آیین‌نامه‌ها

صفحه اصلی / آیین‌نامه‌ها

9-14 تأمین هوای احتراق

1-9-14 کلیات
1-1-9-14 دامنه کاربرد

الف) تأسیسات تأمین هوای احتراق برای تأمین هوای لازم برای احتراق انواع دستگاه‌های با سوخت مایع یا گاز، که برای گرم یا خنک کردن فضاهای داخل ساختمان و یا تهیه آب گرم مصرفی ساختمان نصب میشوند، باید طبق الزامات این فصل از مقررات طراحی، نصب و بازرسی شود.

(1) تأمین هوای احتراق سایر دستگاه‌های با سوخت مایع یا گاز خارج از حدود این فصل از مقررات است هوای احتراق این نوع دستگاه‌ها باید طبق دستورالعمل کارخانه سازنده یا استانداردهای معتبر تأمین شود.

ب) در این فصل منظور از "تأمین هوای احتراق"، تأمین هوای لازم و کافی برای عملکرد صحیح دستگاه با سوخت مایع یا گاز است.

(1) تأمین هوای مورد نیاز برای دیگر نیازهای فضای نصب دستگاه با سوخت مایع یا گاز، از جمله برای تعویض هوا یا جبران بارهای گرمایی و سرمایی خارج از الزامات این فصل است.

(2) تأمین هوای احتراق دستگاه با سوخت مایع یا گاز که تمام هوای مورد نیاز احتراق را مستقیماً از خارج ساختمان میگیرد و دود حاصل از احتراق را مستقیماً به خارج از ساختمان میفرستد، خارج از حدود این فصل از مقررات است. هوای احتراق این نوع دستگاه باید طبق دستورالعمل کارخانه سازنده تأمین شود.

2-1-9-14 لزوم تأمین هوای احتراق

الف) هر بخش از ساختمان که در آن دستگاه‌های با سوخت مایع یا گاز، مانند دیگ آب گرم، دیگ بخار، کوره هوای گرم، آب گرمکن و دستگاه‌های مشابه، نصب می‌شود، باید به مقدار لازم و کافی هوا برای احتراق دریافت کند.

(1) در صورت نصب چند دستگاه با سوخت مایع یا گاز در یک فضا، باید هوای احتراق برای کار هم زمان همه دستگاه‌ها محاسبه و تأمین شود.

ب) در فضای کاملاً بسته و بدون پیشبینی برای دریافت هوای احتراق، نصب دستگاه‌های با سوخت مایع یا گاز مجاز نیست.

(1) دیگ دیواری آب گرم از نوع گازسوز تیپ "C" که «(14-7-4-1) "ب" » آمده است، همه هوای مورد نیاز احتراق را از بیرون دریافت می‌کند و می‌تواند در فضای بسته نصب شود.

3-1-9-14 منابع غیرمجاز

الف) تأمین هوای احتراق از منابع زیر مجاز نیست:

(1) فضایی که در آن گازهای خطرناک وجود دارد؛

(2) فضایی که در آن بخارهای قابل اشتعال وجود دارد؛

(3) فضایی که در آن گردوغبار و ذرات مواد جامد انتشار می‌یابد؛

(4) موتورخانه تبرید ساختمان، مگر آنکه سیستم تبرید از نوع جذبی باشد؛

(5) حمام توالت و انباری؛

(6) فضایی که احتمال سیل گرفتگی دارد.

4-1-9-14 اختلال در تأمین هوای احتراق

الف) در فضایی که در آن دستگاه با سوخت مایع یا گاز نصب می‌شود، باید گردش آزاد هوا وجود داشته باشد.

ب) در فضایی که در آن دستگاه با سوخت مایع یا گاز نصب می‌شود، نصب دستگاه‌های دیگر باید طوری باشد که خللی در جریان انتقال هوای احتراق ایجاد نکند.

(1) اگر در این فضا دستگاه دیگری نصب می‌شود، سیستم تأمین هوا باید طوری طراحی شود که مکش هوا برای آن دستگاه موجب جریان معکوس یا کمبود هوای مورد نیاز دستگاه با سوخت مایع یا گاز نشود.

(2) اگر در فضای نصب دستگاه با سوخت مایع یا گاز مکنده هوا نصب می‌شود، تخلیه هوای این مکنده نباید در جریان هوای احتراق اختلال ایجاد کند یا جهت جریان هوا را معکوس کند.

