1-15-9 گستره و تعاریف

1-1-15-9 این فصل در خصوص طراحی شالوده‌ها، شامل شالوده‌های سطحی (منفرد، مرکب یک‌طرفه و دو طرفه، نواری، گسترده، تیر روی زمین و باسکولی)، دیوارهای حائل طره‌ای و پشت‌بنددار و شالوده‌های عمیق (شمع‌ها و سرشمع‌ها) می‌باشد.

2-1-15-9 در این مبحث شالوده‌ی سطحی به قسمتی از سازه ساختمان گفته می‌شود که روی سطح فوقانی آن ستون یا دیوار قرار گرفته، و سطح تحتانی آن مستقیما روی زمین تکیه دارد؛ و بار سازه را تحمل کرده و آن را به سطح یا لایه‌های فوقانی زمین منتقل می‌نماید. انواع شالوده‌های سطحی به شرح زیر می‌باشند که در شکل 9-15-1 نشان داده شده‌اند.

الف – شالوده‌ی منفرد: به شالوده‌ای اطلاق می‌شود که بار یک ستون یا دو ستون نزدیک به هم را در محل درز انبساط به زمین منتقل می‌نماید. شالوده‌ی منفرد می‌تواند در پلان به شکل مربع مستطیل، چند ضلعی منظم، دایره یا هر شکل غیرمنظم باشد؛ و در مقطع نیز می‌تواند به شکل مربع مستطیل، ذوزنقه و یا پلکانی باشد. عملکرد شالوده‌ی منفرد به صورت دو طرفه می‌باشد.

ب- شالوده‌ی مرکب: به شالوده‌ای اطلاق می‌شود که بار دو ستون ( عمل کرد یک طرفه) یا چهار ستون (عمل کرد دو طرفه) را به زمین منتقل می‌کند. شالوده‌ی مرکب می‌تواند در پلان به شکل مربع مستطیل، چند ضلعی منظم، دایره یا هر شکل غیرمنظم باشد؛ و در مقطع نیز می‌تواند به شکل مربع مستطیل، ذوزنقه و یا پلکانی باشد. شالوده‌های منفردی که نزدیک به هم باشند، می‌توانند به یک دیگر پیوسته گردند تا به شالوده‌ی مرکب تبدیل شوند.

پ- شالوده‌ی نواری: به شالوده‌ی یک سره‌ای اطلاق می‌شود که بار دیوار و یا چند ستون را که در یک ردیف قرار دارند، به زمین منتقل می‌نماید. مقطع شالوده می‌تواند به شکل مربع مستطیل، ذوزنقه و یا پاشنه‌دار (T وارونه) باشد. در حالتی که شالوده‌ی نواری صرفاً بار دیوار را به زمین منتقل کند، شالوده‌ی نواری دیواری نامیده می‌شود؛ که در مقطع می‌تواند به صورت پلکانی یا شیب‌دار باشد. شالوده‌های نواری می‌توانند به صورت شبکه‌ی نوارهای متقاطع استفاده شوند.

ت – شالوده‌ی گسترده: به شالوده‌ای اطلاق می‌شود که بار چند ستون یا دیوار را که در ردیف‌ها و امتدادهای مختلف قرار دارند، به زمین منتقل می‌نماید. شالوده‌ی گسترده ممکن است به شکل دال، مجموعه‌ی تیر- دال و یا صندوقه‌ای ساخته شود.

ث – تیر روی زمین: به تیری اطلاق می‌شود که بار دیوار را به شالوده‌های منفرد یا سر شمع‌ها منتقل می‌نماید. در صورتی که دیوار از نوع بتن مسلح باشد، کل دیوار می‌تواند به عنوان تیر عمیق روی زمین باشد. این تیر متکی بر خاک فرض نمی‌شود.

ج- تیر باسکولی: به تیر با سختی نسبی زیادی اطلاق می‌شود که دو شالوده‌ی منفرد را که برآیند بارهای وارد بر یکی از آن‌ها دارای برون محوری زیاد نسبت به مرکز شالوده می‌باشد، به یک دیگر متصل می‌کند. این تیر متکی بر خاک فرض نمی‌شود.

