1-11-12 کلیات

1-1-11-12 هرگونه تغییرات و جابجایی در کنتورهای برق، گاز، آب و اتصالات قبل از کنتورها، فقط باید توسط مأموران سازمانها و مسئولان ذیربط صورت گیرد.

2-1-11-12 نصب قطعات مصالح ساختمانی از جمله پلاک سنگی روی نمای ساختمان باید بر اساس نقشه‌ها و مشخصات فنی تائید شده، توسط اشخاص ذیصلاح به وسیله عناصر نگهدارنده و مهار کننده به طرق اطمینان بخش انجام گیرد تا امکان سقوط آن‌ها منتفی گردد.

3-1-11-12 نصب قطعات الحاقی و هم‌چنین مواردی که در این آیین‌نامه به آن‌ها اشاره نشده است، باید با رعایت آیین‌نامه‌های معتبر صورت گیرد.

2-11-12 تأسیسات گرمایی، تعویض هوا و تهویه مطبوع

1-2-11-12 کلیه عملیات اجرایی مربوط به تأسیسات گرمایی، تعویض هوا و تهویه مطبوع باید با رعایت ضوابط و مقررات مبحث "تأسیسات گرمایی، تعویض هوا و تهویه مطبوع (مبحث چهاردهم مقررات ملی ساختمان)" توسط اشخاص ذیصلاح صورت گیرد.

2-2-11-12 در مواردی که برای عملیات اجرایی مربوط به تأسیسات گرمایی، تعویض هوا و تهویه مطبوع نیاز به جوش‌کاری یا برشکاری حرارتی باشد، رعایت مفاد بندهای 12-2-4-6 و 12-2-4-7 الزامی است.

3-2-11-12 لوله‌کشی گاز و نصب تأسیسات و تجهیزات مربوط به آن باید با رعایت ضوابط و مقررات مبحث "لوله‌کشی گاز طبیعی ساختمان‌ها (مبحث هفدهم مقررات ملی ساختمان)" توسط شخص ذیصلاح انجام شود.

4-2-11-12 در نصب و راه‌اندازی مولدهای بخار و دیگهای آب گرم باید ضوابط مندرج در آیین‌نامه «حفاظتی مولد بخار و دیگهای آب گرم» مصوب شورای عالی حفاظت فنی لحاظ گردد.

3-11-12 سیم‌کشی و نصب تأسیسات و تجهیزات برقی

1-3-11-12 سیم‌کشی، نصب کلیدها، پریزها، تابلوها و وسایل و تجهیزات برقی باید با رعایت ضوابط و مقررات مبحث "طرح و اجرای تأسیسات برقی ساختمان‌ها (مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان)" و آئین‌نامه حفاظتی تاسیسات الکتریکی در کارگاه‌ها مصوب شورای عالی حفاظت فنی توسط اشخاص ذیصلاح انجام شود.

4-11-12 سیم‌کشی برای استفاده‌های موقت

1-4-11-12 کلیه سیم‌کشی‌هایی که برای استفاده‌های موقت انجام می‌شود، باید با رعایت مفاد بخش 12-11-3 و موارد زیر انجام شود:

الف: برای جلوگیری از ازدیاد و پراکندگی سیم‌های آزاد متحرک، باید در نقاط مختلف کارگاه به تعداد کافی پریز در محل‌های مناسب نصب شود.

ب : سیم‌کشی برای استفاده‌های موقت در صورت امکان باید در ارتفاع 2/5 متر از کف انجام شود. در غیراین صورت باید سیم‌ها طوری نصب شوند که از آسیبهای احتمالی محفوظ بمانند.

پ: تابلوهای برق موقت بایستی به وسیله محفظه‌هایی با درپوش قفل‌دار مسدود گردند و پیرامون آن‌ها روی زمین یا کف، فرش و یا سکوی عایق ایجاد شود.

5-11-12 نصب قطعات پیش‌ساخته بتنی

1-5-11-12 قطعات پیش‌ساخته بتنی باید طوری طراحی و ساخته شوند که عملیات نقل و انتقال، جابجایی، نصب و برپا کردن آن‌ها به راحتی و با ایمنی کامل انجام شود. وزن تقریبی قطعات نیز باید بر روی آن‌ها نوشته یا حک گردد.

