1-7-3 هدف و دامنه کاربرد

برای جلوگیری از گسترش حریق در ساختمان، مصالح نازک‌کاری و نما باید سطح الزامات بیان شده در این بخش از مقررات را از نظر خطرپذیری در برابر آتش تأمین نمایند. روش طبقه‌بندی مصالح از نظر واکنش در برابر آتش و محدودیت استفاده از آن‌ها در تصرف‌ها و فضاهای مختلف، در این فصل ارائه شده است. مصالح نازک‌کاری و نما باید از نظر طبقه‌بندی واکنش در برابر آتش دارای گواهینامه فنی از مرجع قانونی مربوط باشند. در مواردی که مصالح نازک‌کاری یا نما به صورت سیستم مرکب، چند لایه، دارای چسب شیمیایی یا نظایر آن‌ها اجرا شود، سیستم باید به صورت کامل ارزیابی شده باشد. هم‌چنین در صورت تأثیر‌گذاری روش نصب بر روی عملکرد و طبقه واکنش در برابر آتش مصالح نازک‌کاری و نما، گواهینامه فنی و گزارش ارزیابی مربوط به آن، باید به صورت روشن شامل جزئیات روشن صب (به گونه‌ای که سیستم مورد آزمون و ارزیابی قرار گرفته است)، محدودیت‌ها و دامنه کاربرد قابل قبول، در مطابقت با الزامات این فصل باشد.

تبصره‌ها:

1- کاربرد رنگ‌های معمولی ساختمانی و یا نازک‌کاری‌های قابل اشتعال با ضخامت کمتر از 0/9 میلی‌متر (مانند کاغذ دیواری) که به طور مستقیم به دیوار زیرکار غیرقابل سوختن چسبانده شوند، مشمول الزامات این فصل نمی‌شود.

2- بخش‌های نمایان از سازه ساختمان با ساختار نوع 4 (مطابق با الزامات فصل 3-3)، خارج از دامنه شمول الزامات این فصل است.

2-7-3 روش طبقه‌بندی مصالح نازک‌کاری از نظر واکنش در برابر آتش

طبقه‌بندی واکنش در برابر آتش برای مصالح نازک‌کاری باید مطابق با استاندارد 1-8299 ایران (واکنش در برابر آتش برای مصالح و فرآورده‌های ساختمانی – طبقه‌بندی ) صورت گیرد و طبقات داده شده در جداول 3-7-3-2 و 3-7-5-2 بر اساس این استاندارد می‌باشد.

یادآوری: برای فوم‌های پلاستیکی، باید الزامات خاص آن‌ها مطابق با بند 3-7-4-1 نیز رعایت شود.

3-7-3 مصالح نازک‌کاری دیوار و سقف

1-3-7-3 مصالح نازک‌کاری نسبتاً نازک

مصالح نازک‌کاری قابل اشتعال با ضخامت حداکثر 6 میلی‌متر، باید به طور مستقیم روی زیر کار از نوع غیرقابل سوختن به کار رود، در غیراین صورت باید همراه با مصالح زیر کار و جزئیات اجرایی مربوط، به عنوان یک سیستم مورد آزمون و مطابق با ضوابط این فصل ارزیابی قرار گیرد.

2-3-7-3 الزامات واکنش در برابر آتش برای مصالح نازک‌کاری دیوار و سقف

مصالح نازک‌کاری دیوار و سقف باید از نظر واکنش در برابر آتش، طبقات قید شده در جدول 3-7-3-2 را برآورده سازد.

جدول 3-7-3-2: طبقه قابل قبول واکنش در برابر آتش برای مصالح نازک‌کاری دیوار و سقف در فضاهای مختلف *

* چنانچه برای طبقات دود و شره کردن مواد مذاب، s3 و d2 قید شده باشد، به معنای آن است که الزامی برای دود و شره کردن مواد مذاب در نظر گرفته نشده است. با توجه به جدول، در این ویرایش از مقررات، الزامات خاص برای دود و شره کردن مواد مذاب ارائه نشده است.

× بدیهی است که برای هر طبقه قابل قبول واکنش در برابر آتش قید شده در جدول، طبقات بهتر از آن نیز قابل قبول است. به عنوان مثال، چنانچه طبقه قابل قبول D ذکر شده باشد، طبقات A تا C نیز مورد قبول است.

