آیین‌نامه‌ها

صفحه اصلی / آیین‌نامه‌ها

9-پ-3 روش خرپایی (روش بست و بند)

9-پ 3-1 گستره

9-پ3-1-1 در این پیوست جزئیات ساخت، تحلیل و طراحی مدل خرپایی و اعضای آن ارائه میگردند. ضوابط این پیوست در طراحی اعضا یا قسمت‌هایی از اعضای بتنی، که به علت ناپیوستگی هندسی یا بار دارای توزیع کرنش غیرخطی در ارتفاع مقطع هستند، کاربرد دارند.

9-پ3-2 تعاریف

9-پ3-2-1 تعاریف زیر در روش خرپایی (روش بست و بند) استفاده می‌شوند.

ناپیوستگی – نغییر ناگهانی در هندسه و یا بارهای وارده (شکل 9-پ3-1- الف و ب).

ناحیه‌ی B (ناحیه‌ی برنولی) – قسمتی از عضو که در ناحیه‌ی ناپیوستگی قرار نداشته و در آن تئوری توزیع خطی کرنش‌ها (اصل برنولی) قابلیت کاربرد دارد.

ناحیه‌ی D (ناحیه‌ی ناپیوستگی) – قسمتی از عضو که در محدوده‌ای از محل ناپیوستگی تا فاصله‌ای برابر ارتفاع یا عمق عضو از آن واقع شده است (شکل‌های 9-پ3-1 و 9-پ3-2).

مدل بست و بند – مدل خرپایی از عضو یا ناحیه‌ی ناپیوسته‌ی عضو بتنی که از بست‌ها، بندها و گره‌ها تشکیل شده و قادر به انتقال بارهای ضریب‌دار وارده به تکیه‌گاه یا ناحیه‌ی غیرناپیوسته‌ی مجاور است (شکل 9-3-3).

 

الف) نواحی با ناپیوستگی هندسی ب) نواحی با ناپیوستگی بارگذاری و مهندسی
شکل 9-پ 3-1 نمایش ناپیوستگی در هندسه یا بارهای اثر کننده

 

*

شکل 9-پ3-2 ناحیه‌های B و D در تیر با تکیه‌گاه ساده

*

 

شکل 9-پ3-3 اجزای مدل خرپایی (بست و بند)

 

عضو فشاری یا بست – عضوی در مدل خرپایی که تحت فشار قرار دارد و معرف برآیند یک میدان نیروهای فشاری موازی با باد بزنی است.

بست مرزی – بست واقع شده در مرز عضو یا ناحیه‌ی ناپیوسته (شکل 9- پ 3-3).

بست داخلی – بست غیرواقع در مرز عضو یا ناحیه‌ی ناپیوسته (شکل 9-پ 3-3).

عضو کششی یا بند – عضوی در مدل خرپایی که تحت کشش قرار دارد.

گره – نقطه‌ای در مدل بست و بند که محورهای اعضای فشاری، کششی، و بارهای متمرکز از آن عبور کرده و دارای بعد نیست.

ناحیه گره‌ای حجمی از بتن در اطراف گره که نیروها را در محل گره انتقال می‌دهد.

گره‌ی خم میلگرد – ناحیه‌ی خم شده‌ی میلگرد یا میلگردهای پیوسته که معرف یک گره باشد.

9-پ 3-3 کلیات

9-پ3-3-1 مدل‌های خرپایی از تعدادی اعضای فشاری (بست ها) که از بتن به تنهایی، و یا بتن و آرماتور تشکیل شده‌اند، و اعضای کششی (بندها) که از آرماتورها تشکیل شده‌اند، ساخته می‌شوند. این اعضا در محل گره‌ها به یک دیگر متصل شده و یک سیستم خرپای باربر را تشکیل می‌دهند. در مدل‌های خرپایی الزامات زیر باید رعایت شوند:

الف– محل وارد شدن بارها فقط از طریق گره‌ها بوده، و اجزای فشاری و کششی فقط تحت بارهای محوری قرار می‌گیرند.

ب– مدل خرپایی باید مشخص کننده‌ی مسیر انتقال بار به تکیه‌گاه‌ها و یا به اعضای مجاور باشد.

