1-21-9 گستره

1-1-21-9 ضوابط این فصل به جزئیات آرماتورگذاری اختصاص داشته و شامل موارد زیر می‌باشد:

الف – فاصله‌ی حداقل میلگردها؛

ب– قلاب‌های استاندارد، قلاب‌های لرزه‌ای و قلاب سنجاقی؛

پ– طول گیرایی میلگردهای آجدار، سیم‌های آجدار، میلگردهای آج‌دار شردار و شبکه‌ی آرماتور سیمی آج‌دار و ساده‌ی جوشی ؛

ت– وصله‌ی پوششی برای انتقال نیرو بین میلگردهای آجداره سیم‌های آجدار، میلگردهای آج‌دار تردار و شبکه‌ی آرماتور سیمی آج‌دار و ساده‌ی جوشی، و وصله‌ی مکانیکی و جوشی برای انتقال نیرو بین میلگردهای آجدار؛

ث– گروه میلگردها؛

ج– آرماتورهای عرضی.

2-1-21-9 ضوابط این فصل شامل میلگردهایی هستند که به طور عمده زیر اثر بار استاتیکی قرار دارند؛ و میلگردهایی را که زیر اثر بار دینامیکی، بار رفت و برگشتی با تکرار بالا یا بار ضربه‌ای قرار دارند، در بر نمیگیرند. ضوابط اضافی برای مهار و وصله‌ی میلگردهایی که در اعضای با شکل‌پذیری متوسط و زیاد باید رعایت شوند، در فصل 9-20 ارائه شده‌اند.

2-21-9 فاصله‌های حداقل و قلاب ها

1-2-21-9 فاصله‌ی حداقل میلگردها

1-1-2-21-9 فاصله‌ی آزاد میلگردهای موازی واقع در یک سفره‌ی افقی نباید کمتر از هیچ یک از مقادیر زیر باشد:

الف– 25 میلی‌متر؛

ب– قطر بزرگترین میلگرد؛

پ– 1/33 برابر قطر اسمی بزرگترین سنگ‌دانه.

2-1-2-21-9 در میلگردهای موازی واقع در چند سفره‌ی افقی، میلگردهای لایه‌ی فوقانی باید مستقیماً در بالای میلگردهای لایه‌ی تحتانی قرار گرفته، و فاصله‌ی آزاد بین دو لایه نباید کمتر از 25 میلی‌متر باشد.

3-1-2-21-9 فاصله‌ی آزاد بین میلگردهای طولی در ستون‌ها، ستون پایه‌ها، بست‌ها، و اجزای مرزی دیوارها، نباید کمتر از هیچ یک از مقادیر زیر باشد.

الف– 40 میلی‌متر؛

ب– 1/5 برابر قطر بزرگترین میلگرد؛

پ– 1/33 برابر قطر اسمی بزرگترین سنگ‌دانه.

4-1-2-21-9ضوابط بند 9-21-2-1 برای بتن‌ریزی پاششی نباید استفاده شود.

2-2-21-9 قلاب‌های استاندارد، قلاب‌های لرزه‌ای و سنجاقی

1-2-2-21-9 قلاب‌های استاندارد برای مهار میلگردهای طولی آج‌دار در کشش باید مطابق الزامات جدول 9 -21-1 در نظر گرفته شوند.

جدول 9-21-1 قلاب استاندارد برای مهار میلگردهای طولی آج‌دار در کشش

2-2-2-21-9 قلاب‌های استاندارد برای مهار میلگردهای عرضی باید مطابق الزامات جدول 9-21-2 در نظر گرفته شوند. قلاب باید در بر گیرنده‌ی میلگرد طولی باشد.

3-2-2-21-9 قلاب استاندارد در کشش شامل یک خم به سمت داخل و یک قسمت مستقیم می‌باشد. طول قسمت مستقیم قلاب را می‌توان بیشتر از مقدار مشخص شده در جدول‌های 9-21-1 و 9-21-2 در نظر گرفت؛ ولی این افزایش را نمی‌توان در محاسبه‌ی ظرفیت مهار قلاب منظور نمود.

4-2-2-21-9 قلاب لرزه‌ای مطابق تعریف فصل 9-2، قلابی است که دارای خم حداقل 135 درجه و طول مستقیم بعد از خم حداقل برابر با 6d_b و یا 75 میلی‌متر باشد. قلاب لرزه‌ای در دورگیرهای دایروی می‌تواند دارای خم حداقل 90 درجه باشد.

5-2-2-21-9 حداقل قطر داخلی خم آرماتور سیمی جوشی که به عنوان خاموت یا تنگ به کار می‌رود، نباید کمتر از چهار برابر قطر سیم برای سیم‌های با قطر بیش از 6 میلی‌متر، و دو برابر قطر سیم برای سایر سیم‌ها باشد. خم‌های با قطر داخلی کمتر از هشت برابر قطر سیم، نباید در فاصله‌ای کمتر از چهار برابر قطر سیم از اتصال جوشی قرار گیرند.

جدول 9-21-2 قلاب استاندارد برای مهار میلگردهای عرضی

6-2-2-21-9 قلاب‌های دوخت باید شرایط زیر را تامین کنند.

الف – سنجاقی باید یکپارچه باشد.

ب– یک انتهای سنجاقی باید دارای قلاب لرزه‌ای بوده، و انتهای دیگر آن باید دارای قلاب با زاویه‌ی حداقل 90 درجه باشد.

پ– قلاب باید در برگیرنده‌ی میلگرد طولی پیرامونی مقطع باشد.

ت– انتهای با خم 90 درجه‌ی دو سنجاقی متوالی که میلگرد طولی را در بر می‌گیرند، باید به طور یک در میان در وجوه مقابل مقطع قرار گیرند؛ مگر آن که ضوابط بند 9-21-6-1-7 یا 9-20-6-2-3-6 تامین شوند.