3-3-7-3 الزامات برای مصالح با طبقه E

کاربرد مصالح طبقه E به عنوان مصالح نازک‌کاری در هیچ قسمتی از داخل ساختمان (دیوار و سقف) مجاز نیست. در صورت کاربرد مصالح طبقه E در نازک‌کاری یا پوشش دیوار و سقف، روی این مصالح باید با یک پوشش مانع حرارتی محافظت شود (مصالح قابل قبول به عنوان پوشش مانع حرارتی در بند 3-7-4-1-2 ارائه شده است). اجرا و نصب پوشش مانع حرارتی باید به صورت مطمئن صورت گیرد تا در صورت قرارگیری در معرض دمای بالا به سادگی از سطح زیرین جدا نشود. به این منظور در مواردی که مصالح محافظت شده در دماهای نسبتاً پایین دچار ذوب، تخریب و مانند آن‌ها شود (مانند برخی مواد ترموپلاستیک)، باید از اتصالات مکانیکی محکم و مطمئن به ساختار اصلی زیرین (سیستم دیوار یا سقف) استفاده شود.

یادآوری: کاربرد سایر جزئیات حفاظتی در صورتی قابل قبول است که کل جزئیات مورد استفاده به صورت سیستم مورد آزمون و ارزیابی قرار گیرد.

4-7-3 عایق‌های حرارتی پلاستیکی

1-4-7-3 پلی استایرن منبسط شده

عایق‌های از جنس پلی استایرن منبسط شده، باید با الزامات ذکر شده در این قسمت مطابقت داشته باشند.

1-1-4-7-3 مشخصات عایق در برابر آتش

عایق پلی استایرن منبسط شده باید از نوع خود خاموش شو (کندسوز) تأیید شده باشد.

2-1-4-7-3 محافظت در برابر آتش

عایق پلی استایرن منبسط شده باید به وسیله پوشش مانع حرارتی محافظت شود. انواع پوشش‌های مانع حرارتی قابل قبول به شرح زیر است:

الف – اندود گچ یا اندودهای پایه گچ/پرلیت یا پایه گچ/ ورمیکولیت و مشابه آن به ضخامت حداقل 15 میلی‌متر.

ب – تخته گچی به ضخامت حداقل 12/5 میلی‌متر (نیم اینچ)

پ – سایر اندودهای معدنی با ضخامت کافی که از طریق آزمون اثبات شود، دارای عملکردی معادل یا بهتر از موارد بالا هستند.

3-1-4-7-3 اتصال مکانیکی اندود

چنانچه از اندودهای با اجرای‌تر (مانند اندود گچ یا ماسه – سیمان) به عنوان پوشش مانع حرارتی برای محافظت عایق‌های پلی استایرن منبسط شده، استفاده شود، این اندودها باید روی رابیتس اجرا شده و رابیتس به عنصر ساختمانی مربوط (دیوار، سقف و نظایر آن) با استفاده از اتصالات مکانیکی مناسب به طور محکم و مطمئن متصل شود. اجرای مستقیم اندود روی عایق پلاستیکی و بدون اتصالات مکانیکی مجاز نیست.

هم‌چنین تخته‌های گچی یا مصالح مشابه با آن نیز باید از طریق اتصالات مکانیکی تأیید شده، به طور مطمئن به عناصر ساختمانی مربوط (مانند دیوار یا سقف) متصل شوند.

2-4-7-3 الزامات ایمنی در برابر آتش برای بلوک‌های سقفی از جنس پلی استایرن منبسط شده

1-2-4-7-3 مشخصات بلوک پلی استایرن منبسط شده در برابر آتش

عایق پلی استایرن منبسط شده باید از نوع خود خاموش شو (کندسوز) باشد. مشخصات فیزیکی و مکانیکی محصول باید با مقررات، استانداردها و ضوابط رسمی موجود در کشور مطابقت داشته باشد.

2-2-4-7-3 محافظت بلوک‌های سقفی پلی استایرن در برابر آتش

برای حفاظت از بلوک سقفی پلی استایرن و جلوگیری از برخورد مستقیم هر گونه حریق احتمالی با بلوک، لازم است تا زیرسقف به وسیله پوشش مانع حرارتی محافظت شود. پوشش مانع حرارتی باید به تیرها و تیرچه‌ها متصل و مهار شود. اجرای مستقیم اندود روی بلوک سقفی پلی استایرن بدون استفاده از اتصالات مکانیکی به تنهایی قابل قبول نیست و لزوماً باید از اتصالات مکانیکی مهار شده به تیرها و تیرچه‌ها (سیستم رابیتس) استفاده شود.