پ– اصول تعادل استاتیکی بین نیروهای وارده و عکس‌العملها باید برقرار باشند.

ت – ابعاد اجزای فشاری، کششی، و گره‌ها باید در مدل منظور شوند.

ث– هر بست باید سایر بست‌ها را فقط در محل گره‌ها قطع کند.

ج– اعضای کششی می‌توانند اجزای کششی دیگر و یا اجزای فشاری را در محلی غیراز گره‌ها قطع نمایند.

چ – زاویه‌ی بین محورهای اعضای کششی و فشاری در هر گره نباید کمتر از 25 درجه باشد.

ح– در تیرهای عمیقی که بر اساس روش بست و بند بررسی و محاسبه می‌شوند باید ضوابط بند 9-11-8-2 نیز رعایت شوند.

خ– در دستکها و نشیمن‌هایی که با استفاده از مدل بست و بند محاسبه می‌شوند و نسبت دهانه‌ی برشی به عمق آن‌ها، av/d، از 2 کمتر است، باید علاوه بر رعایت بندهای 9-17-4-2 و 9-17-4-6، رابطه‌ی زیر نیز تامین شود.

(9-پ3-1)  

در این رابطه، Asc: سطح مقطع آرماتور اصلی دستک یا نشیمن، f’c: مقاومت فشاری مشخصه‌ی بتن (مگا پاسگال)، fy: مقاومت تسلیم مشخصه برای آرماتور (مگاپاسگال)، bwعرض جان یا قطر مقطع دایره‌ای عمود بر صفحه‌ی دستک یا نشیمن (میلی‌متر)، و d: فاصله‌ی دورترین تار فشاری تا مرکز آرماتورهای کششی اصلی دستک یا نشیمن طولی (میلی‌متر) است.

د– در مواردی که سطوح مستعد برش اصطکاکی وجود دارند، ضوابط 9-8-8 باید در نظر گرفته شود.

ذ– در صورت طراحی اجزای سیستم‌های باربر لرزه‌ای با مدل بست و بند، ضوابط بند 9-پ3-8 نیز باید در نظر گرفته شوند.

9-پ3-3-2 استفاده از روش بست و بند برای طراحی قسمت‌هایی از سازه‌ی بتن‌آرمه که در آن‌ها تئوری توزیع خطی کرنش‌ها صادق نیست، مثل تیرهای عمیق، تیر تیغه‌ها، دستکها و نشیمن‌ها، محل‌های تغییرات ناگهانی در هندسه و یا بارگذاری‌های متمرکز (ناپیوستگی)، دیافراگم‌ها، سر شمع‌ها و دیوارهای دارای بازشو کاربرد دارد.

9-پ3-3-3 مدل کلی سازه‌ای که شکل یک خرپای ایده آل را دارا است، باید یک مسیر قابل قبول انتقال نیرو از محل وارد شدن بار تا تکیه‌گاه‌ها و یا اجزای مجاور در ناحیه‌ی B را پوشش دهد. شکل 9-پ3-4 استفاده از روش بست و بند را در برخی اعضا و یا قسمت‌هایی از آن‌ها، و نیز امتداد تنشهای ایجاد شده در اعضای مدل خرپایی را که نشانگر مسیر تنشهای اصلی ایجاد شده در عضو می‌باشند، نشان میدهد.

 

شکل 9-پ3-4 مدل‌های خرپایی شامل اعضای فشاری و کششی که نشانگر میدان تنش می‌باشند.

