10-12 عملیات ساخت، برپایی و نصب اسکلت ساختمان
1-10-12 کلیات
1-1-10-12 عملیات ساخت، برپایی و نصب، نظیر جوشکاری، برشکاری و پیچ و مهره کاری سازههای فولادی، همچنین عملیات قالببندی، آرماتوربندی و بتنریزی در سازههای بتنی باید توسط اشخاص ذیصلاح انجام شود.
2-10-12 اجرای سازههای فولادی
1-2-10-12 ساخت، برپایی و نصب سازههای فولادی باید با رعایت ضوابط و مقررات مبحث "طرح و اجرای ساختمانهای فولادی (مبحث دهم مقررات ملی ساختمان)" انجام شود. بعلاوه در برپایی و نصب سازههای فولادی به صورت صنعتی باید ضوابط و مقررات مبحث "اجرای صنعتی ساختمانها (مبحث یازدهم مقررات ملی ساختمان)" رعایت شود.
2-2-10-12 در موقع نصب و برپایی اجزای فولادی سازه از قبیل ستونها، تیرها یا خرپاها، باید قبل از جدا کردن نگهدارندهها و رها کردن آنها، حداقلهای تعیین شده در نقشههای نصب برای جوشکاری و یا بستن پیچها و مهرهها انجام گرفته باشد. همچنین قبل از نصب هر عضو سازه بر روی سازه دیگر، عضو زیرین سازه باید صددرصد پیچ و مهره یا جوشکاری شده باشد.
3-2-10-12 در موقع نصب ستونها، برای جلوگیری از سقوط ستونهای نصب شده، باید این ستونها به وسیله تیرهای واسط با سایر ستونها مهار شوند. چنانچه اتصال ستونها به وسیله تیرهای واسط امکانپذیر نباشد، باید با نظر شخص ذیصلاح موقتاً با مهارهای جانبی پایدار گردند. در هر حال هیچ ستونی نباید قبل از ایجاد اتصال با ستونهای مجاور و تأمین پایداری آن رها شود.
4-2-10-12 برای بالا بردن تیرآهن و سایر اجزای فولادی باید از کابلهای فولادی و طنابهای مخصوص محکم و مناسب با ضرایب اطمینان مندرج در "آئیننامه وسایل حمل و نقل و جابجا کردن مواد و اشیاء در کارگاهها" مصوب شورای عالی حفاظت فنی استفاده شود. همچنین برای جلوگیری از صدمه دیدن کابل فولادی در اثر خمش بیش از حد، باید قطعات چوب و یا مواد مشابه بین تیرآهن و کابل قرار داده شود. استفاده از زنجیر برای بستن تیرآهن و سایر اجزای فولادی مجاز نمیباشد.
5-2-10-12 استفاده از دستگاههای جوشکاری و برشکاری برای ساخت، برپایی و نصب اجزای فولادی سازه باید با رعایت مفاد بند 12-2-4-6 صورت گیرد. وسایل بالابر و سایر وسایل و تجهیزاتی که در برپایی و نصب اجزای سازههای فولادی مورد استفاده قرار میگیرند باید مطابق با مفاد بخش 12-6-2 باشند.
6-2-10-12 در شرایط نامساعد جوی از قبیل باد، طوفان و بارندگی و یا در صورت ناکافی بودن روشنایی و محدود بودن میدان دید، باید از ادامه کار بر روی اسکلت فولادی جلوگیری به عمل آید. همچنین تیر و سایر قطعات فولادی نباید در هنگام نصب، آغشته به برف، یخ و یا سایر مواد لغزنده باشند.
7-2-10-12 در عملیات ساخت، برپا نمودن و نصب اجزای فولادی سازه باید وسایل و تجهیزات حفاظت فردی از قبیل کلاه ایمنی، کفش ایمنی، حمایل بند کامل بدن، طناب مهار، عینک و دستکش حفاظتی با رعایت مفاد فصل 12-4 مورد استفاده قرار گیرد. همچنین کارگرانی که سطح قطعات فولادی را با مواد شیمیایی و یا با روش ماسه پاشی تمیز میکنند، باید از ماسکهای تنفسی استفاده نمایند.
