1-6-11 مقدمه

در این فصل، الزامات عمده فنی و اجرایی هفت روش ساخت صنعتی ذکر می‌شود. معرفی سیستم‌های حاضر، دلیلی بر رجحان آن‌ها بر دیگر شیوه‌ها نیست و استفاده کننده، خود موظف است با توجه به مقتضیات پروژه، برتری آن‌ها را از لحاظ مقاومت، پایداری سازه ای، صرفه اقتصادی و سهولت اجرا بررسی نماید.

توضیح: اگر در بین ضوابط ارایه شده در این فصل، با سایر مقررات ملی ساختمان و استانداردهای ساختمانی اجباری، اختلافی موجود باشد، ضابطه سخت‌گیرانه‌تر حاکم خواهد بود.

2-6-11 سیستم قاب‌های سبک فولادی سرد نوردشده (LSF)

1-2-6-11 کلیات

سیستم قاب‌های سبک فولادی به عنوان یک سیستم متشکل از مقاطع فولادی سرد نورد شده به روش غلطکی است که اجزای آن با اتصالات پیچی، پرچی یا جوشی به یکدیگر متصل می‌شوند. این سیستم که از نوع دیوار باربر است، ظرفیت ترکیب با سیستم‌های سازه‌ای دیگر همانند دیوارهای بتن‌آرمه را نیز دارد و می‌تواند در ساخت ساختمان‌های کوتاه مرتبه به صورت سیستم سازه‌ای ترکیبی به کار گرفته شود. برای ساخت مقاطع سرد نوردشده، مطابق نشریه ض-608 مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، استفاده از اشکال مختلف مجاز است. این مقاطع معمولا دارای ابعاد متنوع با محدوده تغییرات ضخامتی بین 0/6 تا 2/5 میلی‌متر می‌باشند. اجزای قائم این سیستم به عنوان عضو باربر ستونی در بارهای ثقلی عمل می‌کنند و تحت نام استاد معرفی و اعضای افقی که استادها را به هم وصل می‌کنند، رانر یا ترک نامیده می‌شوند. سقف سازه این ساختمان‌ها متشکل از تیرچه‌ها یا لاپه‌های فلزی سرد نوردشده است. رانرها و تیرچه‌ها عمدتا دارای مقاطع با اشکال C یا Z می‌باشند. پوشش سقف دال بتن‌آرمه، در صورت تامین یکپارچگی لازم بین بتن و پروفیل فولادی تیرچه، می‌تواند به عنوان یک سقف مرکب بتنی فلزی طراحی شود. در ساختمان‌های LSF، به منظور باربری جانبی سازه در دو امتداد اصلی متعامد، از دهانه‌های باربر جانبی استفاده می‌شود. دهانه‌های باربر جانبی به روش‌هایی نظیر سیستم دهانه‌های مهاربندی شده با اعضای قطری، سیستم دیوار برشی با ورق فولادی نازک و سیستم دیوار باربر با پوشش OSB ایجاد می‌شود. پروفیل‌های سرد نوردشده مقاومت کمی در برابر حریق دارند و باید به خوبی محافظت شوند. یکی از دلایل کاربرد گچ به عنوان پوشش داخلی این سیستم‌ها، دستیابی به این هدف است. از عمده مزایای ساختمان‌های LSF، کاهش جرم ساختمان است که تاثیر فراوانی در کاهش هزینه‌های ناشی از مصالح، نیروی انسانی و نیز زمان احداث پروژه‌ها خواهد داشت.

سیستم قاب‌های فولادی سرد نورد شده عمدتا به دو روش طبقه‌ای و دیوارهای یکپارچه اجرا می‌شود. در روش متداول طبقه ای، اِستادهای دیوار، توسط دیافراگم سقف قطع شده و طبقات مجزا از یکدیگر اجرا می‌شوند. در این روش، قطعات تشکیل‌دهنده ساختمان به صورت پانل‌های پیش‌ساخته، در کنار هم و در ارتفاع نصب می‌شوند. در روش اجرای یکپارچه، استادها به صورت یکسره و بدون قطع در تراز طبقه، طراحی و اجرا می‌شوند و تیرریزی اسکلت به صورت یکسره، با عبور از کنار ستون صورت می‌گیرد.

2-2-6-11 الزامات سیستم LSF

1-2-2-6-11 سیستم LSF به همراه مهاربند جانبی، حداکثر تا ارتفاع 15 متر از تراز پایه در تمام کشور مجاز است.

2-2-2-6-11 در این نوع سیستم، حداکثر بار مرده و زنده برای سقف‌ها نباید به ترتیب از 350 کیلوگرم بر مترمربع و 250 کیلوگرم بر متر مربع تجاوز کند.

3-2-2-6-11 انتخاب انواع ترکیبات بار و هم‌چنین، کنترل سازه در مقابل بار باد باید مطابق مبحث ششم مقررات ملی ساختمان انجام شود.

4-2-2-6-11 طراحی لرزه‌ای و سازه‌ای باید بر اساس نشریه ض-608 مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی صورت پذیرد.

5-2-2-6-11 اتصال اسکلت به سازه پی باید از طریق ریشه‌گذاری میل مهار در سازه پی و اتصال آن به ناودانی زیرین به وسیله مهره صورت گیرد.

6-2-2-6-11 اتصال مهاربندیهای تسمه‌ای قطری به عناصر متقاطع با آن‌ها در طول مهاربند ضروری است.

7-2-2-6-11 مهاربندی‌های تسمه‌ای قطری در باربری جانبی باید به عنوان اعضای صرفا کششی در تحلیل و طراحی در نظر گرفته شوند.

8-2-2-6-11 مهاربندیهای تسمه‌ای قطری باید با روش پیش کشیدگی به منظور رفع شل‌شدگی اولیه نصب شوند.

9-2-2-6-11 تامین ضوابط دیافراگم صلب برای کلیه سقف‌ها با توجه به ضوابط موجود در استاندارد 2800 توصیه می‌شود. در غیراین صورت، سازه و سقف باید با توجه به ضوابط آیین‌نامه‌های معتبر متناظر طراحی شوند.

10-2-2-6-11 در صورت استفاده از اتصالات جوشی در محل کارخانه، رعایت ضوبط و مقررات مربوط به جوش‌کاری اعضای سرد نورد شده مطابق استاندارد AISI و آیین‌نامه‌های AWS و AISC الزامی است.

11-2-2-6-11 مقاطع سبک فولادی سرد نورد شده نباید در تماس مستقیم با خاک و نیز محیطهای مرطوب باشند.

12-2-2-6-11 به‌کارگیری مصالح بنایی در دیوارهای داخلی و خارجی در دهانه قاب‌های سبک سرد نوردشده مجاز نیست.

13-2-2-6-11 حداکثر وزن دیوار تمام شده در جداکننده‌های داخلی نباید از 50 کیلوگرم بر مترمربع و در دیوارهای خارجی نباید بیشتر از 100 کیلوگرم بر مترمربع باشد.

14-2-2-6-11 اتصال دیوارهای غیرباربر و جداکننده‌ها به سیستم سازه‌ای باید به نحوی باشد که ضمن تحمل بارهای وارده مانند باد، زلزله و ضربه، مشارکتی در سختی جانبی سازه نداشته باشد.

15-2-2-6-11 رعایت مشخصات فولاد سرد نوردشده بر اساس استاندارد ASTM A653 و ASTM A500 الزامی است. هم‌چنین، لازم است تمهیدات و پوشش‌های لازم متناسب با شرایط مختلف اقلیمی و محیطهای خورنده ایران صورت پذیرد.

16-2-2-6-11 به منظور کاهش اثر پل حرارتی، لازم است حد فاصل استادها و لایه خارجی جداره، با نوعی عایق حرارتی متراکم پر شود.

17-2-2-6-11 با توجه به اقلیم مورد نظر برای هوابندی در جداره‌های داخلی و خارجی، بازشوها و هم‌چنین محل نصب اجزای اتصالی نظیر پیچ و مهره، باید ملاحظات کامل با در نظر گرفتن پدیده میعان به عمل آید.

