22-9-1 کلیات

این‌ فصل‌ حداقل‌ الزاماتی‌ را که‌ به‌ منظور نگهداری‌ و بهره‌برداری مناسب‌ از تأسیسات و تجهیزات حفاظت‌ مقابل‌ حریق‌ در ساختمان‌ها نصب‌ یا پیش‌بینی‌ شده است‌ را تعیین‌ می‌کند. نگهداری‌ مناسب‌ از تجهیزات نصب‌ شده سبب‌ افزایش‌ طول عمر آن‌ها شده و احتمال بروز خطا، خرابی‌ یا عملکرد نامناسب‌ را در مواقع‌ اضطراری‌ کاهش‌ می‌دهد، از این‌رو با انجام تمهیدات لازم در زمان بهره‌برداری و بازرسی‌های‌ دوره‌ای می‌توان به‌ این‌ اهداف دست‌ یافت‌.

22-9-2 الزامات عمومی‌

ضوابط‌ و مقررات حفاظت‌ در مقابل‌ حریق‌ باید مطابق‌ الزامات مجموعه‌ مباحث‌ مقررات ملّی‌ ساختمان به‌ ویژه مبحث‌ سوم مقررات ملّی‌ ساختمان و قوانین‌ سازمان آتش‌نشانی‌ برای‌ کلیه‌ ساختمان‌های‌ با کاربری‌های‌ مندرج در قانون نظام مهندسی‌ رعایت‌ شود.

22-9-3 بازدید توسط‌ مسئول نگهداری‌ ساختمان

به‌ منظور مشخص‌ کردن وضعیت‌ بخش‌ها و تجهیزات مرتبط‌ با حفاظت‌ ساختمان در مقابل‌ حریق‌ باید بازدیدهای‌ متناوب انجام شود. مسئول نگهداری‌ ساختمان باید حداقل‌ هر سه‌ ماه یک‌ بار نسبت‌ به‌ کنترل و بازدید از ساختمان‌ها اقدام و نتایج‌ حاصل‌ از بازدید را ثبت‌ و در پرونده نگهداری‌ ساختمان بایگانی‌ نماید. در صورت مشاهده هرگونه‌ مغایرت با اصول ایمنی‌ و الزامات مباحث‌ مقررات ملّی‌ ساختمان، مسئول نگهداری‌ ساختمان باید موارد را گزارش و نسبت‌ به‌ اصلاح از طریق‌ افراد ذیصلاح اقدام نماید. بازدید قسمت‌های‌ مختلف‌ توسط‌ مسئول نگهداری‌ ساختمان شامل‌ موارد زیر است‌ ولی‌ محدود به‌ آن‌ها نمی‌شود.
تبصره: علاوه بر بازدیدهایی‌ که‌ مسئول نگهداری‌ ساختمان به‌ صورت ادواری‌ انجام می‌دهد باید پس‌ از بروز آتش‌سوزی‌ و هرگونه‌ تعمیر، تغییر یا اشکال پیش‌ آمده، سیستم‌ به‌ طور کامل‌ مورد بازدید واقع‌ شده و از صحت‌ عملکرد کلیه‌ بخش‌های‌ آن اطمینان حاصل‌ شود.

22-9-3-1 قابلیت‌ دسترسی‌

هر ساختمان باید قابل‌ دسترسی‌ برای‌ مأموران آتش‌نشانی‌ و وسائل‌ مورد نیاز آن‌ها باشد. فضای‌ اطراف ساختمان و مسیرهای‌ دسترسی‌ همواره باید باز باشد و مسئول نگهداری‌ ساختمان باید از باز بودن آن‌ها اطمینان حاصل‌ نماید. باید در این‌ ارتباط کنترل و در صورت عدم وجود شرایط‌ کافی‌، مسئول نگهداری‌ ساختمان باید هشدارهای‌ لازم را با نصب‌ تابلویی‌ که‌ در معرض دید کلیه‌ ساکنین‌ باشد، بدهد.

22-9-3-2 تحمل‌ بار محل‌ تردد اتومبیل‌

در ساختمان‌هائی‌ که‌ دارای‌ محوطه‌ باز بوده و امکان ورود ماشین‌ آتش‌نشانی‌ در محوطه‌ آن‌ها وجود دارد، باید کف‌ محوطه‌ و راههای‌ دسترسی‌ برای‌ اطمینان از تردد ایمن‌ ماشین‌های‌ سنگین‌ از نظر تحمل‌ بار بررسی‌ و کنترل شود.

22-9-3-3 محوطه‌ پلکان، و راههای‌ ارتباطی‌

محوطه‌ پلکان و راههای‌ ارتباطی‌ باید مطابق‌ موارد ذیل‌ کنترل شود:

الف‌- معابر دسترسی‌ به‌ دهلیز پلکان و راههای‌ خروجی‌ آن باید کاملاً باز و قابل‌ دسترسی‌ باشد.

ب- در مواردی‌ که‌ پلکان فرار در داخل‌ ساختمان واقع‌ است‌، باید دربهای‌ ورود در هر طبقه‌ به‌ آسانی‌ بازشده و خود به‌ خود بسته‌ شوند (آسان بازشو و خود بست‌).