5-1-9-14 تأمین هوای احتراق از کانال زیر کف

الف) هوای احتراق مورد نیاز فضایی که دستگاه با سوخت مایع یا گاز در آن نصب می‌شود، ممکن است از کانال زیر کف تأمین شود. در این صورت فضای کانال زیر کف باید با بازشوی دایمی محافظت شده، مستقیماً به هوای آزاد مربوط باشد.

(1) هوای آزاد باید بدون هیچ مانع در مسیر داخل فضای کانال تا دریچه ورودی هوا به داخل فضای نصب دستگاه، جریان پیدا کند.

(2) سطح آزاد دهانه ورود هوا به کانال دست کم باید 100 میلی‌متر مربع برای هر 38 کیلوکالری در ساعت (یک اینچ مربع برای هر 1000 بی‌تی یو در ساعت ) انرژی سوخت ورودی به دستگاه باشد.

(3) سطح مقطع آزاد مسیر عبور هوا از فضای کانال دست کم باید با سطح آزاد دریچه ورود هوا به داخل آن برابر باشد.

(4) احتمال مسدود شدن دهانه ورود هوا از بیرون با برف و یخ و عوامل دیگر، نباید وجود داشته باشد.

6-1-9-14 تأمین هوای احتراق از فضای زیر شیروانی

(الف) هوای احتراق مورد نیاز فضایی که دستگاه با سوخت مایع یا گاز در آن نصب می‌شود، ممکن است از فضای زیر شیروانی ساختمان تأمین شود. در این صورت فضای زیر شیروانی باید با بازشوی دایمی و بسته نشدنی، مستقیماً به هوای آزاد بیرون مربوط شود.

(1) هوای آزاد بیرون باید در مسیر داخل فضای زیر شیروانی تا دهانه ورود هوا به محل نصب دستگاه بدون هیچ مانع جریان داشته باشد. دهانۀ کانال ورود هوای احتراق باید دست کم تا 150 میلی‌متر (6 اینچ) بالاتر از کف فضای زیر شیروانی ادامه یابد. ارتفاع فضای زیر شیروانی در بلندترین نقطه نباید کمتر از 760میلی‌متر (30 اینچ) باشد.

(2) برای تهویه فضا و تأمین هوای احتراق دستگاه باید دهانه ورودی هوا به فضای زیر شیروانی اندازه مناسب داشته باشد.

(3) احتمال بسته شدن دهانه ورودی هوای بیرون، با برف و یخ و عوامل دیگر، نباید وجود داشته باشد.

2-9-14 تأمین هوای احتراق از داخل ساختمان
1-2-9-14 فضای با درزبندی معمولی

الف) در ساختمان‌های با درزبندی معمولی، که فضای نصب دستگاه‌های با سوخت مایع یا گاز بیش از یک متر مکعب برای هر 177 کیلوکالری در ساعت (50 فوت مکعب برای هر 1000 بی‌تی یو در ساعت) انرژی معادل سوخت ورودی به دستگاه‌ها حجم دارد، هوای احتراق مورد نیاز دستگاه‌ها تواند صرفاً با تعویض هوای طبیعی و نفوذ هوا به داخل آن فضا، تأمین شود.

ب) اگر حجم فضای نصب دستگاه‌ها کمتر از یک متر مکعب برای هر 177 کیلوکالری در ساعت (50 فوت مکعب برای هر 1000 بی‌تی یو در ساعت) انرژی معادل سوخت ورودی به دستگاه‌ها باشد، ممکن است هوای احتراق از فضای مجاور آن تأمین شود. در این صورت، مجموع حجم فضای محل نصب دستگاه‌ها و فضای مجاور دست کم باید یک متر مکعب برای هر 177 کیلوکالری در ساعت انرژی معادل سوخت ورودی به دستگاه‌ها باشد.

(1) گرفتن هوای احتراق از فضای مجاور به شرطی مجاز است که این فضا طبق فصل «(14-4) تعویض هوا» دارای حداقل تعویض هوا باشد.

(2) برای برقراری جریان هوا بین محل نصب دستگاه‌ها و فضای مجاور، دست کم دو دهانۀ باز بدون مانع و بسته نشدنی باید پیشبینی شود که یکی به فاصله حداکثر 300 میلی‌متر (12 اینچ) از و دیگری به فاصله حداکثر 300 میلی‌متر (12 اینچ ) از سقف فضای نصب دستگاه‌ها، درب یا جدار بین این دو فضا، نصب شوند.

(3) سطح آزاد هر یک از این دهانه‌ها دست کم باید برابر 100 میلی‌متر مربع برای هر 38 کیلوکالری در ساعت (یک اینچ مربع برای هر 1000 بی‌تی یو در ساعت) انرژی معادل سوخت ورودی به دستگاه‌ها، باشد. در هر حال سطح آزاد هر یک از این دهانه‌ها، نباید از 64،500 میلی‌متر مربع (100 اینچ مربع ) کمتر باشد.