3-21-9 طول گیرایی

1-3-21-9 کلیات

1-1-3-21-9 ضوابط این بخش در برگیرنده‌ی طول گیرایی میلگردهای آجدار، سیم‌های آجداره میلگردهای آج‌دار سَر‌دار و شبکه‌ی آرماتور سیمی آج‌دار و ساده‌ی جوشی میباشند، که برای مهار آن‌ها در بتن لازم می‌باشد.

2-1-3-21-9 در تمامی اعضای بتن‌آرمه، نیروهای کششی و فشاری میلگرد در هر مقطع باید به وسیله‌ی مهار میلگرد در دو طرف مقطع مورد نظر به بتن منتقل شوند. مهار میلگرد به یکی از روش‌های زیر امکان‌پذیر است.

الف– مهار متکی بر پیوستگی بین بتن و سطح جانبی میلگرد که با تامین طول گیرایی کافی حاصل می‌شود.

ب– مهار با قلاب استاندارد که با تامین طول گیرایی تعریف شده برای قلاب‌ها حاصل می‌شود.

پ– مهار مبتنی بر فشار اتکایی که با تامین تکیه‌گاه اتکایی برای میلگرد حاصل می‌شود، نظیر میلگرد سر دار.

ت– مهار مکانیکی که با تامین ابزارهای مکانیکی اضافی حاصل می‌شود.

ث– ترکیبی از موارد فوق بر اساس نتایج آزمایش‌های مورد تایید.

3-1-3-21-9 قلاب یا انتهای سَر‌دار نباید برای مهار میگرد در فشار به کار رود.

4-1-3-21-9 در محاسبه‌ی طول گیرایی، نیازی به اعمال ضریب کاهش مقاومت φ نیست.

5-1-3-21-9 در محاسبه‌ی طول گیرایی، مقدار نباید از 8/3 مگاپاسکال تجاوز نماید.

6-1-3-21-9 در محاسبه طول گیرایی، λ ضریب بتن سبک برای بتن سبک 0/75 و برای بتن معمولی 1/0 در نظر گرفته می‌شود.

2-3-21-9 طول گیرایی میلگردهای آج‌دار و سیم‌های آج‌دار در کشش

1-2-3-21-9 طول گیرایی میلگردهای آج‌دار و سیم‌های آج‌دار در کشش، l_d، نباید کمتر از مقادیر زیر گرفته شود

الف – طول گیرایی میلگردهای آج‌دار و سیم‌های آج‌دار در کشش را می‌توان از رابطه‌ی (9-21-1)، یا بر اساس ضوابط ساده شده‌ی بند 9-21-3-2-3 محاسبه نمود. طول گیرایی از رابطه‌ی زیر با ضرایب اصلاحی ψ_s, ψ_e, ψ_t و ѱ_g مطابق بند 9-21-3-2-2 محاسبه می‌شود.

در این رابطه c_b کوچکترین فاصله‌ی مرکز میلگرد یا سیمی که مهار می‌شود تا نزدیک‌ترین رویدی بتن، و یا نصف فاصله‌ی مرکز تا مرکز میلگردها و یا سیم‌هایی که مهار می‌شوند، است. K_trشاخص آرماتور عرضی است که از رابطه‌ی زیر تعیین می‌شود.

در این رابطه A_tr سطح مقطع کل آرماتورهای عرضی در فاصله‌ی که s و n تعداد میلگردها یا سیم‌هایی است که دارای مهار یا وصله‌ی پوششی در طول صفحه‌ی شکاف خوردگی می‌باشند. استفاده از مقدار صفر برای K_trحتی در صورت وجود یا نیاز به آرماتور عرضی محصور کننده مجاز است. نسبت که نشانگر اثرات محصورشدگی است، نباید بیش از 2/5 در نظر گرفته شود.

ب– 300 میلی‌متر.

2-2-3-21-9 ضرایب اصلاح طول گیرایی میلگردهای آج‌دار و سیم‌های آج‌دار در کشش بر اساس جدول 9-21-3 تعیین می‌شوند؛ ولی در هر حال لازم نیست حاصل ضرب و ψ_­t ψ_e بیش از 1/7 درنظر گرفته شود.

جدول 9-21-3 ضرایب اصلاح طول گیرایی میلگردهای آج‌دار و سیم‌های آج‌دار در کشش

3-2-3-21-9 طول گیرایی میلگردهای آج‌دار و سیم‌های آج‌دار در کشش را می‌توان از جدول 9-21-4 تعیین نمود. در هر صورت حداقل طول گیرایی بند 9-21-3-2-1-ب باید تامین شود.

جدول 9-21-4 طول گیرایی میلگردهای آج‌دار و سیم‌های آج‌دار در کشش

3-3-21-9 طول گیرایی میلگرد آج‌دار با قلاب استاندارد در کشش

1-3-3-21-9 طول گیرایی با قلاب برای میلگردهای آج‌دار در کشش که به قلاب استاندارد ختم می‌شوند، l_dh، نباید از هیچ یک از مقادیر زیر کمتر باشد.

الف – رابطه‌ی زیر با ضرایب اصلاح ѱ_o, ѱ_r, ѱ_e و ѱ_c مطابق بند 9-21-3-3-2:

ب– هشت برابر قطر میلگرد و 150 میلی‌متر، هر کدام بزرگتر است.

2-3-3-21-9 ضرایب اصلاح محاسبه‌ی طول گیرایی با قلاب میلگردهای آج‌دار در کشش، بر اساس جدول 9 -21-5 تعیین می‌شوند. در انتهای غیرممتد عضو، ضوابط 9-21-3-3-4 اعمال می‌شوند. در این جدول Δ_hs مساحت کل میلگردهای مهار شده با قلاب بوده، و Δ_th در 9-21-3-3-3 تعریف شده است.

