پ-3-1 کلیات

علاوه بر رعایت‌ مفاد مندرج در فصول 17-7، 17-8 و 17-9، رعایت‌ موارد ذیل‌ الزامی‌ است‌.

الف‌- تأمین‌ هوای‌ مورد نیاز برای‌ احتراق و خروج محصولات احتراق کلیه‌ وسایل‌ گازسوزی‌ که‌ درحدود شمول مقررات ایمنی‌ این‌ مبحث‌ قرار می‌گیرند، باید الزامات مبحث‌ چهاردهم‌ مقررات ملّی‌ ساختمان و آیین‌نامه‌ طراحی‌ و اجرای‌ دودکش‌ از انتشارات مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن‌ را رعایت‌ نمایند.

تبصره: در طراحی‌، نصب‌ و راه‌اندازی دودکش‌های‌ وسایل‌ گازسوز باید به‌ دستورالعمل‌ کارخانه‌ سازنده محصول گازسوز استاندارد مراجعه‌ نمود.

ب – استفاده از وسایل‌ ایمنی‌ زیر چنانچه‌ با استانداردملّی‌ یا استانداردهای‌ معتبر جهانی‌ مطابقت‌ داشته‌ باشد، توصیه‌ می‌شود.

گازیاب یا آشکار ساز گاز طبیعی

آشکارساز گاز منواکسید کربن‌

شیر خودکار قطع‌ جریان گاز اضافی‌

شیر خودکار قطع‌ گاز حساس در مقابل‌ زلزله‌

نحوه نصب‌ و انتخاب محل‌ نصب‌ وسایل‌ ایمنی‌ یاد شده فوق باید توسط‌ کارشناسان متخصص‌ مرتبط‌ صورت پذیرد.

پ-3-2 بهره‌برداری‌ و نگهداری‌ از تأسیسات و تجهیزات

در این‌ بخش‌ از مقررات، پیش‌بینی‌های‌ ایمنی‌ مربوط به‌ اجرای‌ لوله‌کشی‌ گاز مشترکین‌ عمده شرح داده می‌شود. بدیهی‌ است‌ این‌ مقررات نمی‌تواند شامل‌ مقررات جامع‌ ایمنی‌ باشد.

پ-3-2-1 بازرسی‌ جهت‌ پیدا کردن محل‌ نشت‌ گاز

برای‌ تجسس‌ و پیداکردن محل‌ نشت‌ گاز به‌ هیچ‌ وجه‌ نباید از کبریت‌، شمع‌، فندک، و هرگونه‌ شعله‌ دیگر استفاده شود، برای‌ انجام این‌ منظور باید از وسائل‌ مناسب‌ نشان دهنده نشت‌ گاز استفاده به‌ عمل‌ آید یا اینکه‌ باید محل‌ اتصال لوله‌ها و سایر نقاط مشکوک به‌ نشت‌ گاز را با آب و صابون و یا مایع‌ مشابه‌ آن مورد آزمایش‌ قرار داد.

پ-3-2-2 اقدامات فوری‌ در موارد نشت‌ گاز

در صورتی‌ که‌ دراثر بازرسی‌ معلوم شدکه‌ گاز در داخل‌ ساختمانی‌ پخش‌ شده است‌، حتی‌الامکان باید اقدامات زیر فوراً و هم‌ زمان انجام داد:

الف‌: اطاق، ساختمان و یا محوطه‌ آلوده به‌ گاز از کلیه‌ ساکنین‌ آن تخلیه‌ گردد.

ب: درها و پنجرههای‌ محلی‌ را که‌ گاز در آن جمع‌ شده است‌، باز کرده و با استفاده از حوله‌ مرطوب جریان خروج گاز را تسریع‌ نمود.

پ: از هرگونه‌ امکانات برای‌ از بین‌ بردن کلیه‌ منابع‌ تولید احتراق باید استفاده شود. دقت‌ گردد که‌ ازکشیدن سیگار، روشن‌ کردن کبریت‌، قطع‌ و وصل‌ کلیدها و وسایل‌ برقی‌ یا باز کردن در کوره‌ها و غیره جلوگیری‌ به‌ عمل‌ آید. درصورت امکان جریان اصلی‌ برقی‌ از محل‌ دورتری‌ قطع‌ شود تا کلیدهای‌ خودکار برقی‌ نیز در محوطه‌ خطرناک نتوانند به‌ طور خودکار عمل‌ نمایند.

در چنین‌ مواقع‌ اضطراری‌ در صورت لزوم می‌توان از چراغ قوه دستی‌ که‌ در خارج از محیط‌ آلوده روشن‌ شده باشد، استفاده نمود.

ت: جریان گاز به‌ محوطه‌ مربوط قطع‌ شود.

ث: ساختمان‌های مجاور نیز از نظر آلوده شدن به‌ گاز بازرسی‌ گردد.

ج: مراتب‌ به‌ شرکت‌ ملی‌ گاز ایران اطلاع داده شود.

