13-14 تبرید
1-13-14 کلیات
1-1-13-14 دامنه کاربرد
الف) سیستم‌های تبرید، که در آنها
سرد کردن از طریق تبخیر و چگالش سیال صورت میگیرد، باید طبق الزامات مندرج در این فصل از مقررات طراحی، نصب و بازرسی شوند.
(1) لوله‌کشی سیستم تبرید، مخازن تحت فشار و لوازم اطمینان فشار نیز باید طبق الزامات این فصل طراحی و اجرا شود.
(2) مخزن ذخیره دایمی مبرد و دیگر اجزاء و متعلقات،آن بخشی از سیستم تبرید است و باید مشمول الزامات این فصل شود.
ب) دستگاه‌های سیستم تبرید، که به طور یک پارچه در کارخانه ساخته و سرهم شده‌اند، باید با رعایت الزامات مندرج در یکی از استانداردهای زیر آزمایش شده باشند:
ISIRI 6985-1, 2, 3, 4
UL 207, 412,471,1995
BS EN 12693
2-1-13-14 هر بخش از سیستم تبرید که در معرض آسیب فیزیکی باشد، باید به روش مورد تأیید حفاظت شود.
3-1-13-14 لوله‌کشی‌ها و اتصالات آب و فاضلاب به دستگاه باید با رعایت الزامات مندرج در «مبحث شانزدهم مقررات ملی – تأسیسات بهداشتی» اجرا شود.
4-1-13-14 لوله‌کشی گاز سوخت و اجزا و متعلقات آن در سیستم،تبرید باید با رعایت الزامات مندرج در «مبحث هفدهم – لوله‌کشی گاز طبیعی» طراحی و اجرا شود.
5-1-13-14 در ساخت و نصب سیستم تبرید، الزامات مندرج در «فصل سوم – مقررات کلی» باید رعایت شود.
6-1-13-14 نقاط دسترسی به مدار مبرد در خارج از ساختمان، باید به روش‌های مناسب از دسترس افراد متفرقه دور نگاه داشته شوند.
2-13-14 مبردها
1-2-13-14 کلیات
(الف) برای هر سیستم تبرید باید مبردی انتخاب شود که سیستم تبرید برای کار با آن طراحی شده است.
ب) کاربرد مبردهایی که نام آنها در جدول (14-13-2-3) نیامده است، باید از نظر سازگاری با محیط‌زیست مورد تأیید سازمانهای مسؤل قرار گیرد.
پ) مبردهای با مشخصات متفاوت نباید با هم مخلوط شوند، مگر سازنده آن را مجاز اعلام کرده باشد.
(1) در صورتی که سازنده دستگاه، برای بهبود شرایط روغن‌کاری در دمای پایین، اضافه کردن مبرد دوم را توصیه کرده باشد، نوع و درصد اضافه کردن آن باید مطابق دستور سازنده باشد.
ت) مبردهای مورد استفاده در سیستم تبرید باید کار نکرده، بازیافتی یا احیاء شده با رعایت ردیف (14-13-2-1) "ث" (1) با درجه خلوص مقرر در این فصل باشد.
(2) در صورت اجازه سازنده دستگاه، می‌توان برای درجه خلوص مبرد الزاماتی دیگر در نظر گرفت.
ث) مبردهای بازیافتی:
(1) مبردی که از یک دستگاه تبرید و تهویه مطبوع بازیافت می‌شود نباید در سیستم دیگری غیراز آن به کار رود. مبرد بازیافت شده باید پیش از استفاده مجدد، از صافی مناسب گذرانده و رطوبت‌گیری شود. اگر مبرد بازیافت شده دارای علایم آشکار آلودگی باشد نباید مورد استفاده قرار گیرد، مگر آنکه مجدداً احیاء شود.
ج) تغییر در نوع مبرد:
نوع مبرد دستگاه تبرید در صورتی که بیش از 100 کیلوگرم (220 پوند) از گروه A1، یا بیش از 13/6کیلوگرم (30 پوند) از هر نوع دیگری باشد، نباید پیش از دریافت تأیید کتبی تطابق مشخصات مبرد جدید با مبرد قبلی، تغییر داده شود.
چ) تخلیه مبرد باید با رعایت مقررات NFPA-1 و NFPA-30 انجام شود.
2-2-13-14 گروه‌بندی مبردها از نظر سمی بودن و آتش گیری
الف) گروه‌بندی مبردها از نظر سمی بودن و نیز آتش‌گیری مطابق جدول (14-13-2-2) می‌باشد.
جدول شماره (14-13-2-2): گروه‌بندی مبردها از نظر سمی بودن و آتش‌گیری
| B3 | A3 | شعله ور شدن شدید | ↑افزایش شدت شعله ور شدن |
| B2 | A2 | شعله ور شدن خفیف | |
| B1 | A1 | غیرقابل شعله ور شدن | |
| سمی شدید | کمی سمی | ||
| → افزایش سمی بودن | |||
3-2-13-14 طبقه‌بندی مبردها:
الف) مبردها مطابق جدول (14-13-2-3) طبقه‌بندی میشوند.
جدول (14-13-2-3): طبقه‌بندی مبردها مقدار مبرد و حد بالای میزان مبرد در محل کار
| نام مبرد | فرمول شیمیایی | نام شیمیایی و یا مخلوط | طبقه‌بندی مبرد | درجه خطa (H-F-R) | مقدار مبرد در فضای کاربردی | |||
| پوند در هزار فوت مکعب | PPM | گرم در متر مکعب | e(TLV-TWA)(PPM) | |||||
| R-11d | CCl3F | trichlorofluoromethane | A1 | 2-0-0b | 0.39 | 1100 | 6.2 | C1000 |
| R-12d | CCl2F2 | dichlorodifluoromethane | A1 | 2-0-0b | 5.6 | 18000 | 90 | 1000 |
| R-13d | CClF3 | chlorotrifluoromethane | A1 | 2-0-0b | — | — | — | 1000 |
| R-13B1d | CBrF3 | bromotrifluoromethane | A1 | 2-0-0b | — | — | — | 1000 |
| R-14 | CF4 | tetrafluoromethane (carbon tetrafluoride) | A1 | 2-0-0b | 25 | 110000 | 400 | 1000 |
| R-22 | CHClF2 | chlorodifluoromethane | A1 | 2-0-0b | 13 | 59000 | 210 | 1000 |
| R-23 | CHF3 | trifluoromethane (fluoroform) | A1 | 2-0-0b | 7.3 | 41000 | 120 | 1000 |
| R-32 | CH2F2 | difluoromethane (methylene fluoride) | A2 | 1-4-0 | 4.8 | 36000 | 77 | 1000 |
| R-113d | CCl2FCClF2 | 1,1,2-trichloro-1,2,2- trifluoroethane | A1 | 2-0-0b | 1.2 | 2600 | 20 | 1000 |
| R-114d | CClF2CClF2 | 1,2-dichloro-1,1,2,2- tetrafluoroethane | A1 | 2-0-0b | 8.7 | 20000 | 140 | 1000 |
| R-115 | CClF2CF3 | chloropentafluoroethane | A1 | — | 47 | 120000 | 760 | 1000 |
| R-116 | CF3CF3 | hexafluoroethane | A1 | 1-0-0 | 34 | 97000 | 550 | 1000 |
| R-123 | CHCl2CF3 | 2,2-dichloro-1,1,1- trifluoroethane | B1 | 2-0-0b | 3.5 | 9100 | 57 | 50 |
| R-124 | CHClFCF3 | 2-chloro-1,1,1,2- tetrafluoroethane | A1 | 2-0-0b | 3.5 | 10000 | 56 | 1000 |
| R-125 | CHF2CF3 | Pentafluoroethane | A1 | 2-0-0b | 23 | 75000 | 370 | 1000 |