3-3-3-21-9 مساحت کل تنگها و خاموت‌های محصور کننده‌ی میلگرد مهار شده با قلاب Δ_th که حداقل طولی معادل 0.75l_dh از انتهای خم را در امتداد l_dh محصور کرده‌اند، شامل موارد زیر است:

الف – تنگها و خاموت‌های محصور کننده‌ی قلاب (حداقل دو تنگ یا خاموت) موازی طول l_dh با فاصله‌ی مساوی در طول انتهای آزاد خم. فاصله‌ی این تنگها و خاموت‌ها باید کمتر از هشت برابر قطر میلگرد بوده و در طول پانزده برابر قطر میلگرد، اندازه‌گیری شده از قسمت مستقیم میلگرد مهار شده واقع باشند.

ب– تنگها و خاموت‌های محصور کننده‌ی قلاب (حداقل دو تنگ یا خاموت) عمود بر طول l_dh با فاصله‌های مساوی در امتداد طول مستقیم. فاصله‌ی این تنگها و خاموت‌ها باید کمتر از هشت برابر قطر میلگرد باشد.

4-3-3-21-9 برای میلگردهای مهار شده با قلاب استاندارد در انتهای غیرممتد عضو که در آن پوشش جانبی و فوقانی (یا تحتانی) قلاب کمتر از 65 میلی‌متر است، قلاب باید در طول گیرایی l_dh توسط تنگ یا خاموت عمود بر امتداد میلگرد و با فواصل کمتر از سه برابر قطر میلگرد محاط شود؛ فاصله‌ی اولین تنگ یا خاموت از بر بیرونی خم قلاب نباید بیشتر از دو برابر قطر میلگرد باشد.

جدول 9-21-5 ضرایب اصلاح طول گیرایی میلگردهای آج‌دار با قلاب استاندارد در کشش

4-3-21-9 طول گیرایی میلگرد آج‌دار سَر‌دار در کشش

1-4-3-21-9 به‌کارگیری میلگرد آج‌دار سَر‌دار برای مهار میلگرد در کشش، با تامین شرایط زیر مجاز است.

الف– مشخصات میلگردها منطبق بر ضوابط فصل 9-4 باشند.

ب– قطر میلگرد نباید از 24 میلی‌متر تجاوز نماید.

پ – سطح مقطع اتکایی خالص در انتهای سَر‌دار، A_brg حداقل باید چهار برابر سطح مقطع میلگرد باشد.

ت – بتن باید از نوع بتن با وزن معمولی باشد.

ث – پوشش خالص روی میلگرد باید حداقل دو برابر قطر میلگرد باشد.

چ– فاصله‌ی مرکز به مرکز میلگردها باید حداقل سه برابر قطر میلگرد باشد.

2-4-3-21-9 طول گیرایی میلگردهای آج‌دار سَر‌دار در کشش، l_dt، نباید از هیچ یک از مقادیر زیر کمتر باشد.

الف – طول گیرایی محاسبه شده از رابطه‌ی زیر با ضرایب تصحیح ѱ_p, ѱ_c, ѱ_e و ѱ_o بر اساس 9-21-3-4-3:

ب– هشت برابر قطر میلگرد و 150 میلی‌متر، هر کدام بزرگتر است.

3-4-3-21-9 ضرایب تصحیح ѱ_p, ѱ_c, ѱ_e و ѱ_o بر اساس جدول 9 -21-6 تعیین می‌شوند. در این جدول A_ts مساحت کل میلگردهای سَر‌دار مهار شده بوده و A_tt در 9-21-3-4-4 تعریف شده است.

4-4-3-21-9 در اتصالات تیر به ستون، مساحت کل تنگ موازی میلگرد سَر‌دار مهار شده، A_tt، مساوی مساحت تنگ‌های واقع در فاصله‌ی حداکثر هشت برابر قطر میلگرد از انتهای سَر‌دار آن به طرف مرکز اتصال می‌باشند.

جدول 9 -21-6 ضرایب اصلاح طول گیرایی میلگردهای آج‌دار سَر‌دار در کشش

5-4-3-21-9 در صورتی که ظرفیت خمشی منفی تیر با استفاده از میلگرد سَر‌دار ادامه داده شده در اتصال تامین شود، ستون باید در بالای اتصال حداقل به اندازه‌ی بعد افقی اتصال در راستای نیروی مورد نظر امتداد یابد؛ و یا آرماتورهای تیر در میلگردهای قائم اضافی در اتصال محاط شوند تا محصورشدگی معادل با وجه بالایی اتصال برای آن‌ها فراهم گردد.

5-3-21-9 گیرایی میلگردهای آج‌دار مهار شده با وسایل مکانیکی در کشش

1-5-3-21-9 استفاده از هر گونه ملحقات یا وسایل مکانیکی با قابلیت تامین f_y برای میلگرد آج‌دار که به تایید مهندس طراح رسیده باشد، مجاز است. گیرایی میلگردهای آج‌دار را می‌توان با ترکیبی از مهار مکانیکی و طول گیرایی بین مقطع بحرانی و ملحقات یا وسایل مکانیکی، بر اساس نتایج آزمایش‌های مورد تایید، تامین نمود.

6-3-21-9 طول گیرایی شبکه‌ی آرماتور سیمی آج‌دار جوش شده در کشش

1-6-3-21-9 طول گیرایی شبکه‌ی آرماتور سیمی آج‌دار جوش شده در کشش، l_d، که از محل مقطع بحرانی تا انتهای سیم اندازه‌گیری می‌شود، برای سیم‌های با قطر کم‌تر یا مساوی 16 میلی‌متر، نباید از هیچ یک از مقادیر زیر کمتر در نظر گرفته شود.

الف – طول گیرایی محاسبه شده از رابطه‌ی زیر با ضرایب اصلاحی ѱ_s, ѱ_e, ѱ_t بر اساس بند 9-21-3-2-2- و ѱ_w مطابق بند 9-21-3-6-2؛

در این رابطه c_b و K_tr بر اساس بند 9-21-3-2-1 تعیین می‌شوند. برای آرماتور سیمی آج‌دار جوش شده و اندود شده با اپوکسی، ضریب اصلاح اندود میلگرد، ѱ_e، را می‌توان برابر با 1/0 در نظر گرفت.