پ-3-2-3 استعمال دخانیات و بکاربردن شعله‌ باز

هنگام کار بر روی‌ لوله‌هایی‌ که‌قبلاً محتوی‌ گاز بوده و یا دارای‌ گاز می‌باشند، باید از کشیدن سیگار، به‌ کار بردن شعله‌ گاز، فانوس و به‌ طور کلی‌ به‌ کار بردن هر نوع وسیله‌ای‌ که‌ تولید احتراق یا حرارت کند و هم‌چنین‌ از انجام عملیات جوش‌کاری‌اکیداً اجتناب شود مگر اینکه ‌قبلاً احتیاط‌های ایمنی‌ لازم برای‌ جلوگیری‌ از خطر آتش‌سوزی‌ به‌ عمل‌ آمده باشد.

پ-3-2-4 وقفه‌ در کار

در مواردی‌ که‌ در کار تعمیرات یا تغییرات بر روی‌ یک‌ سیستم‌ لوله‌کشی‌ موجود وقفه‌ای‌ پیش‌ آید، قبل‌ از ترک محل‌ باید شرایط‌ سیستم‌ را به‌ وضع‌ بدون خطری‌ درآورد.

پ-3-2 -5 قطع‌ شدن گاز

الف‌ – قبل‌ از قطع‌ جریان گاز سیستم‌ لوله‌کشی‌ جز در مواقع‌ اضطراری‌ و فوری‌ باید تمام مصرف‌کنندگان را که‌ از آن شبکه‌ استفاده می‌کنند از قطع‌ جریان گاز مطلع‌ نمود.

ب – شیر اصلی‌ لوله‌ را قبل‌ از بستن‌ شیرهای‌ کلیه‌ مشعل‌ها و پیلوت‌هایی که‌ از آن لوله‌ گاز می‌گیرند نباید بست‌ مگر در موارد اضطراری‌ و فوری‌، پس‌ از بستن‌ شیر اصلی‌ باید از طریق‌ آزمایش‌ اطمینان حاصل‌ نمود که‌ جریان گازکاملاً قطع‌ شده است‌.

این‌ آزمایش‌ را می‌توان با تحت‌ نظر گرفتن‌ شماره‌انداز کنتور و یا با استفاده از یک‌ فشارسنج‌ یا وسیله‌ای‌ مشابه‌ آن انجام داد.

در صورت وجود چند کنتور باید دقت‌ نمود که‌حتماً شیر گاز مربوط به‌ کنتور موردنظر بسته‌ باشد برای‌ باز کردن مجدد گاز باید پیش‌بینی‌های مذکور به‌ عمل‌ آید.

پ-3-2 -6 تغییرات در سیستم‌های‌ لوله‌کشی‌ موجود

تغییرات در سیستم‌های‌ لوله‌کشی‌ موجود باید هنگامی‌ انجامگیرد که‌ اطمینان حاصل‌ شود جریان گاز به‌ آن سیستم‌کاملاً قطع‌ شده است‌. در اجرای‌ این‌ تغییرات باید به‌ شرایط‌ انجام کار، طول لوله‌ای‌ که‌ باید گازآن تهویه‌ شود، فشار سیستم‌ مربوطه‌ وغیره توجه‌ کافی‌ مبذول گردد.

گرفتن‌ انشعاب جدید به‌ وسیله‌ جوش‌کاری از سیستم‌ لوله‌کشی‌ گاز در حال کار و یا اتصال وسایل‌ مورد نیاز به‌ شرطی‌ که‌ این‌ کار طبق‌ روش صحیح‌ و به‌ وسیله‌ افرادی‌ متخصص‌ کاملاًو مجرب و کارآزموده و با اطلاع و مجوز اداره گاز ناحیه‌ انجام گیرد، مجاز می‌باشد.

پ-3-2 -7 پیش‌بینی‌های‌ ایمنی‌ برای‌ جلوگیری‌ از اشتعال اتفاقی‌ در ضمن‌ انجام تغییرات در سیستم‌ لوله‌کشی‌

در مواردی‌ که‌ اشتعال مخلوط گاز و هوا در محوطه‌ ممکن‌ است‌ باعث‌ آسیب‌رساندن به‌ افراد یا اموال شود باید احتیاط‌های لازم برای‌ جلوگیری‌ از چنین‌ اشتعال یا انفجار به‌ عمل‌ آید. در ادامه‌ چند نمونه‌ از این‌ موارد برای‌ مثال شرح داده می‌شود.

الف‌- از استعمال دخانیات و استفاده از شعله‌ باز در آن محوطه‌ جلوگیری‌ به‌ عمل‌ آید.

ب- دو طرف محل‌ بریده شده از لوله‌‌های گاز را به‌ وسیله‌ یک‌ نوار اتصال فلزی‌ به‌ یکدیگر وصل‌ نمائید.

پ- برای‌ جلوگیری‌ از ایجاد جرقه‌ در اثر الکتریسیته‌ ساکن‌ طبق‌ نظر متخصصین‌ مربوطه‌ احتیاط‌های لازم به‌ عمل‌ آید.

ت- آتش‌ خاموش کن‌های‌ دستی‌ با ظرفیت‌ و اندازه مناسب‌ تهیه‌ و در نقاطی‌ که‌ در دسترس همه‌ افراد آن محوطه‌ باشد نصب‌ شود.

پ-3-2-8 تخلیه‌ هوا، تزریق‌ گاز و راه اندازی‌

تخلیه‌ هوا، تزریق‌ گاز و راه‌اندازی باید مطابق‌ با دستورالعمل‌ شرکت‌ملّی‌ گاز ایران صورت گیرد.