چ- کلاف رابط: به عضوی اطلاق می‌شود که شالوده‌های سطحی جدا از هم را در یک سازه در دو امتداد ترجیحاً عمود بر هم، متصل می‌کند؛ به طوری که مانع حرکت نسبی دو شالوده گردد.

3-1-15-9 در این مبحث شالوده‌ی عمیق به اعضای عمیق شالوده (شمع)، و شالوده‌ی متکی بر آن‌ها (سر شمع) گفته می‌شود که بارهای سازه را به عمق یا لایه‌های زیرین زمین منتقل می‌نمایند. انواع شالوده‌های عمیق به شرح زیر می‌باشند؛

الف- شمع منفرد: به شمعی گفته می‌شود که مستقیماً بار یک ستون را دریافت نموده و به زمین منتقل می‌نماید.

ب – گروه شمع: گروه شمع به تعدادی شمع گفته می‌شود که بار خود را از یک یا چند ستون از طریق یک سر شمع مشترک دریافت نمایند.

شکل 9-15-1 انواع شالوده ها

2-15-9 کلیات

1-2-15-9 مشخصات مصالح

1-1-2-15-9 مشخصات بتن و میلگردهای فولادی باید به گونه‌ای باشند که ضوابط طراحی و دوام مطابق فصل‌های 9-3 و 9-4 را برآورده سازند.

2-2-15-9 اتصال به دیگر اعضا

1-2-2-15-9 طراحی و جزئیات اتصالات ستون‌ها، ستون پایه‌ها و دیوارهای درجا ریز و یا پیش‌ساخته به شالوده باید مطابق بخش 9-17-2 باشند.

3-2-15-9 اثرات زلزله

1-3-2-15-9 اعضای سازه‌ای امتداد یافته در زیر تراز پایه‌ی سازه باید نیروهای ناشی از اثرات زلزله را به شالوده منتقل نمایند. طراحی این اعضا باید مطابق بند 9-20-2-2-3 بوده؛ و اعضا باید با سیستم مقاوم در برابر نیروی زلزله در بالای تراز پایه‌ی سازه سازگار باشند.

2-3-2-15-9 در سازه‌های با شکل‌پذیری زیاد و متوسط، شالوده‌های سطحی و عمیق که نیروهای ناشی از زلزله را تحمل می‌کنند و یا به زمین منتقل می‌نمایند، باید مطابق بخش 9-20-9 طراحی شوند.

4-2-15-9 دال‌های روی زمین

1-4-2-15-9 دال‌های روی زمین که بارهای قائم یا جانبی سازه را به زمین منتقل می‌کنند، بر اساس ضوابط این فصل طراحی شده و جزئیات آن‌ها تعیین می‌شوند.

2-4-2-15-9 دال‌های روی زمین که به عنوان بخشی از سیستم باربر جانبی، نیروهای جانبی را به زمین منتقل می‌کنند، باید مطابق بخش 9-20-9 طراحی شوند.

5-2-15-9 معیارهای طراحی

1-5-2-15-9 ابعاد شالوده‌ها باید با در نظر گرفتن ظرفیت باربری خاک و پایداری در برابر واژگونی و لغزش در سطح تماس شالوده و خاک از طریق اصول مکانیک خاک و سنگ در انطباق با مبحث هفتم مقررات ملی ساختمانی ایران طراحی شوند.

2-5-2-15-9 در طراحی شالوده‌های سطحی می‌توان از ضریب تأثیر عمق برای مقاومت برشی یک‌طرفه و مقاومت برشی دو طرفه صرف نظر نمود.

3-5-2-15-9 شالوده‌ها باید برای مقاومت در برابر تلاش‌ها و عکس‌العمل‌های ناشی از بارهای ضریبدار طراحی شوند.