ب– 200 میلی‌متر.

2-6-3-21-9 ضریب اصلاح سیم آج‌دار جوش شده، ѱ_w، به صورت زیر تعیین می‌شود.

الف– برای شبکه‌ی آرماتور سیمی آج‌دار جوش شده، با حداقل یک سیم متعامد در طول گیرایی‌ها که از مقطع بحرانی فاصله‌ای بیشتر یا مساوی 50 میلی‌متر داشته باشد، بزرگترین مقدار محاسبه شده از روابط زیر:

در این روابط s فاصله‌ی بین سیم‌هایی است که باید مهار شوند.

ب– رای شبکه‌ی آرماتور سیمی آج‌دار جوش شده بدون سیم متعامد در طول گیرایی l_d، و یا با یک سیم متعامد در طول گیرایی که از مقطع بحرانی فاصله‌ای کمتر از 50 میلی‌متر داشته باشد، ضریب اصلاح سیم آج‌دار جوش شده برابر با 1/0 در نظر گرفته می‌شود.

3-6-3-21-9 در صورت وجود سیم ساده با هر قطر، یا سیم آج‌دار با قطر بیشتر از 16 میلی‌متر در امتداد طول گیرایی در بین آرماتورهای سیمی آج‌دار جوشی شده، طول گیرایی باید بر اساس 9-21-3-7 تعیین شود.

4-6-3-21-9 طول گیرایی شبکه‌ی آرماتور سیمی آج‌دار جوش شده با اندود روی (گالوانیزه) باید بر اساس 9-21-3-7 تعیین شود.

7-3-21-9 طول گیرایی شبکه‌ی آرماتور سیمی ساده‌ی جوش شده در کشش

1-7-3-21-9 طول گیرایی شبکه‌ی آرماتور سیمی ساده‌ی جوش شده در کشش، l_d، که از محل مقطع بحرانی تا بیرونی‌ترین سیم متعامد اندازه‌گیری می‌شود، نباید از هیچ یک از مقادیر زیر کمتر باشد. در کلیه‌ی موارد باید حداقل دو سیم متعامد در طول گیرایی وجود داشته باشند.

الف– طول گیرایی محاسبه شده از رابطه‌ی زیر:

در این رابطه s فاصله‌ی بین سیم‌هایی است که باید مهار آن‌ها تامین شود.

ب– 150 میلی‌متر و فاصله‌ی سیم‌های متعامد مهار کننده به علاوه‌ی 50 میلی‌متر، هر کدام بزرگتر است.

9-21-3-8 طول گیرایی میلگردهای آج‌دار و سیم‌های آج‌دار در فشار

9-21-3-8-1 طول گیرایی میلگردهای آج‌دار و سیم‌های آج‌دار در فشار، l_dc، نباید از هیچ یک از مقادیر زیر کمتر در نظر گرفته شود.

ب- 200 میلی‌متر.

در این روابط ضریب محصورشدگی ѱ_r، برای محصورشدگی توسط دورپیچ، تنگ دایروی پیوسته با قطر بیش از 6 میلی‌متر و گام مساوی یا کمتر از 100 میلی‌متر، تنگ سیمی به قطر بیش از 12 میلی‌متر و فواصل مساوی یا کمتر از 100 میلی‌متر و دورگیر طبق ضوابط بند 9-21-6-4 با فواصل مساوی یا کمتر از 100 میلی‌متر، برابر با 0/75؛ و برای سایر حالات برابر با 1/0 در نظر گرفته می‌شود.

9-3-21-9 کاهش طول گیرایی برای آرماتور اضافی

1-9-3-21-9 طولهای گیرایی محاسبه شده از بندهای 9-21-3-2-1- الف، 9-21-3-6-1- الف، 9-21-3-7-1-الف، 9-21-3-8-1-الف، را به جز مواردی که در بند 9-21-3-9-2 ذکر شده‌اند، می‌توان به نسبت میلگرد مورد نیاز به میلگرد تامین شده کاهش داد.

طول گیرایی اصلاح شده در هر صورت نباید از حداقل طول گیرایی تعریف شده در بندهای 9-21-3-2-1-ب، 9-21-3-6-1-ب، 9-21-3-7-1-ب و 9-21-3-8-1-ب کم‌تر باشد.

2-9-3-21-9 کاهش طول گیرایی در موارد زیر مجاز نیست:

الف– در تکیه‌گاه غیرممتد؛

ب– در محل‌هایی که مهار یا گیرایی برای تامین تنش تسلیم لازم است؛

پ– در مواردی که میلگردها باید پیوسته باشند؛

ت– در سیستم‌های باربر لرزه‌ای در سازه‌های با شکل‌پذیری متوسط و زیاد؛

ث– برای میلگردهای آج‌دار ستردار یا مهار شده با قلاب و یا دارای مهار مکانیکی؛

ج– مهار آرماتور شمع در سر شمع.

4-21-9 وصله‌ی میلگردها

1-4-21-9 کلیات

1-1-4-21-9 وصله‌ی میلگردها به یکی از طرق زیر مجاز است:

الف – وصله‌ی پوششی؛

ب– وصله‌ی اتکایی؛

پ– وصله‌ی جوشی؛

ت– وصله‌ی مکانیکی

2-1-4-21-9 استفاده از وصله‌ی پوششی در موارد زیر مجاز است:

الف– در کشش و فشار برای میلگردهای با قطر کمتر یا مساوی 34 میلی‌متر؛

ب– در فشار برای وصله‌ی میلگردهای با حداکثر قطر 42 میلی‌متر به میلگردهای با قطر 34 میلی‌متر و کمتر، با تامین شرایط بند 9-21-4-5-2.

3-1-4-21-9 برای وصله‌ی پوششی تماسی، حداقل فاصله‌ی آزاد بین وصله‌های تماسی و میلگردها یا وصله‌های مجاور باید مطابق بند 9-21-2-1-1 باشد.

