1-18-5 تعریف

چوبی که در ساختمان به مصرف می‌رسد، به یکی از صورتهای طبیعی، اشباع شده، اصلاح شده، لایه‌ای با چندسازه‌ای است. از جمله کاربردهای چوب ماسیو و لایه‌ای ساختن اسکلت (تاب) ساختمان‌های چوبی، ساخت در و پنجره، دیوارپوش، کفپوش، سقف پوش، نرده، شمع کوبی، قالب‌بندی، جان‌پناه، راه‌پله و داربست است.

2-18-5 دسته‌بندی

1-2-18-5 محصول ساختمانی چوب شامل چوب ماسیو، لایه‌ای، تیرچه‌های با مقطع I و پنل و تخته‌های چند سازه‌ای است.

1-1-2-18-5 چوب ماسیو از نظر گونه، به دو دسته پهن برگان و سوزنی برگان تقسیم می‌شوند.

2-1-2-18-5 فرآورده‌های چندسازه‌ای چوب در انواع تخته چندلا، تخته خرده چوب، تخته فیبر، تخته تراشه جهت‌دار (OSB)، تیرچه‌های با مقطع I و چوب چند سازه‌ای تولید و مصرف می‌شوند.

2-2-18-5 مهم‌ترین فرآورده‌های چوب که در نازک‌کاری ساختمان مصرف می‌شوند، به شرح زیر می‌باشند:

1-2-2-18-5 پارکت: اجزاء پارکت از گونه‌های دارای نقش‌های طبیعی جذاب، پرداخت‌پذیر با چیدمان شطرنجی، جناغی یا حصیری است که در چگالی و اندازه مناسب سفارش، تولید و بسته‌بندی می‌شود.

2-2-2-18-5 کف پوش

الف – کف پوش پهن برگ: بر حسب کیفیت فیزیک چوب، قطعات آن ابعاد متغیردارند و به طور عمده از گونه‌های دارای طرح طبیعی جذاب در برش شعاعی یا مماسی تهیه می‌شود.

ب- کفپوش اصلاح شده: از تخته‌های تیمار شده حرارتی (گرماچوب) تولید می‌شود.

پ- کفپوش لایه‌ای (لمینیت): از تخته فیبر با چگالی بالا و روکش شده می‌باشد.

ت- کف پوش بامبو: از قطعات بامبو تولید می‌شود.

ث- کفپوش چندسازه‌ای چوب پلاستیک: از تخته و پروفیل‌های چندسازه‌ای چوب پلاستیک تولید می‌شود.

3-2-2-18-5 قرنیز چوبی: به طور معمول از گونه‌های پهن برگ چوب تولید می‌شود.

4-2-2-18-5 راه‌پله

الف – تخته راه‌پله: از چوب ماسیو یا چندسازه چوب پلاستیک می‌باشد.

ب- جان‌پناه (نرده – دستگیره): از چوب ماسیو یا چندسازه چوب پلاستیک می‌باشد.

5-2-2-18-5 سکو: از چوب اصلاح شده یا چندسازه چوب پلاستیک می‌باشد.

6-2-2-18-5 در و پنجره چوبی: درهای چوبی به شکل تک لنگه، چندلنگه قابلمه‌ای با ساده و شیشه‌دار یا بدون شیشه تولید می‌شوند.

7-2-2-18-5 تزئینات داخلی: حسب نظر طراح دکوراسیون داخلی با مصالح چوب پایه اجرا می‌شود.

8-2-2-18-5 مواد و مصالح اتصال دهنده و نصب: مواد و مصالح اتصال دهنده و نصب شامل میخ، پیچ، بست‌ها است که در فصل‌های مربوط به فلزات آورده شده است.

3-2-18-5 نحوه درجه‌بندی چوبهای غیرسازه‌ای در استاندارد ملی ایران شماره 19302 ارائه شده است. طبقه‌بندی تخته چندلا در استاندارد ملی ایران شماره 626 ارائه شده است.