18-2-2-6-11 اسکلت سازه LSF به روش دیوارهای یکپارچه باید با استفاده از اِستادهای یکسره و بدون قطع در تراز طبقه و تیرچه‌هایی که به صورت یکسره از کنار ستون عبور می‌کنند، طراحی شود.

19-2-2-6-11 کلیه اتصالات اعضای قائم به اعضای افقی در روش دیوارهای یکپارچه باید به گونه‌ای باشند که یکپارچگی اعضا در ارتفاع سازه تامین شود.

20-2-2-6-11 کلیه رواداری‌های ساخت و نصب باید طبق مراجع معتبر باشد.

3-6-11 ساختمان‌های بتن‌آرمه با قالبهای عایق ماندگار (ICF)

1-3-6-11 کلیات

سیستم سازه‌ای ساختمان‌های بتن‌آرمه با قالبهای عایق ماندگار، از نوع دیوار باربر است که قالب دیوارهای بتنی آن، بعد از بتن‌ریزی، جزیی از دیوار محسوب می‌شود و نقش عایق حرارتی را دارد.

2-3-6-11 الزامات روش اجرای ساختمان‌های ICF

1-2-3-6-11 در صورتی که ضوابط شکل‌پذیری بر اساس استاندارد 2800 و مبحث نهم مقررات ملی ساختمان رعایت نشود، کاربرد این سیستم صرفا در مناطق واقع در متوسط و برای ساختمان‌های دارای اهمیت کم و متوسط تا حداکثر ارتفاع 10 متر مجاز است. بدیهی است در صورتی که ضوابط شکل‌پذیری رعایت شود، حداکثر ارتفاع ساختمان بر اساس ضوابط استاندارد 2800، 50 متر از تراز پایه است؛ مشروط به اینکه ضوابط محافظت در برابر حریق آن نیز تامین شود.

2-2-3-6-11 بارگذاری سیستم سازه‌ای حاصل از این روش باید بر اساس مبحث ششم مقررات ملی ساختمان صورت پذیرد.

3-2-3-6-11 طراحی سازه‌ای این سیستم باید بر اساس مبحث نهم مقررات ملی ساختمان انجام شود.

4-2-3-6-11 سازه پی دیوارهای ICF باید به صورت نواری یا گسترده مطابق مباحث هفتم و نهم مقررات ملی ساختمان طرح شود و پهنای سازه پی باید به اندازه‌ای باشد که با احتساب ضخامت هسته بتنی، فضای کافی برای قرارگیری قالب‌ها موجود باشد.

5-2-3-6-11 ضخامت جداره‌ها و فاصله دو عایق از یکدیگر باید بر اساس نیازهای سازه‌ای و حرارتی تعیین شود و ضخامت دیوارهای باربر بتنی نباید کمتر از 150 میلی‌متر باشد.

6-2-3-6-11 بتن مصرفی باید از نوع سازه‌ای و با حداقل مقاومت 20 مگاپاسکال و حداکثر اندازه اسمی سنگدانه مصرفی 20 میلی‌متر باشد.

7-2-3-6-11 اسلامپ بتن مصرفی در دیوارهای بتن‌آرمه با قالب‌های عایق ماندگار باید حداقل 100 و حداکثر 150 میلی‌متر در نظر گرفته شود.

8-2-3-6-11 متراکم کردن بتن در صورت مجاز بودن، فقط باید به صورت داخلی انجام گیرد و لرزاندن میلگردهای عمودی مجاز نیست.

9-2-3-6-11 قالب باید مقاومت لازم را برای انجام عملیات بتن‌ریزی داشته باشد.

10-2-3-6-11 افزودنی‌های بتن، نحوه بتن‌ریزی از لحاظ مرحله‌بندی در ارتفاع، نحوه متراکم نمودن و نیز جزییات آرماتوربندی خاص باید در نقشه‌ها ذکر شود.

11-2-3-6-11 مشخصات میلگردهای فولادی باید مطابق با ضوابط مبحث نهم مقررات ملی ساختمان باشد.

12-2-3-6-11 مشخصات مقاومتی مصالح عایق در برابر آتش‌سوزی باید مطابق ضوابط مباحث سوم و پنجم مقررات ملی ساختمان باشد.

13-2-3-6-11 قالب‌ها باید در برابر وزش باد حفاظت شوند.

14-2-3-6-11 قالب عایق باید از نور خورشید، خرابی فیزیکی و شرایط جوی محافظت شود. اگر قالب‌ها تحت اثر نور اکسیده و زرد رنگ شده باشند، قبل از اتصال هر گونه ماده ای، باید لایه اکسید شده برداشته شود. هم‌چنین، در صورت مرطوب شدن عایق‌ها باید پیش از استفاده، از خشک شدن آن‌ها اطمینان حاصل کرد.

15-2-3-6-11 به طور کلی دیوارهای سیستم ساختمانی ICF، باید در برابر مواد آتش‌زا همچون روغن، بنزین و نفت به دقت مراقبت شوند و استفاده از تابلوی استعمال دخانیات ممنوعه در مجاورت محل نگهداری قالب‌ها الزامی است.

16-2-3-6-11 وجود کپسول آتش‌نشانی به تعداد کافی در نزدیکی هر یک از محل‌های نگهداری قالب‌ها الزامی است.

17-2-3-6-11 در مسیر انتقال بار توسط دیوارهای باربر، نباید هیچ‌گونه انقطاعی وجود داشته باشد.

18-2-3-6-11 اتصال پانل‌ها به یکدیگر به صورت عمودی یا افقی مجاز است.

19-2-3-6-11 برای ثابت نگاه داشتن فاصله دو عایق و تامین ضخامت هسته بتنی، بلوکها و پانل‌ها باید با استفاده از اتصالاتی از جنس پلاستیک با فولاد به یکدیگر متصل شوند.

20-2-3-6-11 رابط‌ها می‌تواند از جنس پلی پروپیلن با دانسیته بالا، پلی استایرن منبسط شونده، پلی استایرن با مقاومت بالا، ورق گالوانیزه یا میلگرد، باشند.

21-2-3-6-11 تعداد و ابعاد رابطها باید تحمل بارهای حین اجرای ناشی از عملیات بتن‌ریزی و بتن تازه را داشته باشد.

22-2-3-6-11 سطح مقطع رابطها باید کمتر از 3 درصد سطح مقطع بتن مسلح باشد. در غیراین صورت، مقطع تضعیف شده دیوار باید ملاک محاسبات قرار گیرد.

23-2-3-6-11 مشخصات مقاومتی مصالح رابط در برابر آتش‌سوزی باید مطابق ضوابط مباحث سوم و پنجم مقررات ملی ساختمان باشد.

24-2-3-6-11 شکل هندسی و جنس رابطه‌ای قالب باید در نقشه‌ها مشخص شود.

25-2-3-6-11 چنانچه قسمتی از میلگردگذاری دیوارهای ICF در محل کارخانه انجام شود، در طراحی و نقشه‌های سازه باید این مساله به صورت تفکیک شده مشخص شود.

26-2-3-6-11 دستور برش‌کاری لایه عایق در نواحی لازم، مانند مرز طبقات و نواحی حساس به حریق، باید در نقشه‌ها مشخص شده باشد.

27-2-3-6-11 هر نوع پوشش یا نمای ساختمان مجاز است و باید توسط اتصالات مکانیکی استاندارد به هسته بتنی یا رابط قالبها مهار شود.

28-2-3-6-11 حداقل ضخامت پوشش نمای مورد نیاز برای سیستم ساختمانی ICF باید مطابق نشریه ض-682 مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی باشد و در هر حال نباید کمتر از 15میلی‌متر در نظر گرفته شود.

29-2-3-6-11 برای اجرای اندود باید از توری فلزی، رابیتس یا شبکه فولادی مناسب که در فواصل استاندارد به جداره بتنی متصل شده‌اند، استفاده شود و قبل از بتن‌ریزی دیوارها، باید تمهیدات لازم جهت مهار توری، رابیتس یا شبکه فولادی به دیوار، توسط اتصالات مفتولی یا نظایر آن در نظر گرفته شود.