8-2-10-12 در هنگام برپایی و نصب قطعات فولادی، محوطه زیر و اطراف کار باید محصور گردیده و از ورود افراد به داخل محوطه مذکور جلوگیری به عمل آید.
9-2-10-12 قبل از بالا کشیدن تیرآهنها و سایر قطعات فولادی، اشیاء و قطعات واقع بر روی اسکلت که در معرض سقوط باشند، باید برداشته شوند.
10-2-10-12 در قسمتهای مناسبی از قطعات و اجزای تشکیلدهنده اسکلتهای فولادی باید نقاط اتصال مناسبی برای قلاب طناب نجات و مهار داربستهای معلق پیشبینی شود.
11-2-10-12 قطعات فولادی مرکب که میبایست در ارتفاع زیاد نصب شوند، تا حد امکان باید روی زمین مونتاژ و متصل گردند. در غیراین صورت باید با توجه به مفاد "مبحث طرح و اجرای ساختمانهای فولادی (مبحث دهم مقررات ملی ساختمان)" ابتدا در محل کارخانه یا پای کار پیش نصب شوند.
12-2-10-12 تخلیه آهن آلات از تریلر، کامیون و کامیونت باید با استفاده از وسایل بالابر و جرثقیل صورت گیرد. بالاکشیدن اجسام سنگین و حجیم از جمله تیرآهن و قطعات فولادی بصورت دستی با طناب، کابل و نظایر آن مجاز نبوده و باید از جرثقیل و یا سایر بالابرهای مکانیکی مناسب استفاده شود.
3-10-12 اجرای سازههای بتنی
1-3-10-12 کلیه اجزای قالبها از قبیل شمعها، پانلها، پایهها و سایر قطعات مربوط که برای قالببندی و مهار کردن در کارهای بتنی، طراحی و استفاده میشوند، باید توسط شخص ذیصلاح با ضریب اطمینان حداقل 2/5 نسبت به بارهای وارده، طراحی و ساخته شوند. در صورتی که در قالببندی از قالبهای پلیمری استفاده شود، باید استانداردهای مربوط رعایت گردد.
2-3-10-12 قالب بتن باید قبل از بتنریزی توسط شخص ذیصلاح بازدید و نسبت به استحکام و پایداری کلیه اجزای قالب، مهارها و نظایر آنها اطمینان حاصل شود، تا در موقع بتنریزی از فرو ریختن قالب پیشگیری به عمل آید.
3-3-10-12 در موقع برداشتن قالب بتن، باید از گرفتن کامل بتن با رعایت ضوابط و مقررات مبحث "طرح و اجرای ساختمانهای بتنآرمه (مبحث 9 مقررات ملی ساختمان)" اطمینان حاصل گردد. در بازکردن و نگهداری قالبها باید احتیاطهای لازم به منظور حفاظت کارگران از خطر احتمالی سقوط، لغزش و یا واژگونی قالبها به عمل آید.
4-3-10-12 کارگرانی که در امر ساختن، حمل و ریختن بتن اشتغال دارند، باید طبق مفاد فصل 12-4 به کفش، کلاه، عینک و دستکش حفاظتی مجهز باشند. همچنین کارگرانی که در ارتفاع، به بستن میلگرد، قالب یا ریختن بتن میپردازند و در معرض خطر سقوط قرار دارند، باید مجهز به حمایل بند کامل بند و طناب مهار بوده و برای جلوگیری از سقوط آنها و نیز افتادن ابزار و وسایل کار از محل بتنریزی موانعی نصب گردد.
5-3-10-12 کارگرانی که به طور مداوم با سیمان کار میکنند و یا در اندود، بتن پاشی (شاتکریت) یا چکشی کردن بتن فعالیت دارند، باید با رعایت مفاد فصل 12-4 به دستکش، عینک و ماسک تنفسی حفاظتی مناسب مجهز باشند.
6-3-10-12 میخهای موجود در تختهها و سایر اجزای قالبهای چوبی باید بلافاصله بعد از باز شدن قالب به داخل چوب فرو کوبیده یا بیرون کشیده شود.
7-3-10-12 دستگاه بتن ساز باید مجهز به ضامن باشد تا در هنگام تمیزکاری دستگاه از بکار افتادن اتفاقی آن پیشگیری بعمل آید.