | غیرمجاز | غیرمجاز | |
| ++EC | غیرمجاز | غیرمجاز | غیرمجاز | غیرمجاز | غیرمجاز | |
| 3 | EC | 0/225 | غیرمجاز | غیرمجاز | 0/225 | 0/287 |
| +EC | غیرمجاز | غیرمجاز | غیرمجاز | غیرمجاز | غیرمجاز | |
| ++EC | غیرمجاز | غیرمجاز | غیرمجاز | غیرمجاز | غیرمجاز | |
در مناطق گرمسیر (با نیاز سرمایی غالب)، به‌جای کاهش ضریب انتقال حرارت بام (طبق جدول 19-6- 10) می‌توان از پوششی منعکس‌کننده (با ضریب انعکاس خورشیدی بیش از 60%) و ضریب گسیل زیاد (بیش از 0/90) استفاده نمود. پوشش مورد نظر باید دوام لازم را داشته باشد.