4-1-4-21-9 برای وصله‌ی پوششی غیرتماسی در اعضای خمشی، فاصله‌ی عرضی مرکز به مرکز میلگردهای وصله شده نباید از یک پنجم طول وصله و 150 میلی‌متر تجاوز نماید.

5-1-4-21-9 کاهش طول گیرایی برای در نظر گرفتن اثر آرماتور اضافی مطابق بند 9-21-3-9، در محاسبه‌ی طول وصله‌ها مجاز نیست.

6-1-4-21-9 وصله‌ی گروه میلگردها مطابق بند 9-21-5 انجام می‌شود.

2-4-21-9 وصله‌ی پوششی میلگردهای آج‌دار و سیم‌های آج‌دار در کشش

1-2-4-21-9 طول وصله‌ی پوششی میلگردهای آج‌دار و سیم‌های آج‌دار در کشش، l_st، در حالت کلی باید برابر با 1.3l_d باشد (وصله‌ی نوع B). تنها در صورت تامین دو شرط زیر، می‌توان طول وصله‌ی پوششی را به 1.0l_d کاهش داد (وصله‌ی نوع A).

الف – مقدار آرماتور موجود در طول وصله، حداقل دو برابر مقدار مورد نیاز باشد.

ب– حداکثر نصف آرماتور موجود در طول وصله‌ی پوششی، وصله شده باشد.

l_d بر اساس بند 9-21-3-2-1 تعیین می‌شود. در هر حال حداقل طول وصله‌ی پوششی در کشش 300 میلی‌متر است.

2-2-4-21-9 در مواردی که وصله‌ی پوششی برای میلگردهای با قطرهای متفاوت انجام می‌شود، را نباید از هیچ یک از مقادیر زیر کمتر باشد.

الف – طول گیرایی l_d برای میلگرد با قطر بزرگتر؛

ب– طول وصله‌ی کششی l_st برای میلگرد با قطر کوچکتر.

3-4-21-9 وصله‌ی پوششی شبکه‌ی آرماتور سیمی آج‌دار جوش شده در کشش

1-3-4-21-9 طول وصله‌ی پوششی شبکه‌ی سیمی آج‌دار جوش شده در کشت با سیم‌های متعامد در طول وصله، l_st، نباید از 1.3l_d و 200 میلی‌متر کمتر باشد؛ که در آن l_d بر اساس بند 9-21-3-6-1- الف تعیین می‌شود. در ضمن شرایط زیر نیز باید تامین شوند.

الف – همپوشانی بیرونی‌ترین ردیف سیم‌های عمود بر امتداد وصله در دو لایه‌ی وصله شده، باید حداقل 50 میلی‌متر باشد.

ب– تمام سیم‌های مورد استفاده در امتداد طول گیرایی، باید آج‌دار و با قطر کم‌تر یا مساوی 20 میلی‌متر باشند.

2-3-4-21-9 در صورت عدم تامین شرط بند 9-21-4-3-1 الف، طول وصله باید بر اساس بند 9-21-4-2 محاسبه شود.

3-3-4-21-9 در صورت عدم تامین شرط بند 9-21-4-3-1-ب، طول وصله باید بر اساس بند 9-21-4-4 محاسبه شود.

4-3-4-21-9 در آرماتور سیمی آج‌دار جوش شده با اندود روی (گالوانیزه)، طول وصله باید بر اساس بند 9-21-4-4 محاسبه شود.

4-4-21-9 وصله‌ی پوششی شبکه‌ی آرماتور سیمی ساده جوش شده در کشش

1-4-4-21-9 طول وصله‌ی پوششی شبکه‌ی سیمی ساده‌ی جوش شده در کشش با سیم‌های متعامد در طول وصله، l_st، که به صورت فاصله‌ی بین بیرونی‌ترین سیم عمود بر امتداد وصله در دو شبکه‌ی وصله شده تعریف می‌شود، نباید از هیچ یک از مقادیر زیر کمتر باشد.

الف – یک و نیم برابر طول گیرایی l_d سیم، که در آن l_d بر اساس 9-21-3-7-1- الف تعیین می‌شود.

ب– فاصله‌ی بین سیم‌های عمود بر امتداد وصله به علاوه‌ی 50 میلی‌متر، و یا 150 میلی‌متر.

2-4-4-21-9 برای مواردی که نسبت سطح مقطع سیم تامین شده به سیم مورد نیاز در طول وصله بیش از 2 است. طول وصله، l_st، که فاصله بین بیرونی‌ترین سیم عمود بر امتداد وصله در دو شبکه وصله شده تعریف می‌شود، نباید از هیچ یک از مقادیر زیر کمتر باشد.

الف – یک و نیم برابر طول گیرایی l_d سیم، که در آن l_d بر اساس بند 9-21-3-7-1 -الف تعیین می‌شود.

ب– حداقل 50 میلی‌متر.

5-4-21-9 وصله‌ی پوششی میلگردهای آج‌دار در فشار

1-5-4-21-9 طول وصله‌ی پوششی میلگردهای آج‌دار در فشار، l_sc، برای میلگردهای با قطر کوچکتر یا مساوی 34 میلی‌متر به صورت زیر محاسبه می‌شود.

الف – برای میلگردهای با تنش تسلیم کوچکتر یا مساوی 420 مگاپاسکال، برابر با 0.071f_yd_b

ب– برای میلگردهای با تنش تسلیم بیش از 420 مگاپاسکال، برابر با این طول در هر حال نباید کمتر از 300 میلی‌متر باشد.

2-5-4-21-9 برای وصله‌ی پوششی میلگردهای با قطرهای متفاوت در فشار، طول وصله‌ی پوششی نباید از هیچ یک از مقادیر زیر کمتر باشد.

الف – طول گیرایی در فشار، l_dc، برای میلگرد با قطر بزرگتر، محاسبه شده بر اساس 9-21-3-8.