30-2-3-6-11 چنانچه اتصال پوشش نما به دیوار، از طریق رابطهای پلاستیکی باشد، حداکثر ارتفاع مجاز ساختمان 2/7 متر خواهد بود.

31-2-3-6-11 رواداری‌های سیستم ساختمانی ICF باید مطابق ضوابط رواداریهای دیوارها و دال‌های مبحث نهم مقررات ملی ساختمان باشد.

32-2-3-6-11 ملاحظات خاص استفاده از پلی استایرن

1-32-2-3-6-11 پلی استایرن باید از نوع منبسط شونده کندسوز، مطابق با استاندارد ASTM و با تایید مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی باشد.

2-32-2-3-6-11 انبار کردن پلی استایرن، با حجم بیش از 60 مترمکعب مجاز نیست؛ در صورت نیاز به ذخیره‌سازی مقادیر بیشتر، باید بین هر انبارش حداقل 20 متر فاصله باشد.

3-32-2-3-6-11 برای حفاظت از بلوک سقفی پلی استایرن و محافظت از تماس مستقیم هرگونه حریق احتمالی با آن، لازم است زیر سقف به وسیله پوشش مناسب مانند یک تخته گچی به ضخامت حداقل 12/5 میلی‌متر یا اندود گچ به ضخامت حداقل 15 میلی‌متر محافظت شود.

4-32-2-3-6-11 محافظت از بلوک دیواری پلی استایرن باید به وسیله پوشش مناسب به عمل آید. این پوشش می‌تواند یک تخته گچی با ضخامت 12/5 میلی‌متر یا سایر مصالحی که بر اساس مدارک فنی مصوب و معتبر، از نظر مقاومت در برابر دمای بالا معادل آن عمل می‌کند، باشد.

5-32-2-3-6-11 پوشش محافظت کننده بلوکهای پلی استایرن باید دارای اتصال مکانیکی به سازه باشد. اتصال مستقیم پوشش به پلی استایرن، به تنهایی، مجاز نیست.

6-32-2-3-6-11 دیوارهای بین واحدهای مستقل مانند دیوار بین آپارتمان‌های مسکونی یا واحدهای تجاری، اداری در هر ساختمان، باید دارای مقاومت کافی در برابر آتش باشند. در این دیوارها باید به صورت مناسب از مصالح حریق بند استفاده شود؛ به گونه‌ای که بلوکهای پلی استایرن در قسمت بین دو فضای مجاور پیوستگی نداشته باشند و از گسترش هر گونه حریق احتمالی بین دو فضایی که به وسیله دیوار مقاوم در برابر آتش از یکدیگر جدا شده‌اند، جلوگیری شود. برای جزییات این ضوابط به نشریه ض-682 مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی مراجعه شود.

7-32-2-3-6-11 به منظور تامین مقاومت کافی سقف‌ها در مقابل آتش لازم است لایه پلی استایرن در مرز سقف / کف هر طبقه قطع شود و بین طبقات امتداد نداشته باشد. در این قسمت‌ها، در صورت نیاز و برای تامین مقاومت لازم باید از مسدود کننده‌های آتش استفاده شود.

8-32-2-3-6-11 در مناطقی که در معرض خطر حمله حشرات موذی، مانند موریانه قرار دارد لازم است تمهیدات لازم برای محافظت از لایه پلی استایرن به عمل آید.

4-6-11 ساختمان‌های بتنی پیش‌ساخته

1-4-6-11 کلیات

در ساختمان‌های بتنی پیش‌ساخته، تمامی اجزای سازه‌ای و برخی از اجزای غیرسازه‌ای ساختمان از قطعات بتن پیش‌ساخته تولید شده در کارخانه تشکیل می‌شوند. قطعات بتنی پیش‌ساخته شامل تیر، ستون، سقف، دیوار، پله و نما می‌باشند. محدودیت ابعاد و وزن این قطعات به ظرفیت تجهیزات موجود برای تولید، حمل و نصب قطعات پیش‌ساخته وابسته است. سازه‌های بتنی پیش‌ساخته از سیستم‌های سازه‌ای مختلفی مانند قاب خمشی، دیوار باربر و سیستم‌های دوگانه (ترکیبی) تشکیل می‌شود و سیستم مقاوم آن‌ها در برابر بارهای جانبی عبارتند از: دیوار برشی، قاب خمشی، ستون‌های T شکل یک سر گیردار و قاب‌های مهاربندی شده.

اتصالات در قطعات بتنی پیش‌ساخته از اهمیت بسیاری برخوردار می‌باشند. به طور کلی دو نوع اتصال خشک و‌تر برای این قطعات وجود دارد. در اتصالات خشک، عمدتا از مصالح فولادی با جوش یا پیچ و مهره استفاده می‌شود؛ در حالی که در اتصالات تر، گروت یا ملات به کار می‌رود. سازه پی ساختمان بتنی پیش‌ساخته می‌تواند به صورت پیش‌ساخته یا درجا با اتصال‌تر و خشک اجرا شود.

2-4-6-11 الزامات ساختمان‌های بتنی پیش‌ساخته

1-2-4-6-11 منظم بودن ساختمان در پلان و ارتفاع الزامی است.

2-2-4-6-11 طراحی و اجرای ساختمان‌های بتنی پیش‌ساخته باید مطابق با ضوابط بارگذاری و طراحی اجزای بتنی مندرج در مباحث ششم و نهم مقررات ملی ساختمان و با در نظر گرفتن کلیه شرایط اجرایی پروژه از جمله جابجایی، نصب و حمل صورت پذیرد.

3-2-4-6-11 مقرون به صرفه‌ترین اندازه برای قطعات پیش‌ساخته یک ساختمان، بزرگترین مقداری است که تمام محدودیت‌های زیر را تامین نماید:

– اندازه حاصل از پایداری و تنشهای مجاز روی قطعات در حین جابجایی؛

– اندازه حاصل از محدودیت‌های وزن مجاز در حمل و نقل و نیز در تجهیزات نصب؛

– ظرفیت جرثقیل موجود در کارخانه و کارگاه پروژه؛

– فضای انبارش، شعاع چرخش کامیون و سایر محدودیت‌های موجود در کارگاه‌های ساخت و نصب.

4-2-4-6-11 تامین ضوابط دیافراگم صلب و هم‌چنین پیوستگی و و یکپارچگی برای کلیه سقف‌ها الزامی است.

5-2-4-6-11 طراحی و اجرای میل مهارهای سقفی مناسب در محل از اعضای پانلی سقف پیش‌ساخته به یکدیگر الزامی است.

6-2-4-6-11 طراحی اتصالات ساختمان‌های بتنی پیش‌ساخته باید طبق ضوابط مباحث نهم و دهم مقررات ملی ساختمان و سایر مراجع معتبر انجام شود.

7-2-4-6-11 اتصال سقف به قاب و دیوار باید به صورت پیوسته و یکپارچه طراحی و اجرا گردد و میلگردگذاری لازم برای این یکپارچگی، در محل اتصال انجام شود. هم‌چنین تامین پیوستگی و یکپارچگی در محل اتصال تیر به ستون و اجرای میلگردگذاری لازم برای این یکپارچگی، ضروری است.

8-2-4-6-11 تامین اتصال قاب پیش‌ساخته ساده ساختمانی به دیوار برشی بتن‌آرمه‌ی در جا، باید از طریق اتصال تیرهای هم امتداد دیوار برشی با المان مرزی درجا صورت گیرد.

9-2-4-6-11 در صورت تعبیه اعضای مرزی در دیوارهای برشی بتن‌آرمه، ضروری است این اعضا به صورت درجا اجرا شوند و در نظر گرفتن ستون‌های پیش‌ساخته قاب، به عنوان اعضای مرزی مورد تایید نیست.

10-2-4-6-11 برای تامین پایداری قطعات پیش‌ساخته الحاقی به ساختمان مانند راه‌پله، جان‌پناه و … باید تهمیدات لازم صورت پذیرد.

11-2-4-6-11 طراحی و اجرای تیرچه در پیرامون بازشوها، الزامی است.

12-2-4-6-11 رعایت ضوابط طراحی و اجرای سازه پی برای ساختمان‌های بتنی پیش‌ساخته، باید مطابق مباحث هفتم و نهم مقررات ملی ساختمان باشد.