2-5-11-12 قلاب‌ها یا سایر وسایلی که در قطعات پیش‌ساخته بتنی به منظور سهولت جابجایی و بلند کردن آن‌ها پیش‌بینی و تعبیه می‌گردند، باید از نظر فرم، ابعاد و موقعیت نصب به ترتیبی باشند که:

الف: جنس قلاب‌ها باید از فولاد نرم (St37) انتخاب گردند و دارای مقاومت کافی در برابر نیروهایی که بر آن‌ها وارد میشوند با ضریب اطمینان 3 باشند.

ب: در داخل خود قطعه و در اسکلت ساختمان باعث ایجاد نیروهای مخربی نگردند.

پ: پس از استقرار قطعات در محل نصب خود، به راحتی از وسایل و ادوات بالابر و جرثقیل جدا شوند.

ت: قلاب‌ها و ادوات مذکور در قطعات پیش‌ساخته بتنی مربوط به سقف‌ها و پلکانها به نحوی تعبیه شده باشند که پس از نصب قطعه، بالاتر از سطح کار قرار نگیرند.

3-5-11-12 هنگام نصب قطعات پیش‌ساخته بتنی، محوطه اطراف ساختمان که امکان سقوط قطعات به داخل آن‌ها وجود دارد، باید مورد مراقبت دقیق قرار گرفته و محصور گردند.

6-11-12 کار بر روی بام ساختمان‌ها، سقف‌های شیب‌دار و شکننده

1-6-11-12 کارگرانی که بر روی سقف‌های شیب‌دار به کار گمارده می‌شوند، باید دارای تجربه کافی و توانایی جسمی و روانی لازم باشند.

2-6-11-12 از کار کردن بر روی بام ساختمان‌ها در هنگام باد، طوفان و بارندگی شدید و یا هنگامی که سطح بام پوشیده از برف و یخ باشد، باید جلوگیری به عمل آید.

3-6-11-12 هنگام کار بر روی سقف‌های پوشیده از صفحات شکل‌پذیر و یا شکننده از قبیل صفحات موج‌دار نورگیر، باید از صفحات چوبی با عرض حداقل 250 میلی‌متر استفاده شود. این صفحات باید به طور محکم و مطمئن نصب گردند تا از لغزش آن‌ها در زیر پای کارگر جلوگیری به عمل آید.

4-6-11-12 تعداد صفحات چوبی باید حداقل دو عدد باشد تا هنگام نیاز به جابجا کردن یکی از آن‌ها، کارگر مجبور به ایستادن بر روی ورق‌های شکننده و یا انعطاف‌پذیر نباشد.

5-6-11-12 در لبه سطوح شیب‌دار باید موانع مناسب و کافی جهت جلوگیری از ریزش ابزار کار نصب شود.

6-6-11-12 کارگرانی که بر روی بامهای شیب‌دار کار می‌کنند، باید با توجه به آئین‌نامه ایمنی کار در ارتفاع، مصوب شورای عالی حفاظت فنی، مجهز به حمایل بند کامل بدن و وسایل محدود کننده مناسب، باشند.

7-11-12 نقاشی و پوشش سطوح با مواد شیمیایی و یا دیگر مواد قابل اشتعال

1-7-11-12 هنگام نقاشی و پوشش سطوح با مواد شیمیایی و یا سایر مواد قابل اشتعال، باید محل کار به طور طبیعی تا حد تامین هوای سالم بر اساس حدود مواجهه‌ی مجاز اعلام شده توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تهویه گردد. چنانچه از تهویه مصنوعی استفاده شود، باید دستگاه ضد جرقه که در خارج از فضای کار قرار داده می‌شود قبل از شروع کار روشن گردد.

2-7-11-12 در هنگام چسباندن موکت و یا پوشش‌های پلاستیکی و نظایر آن، استعمال دخانیات و استفاده از کبریت، فندک و غیره باید اکیدا ممنوع گردد. هم‌چنین باید از عملیاتی از قبیل جوش‌کاری یا برشکاری حرارتی در محل کار و مجاورت آن جلوگیری به عمل آید.

3-7-11-12 هنگام کار با مواد شیمیایی قابل اشتعال باید وسایل خاموش کننده آتش مناسب با نوع مواد شیمیایی آماده و در دسترس باشد. ضمنا رعایت آئین‌نامه "پیشگیری و مبارزه با آتش‌سوزی در کارگاه‌ها" مصوب شورای عالی حفاظت فنی الزامی می‌باشد.