3-18-5 استانداردها

1-3-18-5 ویژگی‌ها

1-1-3-18-5 چوبی که در صنعت ساختمان به کار برود، می‌تواند معایب رشد را در حد مجاز درجه کیفیت تعیین شده مربوط داشته باشد. لیکن لازم است عاری از معایب خشک شدن (ترک، شان عسلی، کاس و سینه، تابیدگی و کمانی شده) رگهای معدنی و شیره گیاهی باشد. انواع معایب چوب و حدود قابل قبول آن‌ها در استاندارد ملی ایران شماره 1275 ذکر شده است. ویژگی‌های محصول چندسازه‌ای چوب در استانداردهای ملی ایران شماره 1-7416، 2-7416، 3-7416، 4-7416، 5-7416 و 6-7416، تخته خرده چوب (نئوپان) در استاندارد ملی ایران شماره 9044 و تخته لایه در استاندارد ملی ایران شماره 3492 ارائه شده است.

2-1-3-18-5 ویژگی‌های تخته لایه مورد استفاده در قالب‌بندی (با حداکثر طول 3100 میلی‌متر و عرض حداکثر 1500 میلی‌متر) مطابق با استاندارد ملی ایران شماره 14786 می‌باشد.

3-1-3-18-5 خصوصیات تخته خرده چوب و تخته فیبر با روکش ملامینه برای مصارف داخل در استانداردهای ملی ایران شماره 14092 و 14093 بیان شده است.

4-1-3-18-5 ارزیابی کار کرد تیرهای دوبل چوبی پیش‌ساخته شامل: برش، لنگر، سفتی، تحمل کشش و فشار بال تیر که به عنوان اعضاء ساختمانی تحت بار خمشی قرار می‌گیرند تحت الزامات و روش‌های آزمون استاندارد ملی ایران شماره 1-22389 انجام می‌پذیرد. این استاندارد برای تیرهای دوبل چوبی که اجزاء مقاوم به تاثیرات منفی رطوبت بر عملکرد ساختمانی دارند و در محیطهای سرپوشیده مورد مصرف قرار می‌گیرند و هیچ گاه به مدت طولانی در معرض هوا قرار نمی‌گیرند، کاربرد دارد. این استاندارد ضوابط مربوط به مقاومت در برابر آتش‌سوزی و الزامات مربوط به فرمالدئید و دوام بیولوژیک را در بر نمی‌گیرد و برای این موارد باید به استانداردهای مرجع مراجعه شود.

5-1-3-18-5 ویژگی انواع درهای پیش‌ساخته چوبی داخلی مطابق استاندارد ملی ایران شماره 748 و ویژگی انواع پنجره‌های چوبی طبق استاندارد ملی ایران شماره 3245 می‌باشد. سطح رویه درها باید هموار و بدون فرورفتگی، برجستگی و پیچیدگی باشد. درهای ساخته شده، پس از برش نهایی، باید گونیا باشند. پنجره‌های چوبی باید از الوارهایی به ضخامت معین ساخته شود، تا پس از رنده کردن آن‌ها، ضخامت‌های استاندارد به دست آید. برای این که بازشوی پنجره به راحتی باز و بسته شود، باید پس از رنده و آماده کردن کردن آن، 2 میلی‌متر فضای آزاد (فضای باز) میان قسمت‌های مختلف پنجره ایجاد گردد. پیش از رنگ زدن، باید فضای باز میان پروفیل تحتانی بازشو و قاب، 3 میلی‌متر باشد.

6-1-3-18-5 ویژگی‌های الوار و مواد چوبی مورد استفاده در پنجره و درهای بیرونی و چهار چوب آن‌ها در استاندارد ملی ایران شماره 14220 مطابقت ارائه شده است.

7-1-3-18-5 ویژگی‌های الوار و مواد چوبی مورداستفاده در پنجره و درهای داخلی و چهارچوب آن‌ها در استاندارد ملی ایران شماره 14221 ذکر شده است.