13-2-4-6-11 مشخصات کلیه میلگردهای فولادی به کار رفته در بتن باید منطبق بر ضوابط مبحث نهم مقررات ملی ساختمان باشد.

14-2-4-6-11 مشخصات مصالح و کیفیت بتن تولید شده باید منطبق بر ضوابط مبحث نهم مقررات ملی ساختمان باشد.

15-2-4-6-11 اندازه بزرگترین سنگ‌دانه مصرفی در قطعات بتن پیش‌ساخته نباید بیش از 25 میلی‌متر باشد.

16-2-4-6-11 اسلامپ بتن مصرفی در قطعات بتن پیش‌ساخته نباید بیش از 150 میلی‌متر باشد.

17-2-4-6-11 عمل‌آوری قطعات بتنی پیش‌ساخته تولید شده باید به صورت تامین گرمایش از طریق بخار آب، شبکه لوله‌های آب داغ یا سایر شیوه‌های گرمایش باشد و با پوشش عایق مناسب، میزان رطوبت و درجه حرارت در طول مدت عمل‌آوری کنترل شود.

18-2-4-6-11 تمام اندازه‌ها و خواص مهندسی مقاطع فولادی به کار رفته در این سیستم، باید مطابق ضوابط موجود در مبحث دهم مقررات ملی ساختمان باشد.

19-2-4-6-11 در اتصالات پیچ و مهره‌ای قطعات بتنی پیش‌ساخته باید از پیچ و مهره‌های استاندارد معمولی و پرمقاومت مطابق مشخصات تعیین شده در مبحث دهم مقررات ملی ساختمان استفاده شود.

20-2-4-6-11 استفاده از اتصالات جوشی، پیچ و مهره، گلدانی و غلاف ملات / گروت اجزای باربر به سازه پی مجاز می‌باشد و باید مطابق ضوابط مبحث نهم مقررات ملی ساختمان و سایر مراجع معتبر طراحی گردند.

21-2-4-6-11 طول وصله‌های آرماتور در محل اتصالات‌تر باید مطابق ضوابط مبحث نهم مقررات ملی ساختمان باشد.

22-2-4-6-11 وصله ستون‌های بتن مسلح پیش‌ساخته باید در محلی که کمترین تنش موجود است، انجام شود.

23-2-4-6-11 لازم است تمهیدات لازم جهت تحمل نیروی Uplift در اتصال ستون بالایی به ستون پایینی صورت گیرد؛ مانند: دندانه‌دار کردن شیارهای تعبیه شده در بالای ستون پایینی.

24-2-4-6-11 در نظر گرفتن تمهیدات لازم در هنگام بتن‌ریزی در محل اتصال تیرها به ستون‌های پیش‌ساخته برای تامین کیفیت مناسب بتن ضروری است؛ مانند: ویبره مناسب.

25-2-4-6-11 اتصالات باید در برابر شرایط محیطی و آتش‌سوزی محافظت شوند.

26-2-4-6-11 مدارک اختصاصی زیر باید برای اجرای ساختمان‌های بتنی پیش‌ساخته تهیه گردد:

– دستورالعمل حمل، انبار و نگهداری قطعات با توجه به جوانب احتیاط حین اجرا؛

– معیارهای رد و پذیرش قطعه یا سیستم؛

– محدودیت بارهای کارگاهی و حمل و نقل.

27-2-4-6-11 نقشه‌های ساخت باید با در نظر گرفتن جزییات کامل تهیه شود.

28-2-4-6-11 نشانه‌های استفاده شده در نقشه‌های کارگاهی باید طبق مراجع معتبر باشد.

29-2-4-6-11 مدارک فنی نصب قطعات پیش‌ساخته باید با در نظر گرفتن فرآیند نصب تهیه شود.

30-2-4-6-11 باید به عملکرد قطعات در حین نصب توجه شود؛ به طوری که وقتی نسبت دهانه به عمق تیر بالا باشد، مقدار انحنا، خروج از محوریت و لرزش تیرها مورد توجه بیشتری قرار گیرند.

31-2-4-6-11 نقاط مخصوص برای بلند کردن قطعات از محل ساخت به محل اجرا باید به گونه‌ای تعیین شوند که تنش قطعه در محدوده مجاز باقی بماند و قطعه در حین بلند کردن تراز باشد.

32-2-4-6-11 برای قطعات با هندسه نامتقارن یا مقطع ناقص باید نقاط مکمل کمکی برای بلند کردن قطعه در نظر گرفته شود.

33-2-4-6-11 در صورتی که بخشی از قطعه دارای مساحت کوچک (مقطع کاهش یافته) یا کنسول‌های بزرگ باشد، اضافه کردن تقویت‌های فلزی سازه‌ای به پشت قطعه برای فراهم کردن مقاومت اضافی لازم است..

34-2-4-6-11 زمانی که زاویه زنجیر کوچک است، بهتر است از تیر شاهین (بخشی)، دو عدد جرثقیل یا سایر لوازمی که زاویه زنجیر را افزایش می‌دهد، استفاده شود.

35-2-4-6-11 علاوه بر لنگر خمشی طولی، ممکن است لنگر خمشی عرضی ناشی از موقعیت نقاط اتصال بلند کننده با توجه به ابعاد عرضی ایجاد شود.

36-2-4-6-11 رعایت تمهیدات لازم مناسب با شرایط مختلف اقلیمی و محیطهای خورنده ایران الزامی است.

37-2-4-6-11 رواداری‌های حمل و نصب قطعات بتنی پیش‌ساخته باید طبق مراجع معتبر رعایت شود.

5-6-11 روش تیلت- آپ

1-5-6-11 کلیات

تیلت- آپ به عنوان یک روش اجرا برای دیوارهای باربر و غیرباربر شناخته می‌شود. در این روش، دیوارها در مجاورت محل نصب، به صورت خوابیده، ساخته و سپس، توسط جرثقیل برپا و در جای خود نصب می‌شوند. از این رو، نقاط قوت این روش، بهره‌گیری از مزایای پیش‌ساخته‌سازی، کاهش قابل ملاحظه هزینه قالب‌بندی و حذف مرحله انتقال قطعات از محل ساخت به محل اجرا است.

کارآیی این روش برای پلان‌های منظم موجب شده است که اغلب در ساختمان‌هایی با کاربری اداری، تجاری و انبار استفاده شود. دیوارهای ساخته شده با این روش، عموما بتن‌آرمه هستند.

2-5-6-11 الزامات طراحی و اجرای ساختمان‌های بتن‌آرمه با شیوه تیلت-آپ

1-2-5-6-11 حداکثر ارتفاع قابل ساخت با روش تیلت-آپ 13 متر است.

2-2-5-6-11 استفاده از روش تیلت- آپ برای دیوارهای باربر ساختمان‌های متعلق به گروه خطرپذیری 1، 2 و 3 در مناطق لرزه‌خیز با خطر نسبی خیلی زیاد ممنوع است.

3-2-5-6-11 کاربرد سقف‌های غیرصلب (انعطاف‌پذیر) در روش تیلت- آپ مجاز نیست؛ مگر اینکه سقف‌ها پوششی باشند.

4-2-5-6-11 طراحی دیوارهای تیلت-آپ باید مطابق با ضوابط بارگذاری و طراحی اجزای بتنی مندرج در مباحث ششم و نهم مقررات ملی ساختمان و نیز نشریه ACI 551.2R و با در نظر گرفتن کلیه شرایط اجرایی پروژه از جمله برپاسازی و نصب صورت پذیرد.

5-2-5-6-11 مقرون به صرفه‌ترین ابعاد دیوار، بزرگترین آن، با توجه به محدودیت‌های زیر است:

– مساحت محوطه ساخت؛

– اندازه حاصل از پایداری و تنش‌های مجاز روی دیوار در حین برپاسازی؛

– ظرفیت جرثقیل موجود در کارگاه پروژه؛

– ظرفیت تجهیزات نصب و اتصالات؛

– سایر محدودیت‌های موجود در کارگاه برای ساخت و نصب.

