پ 3-1 کلیات

تخمین و پیش‌بینی ضریب همزمانی برای به دست آوردن موارد زیر لازم است:

پ 3-1-1 تعیین مقدار مصرف برق مورد نیاز تابلوهای توزیع برق فشار ضعیف فرعی، نیمه اصلی، اصلی و یا تابلوهای برق کنتورها و نهایتاً تعیین مقدار مصرف کل برق و در صورتی که طرح نیاز به پُست برق داشته باشد تعیین و طرح مشخصات فنی ترانسفورماتورها، تجهیزات و تابلوهای برق فشار متوسط و هم‌چنین تعیین طرح و مشخصات فنی مولدهای نیروی برق اضطراری و غیره

پ 3-1-2 انتخاب وسایل قطع و وصل مدارهای توزیع در تابلوهای برق و نیز کلید ورودی آن‌ها از نظر جریان مجاز نامی کلیدها و یا فیوزهای حفاظتی، تعیین مقدار جریان تنظیمی کلیدهای حفاظتی و تعیین سطح مقطع هادی‌ها در مدارها و یا شبکه توزیع برق، بر اساس جریان تنظیمی کلیدهای حفاظتی آن‌ها، محاسبه افت ولتاژ مجاز و غیره.

پ 3-1-3 محاسبه سطح مقطع هادی‌ها و تعداد نقاطی که از مدارهای نهایی تغذیه خواهند شد.

پ 3-1-4 تعیین مقدار ضریب همزمانی با استفاده از موارد ردیف پ 3-3 توسط مهندس طراح تأسیسات برقی به داشتن اطلاعات کامل درباره وضعیت محل طرح، کاربری آن طرح توسعه آینده و سایر عوامل دیگر، بستگی دارد. با توجه به این موارد، برای محاسبه و انتخاب ضریب همزمانی، تعیین روش‌های دقیق عملی نبوده ولی از نکات ذکر شده در زیر می‌توان به عنوان راهنما استفاده کرد.

پ 3-2 اصول و مبانی عمومی

پ 3-2-1 در مورد مدارهایی که ممکن است مقدار بار آن‌ها در فصول و یا دوره استفاده تغییر و یا از نوعی به نوع دیگر تغییر کند مانند تجهیزات و دستگاه‌های سیستم‌های تأسیسات مکانیکی مورد استفاده برای تأمین بارهای حرارتی و یا برودتی (در فصول و زمانهای مختلف)، لازم خواهد بود که بزرگترین مقدار بار الکتریکی مورد نیاز آن‌ها در فصول و یا دوره استفاده، در نظر گرفته شود.

پ 3-2-2 در مورد مدارهای تغذیه مصرف کنندههایی که نحوه کار آن‌ها امکان وصل همزمان را بدهد، باید مقدار حداکثر بار ممکن مدار در نظر گرفته شود.

پ 3-2-3 برای تعدادی مصرف کننده که با وسیله واحدی قطع و وصل و یا کنترل می‌شوند نباید از ضریب همزمانی استفاده شود (در این حالت ضریب همزمانی برابر یک خواهد بود).

پ 3-2-4 مدارهای مربوط به تغذیه تجهیزات ایمنی و اضطراری باید برای کار همزمان کلیه لوازمی که به آن وصل شده‌اند، شرایط و ظرفیت کافی داشته باشند.

پ 3-3 حداکثر درخواست نیروی برق (تقاضا، دیماند) تأسیسات برقی

برای استفاده از ضریب همزمانی، به منظور تعیین حداکثر درخواست نیروی برق (تقاضا، دیماند) مشخصات انشعاب اصلی برق، دو طریق زیر شناخته می‌شود:

پ 3-3-1 برای تعیین حداکثر درخواست نیروی برق (تقاضا، دیماند) می‌توان ضرایب همزمانی را با استناد و استفاده از منابع فنی معتبر، طرح مشابه در حال بهره‌برداری و غیره برای بارهای مختلفی که باید تغذیه شوند انتخاب کرد. برای هر نوع بار از قبیل روشنایی، پریزهای برق عمومی، پریزهای برق اختصاصی و سایر سیستم‌های تأسیسات برقی، مصارف دستگاه‌ها و تجهیزات تأسیسات مکانیکی و غیره که از طریق تابلو و یا تابلوهای برق تغذیه می‌شوند. باید ضریب همزمانی مناسبی، به کل درخواست و یا تقاضای نیروی برق همه نقاط تغذیه شده (بار متصل)، اعمال شود.