| R-134a | CH2FCF3 | 1,1,1,2- tetrafluoroethane | A1 | 2-0-0b | 13 | 50000 | 210 | 1000 |
| R-141b | CH3CCl2F | 1,1-dichloro-1- fluoroethane | — | 2-1-0 | 0.78 | 2600 | 12 | 500 |
| R-142b | CH3CClF2 | 1-chloro-1,1- difluoroethane | A2 | 2-4-0 | 5.1 | 20000 | 83 | 1000 |
| R-14a3 | CH3CH3 | 1,1,1-trifluoroethane | A2f | 2-0-0b | 4.5 | 21000 | 70 | 1000 |
| R-152a | CH3CHF2 | 1,1-difluoroethane | A2 | 1-4-0 | 2.0 | 12000 | 32 | 1000 |
| R-170 | CH3OCH3 | ethane | A3 | 2-4-0 | 0.54 | 7000 | 8.7 | 1000 |
| R-E170 | CH3OCH3 | Methoxymethane (dimethyl ether) | A3 | — | 1.0 | 8500 | 16 | 1000 |
| R-218 | CF3CF2CF3 | octafluoropropane | A1 | 2-0-0b | 43 | 90000 | 690 | 1000 |
| R-227ea | CH3CHFCF3 | 1,1,1,2,3,3,3-heptafluoropropane | A1 | — | 36 | 84000 | 580 | 1000 |
| R-236fa | CH3CH2CF3 | 1,1,1,3,3,3- hexafluoropropane | A1 | 2-0-0b | 21 | 55000 | 340 | 1000 |
| R-245fa | CHF2CH2CF3 | 1,1,1,3,3-pentafluoropropane | B1 | 2-0-0b | 12 | 34000 | 190 | 300 |
| R-290 | CH3CH2CH3 | propane | A3 | 2-4-0 | 0.56 | 5300 | 9.5 | 1000 |
| R-C318 | –4(CF2)- | octafluorocyclobutane | A1 | — | 41 | 80000 | 660 | 1000 |
| R-400d | مخلوط | R-12/114 (50.0/50.0) | A1 | 2-0-0b | 10 | 28000 | 160 | 1000 |
| R-400d | مخلوط | R-12/114 (60.0/40.0) | A1 | — | 11 | 30000 | 170 | 1000 |
| R-401A | مخلوط | R-22/152a/124 (53.0/13.0/34.0) | A1 | 2-0-0b | 6.6 | 27000 | 110 | 1000 |
| R-401B | مخلوط | R-22/152a/124 (61.0/11.0/28.0) | A1 | 2-0-0b | 7.2 | 30000 | 120 | 1000 |
| R-401C | مخلوط | R-22/152a/124 (33.0/15.0/52.0) | A1 | 2-0-0b | 5.2 | 20000 | 84 | 1000 |
| R-402A | مخلوط | R-125/290/22(60.0/2.0/38.0) | A1 | 2-0-0b | 17 | 66000 | 270 | 1000 |
| R-402B | مخلوط | R-125/290/22(38.0/2.0/60.0) | A1 | 2-0-0b | 15 | 63000 | 240 | 1000 |
| R-403A | مخلوط | R-290/22/218(5.0/75.0/20.0) | A2 | 2-0-0b | 7.6 | 33000 | 120 | 1000 |
| R-403B | مخلوط | R-290/22/218(5.0/56.0/39.0) | A1 | 2-0-0b | 18 | 70000 | 290 | 1000 |
| R-404A | مخلوط | R-125/143a/134a (44.0/52.0/4.0) | A1 | 2-0-0b | 31 | 130000 | 500 | 1000 |
| R-405A | مخلوط | R-22/152a/142b/C318 (45.0/7.0/5.5/42.5) | — | — | 16 | 57000 | 260 | 1000 |
| R-406A | مخلوط | R-22/600a/142b (55.0/4.0/41.0) | A2 | — | 4.7 | 21000 | 25 | 1000 |
| R-407A | مخلوط | R-32/125/134a (20.0/40.0/40.0) | A1 | 2-0-0b | 19 | 83000 | 300 | 1000 |
| R-407B | مخلوط | R-32/125/134a (10.0/70.0/20.0) | A1 | 2-0-0b | 21 | 79000 | 330 | 1000 |
| R-407C | مخلوط | R-32/125/134a (23.0/25.0/52.0) | A1 | 2-0-0b | 18 | 81000 | 290 | 1000 |
| R-407D | مخلوط | R-32/125/134a (15.0/15.0/70.0) | A1 | 2-0-0b | 16 | 68000 | 250 | 1000 |
| R-407E | مخلوط | R-32/125/134a (25.0/15.0/60.0) | A1 | 2-0-0b | 17 | 80000 | 280 | 1000 |
| R-407F | مخلوط | R-32/125/134a (30.0/30.0/40.0) | A1 | — | 20 | 95000 | 320 | 1000 |
| R-408A | مخلوط | R-125/143a/22 (7.0/46.0/47.0) | A1 | 2-0-0b | 21 | 95000 | 340 | 1000 |
| R-409A | مخلوط | R-22/124/142b (60.0/25.0/15.0) | A1 | 2-0-0b | 7.1 | 29000 | 110 | 1000 |
| R-409B | مخلوط | R-22/124/142b (65.0/25.0/10.0) | A1 | 2-0-0b | 7.3 | 30000 | 120 | 1000 |
| R-410A | مخلوط | R-32/125(50.0/50.0) | A1 | 2-0-0b | 26 | 140000 | 420 | 1000 |
| R-410B | مخلوط | R-32/125(45.0/55.0) | A1 | 2-0-0b | 27 | 140000 | 430 | 1000 |
| R-411A | مخلوط | R-1270/22/152a (1.5/87.5/11.0) | A2 | — | 2.9 | 14000 | 46 | 990 |
| R-411B | مخلوط | R-1270/22/152a (3.0/94.0/3.0) | A2 | — | 2.8 | 13000 | 45 | 980 |
| R-412A | مخلوط | R-22/218/142b (70.0/5.0/25.0) | A2 | — | 5.1 | 22000 | 82 | 1000 |
| R-413A | مخلوط | R-218/134a/600a (9.0/88.0/3.0) | A2 | — | 5.8 | 22000 | 94 | 1000 |
| R-414A | مخلوط | R-22/124/600a/142b (51.0/28.5/4.0/16.5) | A1 | — | 6.4 | 26000 | 100 | 1000 |
| R-414B | مخلوط | R-22/124/600a/142b (50.0/39.0/1.5/9.5) | A1 | — | 6.0 | 23000 | 95 | 1000 |
| R-415A | مخلوط | R-22/152a (82.0/18.0) | A2 | — | 2.9 | 14000 | 47 | 1000 |
| R-415B | مخلوط | R-22/152a (25.0/75.0) | A2 | — | 2.1 | 12000 | 34 | 1000 |
| R-416A | مخلوط | R-134a/124/600 (59.0/39.5/1.5) | A1 | 2-0-0b | 3.9 | 14000 | 62 | 1000 |
| R-417A | مخلوط | R-125/134a/600 (46.6/50.0/3.4) | A1 | 2-0-0b | 3.5 | 13000 | 56 | 1000 |
| R-417B | مخلوط | R-125/134a/600 (79.0/18.3/2.7) | A1 | — | 4.3 | 15000 | 70 | 1000 |
| R-418A | مخلوط | R-290/22/152a (1.5/96.0/2.5) | A2 | — | 4.8 | 22000 | 77 | 1000 |
| R-419A | مخلوط | R-125/134a/E170 (77.0/19.0/4.0) | A2 | — | 4.2 | 15000 | 67 | 1000 |
| R-420A | مخلوط | R-134a/142b (88.0/12.0) | A1 | 2-0-0b | 12 | 45000 | 190 | 1000 |
| R-421A | مخلوط | R-125/134a (58.0/42.0) | A1 | 2-0-0b | 17 | 61000 | 280 | 1000 |
| R-421B | مخلوط | R-125/134a (85.0/15.0) | A1 | 2-0-0b | 21 | 69000 | 330 | 1000 |