3-2-4-7-3 آتش‌بندی گشودگی‌های بین واحدهای مستقل

با توجه به این که دیوارهای بین واحدهای مستقل (مانند دیوار بین آپارتمان‌های مسکونی یا واحدهای تجاری مستقل و از این قبیل) در هر ساختمان باید دارای مقاومت در برابر آتش باشند، این دیوارها باید تا زیر سقف سازه‌ای (یعنی زیر تیرچه یا بتن) امتداد داشته باشند یا به طور مناسب از مصالح حریق بند استفاده شود، به گونه‌ای که بلوک‌های پلی استایرن بین دو فضای مجاور پیوستگی نداشته باشند و از گسترش هر گونه حریق احتمالی بین دو فضایی که به وسیله دیوار مقاوم در برابر آتش از یکدیگر جدا شده‌اند، جلوگیری گردد.

4-2-4-7-3 انبار کردن بلوکها در کارگاه ساختمانی

در کارگاه ساختمانی، بلوکهای پلی استایرن منبسط شده باید به دور از هر گونه مواد قابل اشتعال (نظیر رنگ‌ها، حلال‌ها یا زباله‌های قابل اشتعال) نگهداری شوند. محل نگهداری باید به گونه‌ای باشد که از احتمال ریزش یا تماس براده‌های داغ یا جرقه‌های ناشی از جوش‌کاری یا هر گونه شیء داغ دیگر با بلوکها در کارگاه ساختمانی پیشگیری شود. محل انبار اصلی بلوکها باید حتی‌الامکان به دور از محل عملیات ساختمانی باشد تا از سرایت هر گونه شعله یا حریق احتمالی به محل انبار اصلی جلوگیری شود.

3-4-7-3 الزامات ایمنی در برابر آتش برای قالب‌های ماندگار بتن از جنس پلی استایرن منبسط شده (در سیستم ICF)

1-3-4-7-3 قالب پلی استایرنی

قالب پلی استایرنی سیستم ICF باید دارای تأیید از مرجع قانونی صدور گواهینامه فنی همراه با دستورالعمل اجرایی کامل و تأیید شده باشد. رعایت دقیق دستورالعمل‌های اجرایی تأیید شده برای اجرای سیستم ICF الزامی است. هم‌چنین برای عایق‌های پلی استایرن منبسط شده، به عنوان قالب ماندگار بتن، الزامات زیر باید رعایت شود.

1- پلی استایرن منبسط شده مورد استفاده باید از نوع کندسوز (خود خاموش شو) باشد.

2- بلوک پلی استایرن باید با پوشش مانع حرارتی محافظت شود.

3- پوشش مانع حرارتی باید دارای اتصال مکانیکی به دیوار بتنی باشد.

تبصره: در صورتی که تولیدکننده با ارائه مدارک و مستندات معتبر، شامل نتایج آزمایش، عدم نیاز به بندهای 2 و 3 از فوق را اثبات نماید.

2-3-4-7-3 قطع کردن امتداد پلی استایرن بین طبقات

پلی استایرن منبسط شده باید در مرز سقف کف هر طبقه قطع شده، بین طبقات (از جمله در نما) امتداد نداشته باشد. در این قسمت‌ها در صورت نیاز و برای تأمین مقاومت لازم باید از مصالح مسدود کننده آتش استفاده شود (به عنوان مثال می‌توان از پشم سنگ تأیید شده با اجرای مناسب استفاده نمود).

4-4-7-3 الزامات ایمنی در برابر آتش برای فوم پلی استایرن در دیوارهای 3D

با توجه به وجود پلی استایرن منبسط شده در مغزه دیوارهای 3D، الزامات زیر باید رعایت گردد:

1- پلی استایرن منبسط شده باید مطابق با استانداردهای معتبر از نوع خود خاموش شو باشد.

2- مقاومت دیوار در برابر آتش مطابق با الزامات فصل‌های دیگر این مقررات تأمین شود.

3- لایه پلی استایرن باید در محل سیستم کف / سقف قطع شده، بین طبقات امتداد نداشته باشد.

هرگونه امتداد قائم لایه پلی استایرن در دیوارهای خارجی، شفتهای پلکان، آسانسور و نظایر آن‌ها باید در محل کف /سقف قطع شود.

4- چنانچه هر گونه سوراخ یا گشودگی در دیوارهای با مقاومت الزامی در برابر آتش ایجاد شود (مثلاً برای عبور تأسیسات)، گشودگی باید به نحو مناسب، آتش‌بندی شود، به گونه‌ای که درجه مقاومت در برابر آتش دیوار کاهش نیابد و ضمناً لایه پلی استایرن منبسط شده در برابر آتش کماکان محافظت شود.