حداکثر درخواست نیروی برق (تقاضا، دیماند) تأسیسات عبارت خواهد بود از مجموع بارهای مختلفی که به این طریق تعدیل شده‌اند.

پ 3-3-2 برای تعیین حداکثر درخواست نیروی برق (تقاضا، دیماند) می‌توان با استفاده از مقررات محلی (که بر مبنای تجربیات محلی در گذشته به دست آمده اند) و با توجه به نوع کاربری ساختمان سطح زیربنای آن و غیره، بار مناسب برای واحد سطح (وات بر متر مربع یا چگالی توان) را در نظر گرفت و بوسیله آن حداکثر درخواست نیروی برق (تقاضا، دیماند) را محاسبه نمود.

این روش، بویژه در مورد برآوردهای اولیه مقدار درخواست به هنگام شروع طرح و در موقعی که مشخصات دقیق بارها هنوز معلوم نیست، قابل استفاده می‌باشد.

تبصره: در هر صورت حداکثر درخواست نیروی برق (تقاضا، دیماند) تأسیسات برق باید به عنوان حداقل به حساب آید و توصیه می‌شود که با توجه به رشد بار مصرفی در طول بهره‌برداری از تأسیسات، تعدیل‌های لازم در آن بعمل آید.

پ 3-4 مدارهای توزیع

در موارد قابل توجیه در محاسبه و تعیین سطح مقطع مدارهای نهایی، شبکه توزیع برق، وسایل حفاظتی و یا قطع و وصل آن‌ها، با روش‌های مشابه ردیف پ 3-3، می‌توان از ضریب همزمانی به قرار زیر استفاده کرد.

پ 3-4-1 اعمال ضرایب همزمانی با استناد به منابع و مراجع معتبر در مورد بارهای مختلفی که توسط مدارها تغذیه می‌شوند.

پ 3-4-2 برآورد بار بر مبنای سطح زیربنا برای هر یک از بارهای مخلتف تأسیسات برقی، تأسیسات مکانیکی و غیره در مواردی که مقررات مناسبی برای نوع و سطح زیربنای محل مورد نظر وجود داشته باشد.

پ 3-4-3 در مواردی که از روش ذکر شده در ردیف پ3-4-1 استفاده می‌شود، بهتر است که ضریب همزمانی هر یک از انواع بارها در هر یک از مدارهای نهایی، بعد از اعمال ضریب همزمانی نسبت به یک یک آن‌ها، بدست آید.

پ 3-4-4 در مورد ساختمان‌های مسکونی اداری و یا تجاری (که بصورت واحدهای آپارتمانی و خصوصی استفاده می‌شود) با توجه به اینکه استفاده کلیه آپارتمان‌ها تا حداکثر تقاضا یا دیماند به طور همزمان بعید است، برای مجموع بار مورد تقاضای کلیه آپارتمان‌ها ضریب همزمانی مناسب اعمال گشته و کابل اصلی تغذیه تابلو برق انشعاب مشترکین (اصلی) ساختمان، بر اساس بار تعدیل شده (با اعمال ضریب همزمانی) محاسبه گردد.

پ 3-5 مدارهای نهایی

در اعمال ضریب همزمانی در مورد مدارهای نهایی، روش‌های زیر بکار می‌رود:

پ 3-5-1 در مورد یک مدار نهایی که چند وسیله ثابت مجزا را تغذیه می‌کند، می‌توان جریان اسمی را معادل جمع حداکثر تقاضای دستگاه‌ها و تجهیزات مختلفی که امکان استفاده همزمان آن‌ها وجود دارد، انتخاب کرد. این عمل در مورد مدارهای نهایی مربوط به پریزهایی که تعدادی وسایل مشخص را تغذیه خواهند کرد، صادق است.

پ 3-5-2 در مورد یک مدار نهایی که تعدادی پریز را تغذیه می‌کند و وسایل استفاده کننده از آن‌ها، از نظر تعداد و نوع نامعلوم‌اند، می‌توان جریان مصرفی را با استفاده از منابع فنی معتبر که مقدار مصرف را بر اساس مصرف واحد سطح زیربنا (چگالی توان) تعیین کرده است می‌توان تخمین زد.