| R-422A | مخلوط | R-125/134a/600a (85.1/11.5/3.4) | A1 | 2-0-0b | 18 | 63000 | 290 | 1000 |
| R-422B | مخلوط | R-125/134a/600a (55.0/42.0/3.0) | A1 | 2-0-0b | 16 | 56000 | 250 | 1000 |
| R-422C | مخلوط | R-125/134a/600a (82.0/15.0/3.0) | A1 | 2-0-0b | 18 | 62000 | 290 | 1000 |
| R-422D | مخلوط | R-125/134a/600a (65.1/31.5/3.4) | A1 | 2-0-0b | 16 | 58000 | 260 | 1000 |
| R-423A | مخلوط | R-134a/227ea (52.5/47.5) | A1 | 2-0-0b | 19 | 59000 | 310 | 1000 |
| R-424A | مخلوط | R-125/134a/600a/600/601a (50.5/47.0/0.9/1.0/0.6) | A1 | 2-0-0b | 6.2 | 23000 | 100 | 970 |
| R-425A | مخلوط | R-32/134a/227ea (18.5/69.5/12.0) | A1 | 2-0-0b | 16 | 72000 | 260 | 1000 |
| R-426A | مخلوط | R-125/134a/600a/601a (5.1/93.0/1.3/0.6) | A1 | — | 5.2 | 20000 | 83 | 990 |
| R-427A | مخلوط | R-32/125/143a/134a (15.0/25.0/10.0/50.0) | A1 | 2-1-0 | 18 | 79000 | 290 | 1000 |
| R-428A | مخلوط | R-125/143a/290/600a (77.5/20.0/0.6/1.9) | A1 | — | 23 | 83000 | 370 | 1000 |
| R-429A | مخلوط | R-E170/152a/600a (60.0/10.0/30.0) | A3 | — | 0.81 | 6300 | 13 | 1000 |
| R-430A | مخلوط | R-152a/600a (76.0/24.0) | A3 | — | 1.3 | 8000 | 21 | 1000 |
| R-431A | مخلوط | R-290/152a (71.0/29.0) | A3 | — | 0.69 | 5500 | 11 | 1000 |
| R-432A | مخلوط | R-1270/E170 (80.0/20.0) | A3 | — | 0.13 | 1200 | 2.1 | 700 |
| R-433A | مخلوط | R-1270/290 (30.0/70.0) | A3 | — | 0.34 | 3100 | 5.5 | 880 |
| R-433B | مخلوط | R-1270/290 (5.0/95.0) | A3 | — | 0.51 | 4500 | 8.1 | 950 |
| R-433C | مخلوط | R-1270/290 (25.0/75.0) | A3 | — | 0.41 | 3600 | 6.6 | 790 |
| R-434A | مخلوط | R-125/143a/600a (63.2/18.0/16.0/2.8) | A1 | — | 20 | 73000 | 320 | 1000 |
| R-435A | مخلوط | R-E170/152a (80.0/20.0) | A3 | — | 1.1 | 8500 | 17 | 1000 |
| R-436A | مخلوط | R-290/600a (56.0/44.0) | A3 | — | 0.50 | 4000 | 8.1 | 1000 |
| R-436B | مخلوط | R-290/600a (52.0/48.0) | A3 | — | 0.51 | 4000 | 8.1 | 1000 |
| R-437A | مخلوط | R-125/134a/600/601(19.5/78.5/1.4/0.6) | A1 | — | 5.0 | 19000 | 82 | 990 |
| R-438A | مخلوط | R-32/125/134a/600/601a (8.5/45.0/44.2/1.7/0.6) | A1 | — | 4.9 | 20000 | 79 | 990 |
| R-439A | مخلوط | R-32/125/600a (50.0/47.0/3.0) | A2 | — | 4.7 | 26000 | 76 | 990 |
| R-440A | مخلوط | R-290/134a/152a (0.6/1.6/97.8) | A2 | — | 1.9 | 12000 | 31 | 1000 |
| R-441A | مخلوط | R-170/290/600a/600 (3.1/54.8/6.0/36.1) | A3 | — | 0.39 | 3200 | 6.3 | 1000 |
| R-442A | مخلوط | R-32/125/134a/152a/227ea (31.0/31.0/30.0/3.0/5.0) | A1 | — | 21 | 100000 | 330 | 1000 |
| R-500e | مخلوط | R-12/152a(73.8/26.2) | A1 | 2-0-0b | 7.6 | 30000 | 120 | 1000 |
| R-501d | مخلوط | R-22/12 (75.0/25.0) | A1 | — | 13 | 54000 | 210 | 1000 |
| R-502e | مخلوط | R-22/115(48.8/51.2) | A1 | 2-0-0b | 21 | 73000 | 330 | 1000 |
| R-503e | مخلوط | R-23/13(40.1/59.9) | — | 2-0-0b | — | — | — | 1000 |
| R-504d | مخلوط | R-32/115 (48.2/51.8) | — | — | 28 | 140000 | 450 | 1000 |
| R-507A | مخلوط | R-125/143a(50.0/50.0) | A1 | 2-0-0b | 32 | 130000 | 520 | 1000 |
| R-508A | مخلوط | R-23/116(39.0/61.0) | A1 | 2-0-0b | 14 | 55000 | 220 | 1000 |
| R-508B | مخلوط | R-23/116(46.0/54.0) | A1 | 2-0-0b | 13 | 52000 | 200 | 1000 |
| R-509A | مخلوط | R-22/218(44.0/56.0) | A1 | 2-0-0b | 24 | 75000 | 390 | 1000 |
| R-510A | مخلوط | R-E170/600a (88.0/12.0) | A3 | — | 0.57 | 7300 | 14 | 1000 |
| R-511A | مخلوط | R-290/E170 (95.0/5.0) | A3 | — | 0.59 | 5300 | 9.5 | 1000 |
| R-512A | مخلوط | R-134a/152a (5.0/95.0) | A2 | — | 1.9 | 11000 | 31 | 1000 |
| R-600 | CH3CH2CH2CH3 | butane | A3 | 1-4-0 | 0.15 | 1000 | 2.4 | 1000 |
| R-600a | CH(CH3) 2CH3 | 2-methylpropane (isobutane) | A3 | 2-4-0 | 0.59 | 4000 | 9.6 | 1000 |
| R-601 | CH3CH2CH2CH2CH3 | pentane | A3 | — | 0.18 | 1000 | 2.9 | 600 |
| R-601a | 2(CH3)CHCH2CH3 | 2-methylbutane (isopentane) | A3 | — | 0.18 | 1000 | 2.9 | 1000 |
| R-717 | NH3 | آمونیاک | B2f | 3-3-0c | 0.014 | 320 | 0.22 | 25 |
| R-718 | H2O | آب | A1 | 0-0-0 | — | — | — | — |
| R-744 | CO2 | گاز کربنیک | A1 | 2-0-0b | 4.5 | 40000 | 72 | 5000 |
| R-1150 | CH2=CH2 | ethene (ethylene) | A3 | 1-4-2 | — | — | — | 200 |
| R-1234yf | CF3CF=CH2 | 2,3,3,3-tetrafluoro-1 propene | A2f | — | 4.7 | 16000 | 75 | 500 |
| R-1234ze(E) | CF3CH=CHF | trans-1,3,3,3-tetrafluoro-1-propene | A2f | — | 4.7 | 16000 | 75 | 800 |
| R-1270 | CH3CH=CH2 | Propene (propylene) | A3 | 1-4-1 | 0.1 | 1000 | 1.7 | 500 |
شرح علائم اختصاری:
a) درجه مخاطرات در تطابق با NFPA 704 به ترتیب: بهداشتی (H)- آتش‌گیری (F) – واکنش شیمیایی (R)
b) اگر با در نظر گرفتن مقدار مبرد و حجم اتاق، تحلیلی مبنی بر این که "حداکثر غلظت مبرد در محیط در اثر گسیختگی و یا تخلیه کامل مبرد در فضا، از مقدار خطر مرگ یا آسیب جبران‌ناپذیر بر سلامت انسان (IDLH) تجاوز نمی‌کند" ارائه شود که مورد تأیید مقامات مسؤل بهداشتی قرار گیرد، تقلیل به درجه 1-0-0 مجاز است.