8-11-12 حمل و نقل، جابجایی و انبار کردن مصالح

1-8-11-12 از انبار کردن و انباشتن مصالح ساختمانی در نزدیکی لبه‌های گودبرداری، دهانه چاه‌ها، گودال‌ها، پرتگاه‌ها و نظایر آن باید جلوگیری به عمل آید.

2-8-11-12 برداشتن مصالح انبار شده توسط کارگر باید از بالاترین قسمت شروع گردد و از کشیدن و برداشتن آن‌ها از قسمت‌های تحتانی که باعث ریزش و ایجاد حادثه می‌شود، خودداری گردد.

3-8-11-12 برای انبار کردن تخته‌های چوبی باید آن‌ها را روی چوبهای عرضی گذاشت، به طوری که کاملاً روی سطح زمین قرار نگیرند و بین هر چند ردیف، چوبهای عرضی قرار داده شود.

4-8-11-12 کلیه تأسیسات و تجهیزات کارگاهی که به منظور انبار کردن مصالح به کار می‌روند، باید دارای پایداری لازم در مقابل نیروهای وارده (ثقلی و جانبی) باشند.

5-8-11-12 بسته‌بندی، حمل و نگهداری مصالح ساختمانی از قبیل سیمان،گچ و آهک باید با رعایت ضوابط و مقررات مباحث "مصالح و فرآورده‌های ساختمانی (مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان)" و "بارهای وارده بر ساختمان (مبحث ششم مقررات ملی ساختمان)" انجام شود. در بسته‌بندی، حمل و نگهداری سیمان رعایت مفاد مبحث "طرح و اجرای ساختمان‌های بتن‌آرمه (مبحث نهم مقررات ملی ساختمان)" الزامی است.

6-8-11-12 کیسه‌های سیمان، گچ، آهک و نظایر آن با توجه به مفاد بند 12-11-8-5، نباید بیش از 10 ردیف روی هم چیده شوند، برداشتن آن‌ها نیز باید به صورت ردیف‌های افقی انجام شود. بعلاوه آجر و سفال نباید با ارتفاع بیش از 2 متر انباشته شود، و اطراف آن نیز باید با موانع مناسب محصور گردد.

7-8-11-12 از انباشتن مصالح ساختمانی بیش از حد مجاز طراحی روی سقف‌های اجرا شده و هم‌چنین در مجاورت تیغه‌ها و دیوارهای کم عرض باید جلوگیری به عمل آید.

8-8-11-12 آهن آلات (تیر آهن، نبشی، میلگرد و نظایر آن) باید به ارتفاع کم طوری روی هم انباشته شوند که خطر غلطیدن ناگهانی آن‌ها وجود نداشته باشد.

9-8-11-12 طرفین لوله‌های فولادی که انبار میشوند، باید با موانع مناسب مهار گردند تا از غلطیدن آن‌ها بر روی هم و ایجاد حادثه جلوگیری شود.

10-8-11-12 از انباشتن مصالحی از قبیل شن، ماسه، خاک و نظایر آن در کنار دیوارها و تیغه‌ها تا حد امکان باید جلوگیری به عمل آید. در صورتی که این کار اجتناب‌ناپذیر باشد، باید این مصالح طوری انباشته شوند که فشار بیش از حد به دیوار یا تیغه وارد نشود.

11-8-11-12 جابجایی و حمل و نقل مصالح ساختمانی از قبیل تیرآهن، چوب و هم‌چنین ضایعات ساختمانی باید با رعایت مفاد بند 12-6-3-4 صورت گیرد.

12-8-11-12 در انبار کردن مصالح و نگهداری مواد قابل انفجار و مایعات قابل اشتعال باید ضوابط مندرج در آیین‌نامه‌های زیر، مصوب شورای عالی حفاظت فنی لحاظ گردد:

الف: آیین‌نامه «پیشگیری و مبارزه با آتش‌سوزی در کارگاه‌ها»

ب: آیین‌نامه «حفاظتی مواد خطرناک و مواد قابل اشتعال و مواد قابل انفجار»

پ: آیین‌نامه «حفاظتی حمل دستی بار»