6-2-5-6-11 استفاده از اتصالات جوشی، پیچ و مهره، گلدانی و غلاف ملات / گروت دیوارهای باربر به سازه پی مجاز است و باید مطابق ضوابط مبحث نهم مقررات ملی ساختمان و سایر مراجع معتبر، طراحی گردند.

7-2-5-6-11 هنگامی که از روش تیلت-آپ، برای دیوار حایل استفاده می‌شود، اتصال دیوار و دال بتن‌آرمه باید از دوران دیوار بر اثر فشار خاک جلوگیری کند.

8-2-5-6-11 اگر دو یا چند پانل دیواری در مجاورت یکدیگر قرار گیرند، این پانل‌ها باید در محل‌هایی که اتصال آن‌ها از نظر پایداری سازه‌ای در برابر بارهای وارد بر سازه، اهمیت دارند، با اتصال جوشی به یکدیگر متصل شوند.

9-2-5-6-11 در مواردی که اتصال پانل‌های دیوار به یکدیگر، به لحاظ مقاومت در برابر لنگر واژگونی لازم باشد، باید پانل‌ها دو به دو و حداکثر در گروه‌های سه تایی در صفحه به هم متصل شوند. در این صورت، باید آرماتورهای افقی اضافه‌ای برای کنترل ترک‌های عرضی تعبیه شود.

10-2-5-6-11 رعایت تمهیدات لازم برای اتصالات، متناسب با شرایط مختلف اقلیمی و محیطهای خورنده الزامی است.

11-2-5-6-11 در مواردی که بتن به صورت نمایان قرار خواهد گرفت، سنگدانه‌های مصرفی برای برآورده نمودن الزامات دوام باید خواص مربوط به سلامت سنگدانه، مقاومت در برابر چرخه‌های یخ زدن و آب شدن و در صورت نیاز، مقاومت در برابر باران‌های اسیدی را داشته باشد.

12-2-5-6-11 جزییات اجرایی باید مطابق نشریه ACI 551.IR باشد.

13-2-5-6-11 پیش‌بینی تمهیدات ایمنی لازم، به هنگام برپاسازی دیوارها با جرثقیل، الزامی است.

14-2-5-6-11 استفاده از تیر شاهین (پخشی)، برای برپاسازی قطعه الزامی است.

15-2-5-6-11 مدارک فنی نصب باید با در نظر گرفتن فرآیند نصب تهیه شود.

6-6-11 ساختمان‌های نیمه پیش‌ساخته با صفحات بتن پاششی سه بعدی (3D پانل)

1-6-6-11 کلیات

ساختمان‌های نیمه پیش‌ساخته با صفحات بتن پاششی سه بعدی که به 3D پانل مشهورند، متشکل از یک شبکه خرپای فضایی از میلگردهای ساده، یک لایه پلی استایرن به ضخامت 40 تا 90 میلی‌متر و دو لایه بتن پاششی در طرفین است. شبکه خرپای فضایی، از اتصال شبکه‌های فولادی ساخته شده به روش جوش نقطه‌ای اتوماتیک، توسط میلگردهای مورب حاصل می‌شود. در این سیستم، بازشوها در زمان تولید در کارخانه یا پیش از نصب، تعبیه و تقویت‌های لازم با استفاده از شبکه فولادی انجام می‌شود.

لازم است پانل‌ها برای تحمل برش و خمش وارده در سقف و تحمل بار محوری و برش عرضی در دیوارها طراحی شوند و جزییات لازم برای یکپارچه نمودن اجزای سیستم به دقت مورد توجه قرار گیرند. در این پانل‌ها، لایه پلی استایرن علاوه بر نقش قالب‌بندی، در عایق‌کاری حرارتی نیز، موثر است. پانل‌های 3D در قطعاتی با عرض یک متر و طول سه متر در کارخانه تولید می‌شوند و پس از حمل به کارگاه و اجرای زیرسازی مناسب، در موقعیت خود قرار داده و به یکدیگر متصل می‌شوند. پس از اجرای تاسیسات برقی و مکانیکی لازم، دو سمت پانل‌ها با بتن ریزدانه، بتن پاشی می‌شود. از نقاط ضعف این سیستم می‌توان موارد زیر را برشمرد:

مشکل اجرا در محل‌های بادخیز، ترد بودن فولادهای پیش کشیده، دشواری رعایت رواداری‌ها به هنگام نصب و شاقول کردن پانل‌ها، دشواری کنترل ضخامت بتن پاشیده، عدم دست یافتن به مقاومت‌های بالای بتن، امکان ایجاد خوردگی در شبکه فولادی، عدم امکان دسترسی برای تعمیر یا اصلاح مسیر تاسیساتی.

2-6-6-11 الزامات ساختمان‌های نیمه پیش‌ساخته با 3D پانل

1-2-6-6-11 پانل‌ها باید در محیطهای دور از تابش مستقیم اشعه خورشید، بارش باران، رطوبت، تغییرات حرارتی شدید و عوامل مخرب محیطی نگهداری شوند.

2-2-6-6-11 پانل‌ها باید دور از مواد آتش‌زا یا حلال مانند هیدروکربنها نگهداری شود و از حرارت مستقیم نیز مصون ماند.

3-2-6-6-11 انبار کردن پلی استایرن، با حجم بیش از 60 مترمکعب مجاز نیست؛ در صورت نیاز به ذخیره‌سازی مقادیر بیشتر، باید بین هر انبارش حداقل 20 متر فاصله باشد.

4-2-6-6-11 هسته عایق باید پلی استایرن منبسط شونده از نوع کندسوز با حداقل چگالی اسمی 15kg/m³، مطابق استاندارد ASTM و با تایید از مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی باشد.

5-2-6-6-11 لایه پلی استایرن باید در محل کف اسقف قطع شود و بین طبقات امتداد نداشته باشد. هرگونه امتداد قائم لایه پلی استایرن در دیوارهای خارجی، شفتهای پلکان، آسانسور و نظایر آن‌ها نیز، باید در محل کف/سقف قطع شود.

6-2-6-6-11هرگونه سوراخ یا گشودگی ایجاد شده درون دیوار باید آتش‌بندی شود.

7-2-6-6-11 هرگونه عملیات جوش‌کاری در نزدیکی پانل‌های بتن پاشی نشده که احتمال آسیب‌رسانی به پانل داشته باشد، باید با رعایت تمهیدات ویژه و با نظارت دقیق انجام شود.

8-2-6-6-11 از بارگذاری یا اقداماتی نظیر راه رفتن روی پانل‌ها باید اجتناب شود.

9-2-6-6-11 نگهداری و انبار پانل‌ها روی یکدیگر باید به نحوی باشد که جوش شبکه و مفتولها آسیب نبیند.

10-2-6-6-11 در هنگام بارگیری، باراندازی یا حمل و نقل پانل‌ها باید اقدامات لازم برای جلوگیری از تابیدگی و خمیدگی آن‌ها به عمل آید.

11-2-6-6-11 رعایت مشخصات بتن پاششی، طبق آیین‌نامه بتن ایران الزامی است.

12-2-6-6-11 ضخامت بتن پاششی در هر طرف نباید از 40 میلی‌متر کمتر و از 70 میلی‌متر بیشتر باشد.

13-2-6-6-11 حداقل تنش تسلیم فولاد شبکه جوش 240 مگاپاسکال و حداقل قطر آن 3 میلی‌متر است.

14-2-6-6-11 تمهیدات لازم در شرایط اقلیمی مختلف برای بتن مسلح مانند کاربرد فولاد گالوانیزه و نیز بتن مقاوم در محیط خورنده، باید طبق مبحث نهم مقررات ملی ساختمان لحاظ شود.

15-2-6-6-11 ضخامت هسته عایق در پانل‌های دیواری باید حداقل 40 میلی‌متر و به تناسب آن، فاصله شبکه‌های جوش شده از یکدیگر باید حداقل 80 میلی‌متر باشد.

16-2-6-6-11 ضخامت هسته عایق در پانل‌های سقفی باید حداقل 60 میلی‌متر و به تناسب آن، فاصله شبکه‌های جوش شده از یکدیگر باید حداقل 100 میلی‌متر باشد.

