1-8-5 تعریف

کاشی سرامیکی فرآورده‌ای است که با خواص و سامانه‌های مختلف تولید می‌گردد و به طور معمول برای پوشش دیوار، کف و تزیین سطوح داخل و خارج برخی اجزای ساختمانی و هم‌چنین حوض‌ها و استخرها به کار برده می‌شود. مواد اولیه تولید کاشی عبارت است از: کائولن، خاک رس، بال کلی، فلدسپات، دولومیت، شاموت و برخی کانی‌های دیگر که به صورت دانه‌های کوچکتر از 0.1 میلی‌متر در می‌آیند. در برخی از کاشی‌ها از مواد رنگی نیز استفاده می‌شود.

2-8-5 دسته‌بندی

کاشی را می‌توان از جنبه‌های مختلف به چند دسته تقسیم کرد:

1-2-8-5 روش تولید: الف) روش اکسترودی؛ ب) روش پرس خشک؛ پ) دیگر روش‌های تولید

2-2-8-5 مقدار جذب آب: الف) کاشی‌های با جذب آب کم (کمتر از 3 درصد)؛ ب) کاشی‌های با جذب آب متوسط ( 3-10 درصد) در دو زیر گروه (3-6 درصد) و (6-10 درصد)؛ پ) کاشی‌های با جذب آب بالا (بیش از 10 درصد)

3-2-8-5 نوع نصب: الف) تکی؛ ب) گروهی

4-2-8-5 محل مصرف: الف) کاشی‌های دیواری، شامل کاشی ارتنوری، گرانیتی، پرسلانی، منوپروزا (تک پخت)؛ ب) کاشی‌های کف، شامل کاشی‌های با جذب آب کم، گرانیتی و پرسلانی

5-2-8-5 پوشش رویه: الف) لعاب دار؛ ب) بدون لعاب

6-2-8-5 کاشی‌هایی که طبق استاندارد ملی ایران شماره 2-9169 آزمایش می‌شوند، بر اساس کیفیت سطح در چهار رده طبقه‌بندی می‌شوند.

7-2-8-5 مصارف کف بر اساس مقاومت سایشی: در پنج رده مطابق با استاندارد ملی ایران شماره 25

8-2-8-5 یکی از انواع کاشی‌ها، کاشی‌های سرامیکی ضدباکتری با خاصیت خود تمیزشوندگی هستند که در سطح آن‌ها از پوشش‌های فوتوکاتالیستی همچون پوشش‌های حاوی نانواکسید تیتانیوم استفاده می‌گردد.

9-2-8-5 کاشی‌های ضداسید (مقاوم در برابر اسید) محصولاتی بدون لعاب با جذب آب متوسط کمتر یا مساوی 0.5 درصد می‌باشند که دارای استحکام بالا و مقاومت در برابر اسیدها (به جز اسید فلوئوریدریک) هستند.

3-8-5 استانداردها

1-3-8-5 ویژگی‌ها

1-1-3-8-5 مشخصات فنی شامل الزامات أبعاد، کیفیت سطح و خواص فیزیکی و مشخصات شیمیایی برای کاشی‌های سرامیکی جهت استفاده در کف و دیوار باید مطابق با استاندارد ملی ایران شماره 25 و برای کاشی‌های موزاییکی گروهی باید مطابق با استاندارد ملی ایران شماره 4289 باشند.

2-1-3-8-5 ویژگی کاشیهای معرق لعابدار و بدون لعاب مورد استفاده در کف و دیوار در استاندارد ملی ایران شماره 14501 ارائه شده است.

3-1-3-8-5 کاشی‌های سرامیکی آنتی باکتریال و خودتمیزشونده علاوه بر دارا بودن خواص فیزیکی و شیمیایی و ظاهری مطابق با استاندارد ملی شماره 25 و استاندارد ملی شماره 4289، باید خاصیت ویژه آنتی باکتریال و خودتمیزشوندگی داشته و ضوابط استاندارد ملی شماره 14499 را برآورده سازند.

4-1-3-8-5 ویژگی‌های کاشی‌های شیشه‌ای در استاندارد ملی ایران شماره 14496 ارائه شده است.

5-1-3-8-5 ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی کاشی‌های ضداسید (مقاوم در برابر اسید) باید منطبق با استاندارد ملی ایران شماره 3051 باشد.

6-1-3-8-5 مشخصات کاشی‌های بتنی بام در استاندارد ملی ایران شماره 16408 ذکر شده است.

7-1-3-8-5 ویژگی‌های چسب‌های کاشی در استاندارد ملی ایران شماره 12492 و روان ملات‌های بندکشی کاشی در استاندارد ملی ایران شماره 3-10760 بیان شده است.

8-1-3-8-5 مشخصات کاشی‌های سرامیکی تزیینی برای استفاده در کف و دیوار در استاندارد ملی ایران شماره 17010 ارائه گردیده است.

2-3-8-5 آزمایش‌های استاندارد

آزمایش‌های استاندارد کاشی عبارت است از: اندازه‌گیری طول و عرض، ضخامت، مستقیم بودن اضلاع، گونیا بودن اضلاع، تخت بودن سطح، کیفیت سطح، جذب آب، نیروی شکست، مدول گسیختگی، مقاومت در برابر سایش عمقی (کاشی‌های بدون لعاب)، مقاومت در برابر سایش سطحی (کاشی‌های لعابدار)، ضریب انبساط حرارتی خطی، مقاومت در برابر شوک حرارتی، مقاومت در برابر ترک سطحی در برابر حرارت و رطوبت (کاشی‌های لعاب دار)، مقاومت در برابر یخ زدگی، ضریب اصطکاک (لغزندگی)، انبساط رطوبتی، تفاوت رنگ جزئی کاشیها، مقاومت در برابر ضربه، مقاومت در برابر لکه گذاری، مقاومت در برابر مواد شیمیایی، میزان سرب و کادمیم آزاد شده از سطح کاشی.