4-5-2-15-9 سیستم‌های شالوده را می‌توان بر اساس هر روشی که تعادل و سازگاری مهندسی را ارضا می‌کند، طراحی نمود.

5-5-2-15-9 طراحی شالوده‌ها بر اساس روش خرپایی (پیوست 9-3) مجاز است.

6-5-2-15-9 لنگرهای خارجی در هر مقطع از شالوده‌ی نواری، شالوده‌ی منفرد یا سر شمع، با عبور دادن یک صفحه‌ی عمودی از عضو و محاسبه‌ی لنگر نیروهای وارده در مساحت کل عضو روی یک طرف صفحه‌ی عمودی به دست می‌آیند.

6-2-15-9 مقاطع بحرانی برای شالوده‌های سطحی و سر شمع ها

1-6-2-15-9 مقدار M_u بسته به نوع عضو متکی بر شالوده در مقاطع بحرانی به شرح جدول 9-15-1 محاسبه می‌شود.

جدول 9-15-1 محل مقطع بحرانی اعضای متکی به شالوده

2-6-2-15-9 موقعیت مقطع بحرانی را برای برش ضریبدار در برش یک‌طرفه می‌توان به فاصله‌ی d از محل مقطع بحرانی M_u مطابق بندهای 9-9-4-2 و 9-10-6-4-4، و در برش دو طرفه به فاصله‌ی d/2 از محل مقطع بحرانی M_u مطابق بند 9-10-6-4-5-1 تعیین نمود.

3-6-2-15-9 ستون‌ها یا ستون پایه‌های بتنی با مقطع دایره یا چند ضلعی منظم را می‌توان به عنوان اعضای با مقطع مربعی با مساحت معادل برای محاسبه‌ی محل‌های مقاطع بحرانی لنگر، برش و طول مهاری میلگرد منظور نمود.

7-2-15-9 مهار میلگرد در شالوده‌های سطحی و سر شمع ها

1-7-2-15-9 طول گیرایی میلگردها باید مطابق فصل 9-21 باشد.

2-7-2-15-9 نیروهای کششی و فشاری در میلگردها در هر مقطع باید در هر دو طرف مقطع مهار شوند.

3-7-2-15-9 مقاطع بحرانی برای گیرایی میلگردها، در موقعیت‌هایی که در بند 9-15-2-6-1 برای حداکثر لنگر ضریبدار ذکر شده‌اند، و در تمام مقاطع دیگری که تغییر مقطع یا تغییر میزان آرماتور وجود دارد، می‌باشند.

4-7-2-15-9 مهار کافی برای میلگرد کششی در جایی که تنش میلگرد کششی مستقیماً متناسب با لنگر نمی‌باشد، مانند شیبها، پله‌ها یا شالوده‌های با ضخامت متغیر، و یا در جایی که میلگرد کششی موازی وجه فشاری نیست، الزامی می‌باشد.

3-15-9شالوده‌های سطحی

1-3-15-9 کلیات

1-1-3-15-9 حداقل مساحت کف شالوده‌های سطحی بر این اساس تعیین می‌شود که تنشهای اتکایی ناشی از نیروها و لنگرهای اعمال شده به شالوده، از تنشهای اتکایی مجاز بیشتر نشوند. تنش‌های اتکایی مجاز از طریق اصول مکانیک خاک و سنگ در انطباق با مبحث هفتم مقررات ملی ساختمان به دست می‌آیند.

2-1-3-15-9 ضخامت حداقل شالوده‌های سطحی 300 میلی‌متر می‌باشد.

3-1-3-15-9 در شالوده‌های سطحی شیب‌دار، پلکانی و با ضخامت متغیر، عمق و موقعیت پله‌ها یا زاویه‌ی شیب باید به صورتی باشند که الزامات طراحی در همه‌ی مقاطع برآورده شوند.

4-1-3-15-9 توزیع فشار خاک در زیر شالوده‌های سطحی باید سازگار با مشخصات و سختی‌های سازه، شالوده و زمین باشد؛ و بر اساس اصول شناخته شده‌ی مکانیک خاک و سنگ در انطباق با مبحث هفتم مقررات ملی ساختمان تعیین شود.