17-2-6-6-11 پلان ساختمان باید نسبت به محورهای اصلی بنا، متقارن و ساختمان در ارتفاع، منظم باشد.

18-2-6-6-11 حداکثر ارتفاع مجاز ساختمان، مشروط به اجرای کلاف‌های افقی و قائم، 10 متر و در غیراین صورت، 7/2 متر از تراز پایه است.

19-2-6-6-11 از ایجاد اختلاف سطح در کف‌ها باید خودداری شود.

20-2-6-6-11 ارتفاع مجاز هر طبقه بدون کلاف میانی باید به 4 متر محدود شود. در صورت افزایش ارتفاع از این مقدار لازم است یک کلاف میانی منظور گردد. در هر حال، ارتفاع هر طبقه نباید از 6 متر بیشتر شود.

21-2-6-6-11 انتخاب انواع ترکیبات بار و هم‌چنین، کنترل سازه در مقابل بار باد باید مطابق مبحث ششم مقررات ملی ساختمان انجام شود.

22-2-6-6-11 طرح لرزه‌ای باید بر اساس استاندارد 2800 صورت پذیرد.

23-2-6-6-11 حداکثر دهانه باربر ثقلی در سقف 5 متر، حداکثر طول آزاد دیوار 6 متر و حداکثر ارتفاع خالص پانل‌های دیواری 3/2 متر است.

24-2-6-6-11 لازم است کفایت مقاومت پانل‌های غیرباربر در برابر بارهای غیرمتعارف احتمالی نظیر ضربه، متناسب با شرایط بهره‌برداری مورد بررسی قرار گیرند.

25-2-6-6-11 در مسیر انتقال نیروی جانبی از سازه پانلی به زمین، نباید انقطاعی وجود داشته باشد.

26-2-6-6-11 در هر دیوار پانلی، سطح بازشوها نباید از 33 درصد سطح کامل دیوار بیشتر باشد.

27-2-6-6-11 فاصله بازشوها تا کناره‌های دیوار باید حداقل 750 میلی‌متر در نظر گرفته شود.

28-2-6-6-11 در اطراف بازشوها باید حداقل به اندازه مساحت معادل مفتول‌های قطع شده از پانل در هر راستا، به صورت فولاد متمرکز در همان راستا، در دو طرف بازشو قرار داده شود. هم‌چنین، در گوشه‌های بازشو باید آرماتور تقویتی مورب با رعایت طول مهاری تعبیه شود.

29-2-6-6-11 سایر تمهیدات لازم در مورد بازشوها باید بر اساس مبحث نهم مقررات ملی ساختمان لحاظ شود.

30-2-6-6-11 آثار ناشی از لاغری باید در طراحی پانل‌های بابر لحاظ گردد.

31-2-6-6-11 در طبقه‌هایی که به دلایل معماری تعدادی از دیوارهای آن حذف می‌شود، نباید نسبت سطح مقطع دیوارهای باربر پانلی آن طبقه به سطح مقطع دیوارهای باربر پانل طبقه فوقانی، بدون در نظر گرفتن دیوار قسمت فوقانی بازشوها، از 70٪ کمتر باشد.

32-2-6-6-11 احداث کنسول‌های بیشتر از یک متر مجاز نیست.

33-2-6-6-11 طراحی جزییات قرارگیری میلگردهای مورد نیاز، باید مانند سازه‌های بتن‌آرمه معمولی باشد و مطابق با ضوابط مبحث نهم مقررات ملی ساختمان صورت پذیرد.

34-2-6-6-11 مهار و وصله میلگردها و شبکه جوش شده باید مطابق ضوابط مبحث نهم مقررات ملی ساختمان باشد.

35-2-6-6-11 در دیوارها، پوشش بتن پاششی روی شبکه جوش شده یا میلگردها نباید کمتر از 15 میلی‌متر باشد.

36-2-6-6-11 آرماتورهای انتظار سازه پی، باید باید در فاصله بین لایه عایق و شبکه فولادی پانل قرار گرفته و به سمت شبکه فولادی متمایل باشند.

37-2-6-6-11 نقشه‌های محاسباتی، اجرایی و کارگاهی باید مطابق مندرجات این بخش و نیز الزامات مبحث نهم مقررات ملی ساختمان، به تناسب سازه مورد نظر تهیه شوند.

38-2-6-6-11 با توجه به نوع پانل تولیدی، لازم است جزییات اتصال سقف به دیوار، سقف به بازشوها و دیوار به دیوار در حالات مختلف (کنج، کنار هم، سپری و صلیبی) به صورت پارامتریک، در قالب یک دفترچه با عنوان "دفترچه جزییات اتصالات" ارایه شود.

39-2-6-6-11 در صورت استفاده از سیستم تاسیسات مکانیکی توکار، لازم است لوله‌های مربوطه، از جنس پلیمری باشد.

40-2-6-6-11 اگر از پانل‌های سقفی استفاده شود، لازم است نصب پانل‌های سقف پیش از اتمام بتن پاشی دیوارها انجام شود.

41-2-6-6-11 برای اجرای پانل‌های سقفی، باید فاصله 20 میلی‌متری بین پشت‌بند و شبکه جوش شده رعایت شود و نباید به شبکه جوش شده بچسبد.

42-2-6-6-11 در پانل‌های سقفی باید خیز منفی به مقدار نیم درصد طول دهانه در وسط دهانه تیرها رعایت شود.

43-2-6-6-11 فاصله حداکثر برای شمع‌ها در طول تیرچه‌های بین پانل‌های سقف 1/5 متر است.

44-2-6-6-11 آزمایش‌های پیش از بتن پاشی

1-44-2-6-6-11 قبل از شروع عملیات بتن پاشی در کارگاه، باید جعبه‌های آزمایشی چوبی یا فلزی به ابعاد 100×600×600 میلی‌متر برای اخذ نمونه‌های آزمایش از بتن پاششی، توسط پرسنل کارگاه و تحت نظر دستگاه نظارت تهیه شود.

2-44-2-6-6-11 به ازای هر مخلوط نمونه، هر وضعیت بتن پاشی (افقی یا سربالا) و هر اپراتور بتن پاش، باید حداقل یک جعبه آزمایشی در نظر گرفته شود که نصف جعبه با شبکه جوش شده پانل، مشابه شرایط واقعی، شبکه‌بندی شود.

3-44-2-6-6-11 از هر جعبه آزمایش باید 6 نمونه مغزه‌گیری انجام شود که 3 نمونه با شبکه فولادی و 3 نمونه بدون آن باشد.

4-44-2-6-6-11 به ازای هر 50 مترمکعب بتن پاششی یا هر 5 روز بتن پاشی، یک جعبه آزمایشی لازم است.

5-44-2-6-6-11 زمانی بتن پاششی، از نظر مقاومت قابل قبول تلقی می‌شود که متوسط مقاومت فشاری سه مغزه حداقل برابر 0/85 مقاومت مشخصه طرح باشد و هم‌چنین مقاومت هیچ یک از مغزه‌ها کمتر از 0/75 مقاومت مشخصه طرح نباشد. برای کنترل دقت نتایج می‌توان مغزه‌گیری را تکرار نمود.

6-44-2-6-6-11 برای سهولت در نتیجه‌گیری و تسریع در کار می‌توان به همراه بتن پاشی جعبه‌ها، 6 آزمونه استوانه‌ای استاندارد از بتن پاششی گرفته شود و نتایج مقاومت آزمونه‌ها با مغزه‌های اخذشده از جعبه‌ها مقایسه و کالیبره گردد. معیار کیفی مغزه‌ها باید مطابق با ضوابط نشریه 385 سازمان برنامه و بودجه باشد.

45-2-6-6-11 مصالح برگشتی بتن پاششی نباید مورد استفاده مجدد در بتن پاشی پانل‌های باربر قرار گیرند.

46-2-6-6-11 استفاده از روش‌های دستی در اجرای بتن پاششی مجاز نیست.

47-2-6-6-11 فشار دستگاه بتن پاش یا کمپرسور باید به حدی باشد که بتن پاششی با فشاری در محدوده 5 تا 8 بار (اتمسفر) از پاشنده به سوی سطح، خارج شود.

