5-12 وسایل و سازههای حفاظتی
1-5-12 کلیات
1-1-5-12 در طراحی قسمتهای مختلف وسایل و سازههای حفاظتی که تحت تاثیر بارهای ثقلی و یا بارهای ناشی از اثرات محیطی قرار میگیرند، باید مفاد مبحث "بارهای وارده بر ساختمان (مبحث ششم مقررات ملی ساختمان)" رعایت گردد.
2-5-12 جانپناه و نرده حفاظتی موقت
1-2-5-12 نرده حفاظتی موقت حفاظی است قائم که باید برای جلوگیری از سقوط افراد در موارد مندرج در بند 12-2-3-1 که ارتفاع سقوط بیش از 120 سانتیمتر باشد نصب گردد.
2-2-5-12 ارتفاع نرده حفاظتی موقت از کف طبقه یا سکوی کار نباید از 0/9 متر کمتر و از 1/10 متر بیشتر باشد. همچنین ارتفاع نرده حفاظتی موقت راهپله و سطوح شیبدار نباید از 0/75 متر کمتر و از 0/85 متر بیشتر باشد.
3-2-5-12 نرده حفاظتی باید در فواصل حداکثر 2 متر، دارای پایههای عمودی بوده و ساختمان و اجزای سازه آن با توجه به مفاد مبحث "بارهای وارده بر ساختمان (مبحث ششم مقررات ملی ساختمان)" وآییننامه "بارگذاری پلها (نشریه 139 دفتر تحقیقات و معیارهای فنی معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری)" دارای چنان مقاومتی باشند که بتوانند در مقابل نیروها و ضربههای وارده در تمام جهات مقاومت نمایند. به علاوه نرده باید مقاومت لازم را برای مواقعی که در معرض برخورد با وسایل نقلیه و سایر وسایل متحرک قرار میگیرد، داشته باشد.
4-2-5-12 در اجزای نرده حفاظتی که شامل پاخور، نرده بالایی و نرده میانی میباشد، نباید قسمتهای تیز و برنده وجود داشته باشد.
3-5-12 پاخورهای حفاظتی
1-3-5-12 حفاظی است قرنیز مانند به ارتفاع 150 میلیمتر که باید در طرف باز سکوهای کار و سایر موارد مندرج در بند 12-2-3-1 جهت جلوگیری از لغزش و ریزش ابزار کار و مصالح ساختمانی نصب گردد. پاخورها باید از چوب مناسب به ضخامت حداقل 25 میلیمتر باشد. در صورت استفاده از ورق فولادی لبههای آن نباید تیز و برنده باشد.
4-5-12 راهرو سرپوشیده موقت
1-4-5-12سازهای است حفاظتی که به صورت موقت در پیادهروها یا سایر معابر عمومی برای جلوگیری از خطرهای ناشی از پرتاب شدن مصالح، وسایل و تجهیزات ساختمانی ایجاد میشود.
2-4-5-12 ارتفاع راهروی سرپوشیده نباید کمتر از 2/5 متر و عرض آن نیز نباید کمتر از 1/5 متر باشد مگر آنکه عرض پیادهروی موجود کمتر از آن باشد که در این صورت، هم عرض پیادهرو خواهد بود.
3-4-5-12 راهرو سرپوشیده باید فاقد هرگونه مانع بوده و دارای نور کافی در تمام اوقات باشد.
4-4-5-12 سقف راهرو و سایر قسمتهای آن باید با توجه به مفاد مبحث "بارهای وارده بر ساختمان (مبحث ششم مقررات ملی ساختمان)" توانایی تحمل هرگونه ریزش و سقوط احتمالی مصالح ساختمانی را داشته باشد.
5-4-5-12 لبههای بیرونی سقف راهرو باید دارای دیواره شیبداری از چوب یا فولاد مقاوم به ارتفاع حداقل 1 متر باشد. زاویه این حفاظ باید نسبت به سقف حداقل 30 و حداکثر 45 درجه به طرف خارج اختیار گردد.
6-4-5-12 در صورت استفاده از تختههای چوبی در سقف راهرو، باید ضخامت آنها حداقل 50 میلیمتر بوده و به ترتیبی در کنار هم قرار گیرند که از ریزش مصالح ساختمانی به داخل راهرو جلوگیری به عمل آید. استفاده از مصالح غیرمقاوم مانند توری سیمی، گونی و از این قبیل ممنوع میباشد. در هر صورت باید تدابیری اتخاذ شود تا از ریزش هرگونه ابزار، مواد و مصالح، آب و ضایعات از سقف و دیواره بیرونی راهروی سرپوشیده جلوگیری به عمل آید.
7-4-5-12 اطراف راهروی سرپوشیده موقت که در مجاورت کارگاه ساختمانی قرار دارد، باید دارای حفاظ یا نردهای به ارتفاع لازم مطابق مشخصات و ویژگیهای مذکور در بخش 12-5-2 باشد.