5-1-3-15-9 در توزیع فشار خاک در زیر شالوده‌های سطحی منفرد و مرکب یک صورت عدم انجام تحلیل با جزئیات دقیق‌تر می‌توان شالوده را صلب فرض نمود.

6-1-3-15-9 در توزیع فشار خاک در زیر شالوده‌های سطحی مرکب دو طرفه، گسترده و شبکه‌ی نوارهای متقاطع، سختی زمین را می‌توان با استفاده از فنر با فرض مدول بسترهای متفاوت با توجه به مشخصات ژئوتکنیکی شبیه‌سازی نمود.

7-1-3-15-9 در تعیین میلگردهای حداقل خمشی در شالوده‌های سطحی، ضوابط دال‌های یک‌طرفه برای شالوده‌های سطحی با عمل کرد یک طرفه، و ضوابط دال‌های دو طرفه برای شالوده‌های سطحی با عملکرد دو طرفه ملاک محاسبه می‌باشند. تیرهای روی زمین و تیرهای باسکولی از ضوابط تیرها پیروی می‌کنند.

8-1-3-15-9 در تعیین میلگردهای حداقل جمع‌شدگی و حرارت در شالوده‌های سطحی، ضوابط دال‌های یک‌طرفه برای شالوده‌های سطحی با عملکرد یک طرفه، و ضوابط دال‌های دو طرفه برای شالوده‌های سطحی با عملکرد دو طرفه، ملاک محاسبه می‌باشند. شالوده‌های حجیم از ضوابط فصل الزامات بهره‌برداری پیروی می‌کنند.

2-3-15-9 شالوده‌های سطحی مرکب یک‌طرفه و نواری

1-2-3-15-9 طراحی و جزئیات شالوده‌های سطحی یک‌طرفه شامل شالوده‌های مرکب یک‌طرفه و نواری باید مطابق این بخش و فصل‌های 9-9 و 9-11 باشند.

2-2-3-15-9 میلگردها باید به طور یکنواخت در کل عرض شالوده‌های یک‌طرفه توزیع شوند.

3-3-15-9 شالوده‌های سطحی منفرد دو طرفه

1-3-3-15-9 طراحی و جزئیات شالوده‌های سطحی منفرد دو طرفه باید مطابق این بخش و فصل‌های 9-9 و 9-10 باشند.

2-3-3-15-9 در شالوده‌های سطحی منفرد دو طرفه‌ی مربعی، میلگردها باید به طور یکنواخت در کل عرض شالوده در هر دو جهت توزیع شوند.

3-3-3-15-9 در شالوده‌های سطحی منفرد مستطیلی، میلگردها باید مطابق بندهای (الف) و (ب) توزیع شوند؛

الف – میلگردها در جهت بلند باید به طور یکنواخت در کل عرض شالوده توزیع شوند.

ب- برای میلگردها در جهت کوتاه، بخشی از کل میلگرد (γ_s A_s) باید به طور یکنواخت در نواری به اندازه عرض شالوده با مرکزیت محور ستون یا ستون پایه توزیع شوند. باقی مانده‌ی میلگردها در جهت کوتاه،، باید به طور یکنواخت در خارج از این نوار در شالوده توزیع شوند. γ_s=2/(β+1) می‌باشد؛ که β نسبت طول جهت بلند به طول جهت کوتاه است.

4-3-15-9 شالوده‌های سطحی مرکب دو طرفه و گسترده

1-4-3-15-9 طراحی و جزئیات شالوده‌های مرکب دو طرفه و گسترده باید مطابق این بخش و فصل 9-10 باشند.

2-4-3-15-9 از روش طراحی مسنقیم که در بند 9-10-9 آمده است، نباید برای طراحی شالوده‌های مرکب دو طرفه و شالوده‌های گسترده استفاده شود.

5-3-15-9 تیرهای روی زمین و باسکولی

1-5-3-15-9 طراحی تیرهای روی زمین و باسکولی باید مطابق فصل 9-11 باشد.