پ- باید ایمنی‌ مکانی‌ که‌ راههای‌ پلکان فرار به‌ آن می‌رسد کنترل شود.

ت- عملکرد تهویه‌ مکانیکی‌ و فشار مثبت‌ هوا در دهلیز پلکانی‌ که‌ به‌ هوای‌ باز ارتباط ندارند، کنترل شود.

22-9-3-4 سیستم‌های‌ اعلام حریق‌

سیستم‌های‌ اعلام حریق‌ و متعلقات آن‌ها باید برای‌ موارد زیر بازرسی‌ و کنترل شوند و اطمینان حاصل‌ شود که‌ عملکرد لازم و کافی‌ را در موارد ضروری‌ دارا باشند:

الف‌- کلیه‌ دتکتورها.

ب- کلیه‌ شستی‌ها.

پ- کلیه‌ آژیرها.

ت- چراغ‌های‌ کنترل شونده از راه دور.

ث- باطری‌های‌ سیستم‌ اضطراری‌.

ج- بخش‌های‌ مختلف‌ مدارهای‌ ارتباطی‌ اعم‌ از کابل‌ها و سیم‌ها و سایر اجزا و متعلقات سیستم‌.

22-9-3-5 شبکه‌ آب آتش‌نشانی‌ ساختمان

موارد زیر باید در مورد شبکه‌ آب آتش‌نشانی‌ ساختمان بازررسی‌ و نسبت‌ به‌ صحت‌ عملکرد آن‌ها اطمینان حاصل‌ شود.

الف‌- عملکرد پمپ‌ و متعلقات برقی‌ و مکانیکی‌ افزایش‌ فشار.

ب- شبکه‌ لوله‌های‌ آبرسانی‌، خشک‌ و تر.

پ- مخزن ذخیره آب از نظر حجم‌ آب موجود، پوسیدگی‌، نشتی‌ و حفاظت‌ در برابر یخ‌زدگی‌ و کنترل لوله‌ها، شیرها و اتصالات مربوط به‌ آن.

ت- کنترل جعبه‌های‌ آتش‌نشانی‌ از نظر ظاهری‌، باز و بسته‌ شدن درب و وجود کلید در محل‌ مخصوص، کنترل قرقره‌های شیلنگ‌ توزیع‌ آب و اتصالات مربوطه‌.

ث- کنترل سیستم‌ برق اضطراری‌ و صحت‌ عملکرد آن.

ج- کنترل شبکه‌ بارنده، افشانه‌ها و متناسب‌ بودن نوع آن‌ها با محل‌ نصب‌.

چ- کنترل وجود برچسب‌ مخصوص راهنمایی‌ محل‌ اتصال شبکه‌ آب شهری‌ و سیستم‌ آتش‌نشانی‌.

22-9-3-6 خاموش کننده‌های دستی‌

انواع این‌ وسائل‌ باید از نظر تناسب‌ با نوع حریق‌، تعداد، سالم‌ بودن و عملکرد مناسب‌، وضعیت‌ نصب‌ و دسترسی‌ و تاریخ‌ شارژ بازرسی‌ و کنترل شوند.

22-9-3-7 موتورخانه‌

با توجه‌ به‌ این‌که‌ موتورخانه‌ در ساختمان از جمله‌ محل‌هائی‌ است‌ که‌ در آن پتانسیل‌ ایجاد حریق‌ زیاد است‌، از این‌رو باید نسبت‌ به‌ نگهداری‌ و برقراری‌ شرایط‌ ایمنی‌ آن در مقابل‌ حریق‌ توجه‌ ویژه‌ای شود. در موتورخانه‌ها باید موارد ذیل‌ کنترل و بازرسی‌ شود:

الف- نوع، تعداد و محل‌ نصب‌ خاموش کننده‌ها و تناسب‌ آن‌ها با وسعت‌ و تجهیزات موتورخانه‌.

ب- تهویه‌ و تأمین‌ هوای‌ لازم برای‌ احتراق و تجهیزات تخلیه‌ دود.

پ- راه‌های دسترسی‌ و باز بودن مسیر تردد.

22-9-3-8 پارکینگ‌

موارد زیر باید در پارکینگ‌ها کنترل شده و صحت‌ عملکرد آن‌ها مشخص‌ شود:

الف‌- شبکه‌ بارنده و شبکه‌ آب آتش‌نشانی‌ و جعبه‌ها و متعلقات نصب‌ شده.

ب- سیستم‌های‌ تهویه‌ و تخلیه‌ هوا.

پ- سیستم‌ کشف‌ و اعلام حریق‌ و محل‌ و وضعیت‌ نصب‌ آنها.

ت- راه‌های خروجی‌ و نشانگرهای‌ خروجی‌.

ث- چراغ‌های‌ اضطراری‌ و تابلوهای‌ هشدار دهنده.

22-9-4 دوره تناوب بازرسی‌

بازرسی‌ توسط‌ بازرس باید سالانه‌ یک‌بار انجام شده و علاوه بر بازرسی‌ موارد فوق بازرس باید سوابق‌ ثبت‌ شده در پرونده نگهداری‌ ساختمان را بررسی‌ و چنانچه‌ اشکالی‌ مشاهده شود راهکارهای‌ لازم در ارتباط با اشکالات را ارائه‌ نماید.