c) کاربرد 3-1-0؛ هر گاه همۀ تأسیسات در فضای خارج باشد.
d) مواد تخریبی درجه I لایه اوزن که برای تأسیسات جدید ممنوع شده‌اند.
e) (Threshold Limit Value-Time Weighted Average) بالاترین غلظت مبرد که افراد می‌توانند به مدت 8 ساعت در روز و 40 ساعت در هفته در معرض آن قرار گیرند، مگر آنکه سقف دیگری با علامت "C" برای آن مشخص شده باشد.
f) بر اساس استاندارد ASHRAE 34، طبقه‌بندی شعله ور شدن این مبرد 2L می‌باشد که زیر مجموعه‌ای از کلاس 2 محسوب می‌شود.
3-13-14 طبقه‌بندی سیستم‌های تبرید از نظر احتمال نشت مبرد
1-3-13-14 سیستم‌های تبرید، از نظر درجه احتمال نشت مبرد ناشی از اتصالات معیوب و گازبندی‌های نامطمئن، طبق جدول (14-13-3-1) طبقه‌بندی میشوند.
(الف) سیستم‌های 1 و 2 سیستم‌های با احتمال نشت بالا می‌باشند.
ب) سیستم‌های 3 و 4 و 5 سیستم‌های با احتمال نشت پایین محسوب میشوند.
جدول شماره (14 – 13-3-1) طبقه‌بندی سیستم‌های تبرید
| ردیف | نوع سیستم | هوا یا ماده‌ای که باید سرد یا گرم شود منبع سرما یا گرما |
| 1 | سیستم مستقیم | |
| 2 | سیستم غیرمستقیم پاششی باز | |
| 3 | سیستم غیرمستقیم پاششی باز دو مرحله ای | |
| 4 | سیستم غیرمستقیم بسته | |
| 5 | سیستم غیرمستقیم بسته مرتبط با هوای آزاد |
4-13-14 کاربرد سیستم‌های تبرید در ساختمان‌های مختلف
الف) طبقه‌بندی ساختمان‌ها با کاربریهای مختلف، براساس توانایی افراد برای اقدام مناسب در زمان نشت احتمالی مبرد، انجام می‌شود.
(1) دستگاه‌های تبرید، جز لوله‌کشی، که در خارج ساختمان و در فاصله 6 متری (20 فوت) از هر بازشوی آن قرار دارد، نیز باید مشمول این طبقه‌بندی شوند.
1-4-13-14 طبقه‌بندی ساختمان‌ها با کاربریهای مختلف:
الف) کاربری درمانی و مراقبتی:
ساختمان‌هایی که ساکنان آنها، بر اثر معلولیت ضعف و یا زندانی بودن، به تنهایی و بدون کمک دیگران نتوانند محل خود را ترک کنند، مانند بیمارستان، خانه سالمندان، نوان خانه و ساختمان‌هایی با سلولهای بسته در این طبقه قرار دارند.
ب) کاربری مراکز اجتماعات:
ساختمان‌هایی که به سبب زیادی جمعیت، خروج سریع افراد از آنها ممکن نباشد. سالن اجتماعات، کلاسهای درس، مسجد، ایستگاه راه‌آهن، سالن فرودگاه، رستوران، سینما و تئاتر در این طبقه قرار میگیرند.
پ) کاربری مسکونی:
ساختمان‌هایی که در آن تسهیلات کامل برای زندگی مستقل ساکنان آن، از قبیل نشستن، خوابیدن، غذا خوردن، پخت و پز و شستشو، تدارک دیده شده باشد. فضاهایی مانند خوابگاه، هتل، مجتمع آپارتمانی و خانه ویلائی در این طبقه قرار دارند.
ت) کاربری تجاری:
ساختمان‌هایی که مرکز کسب و کار و خدمات و خرید و فروش است. ساختمان اداری، فروشگاه (جز مراکز تجاری خیلی بزرگ) و انبار غیرصنعتی در این طبقه قرار دارند.
ث) کاربری تجاری بزرگ:
ساختمان‌های تجاری بزرگ، که در آن بیش از 100 نفر در ترازهایی بالاتر یا پایین‌تر از سطح خیابان، برای خرید اجتماع کنند.
ج) کاربری صنعتی و سردخانه ها
ساختمان‌هایی که ورود به آنها برای عموم آزاد نباشد و افراد مسئول آن را کنترل کنند و برای تولید و انبار کردن محصولات صنعتی مانند مواد شیمیایی، نفتی خوراکی و یخ، احداث شده باشد.
چ) کاربری مشترک:
ساختمان‌هایی که فضاهای آن دو یا چند کاربری متفاوت داشته باشند. در این ساختمان‌ها چنان چه محدوده کاربری هر یک از فضاها با دیوارها، سقف‌ها و درهای خودبند جدا شده باشد، الزامات هر یک در محدودۀ آن باید رعایت شود. چنانچه فضاها از یکدیگر جدا نشده باشند، لازم است الزامات آن کاربری که شرایط سختگیرانه‌تر دارد، در مورد همه این فضاهای مشترک رعایت شود.
2-4-13-14 الزامات کاربرد سیستم‌های تبرید در کاربریهای مختلف:
الف) موتورخانه:
(1) جز در ساختمان‌های صنعتی، در صورتی که مقدار مبرد در یک مدار مستقل تبرید، بیشتر از مقادیر تعیین شده در جدول (14-13-2-3) باشد، همۀ اجزای سیستم تبرید حاوی مبرد باید در موتورخانه و یا خارج از ساختمان قرار گیرند.
(2) در صورتی که سیستم با مبردهای مخلوطی کار کند که نام آنها در جدول (14-13-2-3) نیامده است، در مورد آنها باید الزامات مندرج در «( 14- 13-4-2) "الف" (1)» رعایت شود.
(3) هنگامی که مبردهای A1 و B1 به کار برده می‌شود، موتورخانه باید با رعایت الزامات «(14-13-5)» و زمانی که از مبردهای A3, B2, A2 و B3 استفاده می‌شود، با رعایت الزامات «(14-13-6)» ساخته، نصب و نگهداری شود.