(4) اندازه هر ضلع دهانه‌های ورود هوا نباید کمتر از 80 میلی‌متر (3 اینچ) باشد.

2-2-9-14 فضای با درزهای هوابند

الف) در ساختمان با درزهای هوابند بدون توجه به حجم فضا، باید با نصب دو دهانه طبق «(14-9-3-2) "الف"»، هوای مورد نیاز فضایی که در آن دستگاه با سوخت مایع یا گاز نصب می‌شود، از خارج ساختمان تأمین شود.

3-9-14 تأمین هوای احتراق از خارج ساختمان
1-3-9-14 کلیات

الف) در شرایط زیر که تأمین تمام هوای احتراق از فضای محل نصب دستگاه‌های با سوخت مایع یا گاز ممکن نیست، تمام یا بخشی از این هوا باید از خارج ساختمان تأمین شود:

(1) حجم فضای محل نصب دستگاه‌ها برای هر 177 کیلوکالری در ساعت انرژی معادل سوخت ورودی به دستگاه‌ها، کمتر از یک متر مکعب (50 فوت مکعب برای هر 1000 بی‌تی یو در ساعت) باشد.

(2) ساختمان با درزهای هوابند باشد.

(3) هوای احتراق برای دستگاه‌های گرمائی با ظرفیت بیش از 50000 کیلوکالری در ساعت (200000 بی‌تی یو در ساعت) انرژی معادل سوخت ورودی به دستگاه باید مستقیما از خارج ساختمان تأمین شود.

2-3-9-14 دریافت همۀ هوای احتراق از خارج ساختمان

الف) در صورت گرفتن هوای مورد نیاز احتراق از خارج، باید دست کم دو دهانه دایمی و بسته نشدنی، یکی در کف یا نزدیک کف و دیگری در سقف یا نزدیک سقف فضای محل نصب دستگاه‌های با سوخت مایع یا گاز پیش‌بینی شود که، مستقیماً یا از طریق کانال‌های افقی یا قائم، به هوای خارج مربوط شوند.

(1) اندازه هر ضلع دهانه‌های ورودی هوا نباید کمتر از 80 میلی‌متر (3 اینچ) باشد.

(2) اگر دهانه‌های ورودی هوا مستقیماً به هوای خارج باز شوند، هر دهانه باید دست کم 100 میلی‌متر مربع برای هر 155 کیلوکالری در ساعت (یک اینچ مربع برای هر 4000 بی‌تی یو در ساعت) انرژی معادل سوخت ورودی به دستگاه‌ها، سطح آزاد داشته باشد.

(3) اگر تأمین هوا از طریق کانال افقی است، که یک دهانۀ آن به هوای خارج و دهانه دیگر به فضای محل نصب دستگاه‌ها باز می‌شود، در این حالت، هر دهانه باید دست کم 100 میلی‌متر مربع برای هر 77 کیلوکالری در ساعت (یک اینچ مربع برای هر 2000 بی‌تی یو در ساعت) انرژی معادل سوخت ورودی به دستگاه‌ها، سطح آزاد داشته باشد و سطح مقطع کانال نیز نباید از سطح آزاد دهانه ورودی هوا کمتر باشد.

(4) اگر تأمین هوا از طریق کانال قائم است، که یک دهانۀ آن به هوای خارج و دهانه دیگر به فضای محل نصب دستگاه‌ها باز می‌شود، در این حالت، هر دهانه باید دست کم 100 میلی‌متر مربع برای هر 155 کیلوکالری در ساعت (یک اینچ مربع برای هر 4000 بی‌تی یو در ساعت) انرژی معادل سوخت ورودی به دستگاه‌ها، سطح آزاد داشته باشد و سطح مقطع کانال نیز نباید از سطح آزاد دهانه ورودی هوا کمتر باشد.

4-9-14 تأمین هم زمان هوای احتراق از داخل و خارج ساختمان

الف) در ساختمان با درزبندی معمولی، اگر حجم فضای محل نصب دستگاه‌های با سوخت مایع یا گاز کمتر از یک متر مکعب برای هر 177 کیلوکالری در ساعت (50 فوت مکعب برای هر 1000 بی‌تی یو در ساعت) انرژی معادل سوخت ورودی به دستگاه‌ها باشد، می‌توان با نصب دهانه‌های ورودی هوا از خارج، هوای مورد نیاز احتراق را همزمان از داخل و خارج تأمین کرد.