48-2-6-6-11 در عملیات بتن پاشی نباید به دلیل نصب قرنیز، ضخامت بتن پاششی پایین دیوار کم شود.

49-2-6-6-11 لازم است بتن پاشی دیوارها از پایین به سمت بالای دیوار صورت گیرد.

50-2-6-6-11 به منظور توزیع یکنواخت بتن پاششی و جلوگیری از گلوله و انباشته شدن مصالح، لازم است، پاشنده تا حد امکان، عمود بر سطح دیوار قرار داده شود و حرکت آن به صورت یکنواخت با الگوی دوار کوچک، حول محور پاشنده باشد. در موقعیت‌هایی که به لحاظ شرایط معماری یا اجرایی، این موضوع میسر نباشد، دهانه پاشنده نباید کمتر از 45 درجه از سطح کار، زاویه بگیرد.

51-2-6-6-11 بتن پاشی نباید به کنج ختم شود؛ برای عملیات بتن پاشی داخل کنج‌ها، باید پاشش در راستای نیمساز کنج انجام شود.

52-2-6-6-11 برای تامین پایداری قائم پانل‌های دیواری به منظور بتن پاشی، لازم است در فاصله 800 تا 1000 میلی‌متری از بالای دیوار، از پشت‌بندهای افقی مناسب استفاده شود.

53-2-6-6-11 پلی استایرن پانل‌های دیوار باید به نحوی در جای خود ثابت نگه داشته شوند که در اثر فشار حاصل از پاشش بتن، جابجا نشوند.

54-2-6-6-11 رواداری‌های ابعادی پانل‌ها باید مطابق جدول 11-6-1 باشد.

55-2-6-6-11 رواداری‌های اجرای پانل‌ها باید مطابق جدول 11-6-2 در نظر گرفته شود.

جدول 11-6-1 رواداری‌های ابعادی پانلها

ردیف	مورد	واحد	پانل سقفی	پانل دیواری
				باربر	غیرباربر
1	فاصله قطر پانل	میلی‌متر	10 ±فاصله اسمی	10 ±فاصله اسمی	±5 فاصله اسمی
2	ضخامت لایه عایق	میلی‌متر	±5 ضخامت اسمی	±5 ضخامت اسمی	5 ± ضخامت اسمی
3	* قطر مفتول ها	میلی‌متر	0/1 ± 3/5	0/1 ± 3/5	0/1 ± 2/5
4	ابعاد چشمه	میلی‌متر	5 ± 80	5 ± 80	5 ± 80
5	** زاویه بین مفتول‌های طولی و عرضی	درجه	0/5 ± 95	0/5 ± 95	0/5 ± 95
6	طول مفتول عرضی	میلی‌متر	3-طول اسمی	3-طول اسمی	3-طول اسمی
7	طول برش گیرها	میلی‌متر	3-طول اسمی	3-طول اسمی	3- طول اسمی
8	قطر برش گیرها	میلی‌متر	0/1 ± 3/5	0/1 ± 3/5	–
9	زاویه برش گیرها	درجه	0/5+زاویه اسمی	0/5+زاویه اسمی	0/5+ زاویه اسمی
10	تاب برش گیرها	میلی‌متر	1/5	1/5	1/5
با ابعاد و اندازه‌های مندرج در این جدول، رعایت رواداری‌ها الزامی است.   * حداقل قطر مفتول 3/5 میلی‌متر می‌باشد و در صورت استفاده از مفتول‌هایی با قطر کمتر، باید محاسبات سازه‌ای و مستدل انجام گردد. ** این رواداری برای پانل در طول 3 متر می‌باشد.

 

جدول 11-6-2 رواداری‌های اجرای پانلها

ردیف	شرح								رواداری
1	انحراف از امتداد قائم		الف		در لبه و سطح دیوارها، نبش و کنج ها				5 میلی‌متر در هر 3 متر طول
									حداکثر 20 میلی‌متر در کل طول
			ب		برای گوشه نمایان دیوارها، درزهای کنترل، شیارها و دیگر خطوط برجسته نمایان مهم				5 میلی‌متر در هر 6 متر طول
									حداکثر 10 میلی‌متر در کل طول
2	انحراف از سطوح یا ترازهای مشخص شده در نقشه ها		الف		در سطح زیرین دال‌ها، سقف‌ها، سطح زیرین تیرها، نبش‌ها و کنج‌ها قبل از برچیدن حایل ها				10 میلی‌متر در هر دهانه یا 6 متر طول
									حداکثر 20 میلی‌متر در کل طول
			ب		در نعل درگاه‌ها، زیر سری‌ها، جان‌پناه‌های نمایان در شیارهای افقی و دیگر خطوط برجسته نمایان و مهم				25 میلی‌متر در هر 6 متر طول
									حداکثر 10 میلی‌متر در کل طول
3	انحراف دیوارها و تیغه‌های جداکننده از موقعیت مشخص شده در پلان ساختمان						در هر دهانه				10 میلی‌متر
							در هر شش متر طول				10 میلی‌متر
							حداکثر در کل طول				20 میلی‌متر
4	انحراف از اندازه موقعیت بازشوهای واقع در کف، دیوار و غلاف ها										6 ± میلی‌متر
5	اختلاف ضخامت دال‌ها و دیوارها						الف	درجهت نقصانی			1 میلی‌متر
							ب	در جهت اضافی			5 میلی‌متر
6	پی ها	الف		اختلاف اندازه‌ها در پلان		نقصانی				12 میلی‌متر
						اضافی				50 میلی‌متر
		ب		جابجایی یا خروج از مرکز						دو عدد عرض سازه پی در امتداد طول مورد نظر مشروط بر آنکه بیش از 50 میلی‌متر نباشد
		پ		ضخامت		کاهش ضخامت نسبت به آنچه تعیین شده است				5 درصد
						افزایش ضخامت نسبت به آنچه تعیین شده				محدودیتی ندارد

 

7-6-11 ساختمان‌های بتن‌آرمه درجا به شیوه قالبهای تونلی

1-7-6-11 کلیات

سیستم موسوم به تونلی، فقط در انبوه‌سازی‌ها استفاده می‌شود و از نوع سیستم دیوار باربر و سقف بتنی است. از آنجایی که سقف و دیوارها به صورت سلولی و هم زمان، آرماتوربندی، قالب‌بندی و بتن‌ریزی می‌شوند، این سیستم به تونلی شهرت یافته است. با این شیوه اجرا، ضمن افزایش سرعت و کیفیت، عملکرد سازه‌ای و رفتار لرزه‌ای مجموعه سازه، به لحاظ یکپارچگی اعضا و اتصالات آن‌ها، به نحو چشمگیری بهبود می‌یابد.

قالب‌ها به صورت یکپارچه، بسته و باز می‌شوند. خروج قالب‌های تونلی، پس از بتن‌ریزی دیوار و سقف و گیرش اولیه بتن، با فاصله دادن قالب‌ها از جدارهای بتن‌ریزی شده و با حرکت افقی روی چرخ یا غلطک صورت می‌گیرد. جدارهایی که با استفاده از این روش اجرا می‌شوند، جدارهای اصلی داخلی و بعضی جداره‌های جانبی هستند. تجربه زلزله‌های گذشته، عموما رفتار مناسب سازه این ساختمان‌ها را نشان داده است. برای افزایش سهولت و سرعت اجرا، اجزای غیرسازه‌ای مانند دیوارهای جداکننده، پله‌ها و پانل‌های نما به صورت پیش‌ساخته در نظر گرفته و پس از تکمیل سازه اصلی، به آن متصل می‌شوند.

با به‌کارگیری مدیریت کیفیت جامع و استفاده از فناوری‌های روز در تسریع گیرش و ازدیاد مقاومت بتن می‌توان سرعت اجرا را به میزان چشمگیری افزایش داد. از معایب این روش، محدودیت در طراحی معماری است. در ساختمان‌های اجراشده به روش تونلی، ابتدا آرماتوربندی و تعبیه مسیرهای تاسیسات برقی در دیوارها انجام می‌شود و هم زمان با این اقدامات، قالب‌بندی بازشوهای مورد نیاز برای تاسیسات، در و پنجره اجرا می‌شود. اجرای جداره‌های بتنی پرداخت شده، نیاز به نازک‌کاری بر روی سطوح آن‌ها را برطرف می‌کند.