9-پ 3-4 اعضای فشاری (بست ها)
9-پ3-4-1 مقاومت بست‌ها

9-پ3-4-1-1 مقاومت فشاری اسمی هر بست، Fns، به صورت زیر محاسبه می‌شود:

الف) در بست بدون آرماتورهای طولی

(9-پ3-2)  

ب) در بست با آرماتورهای طولی

(9-پ3-3)  

در روابط فوق، Fns برابر با کوچکترین مقدار محاسبه شده در دو انتها، Acs سطح مقطع بست در انتهای مورد نظر در وجه ناحیه‌ی گره، و fce مقاومت فشاری موثر بتن بوده و بر اساس بند 9-پ3-4-1-3 محاسبه می‌شود. هم‌چنین A’s سطح مقطع آرماتور فشاری در امتداد طول بست، و f’s تنش آرماتورهای فشاری است که بر اساس ظرفیت محوری اسمی بست محاسبه می‌شود. برای آرماتورهای با تنش تسلیم کمتر از 420 مگاپاسکال، مقدار f’s را می‌توان برابر با fy در نظر گرفت.مقدار Acs باید با در نظر گرفتن سطح بنن موجود و شرایط مهاربندی در انتهای بست، طبق شکل 9-پ3-5 محاسبه شود. هنگامی که بست فقط با آرماتورگذاری مهار شده است، سطح بتن موثر می‌تواند تا فاصله‌ی حداکثر 8 برابر قطر آرماتور طولی از آرماتور وجه طولی خاموت‌های بسته شده منظور شود؛ و پوشش بتن طبق شکل 9-پ3-5 نادیده گرفته شود.

9-پ3-4-1-2 مقاومت فشاری موثر بتن در یک بست، fce، بر اساس بندهای 9-پ3-4-1-3 و 9-پ3-4-1-5 محاسبه می‌شود.

9-پ3-4-1-3 مقاومت فشاری موثر بتن، fce در هر انتهای بست از رابطه‌ی زیر محاسبهمی شود:

(9-پ3-4)  

در رابطه‌ی فوق، βs و βcضریب‌های اصلاح مقاومت موثر بتن در بست هستند که بر اساس جدول‌های 9-پ3-1 و 9-پ3-2 محاسبه می‌شوند. در این ضریبها اثرات ترک‌خوردگی، آرماتورهای عرضی و تقید انتهایی بست بر روی مقاومت فشاری موثر بتن در نظر گرفته شده‌اند.

9-پ3-4-1-4 در صورتی که ابعاد عضو یا ناحیه‌ی بتنی به گونه‌ای باشند که برش از مقدار زیر تجاوز نکند، می‌توان بدون رعایت بند 9-پ 3-4-2 از ضریب βs برابر با 0/75 استفاده نمود.

(9-پ3-5)  

در رابطه‌ی فوق، θ زاویه‌ی بست، λ ضریب بتن سبک، و λsضریب اثر اندازه است که در صورت رعایت بند 9-پ3-4-2 برابر 1/0 در نظر گرفته می‌شود؛ و در غیراین صورت از رابطه‌ی (9-پ3-6) تعیین می‌شود.

(9-پ3-6)  

9-پ3-4-1-5 در صورت استفاده از آرماتورهای محصور کننده در طول بست، می‌توان اثر این آرماتورها در افزایش مقدار fce را بر اساس آزمایش و یا روابط تحلیلی معتبر منظور نمود.

شکل 9-پ 3-5 اثر شرایط مهاربندی بر سطح مقطع عرضی موثر بست

 

جدول 9-پ 3-1 ضریب βs در بست

محل بستن نوع بست شرایط βs
اعضای کششی یا ناحیه‌ی کششی در عضو هر نوع همه‌ی حالات 0/4
سایر حالات بست مرزی همه حالات 1/0
بست داخلی آرماتور عرضی مطابق بند 9-پ3-4-2 0/75
رعایت برش حداکثر مطابق بند 9-پ3-4-1-4 0/75
واقع در اتصال تیر به ستون 0/75
سایر موارد 0/4

جدول 9-پ3-2 ضریب βc (ضریب تقید بست و گره)

محل βc
انتهای بسته به گره‌ای که شامل سطح اتکایی است، متصل است؛ یا

 

گره‌ای که شامل یک سطح اتکایی است.

کم‌ترین دو مقدار

 

 

 

 
2/0
سایر حالات 1/0

[1] A1 سطح اتکایی گره

[2] A2 سطح قاعده‌ی هرم یا مخروط ناقصی که از امتداد یافتن سطح اتکایی گره به داخل عضو با زاویه‌ی بازشدگی 2 به 1 (حدود 63 درجه) به گونه‌ای که به طور کامل داخل عضو بتنی قرار گیرد، حاصل می‌گردد.