(1) هوای خارج باید با نصب دهانه‌های باز روی جدارهای فضای محل نصب دستگاه‌ها، مستقیماً یا از طریق کانال افقی یا قائم، به ترتیبی که در «(14-9-3-2) تأمین هوا از خارج» آمده است، گرفته شود.

(2) برای تأمین هوای مورد نیاز احتراق دستگاه‌ها باید، مقدار هوای داخل به اضافه جمع کل هوای وارد شده از خارج کافی باشد.

5-9-14 تأمین مکانیکی هوای احتراق
1-5-9-14 کلیات

الف) برای فضایی که در آن دستگاه‌های با سوخت مایع و گاز نصب شده است، ممکن است هوای احتراق با یک سیستم مکانیکی مستقل تأمین شود.

(1) سیستم مکانیکی تأمین هوای احتراق باید به یک دستگاه پشتیبان با ظرفیت مشابه مجهز باشد.

(2) استفاده از سیستم تهویه مطبوع یا تعویض هوای مکانیکی ساختمان برای تأمین هوای احتراق، مجاز نیست.

(3) سیستم تأمین مکانیکی هوای احتراق و مشعل هر یک از دستگاه‌ها باید به هم وابسته و مرتبط باشند به طوری که اگر سیستم تأمین مکانیکی هوا از کار بیفتد، مشعل نیز به طور خودکار خاموش شود.

2-5-9-14 مقدار هوای احتراق

الف) مقدار هوایی که با سیستم تأمین مکانیکی هوای احتراق به فضای محل نصب دستگاه‌های با سوخت مایع یا گاز فرستاده می‌شود باید، دست کم برابر یک مترمکعب در ساعت برای هر 355 کیلوکالری در ساعت (یک فوت مکعب در دقیقه برای هر 2400 بی‌تی یو در ساعت) انرژی معادل سوخت ورودی به دستگاه‌ها، باشد.

6-9-14 دهانه‌ها و کانال‌های ورودی هوای احتراق
1-6-9-14 دهانه‌های ورودی هوا

الف) دهانه ورود هوای احتراق در جایی باید باشد که هوای مورد نیاز احتراق را به طور دایم و بدون مانع تأمین کند.

(1) اگر توری بر روی این دهانه نصب می‌شود، اندازۀ چشمه‌های توری باید حداقل 13 میلی‌متر (0/5 اینچ) و حداکثر 26میلی‌متر (1 اینچ) باشد. دسترسی مناسب برای بازدید و تمیز کردن توری باید پیش‌بینی شود.

(2) اگر دریچه‌ای از نوع فلزی بر روی این دهانه نصب می‌شود، سطح آزاد آن نباید بیش از 75 درصد محاسبه شود مگر آنکه کارخانه سازنده دریچه، درصد دیگری توصیه کرده باشد.

(3) اگر دریچه‌ای از نوع چوبی بر روی دهانه نصب می‌شود، سطح آزاد آن نباید بیش از 25 درصد محاسبه شود مگر آنکه کارخانه سازنده دریچه، عدد دیگری توصیه کرده باشد.

(4) در بیرون ساختمان، تراز زیر دهانه دریافت هوای احتراق دست کم باید 300 میلی‌متر (12 اینچ) از تراز زمین مجاور بالاتر باشد.

(5) فضای باقی مانده در اطراف دودکش و لوله‌ها و کابل،ها در عبور از جدارهای فضای نصب دستگاه‌های با سوخت مایع یا گاز، نباید دهانه ورودی هوای احتراق تلقی شود.

2-6-9-14 دمپر

الف) اگر دمپر تنظیم، دمپر آتش یا دمپر دود، که با دریافت فرمان به طور خودکار بسته می‌شود، بر روی کانال یا دهانۀ تأمین هوای احتراق نصب شود، این دمپر باید با مشعل دستگاه مرتبط باشد، چنان که با بسته شدن دمپر، مشعل نیز به طور خودکار خاموش شود.

ب) نصب دمپر دستی بر روی دهانه ورود هوا یا کانال تأمین هوای احتراق مجاز نیست.

3-6-9-14 کانال ورود هوای احتراق

الف) جنس کانال ورود هوای احتراق از خارج یا از فضاهای مجاور محل نصب دستگاه‌های با سوخت مایع یا گاز ( باید فولادی گالوانیزه) فولادی زنگ‌ناپذیر و یا آلومینیومی باشد.

(1) کانال هوا باید با رعایت الزامات مقرر در فصل «(14-6) کانال‌کشی» طراحی و ساخته شود.