(4) موارد استثناء:
– سیستم‌های تبریدی که دارای مبرد کمتر از 3 کیلوگرم (6/6 پوند) می‌باشند، صرف نظر از نوع مبرد در طبقه‌بندی ایمنی، چنانچه طبق الزامات این فصل از مقررات نصب شده باشند، لازم نیست حتماً در موتورخانه قرار گیرند.
– لوله‌کشی ارتباطی سیستم تبرید بین دستگاه‌های مبرد مستقر در موتورخانه و اجزای نصب شده در فضای خارج ساختمان که نوع و مشخصات مبرد طبق جدول (14-13-2-3) باشد، می‌تواند از فضاهای دیگر ساختمان نیز عبور نماید.
ب) ساختمان‌های با کاربری درمانی و مراقبتی:
(1) در اجزای سیستم‌های تبرید که در فضاهای ساختمان‌های درمانی و مراقبتی قرار دارند، مقدار مبرد نباید از 50 درصد مقادیر جدول (14-13-2-3) تجاوز کند، بجز آشپزخانه، آزمایشگاه و فضای نگهداری و تشریح جسد.
(2) در فضاهای این ساختمان‌ها از جمله موتورخانه، مقدار کل مبردهای گروه A2، B2، A3 و B3 نباید بیشتر از 250 کیلوگرم (550 پوند) باشد.
پ) سیستم‌های تهویه مطبوع
(1) در سیستم‌های تهویه مطبوع مخصوص ایجاد شرایط مناسب برای آسایش افراد (غیراز ساختمان‌های صنعتی)، حتی اگر مقدار مبرد در یک مدار مستقل تبرید، از مقادیر جدول (14-13-2-3) تجاوز نکند، در سیستم‌های با احتمال نشت بالای مندرج در «(14-13-3-1) "الف"»، نباید مبردهای B2, B1 و B3 به کار رود.
ت) ساختمان‌های غیرصنعتی:
(1) در ساختمان‌های غیرصنعتی اگر مقدار مبرد در یک مدار مستقل تبرید، از مقادیر جدول «(14-13-4-2)"ت " (1) بیشتر باشد، مبردهای A2 و B2 نباید در سیستم‌های با احتمال نشت بالا به کار رود. در این ساختمان‌ها نباید از مبردهای گروه A3 و B3 استفاده شود.
(2) رعایت موارد مندرج در ردیف «(14-13-4-2) "ت"(1)»، در آزمایشگاه‌هایی که سطح زیربنای آن برای هر نفر از کارکنان دست کم 9 متر مربع (100 فوت مربع ) باشد، الزامی نیست.
جدول (14-13-4-2) "ت "(1): بیشینه مقدار مجاز مبرد در ساختمان‌های غیرصنعتی
| نوع سیستم تبرید | بیشینه مقدار مجاز مبرد برای انواع کاربردها به کیلوگرم | |||
| درمانی مراقبتی | مراکز اجتماعات | مسکونی | دیگر مکان ها | |
| سیستم تبرید جذبی بسته:
· در راهروهای خروجی · خارجِ ساختمان و نزدیک آن · سایر قسمت‌های ساختمان |
0 0 0 |
0 0 3 |
1/5 10 3 |
1/5 10 3 |
| سایر سیستم‌های تبرید:
· در غیراز راهروهای خروجی |
0 |
0 |
3 |
3 |
ث) همه کاربری ها:
(1) وزن مجموع مبردهای گروه،A2، B2، A3 و B3 جز R-717 (آمونیاک)، نباید از 500 کیلوگرم (1100 پوند) بیشتر باشد.
ج) حفاظت از تجزیه مبرد:
وقتی وسیله‌ای با شعله باز و یا سطح داغ با دمای بیش از 426 درجه سلسیوس در اتاقی نصب شود که در آن سیستم تبریدی با دست کم 3 کیلوگرم مبرد در یک مدار مستقل نصب شده است، بر روی آن وسیله باید یک هود و سیستم تخلیه هوا نصب شود تا گرما و محصولات احتراق را به فضای خارج تخلیه کند، مگر در موارد زیر که نصب هود و سیستم تخلیه هوا ضرورت ندارد:
(1) چنانچه مادۀ مبرد R-717، R-718 و یا R-744 باشد؛
(2) در جایی که هوای احتراق مستقیما از هوای آزاد تأمین و با کانال به شعله برسد، چنان که احتمال سرایت مبرد نشت یافته به محفظه احتراق و آتش گرفتن آن منتفی گردد؛
(3) چنانچه آشکارساز مبرد در محل نصب شود که در صورت نشت مبرد، شعله را به طور خودکار خاموش کند.
3-4-13-14 محاسبه حجم فضاهای تحت پوشش سیستم تبرید
الف) در صورت قرار گرفتن بخش‌های دارای مبرد یک سیستم تبرید در یک یا چند فضای ساختمان که بین آنها بازشو دائمی یا کانال هوا وجود ندارد، برای تعیین حداکثر مقدار مجاز مبرد، باید حجم کوچکترین فضای اشغال شده توسط افراد در محاسبه منظور شود.
ب) در صورت قرار داشتن اواپراتور یا کندانسور یک سیستم تبرید در کانال هوای یک سیستم هوارسانی که چند فضا را هوارسانی می‌کند، برای تعیین حداکثر مقدار مجاز مبرد، باید حجم کوچکترین فضایی که با آن سیستم هوارسانی می‌شود در محاسبه وارد شود.
(1) اگر سیستم هوارسانی به گونه‌ای باشد که امکان کاهش مقدار هوای دریافتی هر کدام از فضاها تا کمتر از مقدار حداکثر هوارسانی وجود نداشته باشد، کل حجم فضاهایی که با این سیستم هوارسانی می‌شود می‌تواند برای تعیین حداکثر مقدار مجاز مبرد به کار رود.
پ) اگر فضای داخل سقف کاذب به عنوان پلنوم برای هوای ورودی یا بازگشت سیستم هوارسانی منظور شده باشد، برای تعیین حداکثر مقدار مجاز مبرد، باید فضای داخل سقف کاذب هم در محاسبه حجم فضای تحت پوشش وارد شود.
5-13-14 الزامات عمومی در موتورخانه سیستم تبرید
1-5-13-14 ساختمان موتورخانه
الف) دسترسی: ورود به موتورخانه باید منحصر به فرد یا افراد مسئول باشد. لازم است که بر روی در یا درهای ورودی موتورخانه، جمله «ورود افراد متفرقه ممنوع» ثبت شود.
ب) موتورخانه باید با ابعاد مناسب باشد و دستگاه‌های آن نیز به گونه‌ای استقرار یابد که فضای کافی برای دسترسی به آنها، با رعایت الزامات مندرج در «فصل سوم- مقررات کلی» این مبحث، فراهم باشد.
(1) در صورت نصب دستگاه‌هایی در فضای بالای مسیرهای تردد درون موتورخانه، لازم است در زیر آنها، فضایی دست کم به ارتفاع 2/02 متر (6/6 فوت)، برای آمد و شد وجود داشته باشد.
پ) درهای موتورخانه باید از نوع خود بسته شو، بی‌خطر و هوابند باشد و به سوی بیرون فضای موتورخانه باز شود.
ت موتورخانه نباید بازشوهایی به فضاهای دیگر ساختمان داشته باشد، تا امکان نفوذ مبرد نشت یافته احتمالی به فضاهای دیگر ساختمان، فراهم نباشد.
(1) نصب بازشو برای راه فرار از موتورخانه مجاز است.