9-پ 3-4-2 آرماتور توزیعی کنترل ترک در بست‌های داخلی

9-پ3-4-2-1 در اعضای فشاری داخلی که با ضریب βc=0.75 و محاسبه شده‌اند، آرماتورهایی جهت تحمل کشش عرضی ایجاد شده در اثر گسترده شدن سطح فشار در قسمت‌های میانی بست، مطابق با جدول 9-پ3-3 توزیع می‌شوند.

9-پ3-4-2-2 فاصله‌ی آرماتورهای توزیعی بر اساس جدول 9-پ3-3 نباید از 300 میلی‌متر تجاوز کند.

9-پ3-4-2-3 بست‌ها در صورتی به طور جانبی مقید محسوب می‌شوند که در امتداد عمود بر صفحه‌ی مدل بست و بند (یا صفحاتی که در حالت مدل سه بعدی، عضو در آن‌ها قرار می‌گیرد)، به یکی از شرایط زیر مقید باشند:

الف) ناحیه‌ی غیرپیوسته در امتداد عمود بر صفحه‌ی مدل بست و بند پیوسته باشد.

ب) بتن مقید کننده‌ی بست بعد از هر وجه جانبی آن، حداقل معادل نصف عرض بست امتداد یابد (در مدلهای سه بعدی که عرض عضو و ضخامت بتن مقید کننده متغیرهستند، نسبت ضخامت به عرض در نواحی میانی عضو کنترل گردد).

پ) بست در اتصال تیر به ستون واقع شده باشد؛ و اتصال از هر طرف توسط تیرها یا دال بتنی محصور شده باشد.

9-پ3-4-2-4 طول مهاری آرماتورهای توزیعی کنترل ترک بست‌های داخلی، باید تا قبل از رسیدن به وجوه عضو تامین شده باشد. در صورتی که طول کافی برای تأمین طول مهاری موجود نباشد، قلاب انتهایی آرماتور کنترل ترک حول آرماتور طولی کفایت می‌کند.

جدول 9-پ3-3 حداقل آرماتور توزیعی

قید جانبی بست چیدمان آرماتورهای توزیعی حداقل نسبت آرماتور توزیعی
مقید نشده شبکه‌ی متعامد 0/0025 در هر جهت
آرماتور در یک جهت که بست را با زاویه‌ی α1 (حداقل 40 درجه) قطع می‌کند (شکل 9-پ3-6)  
مقید (بند 9-پ3-4-2-3) لزومی به آرماتور توزیعی نیست

*

شکل 9-پ3-6 آرماتورهای توزیعی عرضی بست‌ها (زاویه‌ی آرماتورهای عرضی با بست‌ها حداقل 40 درجه باشد)

 

9-پ3-4-3 جزئیات آرماتورگذاری طولی بست ها

9-پ3-4-3-1 آرماتورهای فشاری باید موازی با محور بست بوده و باید در طول بست با تنگهای بسته مطابق بند 9-پ3-4-3-3 و یا با دور پیچ‌هایی مطابق بند 9-پ 3-4-3-4 محصور شده باشند.

9-پ3-4-3-2 آرماتورهای فشاری باید در وجه ناحیه‌ی گره به گونه‌ای مهار شوند که بتوانند f’s را که بر اساس بند 9-پ3-4-1 محاسبه می‌شود، تامین نمایند.

9-پ3-4-3-3 تنگهای بسته‌ی در بر گیرنده‌ی آرماتورهای فشاری بست، باید مطابق بند 9-21-6-2 و سایر قسمت‌های این بند باشند.

الف – فاصله‌ی تنگهای بسته، s، از یک دیگر نباید از کوچکترین مقدار بعد کوچک مقطع بست، 48 برابر قطر تنگ، و یا 16 برابر قطر آرماتور طولی فشاری بیشتر باشد.

ب– اولین تنگ بسته نباید بیش از 0.5s از وجه ناحیه‌ی گره در هر یک از دو انتهای بست دورتر قرار داده شود.