2-5-3-15-9 اگر تیر روی زمین به صورت یک تیر عمیق (دیوار) باشد، طراحی باید مطابق بخش 9-11-8 باشد.

3-5-3-15-9 حداقل میلگرد در تیرهای روی زمین و باسکولی باید مطابق بخش 9-13-6 باشد.

6-3-15-9 کلاف‌های رابط شالوده‌های سطحی

1-6-3-15-9 در سازه‌های یک طبقه که دارای دهانه‌ی بزرگ هستند، مانند سازه‌های ساختمان‌های صنعتی، آشیانه‌ها و غیره که در آن‌ها شالوده‌ها دارای عمق استقرار و پایداری کافی در برابر نیروهای جانبی هستند. از پیش‌بینی کلاف رابط در امتداد دهانه‌ی قاب می‌توان صرف نظر کرد. در این شالوده‌ها خاکریزی اطراف شالوده باید به روش مناسبی کوبیده و متراکم شود.

2-6-3-15-9 کلاف‌های رابط بین شالوده‌های سطحی، باید برای نیروی کششی معادل ده درصد بزرگترین نیروی محوری نهایی وارد به ستون‌های دو طرف خود طراحی شوند.

3-6-3-15-9 ابعداد مقطع کلاف‌های رابط باید متناسب با ابعاد شالوده‌ی سطحی، و حداقل 250 میلی‌متر اختیار شوند.

4-6-3-15-9 تعداد میلگردهای طولی کلاف‌های رابط باید حداقل چهار عدد، و قطر آن‌ها حداقل 12 میلی‌متر باشد. این میلگردها باید توسط میلگردهای عرضی به قطر حداقل 6 میلی‌متر، و با فواصل حداکثر 250 میلی‌متر از یک دیگر در نظر گرفته شوند.

5-6-3-15-9 میلگردهای طولی کلاف‌های رابط باید در شالوده‌های سطحی میانی ممتد باشند، و در شالوده‌های سطحی کناری در بر خارجی ستون مهار شوند.

7-3-15-9 دیوارهای حائل طره‌ای و پشت‌بند دار

1-7-3-15-9 دیوارهای حائل طره‌ای به صورت دال یک‌طرفه مطابق فصل 9-9 طراحی می‌شوند.

2-7-3-15-9 دیوارهای حائل پشت‌بنددار به صورت دال دو طرفه و با توجه به پشت‌بندها مطابق فصل 9-10 طراحی می‌شوند.

3-7-3-15-9 در دیوارهای با ضخامت یکنواخت، مقطع بحرانی برای طراحی خمشی و برشی در پای دیوار و در محل اتصال دیوار به شالوده می‌باشد. در دیوارهای با ضخامت متغیر، مقطع بحرانی برای طراحی خمشی و برشی باید در ارتفاع دیوار شناسایی گردد.

4-15-9 شالوده‌های عمیق

1-4-15-9 کلیات

تعداد و نحوه‌ی آرایش شمع‌ها به صورتی تعیین می‌شوند که نیروها و لنگرهای وارد بر شالوده‌ی عمیق، از مقاومت‌های مجاز آن که با استفاده از اصول مکانیک خاک و سنگ در انطباق با مبحث هفتم مقررات ملی ساختمان تعیین می‌گردند، کمتر باشند. طراحی سازه‌ای شمع‌ها باید مطابق بندهای 9-15-4-2 یا 9-15-4-3 باشد.

2-4-15-9 طراحی سازه‌ای شمع به روش مقاومت مجاز

1-2-4-15-9 شمع‌ها را می‌توان با استفاده از ترکیب بارهای روش تنش مجاز در انطباق با مبحث ششم مقررات ملی ساختمان، و مقاومت‌های مجاز مطابق جدول 9-15-2 طراحی نمود؛ به شرط آن که:

الف – شمع‌ها در تمام طول خود به طور جانبی مهار شده باشند.