(2) اگر در موتورخانه، کانال هوا یا دستگاه هوارسان با فشار داخلی کمتر از فشار هوای موتورخانه نصب می‌شود، باید جداره کانال و دستگاه کاملاً هوابند باشد تا مبرد نشت یافته احتمالی از طریق آن وارد کانال هوا یا دستگاه نشود.
(3) تعبیه دریچه‌های بازدید و دسترسی بر روی کانال‌های هوا و هوارسان در موتورخانه، به شرط درزبندی کامل، مجاز است.
2-5-13-14 آشکارساز مبرد
الف) موتورخانه تبرید باید مجهز به آشکارساز نشت مبرد، با اعلام خطر دیداری و شنیداری، باشد.
ب) آشکارساز یا لوله نمونه‌گیری که هوا را به سمت آشکار ساز هدایت می‌کند، باید در محل‌هایی از موتورخانه نصب شود که مبرد نشت یافته احتمالی بیشترین غلظت را در آن محل‌ها خواهد داشت. آشکارساز و اعلام خطر آن باید در محل مورد تأیید نصب شود.
پ) اعلام خطر آشکارساز باید، پیش از تجاوز غلظت مبرد نشت یافته از حد بالای میزان مبرد در محل کار (TLV-TWA) که در جدول (14-13-2-3) داده شده است به کار افتد.
(1) در صورتی که موتورخانه طبق «(14-13-5-4)»، تعویض هوای دائمی داشته باشد، نصب آشکارساز برای سیستم تبرید آمونیاکی الزامی نیست.
ت) برای اطمینان از عملکرد صحیح سیستم‌های آشکار ساز، اعلام خطر و تعویض هوای مکانیکی موتورخانه، باید طبق دستورالعمل کارخانه سازنده، آزمایش‌های دوره‌ای انجام شود.
3-5-13-14 دستگاه‌های با سوخت مایع یا گاز
الف) دستگاه‌های با سوخت مایع یا گاز با شعله باز، که هوای احتراق را از فضای موتورخانه میگیرند، نباید در موتورخانه تبرید نصب شوند، جز در موارد زیر
(1) نوع مبرد آب یا گاز کربنیک باشد؛
(2) اگر هوای لازم برای احتراق سوخت دستگاه‌های داخل موتورخانه مستقیماً از طریق کانال از خارج گرفته شود و کانال در تمام مسیر کاملاً هوابند باشد، چنان که مانع نفوذ مبرد نشت یافته به فضای احتراق دستگاه گردد؛ یا آشکارساز نشت مبرد مستقیماً به سوخت پاش مربوط باشد تا در صورت نشت مبرد، به طور خودکار عمل احتراق نیز متوقف شود.
4-5-13-14 تعویض هوا
(الف) موتورخانه تبرید باید مجهز به سیستم تعویض هوای مکانیکی باشد. سیستم تهویه مکانیکی باید ظرفیت لازم برای تخلیه هوای موتورخانه به خارج را، در شرایط کار عادی و شرایط کار اضطراری داشته باشد.
(1) استفاده از هواکش چند سرعته یا نصب چند هواکش، برای تغییر مقدار هوای تخلیه، از شرایط اضطراری به شرایط عادی، مجاز است.
(2) در صورت قرار داشتن سیستم تبرید در چهارطاقی یا اسکلت باز به هوای آزاد، و در فضایی به فاصله دست کم 6 متر (20 فوت) از هر بازشو ساختمان، تعویض هوا مجاز است مکانیکی یا طبیعی باشد. در تعویض هوای طبیعی، محل بازشوها باید با توجه به میزان غلظت مبرد، انتخاب شود. سطح مفید دهانه خروجی هوا از بازشو، نباید از مقدار زیر کمتر باشد:
| (1-13-14) |
F = سطح مفید و آزاد دهانه بازشو، برحسب متر مربع؛
G = جرم مبرد در بزرگترین سیستم تبرید در موتورخانه، بر حسب کیلوگرم؛
ب) تخلیه هوا
(1) تخلیه هوای موتورخانه باید با رعایت الزامات «فصل پنجم – تخلیه هوا» انجام شود.
(2) دهانه تخلیه مکانیکی هوای موتورخانه به خارج باید در محلی قرارگیرد که از مرز ملک دست کم 6 متر ( 20 فوت) فاصله داشته باشد.
پ) هوای ورودی از بیرون
(1) هم زمان با تخلیه هوای موتورخانه تبرید، باید هوای آزاد از بیرون جایگزین هوای تخلیه شده شود.
(2) دهانه‌های ورود هوا از بیرون باید در محلی قرار گیرد که هوای تخلیه شده دوباره به موتورخانه باز نگردد.
(3) سیستم تعویض هوای موتورخانه تبرید، شامل ورود هوا از بیرون و تخلیه هوا از درون، نباید با سیستم تعویض هوای فضاهای دیگر ساختمان مشترک باشد.
(4) دهانه‌های ورود هوا باید دارای توری مقاوم در برابر خوردگی با چشمه‌های دست کم 6/5 میلی‌متری ( اینچ) باشند.
ت) مقدار تعویض هوا:
به جز سیستم تبرید آمونیاکی، سیستم‌های تهویه هوای مکانیکی باید قادر به تعویض حداقل مقدار هوا در شرایط عادی و اضطراری به شرح ردیف‌های (14-13-5-4) "ت" (1) و (14-13-5- 4) "ت" (2) باشند. حداقل مقدار تعویض هوا برای سیستم‌های آمونیاکی 30 بار تعویض هوا در ساعت می‌باشد. استفاده از فنهای متعدد و یا فنهایی با سرعت متغیرجهت تامین جریان مورد نیاز هوا در شرایط اضطراری و کاهش آن در شرایط عادی مجاز است.
(1) مقدار تعویض هوا در شرایط کار عادی
هنگام حضور کارکنان در موتورخانه تبرید، مقدار تخلیه هوای مکانیکی نباید از بیشینه ارقام زیر کمتر باشد:
– 0/0025 متر مکعب در ثانیه برای هر متر مربع (0/5 فوت مکعب در دقیقه به ازای هر فوت مربع) از سطح موتورخانه؛
– 0/009 متر مکعب در ثانیه (20 فوت مکعب در دقیقه) برای هر نفر؛
– به میزانی که افزایش دمای هوای موتورخانه ناشی از کار همه دستگاه‌های گرمازا، نسبت به دمای هوای خارج بیش از 10 درجه سلسیوس (18 درجه فارنهایت) نشود.
(2) مقدار تعویض هوا در شرایط اضطراری
هنگام اعلام خطر آشکارساز، حجم تخلیه مکانیکی هوا در واحد زمان (Q)، بسته به جرم مبرد در بزرگترین قسمت سیستم تبرید (G) نباید از مقدار محاسبه شده زیر کمتر باشد.
| (2-13-14) |
در سیستم بر حسب کیلوگرم و G بر بر حسب مترمکعب در ثانیه؛
در سیستم بر حسب پوند و Q حسب فوت مکعب در دقیقه.
5-5-13-14 لوله تخلیه شیر اطمینان
(الف) خروجی سیستم ایمنی، فیوز و تخلیه شیراطمینان که در موتورخانه قرار میگیرد، باید با لوله تا خارج از ساختمان ادامه یابد، به طوری که دهانه انتهایی لوله تخلیه آن دست کم 4/6 متر (15 فوت) از زمین مجاور بالاتر بوده و دست کم 6 متر (20 فوت) از هر بازشوی ساختمان فاصله داشته باشد.