ب– طول وصله‌ی پوششی در فشاره، l_sc، برای میلگرد با قطر کوچکتر، محاسبه شده بر اساس 9-21-4-5-1.

6-4-21-9 وصله‌ی اتکایی میلگردهای آج‌دار در فشار

1-6-4-21-9 برای میلگردهای که فقط تحت فشار قرار دارند، انتقال فشار به صورت اتکایی بین دو میلگرد، در انتهای برش داده شده عمود بر امتداد میلگردها، مجاز است. دو میلگرد وصله شده باید به روش مناسبی نظیر استفاده از طوقه‌ی گوه دار، به صورت هم محور نگه داشته شده باشند.

2-6-4-21-9 استفاده از وصله اتکایی تنها در اعضایی مجاز است که دارای خاموت بسته، تنگ، دور پیچ یا دورگیر هستند.

3-6-4-21-9 انتهای میلگردها باید در سطحی صاف عمود بر امتداد میلگرد با انحراف حداکثر 1/5 درجه بوده، و دو میلگرد باید به صورتی متصل شوند که اختلاف امتداد دو میلگرد از 3 درجه بیشتر نباشد.

7-4-21-9 وصله‌ی مکانیکی و جوشی میلگردهای آج‌دار در کشش و فشار

1-7-4-21-9 استفاده از وصله‌های جوشی عمدتاً برای میلگردهای با قطر 20 میلی‌متر و بیشتر توصیه می‌شود.

2-7-4-21-9 در وصله‌های جوشی برای میلگردهای با قطر زیاد، استفاده از اتصال سر به سر مستقیم با جوش نفوذی ارجحیت دارد.

3-7-4-21-9 جوش میلگردها در وصله‌های جوشی باید الزامات مبحث دهم مقررات ملی ساختمان را تامین نماید.

4-7-4-21-9 در وصله‌های مکانیکی انتقال نیرو از طریق غلاف اتکایی، کوپلر، غلاف کوپل کننده و غیره انجام می‌گیرد.

5-7-4-21-9 برای تامین پوشش بتنی کافی روی میلگرد، اثر افزایش ابعاد میلگرد ناشی از وصله‌ی مکانیکی باید در نظر گرفته شود.

6-7-4-21-9 وصله‌ی مکانیکی یا جوشی باید قادر به انتقال تنشی حداقل برابر با 1/25 برابر تنش تسلیم میلگرد در کشش و یا فشار باشد.

7-7-4-21-9 یک در میان بودن میلگردهای با وصله‌ی مکانیکی یا جوشی در هر مقطع از عضو، به جز در اعضای کششی بند 9-21-4-7-8 الزامی نیست.

8-7-4-21-9 در اعضای کششی نظیر عضو کششی قوس‌ها، عضو کششی که بار را به تکیه‌گاهی در تراز بالاتر منتقل می‌کند، و عضو کششی خرپاها، وصله‌ی جوشی یا مکانیکی در میلگردهای مجاور باید با فاصله‌ی 750 میلی‌متر در امتداد وصله انجام شود. در نظر گرفتن این ضابطه در اعضای کششی نظیر دیوار مخازن دایروی، که تعداد زیادی میلگرد کششی به صورت یک در میان و با فاصله‌ی زیادی از هم وصله شده‌اند، الزامی نیست.

5-21-9 گروه میلگردها

1-5-21-9 تعداد میلگردها در هر گروه میلگرد که به صورت یک واحد کار می‌کنند، به چهار محدود می‌شود.

2-5-21-9 گروه میلگرد باید توسط آرماتور عرضی محاط شود. آرماتورهای عرضی گروه میلگردهای تحت فشار باید به قطر حداقل 12 میلی‌متر باشند.

3-5-21-9 در تیرها استفاده از میلگردهای با قطر بیش از 34 میلی‌متر به صورت گروه میلگرد مجاز نیست.

4-5-21-9 محل قطع هر میلگرد در گروه میلگرد، در طول دهانه‌ی اعضای خمشی، باید به فاصله‌ی حداقل 40 برابر قطر میلگرد از محل قطع سایر میلگردهای گروه باشد.

5-5-21-9 در گروه میلگردها با بیش از دو میلگرد، نباید محورهای تمامی میلگردها در یک صفحه واقع شوند. هم‌چنین تعداد میلگردهایی که در یک صفحه قرار می‌گیرند، جز در محل وصله نباید بیش از دو باشد.

6-5-21-9 در کنترل محدودیت‌های فاصله، حداقل پوشش، محاسبه‌ی ضریب محصورشدگی بند 9-21-3-2-1 و ضریب اندود بند 9-21-3-2-2 که در آن‌ها قطر میلگردها مبنای محاسبه قرار می‌گیرد، قطر گروه میلگرد، معادل قطر میلگرد معادلی فرض می‌شود که سطح مقطع آن با سطح مقطع کل گروه میلگرد مساوی است، و مرکز ثقل آن منطبق بر مرکز ثقل گروه میلگرد است.

7-5-21-9 طول گیرایی میلگردها در گروه میلگرد، در کشش یا فشار، برای گروه میلگردهای 2 تایی برابر با طول گیرایی میلگردهای منفرد، و برای گروه‌های 3 تایی و 4 تایی، به ترتیب 20 و 33 درصد بیشتر از طول گیرایی میلگردهای منفرد در نظر گرفته می‌شود.

8-5-21-9 طول وصله‌ی پوششی هر میلگرد در یک گروه میلگرد، بر اساس طول گیرایی میلگرد منفرد و با در نظر گرفتن افزایش آن برای اثر گروه میلگرد مطابق بند 9-21-5-7 محاسبه می‌شود. وصله‌های تک تک میلگردها در گروه میلگرد نباید در امتداد میلگردها هم پوشانی داشته باشند. وصله‌ی پوششی مجموعه‌ی یک گروه میلگرد با گروه دیگر مجاز نیست.