پ– تنگ‌های بسته باید طوری نصب شوند که هر کدام از میلگردهای طولی واقع در گوشه‌های عضو، و یا سایر آرماتورهای طولی به صورت یک در میان، به وسیله‌ی گوشه‌ی تنگها و یا سنجاقی‌ها با زاویه‌ی قلاب انتهایی حداکثر 135 درجه که به طرف داخل خم شده‌اند، در بر گرفته شوند؛ و فاصله‌ی هیچ کدام از آرماتورهای طولی غیرواقع در گوشه‌ی تنگ یا سنجاقی از این آرماتورها از 150 میلی‌متر بیشتر نباشد.

9-پ3-4-3-4 دورپیچ‌های محصور کننده‌ی آرماتورهای فشاری باید مطابق بند 9-21-6-3 باشند.

9-پ3-5 اعضای کششی (بندها)
9-پ3-5-1 مقاومت پند

9-پ3-5-1-1 ظرفیت کششی اسمی یک بند، Fnt، از رابطه‌ی زیر به دست می‌آید:

(9-پ3-7)  

که Atsسطح کل آرماتورهای کششی در امتداد بند است.

9-پ3-5-2 جزئیات آرماتورگذاری بندها

9-پ3-5-2-1 محور آرماتورهای کششی باید بر محور بند منطبق باشد.

9-پ3-5-2-1-1 مهار آرماتورهای کششی باید از طریق طول گیرایی مستقیم، قلاب‌های استاندارد، و یا وسایل مکانیکی بر اساس ضوابط بند 9پ-3-5-2-2 تامین شود (به جز بندهای امتداد یافته از گره‌های خم میلگرد که بر اساس بند 9-پ3-7 طراحی می‌شوند).

9-پ3-5-2-2 مهار آرماتورهای بند باید در هر جهت تا نقطه‌ای که مرکز آرماتورهای بند از ناحیه‌ی بسط داده شده‌ی گره خارج می‌شود، تامین گردد (شکل 9-پ3-7)

 

الف) یک ردیف آرماتور کششی ب) توزیع آرماتور کششی
شکل 9-پ3-7 نواحی بسط داده شده‌ی گره

9-پ3-6 گره ها
9-پ3-6-1 مقاومت ناحیه‌ی گره

9-پ3-6-1-1 مقاومت فشاری اسمی ناحیه‌ی گره، Fnn از رابطه‌ی زیر محاسبه می‌شود.

(9-پ3-8)  

در این رابطه fce بر اساس بندهای 9-پ3-6-1-2 و یا 9-پ3-6-1-3، و Anzبر اساس بندهای 9-پ3-6-1-4 و یا 9-پ3-6-1-5 محاسبه می‌شود.

9-پ3-6-1-2 مقاومت فشاری موثر بتن در وجه ناحیه‌ی گره، fce، از رابطه‌ی زیر محاسبه می‌شود.

(9-پ3-9)  

βn ضریبی است که مقاومت موثر بتن در گره را تعیین می‌کند و از جدول 9-پ 3- 4 به دست می‌آید؛ و βcنشان دهنده تاثیر تقید گره است و از جدول 9-پ3-2 تعیین می‌گردد. اگر بندهای وارد به گره هم امتداد باشند، در جدول 9-پ3-4 یک بند مهاری منظور می‌شود.

جدول 9-پ3-4 ضریب βn در نواحی گره

وضعیت ناحیه‌ی گره βn
ناحیه‌ی گره با اعضای فشاری، تکیه‌گاه‌ها، یا هر دو در تماس است. 1/0
یک بند در ناحیه‌ی گره مهار شده است. 0/8
دو یا چند بند در ناحیه‌ی گره مهار شده‌اند. 0/6

9-پ3-6-1-3 اگر از آرماتورهای محصور کننده در ناحیه گره استفاده شده و اثرات آن‌ها از طریق آزمایش و تحلیل مشخص شده باشند، می‌توان مقدار fce را در محاسبه‌ی Fnn افزایش داد.

9-پ3-6-1-4 سطح هر یک از وجوه ناحیه‌ی گره، Anz را باید برابر با مقدار کوچکتر از (الف) و (ب) منظور نمود.