6-13-14 الزامات ویژه در موتورخانه سیستم تبرید
1-6-13-14 اگر سیستم تبرید به ترتیبی که در «(14-13-4-2) "الف" 3» مقرر شده حاوی مبردهایی از نوع B2, A3, A2 و B3 باشد، علاوه بر الزامات مقرر در «(14-13-5)»، الزامات ردیف‌های (14-13-6-2) تا (14-13-6-5) نیز باید در مورد موتورخانه آن رعایت شود.
2-6-13-14 ساختمان موتورخانه
الف) ساختمان موتورخانه باید با جدارهای گازبند و دست کم یک ساعت مقاوم در برابر آتش، از فضاهای دیگر ساختمان کاملاً جدا باشد.
ب) هر گونه بازشو بین موتورخانه و فضاهای دیگر ساختمان، باید به حفاظ‌های مورد تأیید مجهز باشد. درها باید از نوع خود بسته شو، گازبند و دست کم یک ساعت مقاوم در برابر آتش باشند.
(1) غلاف لوله‌هایی که از دیوارها سقف و کف موتورخانه وارد میشوند باید کاملاً گازبند باشد.
(2) بازشوهای دیوارهای خارجی موتورخانه نباید زیر معابر خروجی، راه‌پله‌ها و راههای فرار، قرار گیرند.
(3) هر موتورخانه باید دست کم یک در خروجی داشته باشد که مستقیماً به خارج از ساختمان ساز شود. اگر در خروجی از نوع خود بسته شو و گازبند باشد، مجاز است به راهرویی باز شود که مستقیماً به خارج از ساختمان راه دارد.
3-6-13-14 دستگاه با شعله باز یا سطح داغی که به طور پیوسته دمایی بالاتر از 427 درجه سلسیوس (800 درجه فارنهایت) دارد، نباید در موتورخانه نصب شود.
4-6-13-14 سیستم تعویض هوای موتورخانه‌ای که مبرد آن آمونیاک است باید پیوسته کار کند، مگر در شرایط زیر:
الف) موتورخانه به آشکارساز مبرد مجهز باشد تا به طور خودکار سیستم تعویض هوا را به کار اندازد و در صورت رسیدن مقدار گاز آمونیاک نشت یافته به 1000ppm، سیستم اعلام خطر را فعال کند.
5-6-13-14 کنترل از دور
الف) تجهیزات کنترل از دور دستگاه‌های موتورخانه تبرید باید در محلی مناسب و مورد تأیید، در خارج از موتورخانه و نزدیک در ورودی اصلی آن، نصب شود.
ب) یک کلید اضطراری در معرض دید، درون محفظه‌ای با شیشه شکستنی ( یا پوششی مجاز برای جلوگیری از استفاده افراد متفرقه) برای قطع کمپرسورها، پمپها و شیرهای مبرد، باید در محل کنترل از دور نصب شود.
(1) این تجهیزات باید در صورت تجاوز مقدار بخار مبرد درون موتورخانه از حد بیشینه اندازه‌گیری آشکارساز مبرد و یا 25 درصد پائین‌ترین حد انفجار (LEL)، هر کدام که بیشتر باشد، به صورت خودکار خاموش شوند.
پ یک کلید اضطراری در معرض دید درون محفظه‌ای با شیشه شکستنی (یا پوششی مجاز برای جلوگیری از استفاده افراد متفرقه ) نیز برای به کار انداختن سیستم تعویض هوای موتورخانه، باید در محل کنترل از دور نصب شود.
7-13-14 لوله‌کشی سیستم تبرید
1-7-13-14 کلیات
الف) طراحی لوله‌کشی سیستم تبرید باید مطابق با ASME B31.5 یا استاندارد مشابه مورد تایید دیگر انجام شود. اجزاء لوله‌کشی سیستم تبرید باید طبق الزامات این قسمت از مقررات انتخاب، نصب، آزمایش و راه‌اندازی شود.
ب) جنس لوله‌های خطوط انتقال مبرد می‌تواند از فولاد کربنی مطابق ردیف 14-13-7-2 و یا لوله‌های مسی و برنجی مطابق 14-13-7-3 باشد.
2-7-13-14 لوله‌های فولادی (فولاد کربنی)
الف) لوله‌های خطوط مایع مبردهای نوع B2,A3, A2 و B3، در قطرهای اسمی 40 میلی‌متر ( اینچ) و کوچکتر باید با ضخامت جدار دست کم معادل ردۀ 80 باشند.
ب) لوله‌های خطوط مایع مبردهای نوع A1 و B1، قطرهای اسمی 150 میلی‌متر (6 اینچ) و کوچکتر، باید با ضخامت جدار دست کم معادل رده 40 باشند.
پ) لوله‌های خطوط مایع مبردهای نوع B2, A3, A2 و B3 در قطرهای اسمی 50 میلی‌متر (2 اینچ) تا 150 میلی‌متر (6 اینچ) و لوله‌های مکش و تخلیه در قطرهای اسمی 150 میلی‌متر (6 اینچ) و کوچکتر، باید با ضخامت جدار دست کم معادل رده 40 باشند.
3-7-13-14 لوله‌های مسی و برنجی
الف) لوله‌های مسی و برنجی با اندازه‌های استاندارد، که مقدار مس آنها در آلیاژ کمتر از 80 درصد نباشد، باید مطابق استاندارد ASTM B42 و ASTM B43 یا دیگر استانداردهای مشابه مورد تأیید باشند.
ب) لوله‌های مسی که در سیستم تبرید به کار میروند باید از نوع بی‌درز سخت، ردۀ L, K یا M، کشیده شده یا به آرامی خنک شده و مطابق استاندارد ASTM B280 و ASTM B88 یا استاندارد مشابه مورد تایید دیگر باشد.
پ) نوع اتصال لوله‌های مسی در لوله‌کشی سیستم تبرید با مبردهای B2, A3, A2 و B3 باید لحیمی موئینگی سخت باشد.
(1) در این لوله‌کشی‌ها، اتصال لحیمی موئینگی نرم مجاز نیست.
(2) اتصال مکانیکی در لوله‌کشی مسی در قطرهای خارجی بزرگتر از 22 میلی‌متر ( اینچ) مجاز نیست.
4-7-13-14 اجرای لوله‌کشی
لوله‌های سیستم تبرید که از فضاهای باز قابل رفت و آمد عبور می‌کنند، نباید در ارتفاعی کمتر از 2200 میلی‌متر (7 فوت و 3 اینچ) از سطح زمین نصب شوند، بجز در مواردی که لوله‌ها به سقف چسبیده باشند. لوله‌های سیستم تبرید نباید در شفت بالابر، آسانسور و یا هر شفتی که مسیر اجسام متحرک بوده و یا شفتهایی که دارای بازشو به قسمت‌های مسکونی و یا راههای خروج است قرار داده شود. هم‌چنین این لوله‌ها نباید در راه‌پله‌ها، پاگردها و مسیرهای خروج نصب شوند.
الف) لوله‌کشی در کف‌های بتنی
لوله‌های سیستم تبرید که در کف‌های بتنی نصب شده‌اند، باید درون داکت قرار بگیرند. لوله‌ها باید برای جلوگیری از آسیبهای ناشی از ارتعاش، تنش و خوردگی، عایق‌بندی و مهار شوند.
ب) لوله‌های سیستم تبرید به جز در موارد زیر نباید از کف، سقف و یا بام عبور کنند:
(1) لوله‌هایی که طبقه زیرزمین را به طبقه اول ساختمان مرتبط می‌کنند.
(2) لوله‌هایی که بالاترین طبقه ساختمان را به اتاقک تجهیزات یا موتورخانه روی بام مرتبط می‌کنند.