6-21-9 آرماتورهای عرضی

1-6-21-9خاموتها

1-1-6-21-9 خاموت‌ها باید تا جایی که محدودیت‌های پوشش میلگردها اجازه می‌دهند، تا نزدیکی وجوه کششی و فشاری عضو امتداد یافته و در دو انتها مهار شوند. در مواردی که از خاموت به عنوان آرماتور برشی استفاده می‌شود، خاموت باید به اندازه‌ی عمق موثر d از وجه فشاری ادامه یابد.

2-1-6-21-9 بین انتهاهای مهار شده، هر خم در قسمت پیوسته‌ی خاموت U شکل منفرد یا چندتایی و هر خم در خاموت بسته، باید در بر گیرنده‌ی میلگرد طولی باشد.

3-1-6-21-9 مهار میلگرد و سیم آج‌دار در خاموت باید منطبق بر شرایط زیر باشد:

الف – در میلگردها یا سیم‌های با قطر کوچکتر یا مساوی 16 میلی‌متر، و برای میلگردهای با قطر 18 تا 25 میلی‌متر با تنش تسلیم کمتر از 280 مگاپاسکال، وجود قلاب استاندارد پیرامون میلگرد طولی.

ب– در میلگردهای به قطر 18 تا 25 میلی‌متر و تنش تسلیم بیش از 280 مگاپاسکال، وجود قلاب استاندارد پیرامون میلگرد طولی به علاوه‌ی طول مدفون بین وسط ارتفاع مقطع و انتهای بیرونی قلاب بیشتر یا مساوی

پ– در تیرچه‌ها، برای میلگردها یا سیم‌های با قطر کوچکتر یا مساوی 12 میلی‌متر، وجود قلاب استاندارد.

4-1-6-21-9 مهار هر یک از ساق‌های شبکه‌ی آرماتور سیمی جوش شده‌ی تشکیل‌دهنده‌ی یک خاموت U شکل، باید منطبق بر یکی از شرایط زیر باشد (شکل 9-21-1)

الف – وجود دو سیم طولی به فاصله‌ی 50 میلی‌متر از هم در طول عضو در قسمت فوقانی خاموت U شکل.

ب– وجود یک سیم طولی واقع در فاصله‌ی کمتر از یک چهارم عمق موثر از وجه فشاری، و سیم طولی دوم نزدیک‌تر از سیم اول به وجه فشاری و به فاصله‌ی بیش از 50 میلی‌متر از سیم اول. قرارگیری سیم دوم روی ساق خاموت یا روی قلاب با حداقل قطر خم برابر با هشت برابر قطر خاموت مجاز است.

5-1-6-21-9 مهار دو انتهای خاموت متشکل از سیم جوش شده با تنها یک ساق، توسط دو سیم طولی با فاصله‌ی حداقل 50 میلی‌متر از یک دیگر، با تامین شرایط زیر مجاز است.

الف – وجود حداقل یک سیم طولی داخلی، با فاصله‌ی بیشتر از یک چهارم عمق موثر و 50 میلی‌متر از نصف عمق موثر مقطع، هر کدام بزرگتر است.

ب– سیم طولی خارجی در وجه کششی باید از نزدیک‌ترین میلگردهای طولی اصلی خمشی، به وجه کششی نزدیک‌تر باشد.

6-1-6-21-9 خاموت‌هایی که به منظور پیچش یا یکپارچگی عضو بکار می‌روند، باید به صورت خاموت بسته و عمود بر امتداد طولی عضو باشند. در صورت استفاده از سیم‌های جوش شده، سیم عرضی باید عمود بر محور عضو باشد. مهار این خاموت‌ها با یکی از روش‌های زیر انجام می‌شود:

الف – دو انتهای خاموت به قلاب 135 درجه پیرامون میلگرد طولی ختم می‌شوند.

ب- در مواردی که بتن پیرامون مهار به دلیل وجود بال یا دال مستعد متلاشی شدن نیست، مهار را می‌توان با لحاظ نمودن الزامات 9-21-6-1-3- الف یا ب، و یا 9-21-6-1-4 تامین نمود.

شکل 9-21-1 مهار در ناحیه‌ی فشاری خاموت U شکل متشکل از شبکه‌ی سیمی ساده‌ی جوش شده

7-1-6-21-9 خاموت‌هایی که به منظور پیچش یا یکپارچگی عضو به کار می‌روند، می‌توانند از دو جزء تشکیل شوند: یک خاموت U شکل با خم‌های 135 درجه، و یک سنجاقی که خم 90 درجه‌ی آن باید مجاور وجهی از عضو قرار گیرد که بتن به دلیل محصورشدگی ناشی از بال یا دال مستعد متلاشی شدن نیست.

8-1-6-21-9 به جز در مواردی که خاموت برای پیچش یا یک پارچگی عضو به کار می‌رود، خاموت بسته را می‌توان با استفاده از دو خاموت U شکل ساخت. طول وصله‌ی ساق خاموت‌های U شکل باید حداقل 1/3 برابر طول مهاری، l_d، باشد. هم‌چنین در اعضایی که عمق کل مقطع آن‌ها حداقل 450 میلی‌متر و نیروی هر ساق (حاصل ضرب تنش تسلیم در سطح مقطع خاموت) کمتر از 40 کیلو نیوتن است، وصله‌ی ساق‌ها، چنان چه در کل عمق عضو ادامه یابد، کافی تلقی می‌شود.

2-6-21-9 تنگ ها

1-2-6-21-9 تنگ‌ها باید از حلقه‌های بسته‌ی میلگردهای آج‌دار تشکیل شده، و فواصل آن‌ها از یک دیگر شرایط زیر را تامین کنند.

الف – فاصله‌ی آزاد حداقل 1/33 برابر حداکثر قطر اسمی سنگ‌دانه.

ب- فاصله‌ی مرکز به مرکز تنگها نباید از هیچ یک از مقادیر زیر بیشتر باشد:

• 16 برابر قطر میلگرد طولی
• 48 برابر قطر میلگرد عرضی؛
• کوچکترین بعد عضو.