(2) سطح آزاد و بدون مانع کانال نباید از 10000 میلی‌متر مربع (15اینچ مربع) کمتر باشد.

(3) سطح مقطع کانال نباید کمتر از سطح آزاد دهانه متصل به آن باشد.

(4) اندازه ضلع کوچک مقطع کانال چهارگوش نباید کمتر از 80 میلی‌متر (3 اینچ) باشد.

ب) هر کانال باید فقط برای تأمین هوای احتراق یک فضای محل نصب دستگاه‌های با سوخت مایع یا گاز به کار رود.

پ) یک کانال نباید هم به دهانه ورودی بالا و هم دهانه ورودی پایین هوا برساند. برای هر دهانۀ ورودی هوا باید کانال مستقل نصب شود.

ت) کانال افقی تأمین هوای احتراق که در بالا قرار دارد، نباید به طرف نقطه ورودی هوای خارج، شیب روبه پایین داشته باشد.

ث) در صورت باز شدن کانال ورودی هوای احتراق به فضای زیر شیروانی، نباید در دهانه کانال توری نصب شود.

7-9-14 حفاظت در برابر گازها و بخارات خطرناک

الف) گرفتن هوای احتراق از فضاهایی مانند آرایشگاه و سالن‌های زیبایی، که در آن‌ها معمولاً از مواد شیمیایی که گازهای خورنده و قابل اشتعال تولید و منتشر می‌کنند. استفاده می‌شود، مجاز نیست. در این نوع فضاها، دستگاه با سوخت مایع یا گاز یا باید از نوعی باشد که تمام هوای مورد نیاز احتراق را مستقیماً از خارج ساختمان میگیرد و یا با پیش‌بینی ورود هوای احتراق از بیرون ساختمان در فضای جداگانه نصب شود.

مشخصات آیین‌نامه

تعداد فصول: 17 فصل
سال انتشار: 1396
ویرایش: سوم

جستجو در آیین‌نامه‌ها

ناشرین آیین‌نامه‌ها

مقررات ملی ساختمان

قوانین، آیین‌نامه‌ها، شیوه‌نامه‌ها، دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های ساختمان

نظام مهندسی ساختمان

ضوابط، بخشنامه‌ها، نشریه‌ها و معیار‌های فنی نظام مهندسی ساختمان

مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی

قوانین، آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌های مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی

سازمان برنامه و بودجه کشور

ضوابط، بخشنامه‌ها و قوانین سازمان برنامه و بودجه کشور

سازمان ملی استاندارد ایران

استانداردهای کمیته‌های مختلف سازمان ملی استاندارد ایران

سازمان تامین اجتماعی کشور

مقررات و آیین‌نامه‌های درمانی و بیمه‌ای سازمان تامین اجتماعی کشور

ضوابط فنی و اجرایی شهرداری‌ها

ضوابط، بخشنامه‌ها، نشریه‌ها و معیار‌های فنی شهرداری‌های کشور

ضوابط فنی و اجرایی وزارت بهداشت

ضوابط، بخشنامه‌ها، نشریه‌ها و معیار‌های فنی وزارت بهداشت

ضوابط فنی و اجرایی وزارت نیرو-آبفا

ضوابط، بخشنامه‌ها، نشریه‌ها و معیار‌های فنی وزارت نیرو-آبفا

ضوابط سازمان بنادر و دریانوردی

ضوابط، بخشنامه‌ها، نشریه‌ها و معیار‌های فنی سازمان بنادر و دریانوردی

ضوابط فنی و اجرایی وزارت نفت

ضوابط، بخشنامه‌ها، نشریه‌ها و معیار‌های فنی وزارت نفت

قوانین و مقررات مالیاتی کشور

قوانین، مقررات، ضوابط و دستورالعمل‌هاى مالیاتى سازمان مالیات كشور

تازه‌ترین فصل‌ها

پیوست 6: طراحی لرزه‌ای و اجرای اجزای غیرسازه‌ای معماری

آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله استاندارد 2800

پیوست 5 : اندرکنش خاک و سازه

آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله استاندارد 2800

پیوست 4 : دیافراگم‌ها

آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله استاندارد 2800

پیوست 3 : اثر P-Δ

آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله استاندارد 2800

پیوست 2: راهنمای انجام تحلیل‌های غیرخطی

آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله استاندارد 2800

پیوست 1 : درجه‌بندی خطر نسبی زلزله در شهرها و نقاط مهم ایران

آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله استاندارد 2800

فصل هفتم – ضوابط ساختمان‌های با مصالح بنایی کلاف‌دار

آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله استاندارد 2800