الف) سطح وجه ناحیه‌ی گره در راستای عمود بر امتداد اثر Fus؛

ب) سطح یک مقطع گذرنده از ناحیه‌ی گره عمود بر امتداد نیروی برآیند بر مقطع.

9-پ3-6-1-5 در یک مدل بست و بند سه بعدی، سطح هر یک از وجوه ناحیه‌ی گره باید حداقل برابر با آن چه در بند 9-پ3-6-1-4 ذکر شد، منظور شود. شکل هر وجه ناحیه‌ی گره باید مشابه شکل تصویر انتهای بست بر وجه ناحیه‌ی گره متناظر باشد.

9-پ3-7 گره‌های خم میلگرد

9-پ3-7-1 طراحی و جزئیات گره‌های خم میلگرد بر اساس ضوابط این بخش تعیین می‌شوند.

9-پ3-7-2 اگر پوشش جانبی عمود بر صفحه‌ی خم 2db یا بیشتر باشد، شعاع داخلی خم میلگرد، rb، نباید از مقادیر زیر و نیز حداقل شعاع خم میلگرد کمتر باشد.

الف) گردی خم میلگرد با خم کمتر از 180 درجه

(9-پ3-10)  

در رابطه‌ی فوق، bsعرض بست (ضخامت گره) است.

ب) بندهای مهار شده با خم 180 درجه (شکل 9-پ3-8)

(9-پ3-11)  

در رابطه‌ی فوق، Wtعرض موثر بند، است (شکل 9-پ3-8).

شکل 9-پ3-8 مهار میلگردهای با خم 180 درجه

9-پ3-7-3 اگر پوشش جانبی عمود بر صفحه‌ی خم کمتر از 2db باشد، شعاع خم تعیین شده توسط 9-پ3-7-2 در ضریب ضرب می‌شود؛ که cc پوشش جانبی تعیین شده در وجه جانبی است.

9-پ3-7-4 اگر گره‌های خم میلگرد از بیش از یک ردیف آرماتور تشکیل شوند، و Ats را باید سطح کل آرماتورها، و rb را باید شعاع خم داخلی‌ترین ردیف آرماتورها در نظر گرفت (شکل 9-پ 3- 9).

شکل 9-پ3-9 شعاع داخلی خم برای چند ردیف میلگرد

 

9-پ3-7-5 در اتصالات گوشه‌ی قاب‌ها، مرکز انحنای میلگردها باید در محل گره‌ی اتصال قرار گیرد (شکل 9-پ 3- 10).

 

شکل 9-پ3-10 الزام قرارگیری مرکز انحنای میلگردهای خم شده در ناحیه‌ی اتصال

 

9-پ3-7-6 طول ناحیه‌ی خم شده‌ی میلگرد، lcb، باید برای تامین مهار اختلاف نیروهای کششی در دو سمت میلگردهای خم شده کفایت داشته باشد (شکل 9-پ3-11).

شکل 9-پ 3- 11 مهار اختلاف نیروهای کششی در دو سمت میلگرد خم شده در امتداد خم

 

9-پ3-8 طرح مقاوم در برابر زلزله با استفاده از روش بست و بند

9-پ3-8-1 در طراحی اعضای یک سیستم مقاوم لرزه‌ای با شکل‌پذیری خیلی زیاد با زیاد با روش بست و بند، علاوه بر ضوابط فصل 9-20، باید ضوابط 9-پ3-8-2 تا 9-پ3-8-5 نیز برآورده گردند.

9-پ 3-8-2 مقاومت بست

9-پ3-8-2-1 مقاومت فشاری موثر به دست آمده در بخش 9-پ3-4-1 باید در ضریب 0.8 ضرب شود.

9-پ3-8-3 جزئیات آرماتوربندی بست‌ها

9-پ3-8-3-1 آرماتوربندی بست‌ها باید ضوابط یکی از بندهای 9-پ3-8-3-2 یا 9-پ3-8-3-3 را برآورده نماید.