(3) لوله‌هایی که دو طبقه مجاور تحت پوشش یک سیستم تبرید را به هم مرتبط می‌کنند.
(4) لوله‌های سیستم تبرید مستقیم که مقدار مبرد آن از مقادیر جدول (14-13-2-3) برای کوچکترین فضای اشغال شده (که لوله‌ها از آن عبور می‌کنند) فراتر نمی‌رود.
پ) به جز در موارد صنعتی، لوله‌هایی که تجهیزات مکانیکی مختلف را به هم مرتبط می‌کنند در مواردی که مقدار مبرد در آنها از جدول (14-13-2-3 ) فراتر می‌رود؛ به یکی از دو صورت زیر باید اجرا شوند:
(1) لوله‌ها در داخل شفت کاملا گازبند و مقاوم در مقابل آتش، یا شفت دارای بازشو به طبقات تحت پوشش سیستم تبرید قرار داشته باشند.
(2) لوله‌ها در خارج از ساختمان در فضائی قرار داشته باشند که با هوای آزاد بیرون یا فضای تحت پوشش سیستم تبرید در ارتباط باشد مشروط بر این که این فضا به عنوان شفت هوا، پاسیو ویا فضای مشابه دیگر استفاده نشود.
ت) لوله‌کشی باید در داخل لوله یا کانال سخت و یا قابل انعطاف قرار گیرد.
(1) قطعاتی از لوله‌کشی بین واحد تقطیر و نزدیکترین رایزرها به شرطی که طول کلی آن بیش از 1800 میلی‌متر (6 فوت) نباشد، لازم نیست در داخل لوله یا کانال حفاظت شود.
ت) لوله‌کشی سیستم تبرید که دمای سطح خارجی آن در شرایط کار عادی، کمتر از نقطه شبنم هوای مجاور است و در نقاطی نصب می‌شود که چگالش بخار آب موجود در هوا موجب خطر و آسیب‌رساندن به افراد یا دستگاه‌های برقی یا هر تجهیزات دیگر است، باید با روش‌های مورد تأیید حفاظت شوند تا از زیانهای آن جلوگیری شود.
ج) لوله‌کشی سیستم تبرید باید به موازات دیوارها، سقف و کف انجام شود.
چ) لوله‌کشی سیستم تبرید باید در مسیری اجرا شود که اتصالات آن همواره امکان بازدید و دسترسی داشته باشند.
5-7-13-14 شیرهای قطع کامل
الف) در سیستم‌های با کمپرسور ضربه‌ای که مقدار مبرد سیستم بیش از 3 کیلوگرم (6/6 پوند) است، در نقاط زیر باید شیر قطع کامل نصب شود:
(1) در ورود به هر کمپرسور و هر واحد تقطیر؛
(2) در خروج از هر کمپرسور هر واحد تقطیر و هر دریافت کننده مایع.
ب) در سیستم‌های زیر نصب شیر قطع کامل لازم نیست:
– سیستم‌هایی که تخلیه مبرد دارند و می‌توانند تمام مبرد را در یک دریافت کننده یا مبدل گرمایی، ذخیره کنند؛
– سیستم‌هایی که دارای ملحقات دایمی یا قابل حمل تخلیه مبرد باشند؛
– سیستم تبرید یکپارچه
پ) در سیستم‌های با کمپرسور پیستونی ضربه‌ای که مقدار مبرد سیستم بیش از 45 کیلوگرم (100 پوند) است، علاوه بر نقاطی که در ردیف "الف" (1) آمده، در ورودی هر دریافت کننده مایع نیز باید شیر قطع کامل نصب شود. نصب این شیر بر روی لوله ورودی به دریافت کننده یک واحد تقطیر، یا در ورودی دریافت کننده‌ای که جزئی از کندانسور است، الزامی نیست.
ت) شیر قطع کامل بر روی لوله‌کشی مسی سیستم تبرید از نوع نرم و قابل انعطاف و با قطر خارجی کمتر از 22 میلی‌متر ( اینچ)، باید مجهز به بست و تکیه‌گاه نگه‌دار جداگانه و مستقل از لوله‌ها باشد.
ت) در نقاطی از لوله‌کشی که مشخصه و کارکرد شیر قطع کامل به روشنی معلوم نیست، عملکرد مورد نظر شیر باید با نصب پلاک بر روی آن مشخص گردد. این موضوع نباید با شماره‌گذاری به صورت چسباندن برچسب بر روی بدنه آن صورت گیرد، مگر آنکه توضیحات و راهنمای شماره‌گذاری در محلی نزدیک به شیر نصب گردد.
8-13-14 آزمایش در کارگاه
1-8-13-14 هر قسمت حاوی مبرد از سیستم تبرید، جز کمپرسور، کندانسور، مخازن، اواپراتور، شیر اطمینان، فشارسنج و سیستم کنترل، که اینها در کارخانه آزمایش شده‌اند، باید پس از اجرای کامل عملیات نصب و پیش از راه‌اندازی، برای اطمینان از گازبند بودن آنها، در کارگاه آزمایش نشت شود. آزمایش باید در فشاری دست کم برابر فشار طراحی یا نقطه تنظیم شیراطمینان انجام گیرد.
2-8-13-14 آزمایش در کارگاه در موارد دیگر
الف) مخازن حاوی گاز که به طور پیوسته به سیستم تبرید متصل نیست، لازم نیست در کارگاه آزمایش شوند.
ب) سیستم‌های با شیراطمینان که به طور محدود شارژ شده باشند، باید با فشاری معادل 1/5 برابر نقطه تنظیم شیراطمینان، در کارگاه آزمایش شوند. اگر این سیستم‌ها در کارخانه با فشاری معادل 1/5 برابر فشار طراحی آزمایش شده باشند، پس از نصب در کارگاه کافی است که با فشار طراحی آزمایش شوند.
پ) کمپرسورهای سانتریفوژ و یا دوار: در آزمایش فشار در کارگاه، برای کمپرسورهای سانتریفوژ و دوار سیستم تبرید، باید فشار طرف پایین به عنوان فشار آزمایش کارگاهی برای کل سیستم در نظر گرفته شود.
3-8-13-14 گاز مورد استفاده در آزمایش
الف) آزمایش در کارگاه باید با گازهای خنثی و خشک مانند ازت و یا گاز کربنیک انجام شود.
(1) در آزمایش کارگاهی، استفاده از اکسیژن، هوا و گازهای سوختنی و یا مخلوطی از این گازها، مجاز نیست.
(2) کاربرد هوای فشرده برای آزمایش سیستم تبرید با مبرد آمونیاکی (R-717)، مجاز است.
(3) پیش از شارژ کردن مبرد، سیستم باید کاملاً از گاز آزمایش تخلیه شود.
4-8-13-14 وسیله آزمایش
الف) وسیله‌ای که برای آزمایش سیستم تبرید در کارگاه به کار می‌رود باید به تجهیزاتی برای محدود کردن یا کاهش فشار مجهز باشد و در خروجی آن فشارسنج نصب شده باشد.
5-8-13-14 گواهی آزمایش
الف) برای آزمایش سیستم‌های تبرید حاوی مبردی با وزن 25 کیلوگرم (55 پوند) یا بیشتر، باید گواهی آزمایش صادر شود.
ب) در گواهی آزمایش نام مبرد و فشار آزمایش طرف پایین و طرف بالا باید درج شود.
پ) گواهی آزمایش باید به امضای نصب کننده برسد و جزو بخشی از مدارک طرح نگهداری شود.