5-5-12 سرپوش حفاظتی
1-5-5-12 پوششی است، که برای جلوگیری از آسیب ناشی از اثر سقوط اشیا در دیواره اطراف ساختمان در حال احداث نصب میشود. سرپوش حفاظتی باید چنان طراحی و ساخته شود که در مقابل نیروهای وارده مقاوم بوده و در اثر ریزش مصالح یا ابزار بر روی آن خطری متوجه افراد، تجهیزات و مستحدثاتی که در زیر آن قرار دارند نگردد.
6-5-12 پوشش موقت فضاهای باز
1-6-5-12 کلیه پرتگاهها و دهانههای باز در قسمتهای مختلف کارگاه ساختمانی که احتمال خطر سقوط افراد را در بر دارند، باید تا زمان محصور شدن یا پوشیده شدن نهایی و یا نصب حفاظها، پوششها و نردههای دائمی و اصلی، به وسیله نردهها یا پوششهای موقت به طور محکم و مناسب حفاظت گردند.
2-6-5-12 پوشش حفاظتی موقت باید دارای شرایط زیر باشد:
الف: در مورد دهانههای باز با ابعاد کمتر از 0/45 متر، تختههای چوبی با ضخامت حداقل 25 میلیمتر.
ب: در مورد دهانههای باز با ابعاد بیشتر از 0/45 متر تا 2/5 متر، تختههای چوبی با ضخامت حداقل 50 میلیمتر.
پ: در صورت استفاده از پوششهای فولادی، پوشش مذکور باید از مقاومت لازم برخوردار باشد.
3-6-5-12 برای جلوگیری از ریزش مصالح و ابزار و همچنین حفظ محیطزیست و زیبایی منظر شهر، باید جداره خارجی ساختمان در دست احداث با استفاده از پردههای برزنتی یا پلاستیکی مقاوم پوشانده شود.
7-5-12 سقف موقت
1-7-5-12 برای سقفهای موقت که به صورت سکوهای کار مورد استفاده قرار میگیرند، باید از تختههای چوبی با ضخامت 50 میلیمتر و پهنای 250 میلیمتر که محکم به یکدیگر بسته شده باشند، استفاده شود. به علاوه فاصله تکیهگاه تختهها نباید بیش از 2/4 متر باشد.
8-5-12 تورهای ایمنی
1-8-5-12 در مواردی که نصب سکوهای کار و نردههای حفاظتی در ارتفاع بیش از 3/5 متر امکانپذیر نباشد، باید برای جلوگیری از سقوط افراد، از تورهای ایمنی با رعایت موارد زیر استفاده شود:
الف: تورهای ایمنی باید در فاصله و شرایطی که سازندگان آنها مشخص نمودهاند نصب شود، به نحوی که تور ایمنی در فاصله حداقل 2/4 متر و حداکثر 4/6 متر پایینتر از ناحیه یا تراز کاری نصب گردد تا در صورت سقوط کارگران، امکان اصابت آنها به اجسام سخت وجود نداشته باشد.
ب: برپایی و نصب تورهای ایمنی، همچنین جمعآوری و برچیدن آنها باید توسط شخص ذیصلاح و با استفاده از حمایل بند کامل بدن و طناب مهار صورت گیرد. این تورها قبل از استفاده و در مدت بهرهبرداری باید به طور مستمر توسط شخص ذیصلاح بازرسی و کنترل شود. استفاده از تورهای فرسوده و آسیب دیده به هیچ وجه مجاز نمیباشد.
پ: در استفاده و برپایی و نصب تورهای ایمنی، رعایت آئیننامه ایمنی کار در ارتفاع مصوب شورای عالی حفاظت فنی الزامی میباشد.
9-5-12 حصار حفاظتی موقت
1-9-5-12 سازهای است موقتی که برای جلوگیری از ورود افراد متفرقه و غیرمسئول به داخل محدوده کارگاه ساختمانی ساخته و بر پا میگردد.
2-9-5-12 ارتفاع حصار حفاظتی موقت نباید از کف معبر عمومی و یا فضای مجاور آن کمتر از 1/9 متر باشد.
3-9-5-12 حصار حفاظتی موقت باید در فواصل حداکثر 2 متر دارای پایههای قائم بوده و ساختمان و اجزای آن باید با توجه به شرایط زیر طراحی، ساخته و برپا گردند:
الف: بار طراحی برای محلهای کم خطر و همچنین محلهای عبور پر خطر و دارای احتمال برخورد خودروهای عبوری با حصار باید با توجه به ضوابط و مقررات "آئیننامه بارگذاری پلها (حفاظت از وسایل نقلیه و تامین ایمنی عابران پیاده)" نشریه شماره 139 دفتر تحقیقات معیارهای فنی معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری انتخاب گردد.
ب: مصالحی که برای ساخت حصار حفاظتی موقت بکار میرود باید فاقد اجزا و یا گوشههای تیز و برنده باشد، تا در صورت تماس و یا برخورد عابرین و یا کارگران با حصار برای آنها حادثهای بوجود نیاید.