ب- لنگرهای ایجاد شده در شمع‌ها ناشی از نیروهای وارده کمتر از لنگر ناشی از برون محوری اتفاقی به میزان 5 درصد قطر یا عرض شمع باشند.

جدول 9-15-2 حداکثر مقاومت مجاز فشاری شمع

تذکر: A_g سطح مقطع ناخالص می‌باشد و در صورتی که از جداره‌های موقتی یا دائم استفاده شود، وجه درونی غلاف به عنوان سطح خارجی مقطع در نظر گرفته می‌شود. A_sشامل مساحت غلاف فولادی نمی‌شود.

2-2-4-15-9 در صورتی که شرایط (الف) و (ب) از بند 9-15-4-2-1 برآورده نشوند. شمع‌ها باید بر اساس روش طرح مقاومت مطابق بند 9-15-4-3 طراحی شوند.

3-2-4-15-9 شمع‌های درجا ریز با غلاف فولادی نازک، به شرط برآورده شدن شرایط زیر محصور شده محسوب می‌گردند:

الف- در طراحی از مقاومت محوری غلاف صرف نظر شده باشد.

ب- غلاف دارای نوک آب بند باشد، و به روش مندرل حفاری شده باشد.

پ- ضخامت غلاف فولادی کمتر از 2 میلی‌متر نباشد.

ت- غلاف بدون درز و وصله باشد، یا وصله‌ها حداقل مقاومتی معادل مقاومت مصالح پایه‌ی غلاف ایجاد نمایند و شکل آن‌ها به گونه‌ای باشد که شرایط محصورشدگی را برای بتن درجا ریز فراهم نماید.

ث – نسبت مقاومت مشخصه‌ی تسلیم فولاد غلاف به مقاومت مشخصه‌ی فشاری بتن حداقل 6 باشد؛ و مقاومت مشخصه‌ی تسلیم فولاد از 210 مگاپاسکال کمتر نباشد.

ج- قطر اسمی حداکثر شمع 400 میلی‌متر باشد.

4-2-4-15-9 استفاده از مقاومت‌های مجازی بیشتر از مقادیر جدول 9-15-2 تنها در صورت تایید کمیته‌ی مبحث نهم مقررات ملی ساختمان، و با انجام آزمایش‌های تکمیلی امکان‌پذیر می‌باشد.

3-4-15-9 طراحی سازه‌ای شمع به روش طرح مقاومت

1-3-4-15-9 طراحی شمع‌ها به روش طرح مقاومت با ضوابط این بخش برای همه‌ی انواع شمع‌ها مجاز می‌باشد.

2-3-4-15-9 طراحی شمع‌ها به روش طرح مقاومت، باید مطابق بخش 9-12-5 با استفاده از ضرایب کاهش مقاومت جدول 9-15-3 برای نیروی محوری بدون لنگر، و ضرایب مقاومت جدول 9-7-2 برای کشش، برش و ترکیب نیروی محوری و لنگر باشد. رعایت مفاد بند 9-8-3-3-2 در طراحی شمع‌ها الزامی نیست.

جدول 9-15-3 ضرایب کاهش مقاومت محوری فشاری ϕ برای شمع ها

توجه: ضریب 0/55 یک حد بالا برای شرایط خاک خوب و سیستم اجرایی با کنترل کیفیت خوب می‌باشد. مقادیر کمتری را می‌توان بسته به نوع خاک، سیستم اجرایی و سیستم کنترل کیفیت، مورد توجه قرار داد.

4-4-15-9 شمع‌های درجا ریز

1-4-4-15-9 شمع‌های درجا ریز که در معرض برکنش قرار دارند، یا M­_u در آن‌ها بزرگتر از 0.4M_cr باشد، باید مسلح به میلگرد بوده یا توسط لوله‌ی فولادی محاط شده باشند.

2-4-4-15-9 قسمت‌هایی از شمع‌ها که در هوا، آب یا خاک سستی قرار دارند که نمی‌تواند مقاومت کافی در طول عضو برای جلوگیری از کمانش را فراهم کند، باید به عنوان ستون مطابق فصل 9-12 طراحی شوند.