3-3-8-5 استانداردهای مرجع این فصل در پیوست 2 ارائه شده‌اند.

4-8-5 ایمنی، بهداشت و ملاحظات زیست محیطی

1-4-8-5 استفاده از کاشی‌های لعابدار که در لعاب آن‌ها ترکیباتی مانند اکسیدهای سرب و کادمیم وجود دارد، برای محیط‌زیست زیان بخش است.

2-4-8-5 کارکنان محل انباشت بسته‌های کاشی، باید به تجهیزات حفاظت شخصی مجهز باشند. استفاده از کلاه ایمنی، کفش و پوتین کار، دستکش و لباس‌های ایمنی برای کارگران الزامی است.

5-8-5 سازگاری

کاشی با سایر مصالح ناسازگاری ندارد.

6-8-5 بسته‌بندی، حمل و نگهداری

1-6-8-5 کاشی‌ها عمدتاً در جعبه‌های مقوایی با پوشش پلاستیکی پرس شده بسته‌بندی می‌شوند. برخی مشخصات فنی و درجه آن مطابق استاندارد ملی ایران شماره 6272 باید با رنگ ثابت و قابل رؤیت بر روی جعبه‌ها ثبت شود.

2-6-8-5 حمل کاشی باید به گونه‌ای انجام شود که جابجایی و امکان آسیب دیدگی به حداقل برسد. حمل کارتن‌ها و یا پالت‌های حاوی کاشی با استفاده از وسایل نقلیه مانند لیفتراک و در بعضی از موارد با استفاده از چرخ دستی صورت می‌گیرد. در هوای بارانی استفاده از برزنت و چادر برای حفاظت کارتن‌ها الزامی است.

3-6-8-5 زمانی که چند نوع کاشی مختلف اعم از کوچک و بزرگ، سنگین یا سبک روی وسیله نقلیه قرار می‌گیرد، باید بسته‌های مربوط به کاشی ضعیف و آسیب‌پذیر را در عقب وسیله نقلیه و یا روی بسته‌های کاشی بزرگتر و مقاومتر قرار داد تا از آسیب دیدگی کاشی‌های کوچک و ضعیف جلوگیری به عمل آید. در مرحله حمل برای مهار کارتن‌های کاشی بر روی پالت باید آن‌ها را با بند مهار کرد. اگر کارتن‌ها و پالت‌ها از بسته‌بندی مناسب و استاندارد برخوردار باشند سرپوشیده بودن بارگیر و وسیله حمل ضرورت ندارد، ولی چنانچه بسته‌بندی و شرینگ کارتن‌ها مناسب نباشد باید از وسیله نقلیه سر پوشیده و چادر استفاده نمود.

4-6-8-5 توصیه می‌شود محصولات در انباری تمیز، خشک، به دور از انجماد و قابل قفل شدن (در صورت ضرورت) نگهداری شوند تا از جابجا شدن اضافی، سرقت و آسیب جلوگیری شود. روش مناسب حمل و انبار کاشی استفاده از پالت می‌باشد. انبار نگهداری جعبه‌های کاشی باید تاحد امکان سر پوشیده باشد. کاشی‌های با جذب آب زیاد بهتر است در محل‌های سرپوشیده انبار شوند و حتماً در بسته‌بندی پلاستیکی تا زمان استفاده قرار گیرند. کاشی‌های پرسلانی به دلیل جذب آب خیلی کم به توجه ویژه آب و هوایی و دما و رطوبت خاصی نیاز ندارند و حتی در فضای باز نیز می‌توانند نگهداری شوند. این کاشی‌ها یخ نخواهند زد مگر این که ترک داشته باشند.

5-6-8-5 نگهداری کاشی‌ها در انبار باید با فاصله از کف انبار باشد. چنانچه بسته‌های کاشی با پالت از کارخانه ارسال شده است به همان صورت انبار شود. در صورتی که بسته‌های کاشی بدون پالت ارسال شوند لازم است در انبار روی قفسه‌های مناسب قرار گیرند یا با فراهم آوردن تمهیداتی بسته‌ها بالاتر از سطح انبار قرار گیرد. ارتفاع انباشت بسته‌های کاشی به حالت افقی بر روی هم نباید بیش از 4 ردیف باشد. کاشی‌های ضخیم‌تر باید در زیر و کاشی‌های نازکتر در رو قرار گیرند. چنانچه تعداد بسته‌های کاشی زیاد باشد باید انباشت آن‌ها به صورت عمودی و آجرچین صورت گیرد.

6-6-8-5 کاشی‌ها باید به گونه‌ای انبار شوند که برچسب آن‌ها قابل مشاهده باشند و از پلاستیک بسته‌بندی کارخانه نباید خارج شوند. در انبار سرپوشیده بسته‌های پالت بدون شرینگ مشکلی ایجاد نمی‌کند اما در انبارهای روباز باید همه پالت‌ها شرینگ شده باشند.