2-7-6-11 الزامات طراحی و اجرای ساختمان‌های بتن‌آرمه درجا با شیوه قالبهای تونلی

1-2-7-6-11 مبانی کلی طراحی این سیستم، مطابق با ساختمان‌های بتن مسلح از نوع دیوار باربر است.

2-2-7-6-11 اجرای این سیستم در کلیه پهنه‌های لرزه‌خیزی ایران حداکثر تا 50 متر از تراز پایه بلامانع است.

3-2-7-6-11 بارگذاری و طرح سازه‌ای این روش باید به ترتیب، بر اساس مباحث ششم و نهم مقررات ملی ساختمان انجام گیرد.

4-2-7-6-11 رعایت ضوابط مربوط به شکل‌پذیری زیاد متناسب با لرزه‌خیزی مناطق مختلف ایران الزامی است.

5-2-7-6-11 حداکثر ارتفاع خالص 3 متر (بدون احتساب ضخامت سقف) و حداقل ضخامت 150 میلی‌متر برای دیوارهای هر طبقه در این سیستم مجاز است.

6-2-7-6-11 سطح مقطع اسمی دیوارهای سازه‌ای در هر جهت باید حداقل 3% سطح زیربنای طبقه باشد.

7-2-7-6-11 سطح مقطع اسمی دیوارهای سازه‌ای یک جهت باید حداقل 80 درصد جهت دیگر باشد.

8-2-7-6-11 رعایت حداقل مقاومت فشاری نمونه استوانه‌ای 25 مگاپاسکال برای بتن سازه‌ای و حداقل تنش تسلیم 400 مگاپاسکال برای فولاد الزامی است.

9-2-7-6-11 در نظر گرفتن ملاحظات لازم در پلان معماری برای بستن و باز کردن قالب‌های تونلی ضروری است.

10-2-7-6-11 قالب‌برداری باید با تامین ضوابط پایه موقت، طبق مراجع معتبر انجام شود.

11-2-7-6-11 استفاده از مواد افزودنی (روان کننده، فوق روان کننده و افزودنی‌های تسریع کننده گیرش بتن) باید مطابق مقررات ملی ساختمان یا سایر مراجع معتبر باشد؛ هم‌چنین، نوع و میزان مصرف آن‌ها باید بر مبنای مشخصات اجرایی و اقلیمی محل پروژه انتخاب گردد.

12-2-7-6-11 لحاظ کردن جزییات دقیق مسیر و محل نصب کلیه اقلام تاسیسات برقی و مکانیکی در مرحله طراحی و اجرا ضروری است.

13-2-7-6-11 در نظر گرفتن تمهیدات و تجهیزات لازم برای اجرای بتن‌ریزی یکپارچه دیوارها با سقف در هر طبقه ضروری است.

14-2-7-6-11 تمهیدات لازم در اجرای نازک‌کاری و نماسازی بر روی سطوح بتنی باید در مراحل طراحی و اجرا در نظر گرفته شود.

15-2-7-6-11 رعایت رواداری‌های دیوارهای برشی و باربر، طبق مبحث نهم مقررات ملی ساختمان الزامی است.

8-6-11 ساختمان‌های بتن‌آرمه درجای یکپارچه

1-8-6-11 کلیات

استفاده از این روش بتن‌ریزی در جا، فقط در انبوه‌سازی‌ها توجیه اقتصادی دارد. در این شیوه، امکان اجرای سازه پی، به صورت نواری یا گسترده وجود دارد؛ اما معمولا به دلایل سهولت اجرا، افزایش سرعت، کاهش هزینه و بهبود کیفیت، از نوع گسترده استفاده می‌شود. سیستم سازه‌ای این روش، متشکل از دیوارهای باربر بتن مسلح در ترکیب با دال بتنی درجا است که همراه با سازه پی آن، ساختار یکپارچه و کاملا مستحکمی را در برابر نیروهای جانبی و قائم پدید می‌آورد. تجربه زلزله‌های گذشته، عموما رفتار مناسب این سیستم سازه‌ای را نشان داده است.

مزیت این شیوه، سرعت بالای آن، به سبب اجرای همزمان کل دیوارهای یک طبقه است. ضمن اینکه، اجرای دیوارهای بتنی به صورت نمایان، نیاز به نازک‌کاری بر روی سطوح آن‌ها را برطرف می‌کند. آزادی عمل در طراحی معماری به علت امکان توزیع دیوارهای باربر در هر دو امتداد اصلی متعامد در کل پلان و هم‌چنین، امکان حرکت طولی، عرضی و ارتفاعی تاسیسات در تقاطع دیوارها و سقف از دیگر مزایای این روش است.

2-8-6-11 الزامات طراحی و اجرای ساختمان‌های بتن‌آرمه درجای یکپارچه

1-2-8-6-11 مبانی کلی طراحی این سیستم، مطابق با ساختمان‌های بتن مسلح از نوع دیوار باربر است.

2-2-8-6-11 بارگذاری و طرح سازه‌ای این روش باید به ترتیب، بر اساس مباحث ششم و نهم مقررات ملی ساختمان انجام گیرد.

3-2-8-6-11 رعایت ضوابط مربوط به شکل‌پذیری زیاد متناسب با لرزه‌خیزی مناطق مختلف ایران الزامی است.

4-2-8-6-11 حداقل ضخامت دیوارها باید طبق ضوابط مبحث نهم مقررات ملی ساختمان باشد.

5-2-8-6-11 سطح مقطع اسمی دیوارهای سازه‌ای در هر جهت باید حداقل ٪3 سطح زیربنای طبقه باشد.

6-2-8-6-11 سطح مقطع اسمی دیوارهای سازه‌ای یک جهت باید حداقل 80 درصد جهت دیگر باشد.

7-2-8-6-11 رعایت حداقل مقاومت فشاری نمونه استوانه‌ای 25 مگاپاسکال برای بتن سازه‌ای و 400 مگاپاسکال برای فولاد الزامی است.

8-2-8-6-11 قطعات قابل باید با توجه به پلان معماری و محدودیت‌های نصب، نظیر ظرفیت جرثقیل‌ها و قلمرو چرخش آن‌ها، تا جای امکان عریض باشند و طراحی آن‌ها طبق نشریه ACI347 صورت پذیرد.

9-2-8-6-11 قالب‌برداری سقف با تامین ضوابط پایه. موقت، باید طبق نشریه ACI 347.2R انجام شود.

10-2-8-6-11 استفاده از مواد افزودنی (روان کننده، فوق روان کننده و افزودنی‌های تسریع کننده گیرش بتن) باید مطابق مقررات ملی ساختمان یا سایر مراجع معتبر باشد؛ هم‌چنین، نوع و میزان مصرف آن‌ها باید بر مبنای مشخصات اجرایی و اقلیمی محل انتخاب گردد.

11-2-8-6-11 در نظر گرفتن میزان روانی بتن، با توجه به تراکم در الکتریکی و هم‌چنین در اطراف محل بازشوها ضروری است.

12-2-8-6-11 لحاظ کردن جزییات دقیق مسیر و محل نصب کلیه اقلام تاسیسات برقی و مکانیکی در مرحله طراحی و اجرا ضروری است.

13-2-8-6-11 در نظر گرفتن تمهیدات و تجهیزات لازم برای اجرای یکپارچه دیوارها در هر طبقه الزامی است.

14-2-8-6-11 در نظر گرفتن تمهیدات و تجهیزات لازم برای عملیات نگهداری بتن دیوارها در شرایط مختلف آب و هوایی و هم‌چنین، در تماس با محیطهای خورنده الزامی است.

15-2-8-6-11 یکپارچگی سقف هر طبقه با دیوارهای فوقانی و تحتانی آن باید تامین شود.

16-2-8-6-11 رعایت رواداری‌های دیوارهای برشی و باربر، طبق مبحث نهم مقررات ملی ساختمان الزامی است.