9-پ3-8-3-2 بست‌ها باید حداقل به چهار آرماتور طولی که در چهار گوشه‌ی آرماتور عرضی قرار گرفته‌اند، مسلح شوند. آرماتورهای عرضی باید عمود بر امتداد بست بوده و ضوابط زیر را رعایت کنند.

الف) با جزئیات ارائه شده در بند 9-20-6-3-3-2 (الف تا ج) سازگار باشند.

ب) حداقل برای آرماتورهای عرضی بست از نوع تنگ بسته بر اساس بزرگ‌ترین مقدار به دست آمده از دو رابطه‌ی (9-20-2) و (9-20-3) تعیین گردد.

پ) فاصله‌ی آرماتورهای عرضی در امتداد محور بست از ضوابط بند 9-20-6-3-3-3 پیروی کند، و از مقادیر جدول 9-پ3-5 تجاوز نکند.

ت) در داخل نواحی گره پیوسته باشند.

9-پ3-8-3-3 آرماتورهای عرضی باید در جهات متعامد و در کل عرض عضو و یا ناحیه‌ی دارای بست، امتداد یابند؛ و ضوابط زیر را برآورده سازند.

الف) با جزئیات ارائه شده در بند 9-20-6-3-3-2 (الف تا ج) سازگار باشند.

ب) حداقل برای آرماتورهای عرضی در کل مقطع عضو از نوع تنگ بسته بر اساس بزرگترین مقدار به دست آمده از دو رابطه‌ی (9-20-2) و (9-20-3) تعیین گردد.

پ) فاصله‌ی آرماتورهای عرضی در امتداد محور طولی عضو از مقادیر جدول 9-پ3-5 بیشتر نباشد.

ت) فاصله‌ی ساق دورگیرها و سنجاقی‌ها هم در جهت قائم و هم در جهت افقی از 200 میلی‌متر بیشتر نباشد. ضمنا گوشه‌ی هر سنجاقی یا ساق دورگیر، در بردارنده‌ی یک آرماتور طولی با قطر معادل با قطر خود و یا بزرگتر باشد.

جدول 9-پ3-5 محدودیت فاصله‌ی آرماتورهای عرضی

نوع میلگرد حداکثر فاصله‌ی مرکز تا مرکز میلگردها
S400 تا S420 کوچکترین از 6db و 150 میلی‌متر
S500 تا S550 کوچکترین از 5db و 150 میلی‌متر
S700 کوچک‌ترین از 4db و 150 میلی‌متر
9-پ3-8-4 مقاومت بندها

9-پ3-8-4-1 طول مهاری آرمانورهای کششی بند در ضریب 1.25 ضرب شود.

9-پ3-8-5 مقاومت نواحی گره

9-پ3-8-5-1 مقاومت فشاری اسمی ناحیه‌ی گره که بر اساس بند 9-پ3-6 محاسبه می‌شود، باید در ضریب 1/8 ضرب گردد.

9-پ3-9 گام‌های محاسباتی و مدل‌سازی بست و بند

گام‌های متداول قابل کاربرد در مدل‌های بست و بند مطابق زیر هستند:

(1) بارهای ضریب‌دار روی عضو (مرده، زنده، باد و زلزله با استفاده از فصل 9-7 محاسبه شوند. برای هر ترکیب بار بحرانی، موارد 2 تا 8 انجام شوند.

(2) عکس‌العمل‌های عضو بر اساس تعادل استاتیکی محاسبه گردد.

(3) تنشهای اتکایی در محل‌های وارد شدن بارهای خارجی و عکس‌العمل‌ها محاسبه شوند.

(4) بر اساس آزمایش‌ها با روش‌های تحلیلی مناسب، جریان نیرو در عضو یا ناحیه مورد نظر در عضو تخمین زده شود.

(5) یک مدل مقدماتی خرپایی که از اعضای بسته و بند تشکیل شده و تا حد زیادی بر جریان و نیرو منطبق است، ساخته شود.

(6) تعادل استاتیکی مدل بست و بند تحت بارهای وارده و عکس‌العمل‌ها کنترل شود. در مدل خرپای مقدماتی، می‌توان فقط محور اعضا را منظور نمود.