2-2-6-21-9 قطر تنگها باید حداقل برابر مقادیر زیر باشد:

الف– قطر 10 میلی‌متر برای میلگرد طولی تا قطر 32 میلی‌متر.

ب– قطر 12 میلی‌متر برای میلگرد طولی به قطر 24 میلی‌متر و بزرگتر و یا گروه میلگردهای طولی.

3-2-6-21-9 استفاده از سیم آج‌دار یا شبکه‌ی آرماتور سیم جوش شده به عنوان جایگزین تنگ آجدار، با سطح مقطع معادل میلگرد آج‌دار با در نظر گرفتن الزامات 9-21-6-2-1 و 9-4-8 مجاز است.

4-2-6-21-9 تنگ‌های مستطیلی باید شرایط زیر را تامین کنند.

الف– هر میلگرد طولی واقع در گوشه‌ی مقطع، و سایر میلگردهای طولی به صورت یک در میان باید توسط خم با زاویه‌ی کمتر یا مساوی 135 درجه مهار شود.

ب– میلگرد طولی بدون مهار جانبی نباید فاصله‌ی آزاد بیش از 150 میلی‌متر از میلگرد طولی مهار شده داشته باشد.

پ– مهار تنگ‌ها در مقاطع مستطیلی، با قلاب استاندارد که میلگرد طولی را در بر گرفته، انجام می‌شود.

ت – استفاده از مجموعه‌ی میلگردهای سَر‌دار به عنوان تنگ مجاز نیست.

5-2-6-21-9 در مواردی که میلگردهای طولی دارای آرایش دایروی هستند، می‌توان از تنگهای دایروی استفاده نمود. مهار تنگهای دایروی باید شرایط زیر را تامین کند:

الف – در انتهای هر تنگ، میلگردها باید حداقل 150 میلی‌متر هم پوشانی داشته باشند.

ب– انتهای تنگ باید به یک قلاب استاندارد که میلگردهای طولی را در بر گرفته، ختم شود.

پ – هم پوشانی‌های تنگ‌های متوالی بر روی آرماتورهای طولی پیرامونی نباید بر روی یک دیگر واقع شده، و باید در وجوه مقابل مقطع باشند.

6-2-6-21-9 استفاده از میلگرد یا سیم آج‌دار پیوسته به عنوان تنگ مجاز است؛ اگر الزامات فواصل تنگها ضوابط بند 9-21-6-2-1، و سطح مقطع تنگ شرایط بند 9-21-6-2-2 را تامین نمایند. مهار انتهای تنگ پیوسته با یک دور اضافی پیچاندن آن تأمین می‌شود.

7-2-6-21-9 تنگهایی که برای مقابله با پیچش به کار برده می‌شوند، باید عمود بر محور طولی عضو بوده و شرایط زیر را ارضا نمایند.

الف – دو انتهای تنگ به قلاب استاندارد 135 درجه و یا قلاب لرزه‌ای پیرامون میلگرد طولی ختم شده و انتهای خم باید در بتن هسته مهار شود.

ب– در مواردی که بتن پیرامون مهار به دلیل وجود بال یا دال مستعد متلاشی شدن نیست، باید الزامات بندهای 9-21-6-1-3-الف یا ب، یا 9-21-6-1-4 تامین گردند.

3-6-21-9 دور پیچ ها

1-3-6-21-9 دور پیچ‌ها باید متشکل از میلگرد یا سیم پیوسته با فاصله‌های مساوی بوده، و فاصله‌ی آزاد آن‌ها از یک دیگر شرایط زیر را تامین نماید.

الف– حداقل 1/33 برابر اندازه‌ی بزرگ‌ترین سنگ‌دانه و 25 میلی‌متر، هر کدام بزرگتر است.

ب– حداکثر 75 میلی‌متر.

2-3-6-21-9 قطر سیم یا میلگرد دورپیچ برای اجرا به صورت بتن درجا باید حداقل 10 میلی‌متر باشد.

3-3-6-21-9 به جز برای آرماتور عرضی در فونداسیون‌های عمیق، نسبت حجمی میلگرد دور پیچ، ρ_s، باید، بر طبق رابطه‌ی زیر باشد.

در این رابطه مقدار تنش تسلیم دورپیچ، f_ytنباید از 700 مگاپاسکال بیشتر در نظر گرفته شود.

4-3-6-21-9 مهار دور پیچ‌ها در هر انتها با پیچاندن یک و نیم دور اضافی دور پیچ تامین می‌شود.

5-3-6-21-9 وصله‌ی دور پیچ‌ها با یکی از روش‌های زیر انجام می‌شود

الف – وصله‌ی جوشی یا مکانیکی مطابق بند 9-21-4-7.

ب– وصله‌ی پوششی مطابق بند 9-21-6-3-6 برای میلگردهای با تنش تسلیم کمتر یا مساوی 420 مگاپاسکال.

6-3-6-21-9 طول وصله‌ی پوششی دور پیچ بر اساس جدول 9-21-7 تعیین می‌شود؛ این طول در هر صورت نباید کمتر از 300 میلی‌متر در نظر گرفته شود. در صورت نیاز به قلاب، انتهای قلاب باید در هسته‌ی محصور شده توسط دورپیچ مهار شود.

جدول 9-21-7 طول وصله‌ی پوششی دورپیچ

4-6-21-9 دورگیر

1-4-6-21-9 دورگیرها باید متشکل از تنگ‌های بسته یا پیچیده شده به صورت پیوسته باشند. دور گیرها را می‌توان از چند جزء که هر یک دارای قلاب لرزه‌ای در دو انتها است، ساخت.

2-4-6-21-9 هر یک از اجزای دورگیرها باید به وسیله‌ی قلاب لرزه‌ای در دو انتها، طبق ضوابط بند 9-21-2-2-4 مهار شوند. این قلاب‌ها باید یک میلگرد طولی را در بر گیرند. استفاده از میلگردهای سَر‌دار متصل به هم به عنوان دورگیر مجاز نیست.