5-4-7-3 عدم پیوستگی پلی استایرن بین واحدهای مستقل

در هیچ یک از سیستم‌های ساختمانی که در آن‌ها از فوم پلی استایرن استفاده می‌شود، فوم پلی استایرن نباید بین واحدهای مستقل امتداد و پیوستگی داشته باشد، تا از گسترش آتش‌سوزی از یک واحد به واحد دیگر از این طریق جلوگیری گردد.

6-4-7-3 استفاده همزمان از فوم پلی استایرن در سیستم‌های سقفی و دیواری

در صورت استفاده همزمان از فوم پلی استایرن در سیستم‌های سقفی و دیواری در یک ساختمان، فوم پلی استایرن دیوار نباید تا پلی استایرن سقف امتداد یافته باشد. بین فوم پلی استایرن دیوار تا سقف باید به اندازه حداقل 30 سانتی‌متر فاصله وجود داشته، این فاصله به وسیله مصالح غیرقابل سوختن مناسب (مانند مصالح معدنی یا پشم معدنی صلب) پر شود.

5-7-3 مصالح نما

1-5-7-3 کلیات

نمای خارجی ساختمان باید در برابر پیشروی شعله‌های آتش بر روی آن، متناسب با ارتفاع، کاربری و فاصله ساختمان با مرزهای مالکیت مجاور مقاومت نماید. برای این منظور لازم است نمای دیوارهای خارجی ساختمان به گونه‌ای باشد که خطر افروزش آن‌ها، در صورت قرار گرفتن در معرض یک منبع حرارت بیرونی پایین باشد و در صورت اشتعال، گرمای کمی آزاد کرده و پیشروی شعله بر روی سطوح آن‌ها محدود باشد.

2-5-7-3 الزامات واکنش در برابر آتش برای مصالح نمای خارجی

الزامات واکنش در برابر آتش برای مصالح نمای خارجی باید مطابق با جدول 3-7-5-2 رعایت گردد. مصالح معدنی فاقد مواد قابل اشتعال نیازی به ارزیابی و طبقه‌بندی واکنش در برابر آتش نداشته و کاربرد آن‌ها در نما از نظر این مبحث مجاز است. چنانچه در ترکیب مصالح معدنی، از مواد قابل اشتعال (از قبیل مواد افزودنی پلیمری، الیاف قابل اشتعال، دانه‌های سبک پلیمری و نظایر آنها) استفاده شده باشد، آزمون و طبقه‌بندی واکنش در برابر آتش باید برای آن‌ها صورت گیرد. هم‌چنین چنانچه این مصالح به صورت سیستم ارائه شوند (مانند سیستم‌های نمای متشکل از عایق پلیمری با روکش معدنی)، مجموعه سیستم باید مورد ارزیابی قرار گیرد. هم‌چنین به بند 3-7-5-3 مراجعه شود.

جدول 3-7-5-2: طبقه قابل قبول واکنش در برابر آتش برای مصالح نمای خارجی*

* چنانچه برای طبقات دود و شره کردن مواد مذاب، s3 و d2 قید شده باشد، به معنای آن است که الزامی برای دود و شره کردن مواد مذاب در نظر گرفته نشده است. در این ویرایش از مقررات، الزامات خاص برای دود و شره کردن مواد مذاب ارائه نشده است.

× بدیهی است که برای هر طبقه قابل قبول واکنش در برابر آتش قید شده در جدول، طبقات بهتر از آن نیز قابل قبول است. به عنوان مثال، چنانچه طبقه قابل قبول D ذکر شده باشد، طبقات A تا C نیز مورد قبول است.

3-5-7-3 الزامات خاص برای کاربرد مصالح فوم پلیمری در نمای ساختمان

کاربرد فوم‌های پلیمری در سیستم نمای ساختمان (ضمن رعایت الزامات جدول 3-7-5-2) در صورتی مجاز است که فوم مذکور دارای طبقه واکنش در برابر آتش E یا بهتر باشد. مصالح فوم پلیمری باید در امتداد هر طبقه قطع شده و یک لایه از مصالح معدنی غیرقابل سوختن در امتداد سیستم کف (با ارتفاع حداقل 30 سانتی‌متر و به ضخامت حداقل معادل با فوم پلیمری) به جای آن قرار داده شود. جزئیات اجرا شامل نصب هرگونه اندود، توری، چسب، پروفیل، … و نیز روش نصب لایه مانع حریق باید مناسب باشد تا در آتش‌سوزی به سادگی دچار شکست نشود.