(7) ابعاد مورد نیاز هر ناحیهی گره بر اساس مقاومت فشاری گره و یا بست، هر کدام بحرانی است، تخمین زده شوند.

(8) اطمینان حاصل شود که مقاومت اعضای بسته‌بندی و نواحی گره، با منظور نمودن ضریب ϕ برابر با 0/75 از بارهای وارده بیشتر است.

9-پ 3-10 کنترل ترک

سازه‌ها، اعضا با قسمت‌هایی از آن‌ها (به جز دال‌ها و شالوده ها) که بر اساس ضوابط این پیوست طراحی شده‌اند، باید دارای شبکه‌ای از آرماتورهای کنترل ترک باشند. بدین منظور می‌توان از آرماتور کنترل ترک بست‌های داخلی که در بند 9-پ3-4-2 داده شده است، استفاده نمود. نسبت آرماتور برای کنترل ترک در هر امتداد نباید کمتر از 0/002 باشد؛ و فاصله‌ی این آرماتورها نباید از 300 میلی‌متر بیشتر شود. آرماتور کنترل ترک در صورتی که به خوبی مهار شود، می‌تواند به عنوان آرماتور محاسباتی کششی بند در مدل بست و بند منظور گردد.

همه فصول

مشخصات آیین‌نامه

تعداد فصول: 32 فصل
سال انتشار: 1399
ویرایش: پنجم

جستجو در آیین‌نامه‌ها

ناشرین آیین‌نامه‌ها

مقررات ملی ساختمان

قوانین، آیین‌نامه‌ها، شیوه‌نامه‌ها، دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های ساختمان

نظام مهندسی ساختمان

ضوابط، بخشنامه‌ها، نشریه‌ها و معیار‌های فنی نظام مهندسی ساختمان

مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی

قوانین، آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌های مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی

سازمان برنامه و بودجه کشور

ضوابط، بخشنامه‌ها و قوانین سازمان برنامه و بودجه کشور

سازمان ملی استاندارد ایران

استانداردهای کمیته‌های مختلف سازمان ملی استاندارد ایران

سازمان تامین اجتماعی کشور

مقررات و آیین‌نامه‌های درمانی و بیمه‌ای سازمان تامین اجتماعی کشور

ضوابط فنی و اجرایی شهرداری‌ها

ضوابط، بخشنامه‌ها، نشریه‌ها و معیار‌های فنی شهرداری‌های کشور

ضوابط فنی و اجرایی وزارت بهداشت

ضوابط، بخشنامه‌ها، نشریه‌ها و معیار‌های فنی وزارت بهداشت

ضوابط فنی و اجرایی وزارت نیرو-آبفا

ضوابط، بخشنامه‌ها، نشریه‌ها و معیار‌های فنی وزارت نیرو-آبفا

ضوابط سازمان بنادر و دریانوردی

ضوابط، بخشنامه‌ها، نشریه‌ها و معیار‌های فنی سازمان بنادر و دریانوردی

ضوابط فنی و اجرایی وزارت نفت

ضوابط، بخشنامه‌ها، نشریه‌ها و معیار‌های فنی وزارت نفت

قوانین و مقررات مالیاتی کشور

قوانین، مقررات، ضوابط و دستورالعمل‌هاى مالیاتى سازمان مالیات كشور

تازه‌ترین فصل‌ها

پیوست 6: طراحی لرزه‌ای و اجرای اجزای غیرسازه‌ای معماری

آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله استاندارد 2800

پیوست 5 : اندرکنش خاک و سازه

آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله استاندارد 2800

پیوست 4 : دیافراگم‌ها

آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله استاندارد 2800

پیوست 3 : اثر P-Δ

آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله استاندارد 2800

پیوست 2: راهنمای انجام تحلیل‌های غیرخطی

آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله استاندارد 2800

پیوست 1 : درجه‌بندی خطر نسبی زلزله در شهرها و نقاط مهم ایران

آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله استاندارد 2800

فصل هفتم – ضوابط ساختمان‌های با مصالح بنایی کلاف‌دار

آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله استاندارد 2800