8-1-3-18-5 ویژگی‌های گرماچوب شامل مشخصات فیزیکی، مکانیکی و مقاومت بیولوژیکی در استاندارد ملی ایران شماره 19092 ارائه شده است.

9-1-3-18-5 اجزاء سازنده پارکت‌های چند لایه برای استفاده در داخل ساختمان به عنوان کفپوش دارای ویژگی‌های مندرج در استاندارد ملی ایران شماره 19618 هستند. در استاندارد ملی ایران شماره 16417 ویژگی‌های عمومی پارکت‌های چوبی موزائیکی ارائه شده است. هم‌چنین ویژگی‌های ساخت، بازرسی، شرایط تحویل و نشانه‌گذاری باریکه‌های پارکت چوبی با مقطع عرضی چهار گوش از گونه‌های چوبی منطبق بر استاندارد ملی ایران شماره 16416 می‌باشد.

10-1-3-18-5 مشخصات تخته لایه‌ها با روکش تزئینی در استاندارد ملی ایران شماره 19619 ارائه شده است. انواع تخته فیبر عایق ساخته شده از چوب و دیگر مواد لیگنوسلولزی مطابق با استاندارد ملی ایران شماره 6-7416 هستند.

11-1-3-18-5 ویژگی‌های عملکردی، الزامات تخته‌های باربر برای استفاده در سقف، کف و دیوار در استاندارد ملی ایران شماره 18317 ارائه شده است. استاندارد ملی ایران شماره 2-17726 عملکرد اجزاء و الزامات ساخت تیرهای I شکل چوبی پیش‌ساخته را برای استفاده به عنوان عناصر سازه‌ای با کاربرد خمشی بیان کرده است.

12-1-3-18-5 ویژگی‌های لاک آماده‌سازی سطح چوب (سیلر) بر پایه نیترات سلولز در استاندارد ملی ایران شماره 17609 ارائه شده است.

13-1-3-18-5 ویژگی‌های تخته تراشه جهت‌دار مطابق با استاندارد ملی ایران شماره 16652 می‌باشد.

14-1-3-18-5 معیارهای دوام طبیعی چوب ماسیو (خام) در برابر حملات قارچ‌های مخرب چوب، حشرات مخرب چوب و موجودات دریایی در استاندارد ملی ایران شماره 1-16419 ارائه شده است.

15-1-3-18-5 ضوابط ساخت، درجه‌بندی و پرداخت سطحی تخته لایه برای مصرف در شرایط دریایی در استاندارد ملی ایران شماره 16418 ارائه گردیده است.

2-3-18-5 آزمایش‌های استاندارد

آزمایش‌های استاندارد چوب عبارت است از: اندازه‌گیری معایب چوبهای بریده شده، تعیین مقاومت طبیعی چوب در برابر فساد، جذب آب، تورم‌پذیری، مقاومت خمشی، کششی، فشاری، مدول الاستیسیته، استحکام سطح، تعیین انبساط و انقباض

3-3-18-5 استانداردهای مرجع این فصل در پیوست دوم ارائه شده‌اند.

4-18-5 ایمنی، بهداشت و ملاحظات زیست محیطی

1-4-18-5 چوب نباید در محیطی قرار گیرد که باعث پوسیدگی آن شود.

5-18-5 سازگاری

1-5-18-5 چوب با دیگر مصالح سازگار است.

2-5-18-5 مصالح اتصال دهنده باید با شرایط آب و هوایی سازگار باشند.

6-18-5 بسته‌بندی، حمل و نقل و نگهداری

1-6-18-5 چوب باید در انبار به صورتی نگهداری شود که ویژگی‌های آن تغییر نکند و از عوامل آسیب‌رسان دور باشد.

2-6-18-5 انبار مواد چوبی باید از آتش محفظت شود و از مواد قابل اشتعال دور و مجهز به سیستم‌های اعلام و اطفای حریق باشد.

3-6-18-5 چوب باید در برابر حشرات، آتش و رطوبت محافظت شود.