5-4-15-9 شمع‌های پیش‌ساخته

1-5-4-15-9 شمع‌های پیش‌ساخته در سازه‌های باشکل‌پذیری کم، باید مطابق 9-15-4-5-2 و 9-15-4-5-3 باشند.

2-5-4-15-9 لازم است آرایش میلگردهای طولی به صورت متقارن باشد؛ و حداقل 4 میلگرد طولی به مساحت حداقل 0/008 سطح مقطع ناخالص شمع فراهم گردد.

3-5-4-15-9 میلگردهای طولی باید با میلگردهای عرضی، حداقل به قطر 10 میلی‌متر محاط گردند. فاصله‌ی پنج میلگرد عرضی اول حداکثر 25 میلی‌متر، فاصلهی میلگردهای عرضی تا طول 600 میلی‌متر از هر دو انتهای شمع حداکثر 100 میلی‌متر، و فاصله‌ی میلگردهای عرضی در بقیه‌ی طول شمع حداکثر 150 میلی‌متر باشد.

6-4-15-9 سر شمع ها

1-6-4-15-9 ضخامت کلی سر شمع باید طوری انتخاب شود که عمق موثر میلگردهای تحتانی سر شمع حداقل 300 میلی‌متر باشد.

2-6-4-15-9 لنگرها و برش‌های ضریبدار در سر شمع را می‌توان بر اساس عکس‌العمل‌های شمع‌ها به صورت متمرکز در مرکز مقطع آن‌ها محاسبه نمود.

3-6-4-15-9 به جز مواردی که سر شمع بر اساس روش خرپایی (روش بست و بند) طراحی شده است، سر شمع‌ها باید به نحوی طراحی شوند که ضوابط (الف) برای عمل کرد یک طرفه، و ضوابط (الف) و (ب) برای عمل کرد دو طرفه تامین گردند.

الف- V_u≤ϕV_n ؛ که V_n مطابق بخش 9-8-4 برای برش یک طرفه، ϕ مطابق جدول 9-7-2 و V_uمطابق بند 9-15-4-5-5 محاسبه می‌شود.

ب- v_u≤ϕv_n؛ که v_n مطابق 9-8-5 برای برش دو طرفه، ϕ مطابق جدول 9-7-2 و v_u مطابق بند 9-15-4-2-5 محاسبه می‌شود.

4-6-4-15-9 اگر سر شمع‌ها بر اساس روش خرپایی طراحی شوند، مقاومت فشاری مشخصه‌ی بتن بست‌ها (f_ce) باید مطابق بند 9-پ-3-4-1-4 محاسبه شود؛ که β=0.6λ و λ بر اساس بند 9-3-2 تعیین می‌شود.

5-6-4-15-9 برش ضریبدار در هر مقطعی از سر شمع مطابق (الف) تا (پ) محاسبه می‌شود:

الف – عکس‌العمل همه‌ی شمعهایی که مرکز آن‌ها در فاصلهای برابر با نصف قطر شمع یا بیشتر در خارج مقطع مورد بررسی قرار دارد، به عنوان عامل ایجاد برش در نظر گرفته می‌شود.

ب- عکس‌العمل همه‌ی شمعهایی که مرکز آن‌ها در فاصلهای برابر با نصف قطر شمع یا بیشتر در داخل مقطع مورد بررسی قرار دارد، به عنوان عامل ایجاد برش در نظر گرفته نمی‌شود.

پ- برای موقعیتهای مرکز شمع بین دو حالت بالا، بخشی از عکس‌العمل شمع که به عنوان عامل ایجاد برش در آن مقطع محسوب می‌شود، با درون یابی خطی بین مقدار کامل در فاصله‌ی نصف قطر شمع در خارج مقطع مورد بررسی، و مقدار صفر در فاصله‌ی نصف قطر شمع در داخل مقطع مورد بررسی، محاسبه می‌شود.