ورق استنلس استیل یکی از مقاطع فلزی است و کمتر از دو درصد آن، از کربن تشکیل می‌شود. در این نوع ورق، آلیاژهای دیگری برای امکان جوشکاری و تقویت سختی وجود دارد. به هر اندازه که مقدار کربن در آلیاژهای این ورق زیادتر شود، به همان اندازه مقاومت و سختی آن هم افزایش پیدا می‌کند و البته از قابلیت شکل‌پذیری آن کاسته می‌شود. در ادامه می‌خواهیم در مورد ورق استنلس استیل، کاربرد و ویژگی‌های آن صحبت کنیم.

ورق استنلس استیل چیست؟

ورق‌های استنلس استیل بر اساس آلیاژی که دارند، تقسیم‌بندی می‌شوند. از انواع این ورق‌ها می‌توان به، استیل 300 و 400 اشاره کرد. استیل 300، ضد زنگ است. از مهم‌ترین خصوصیات استیل 400 می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• قابل استفاده در وسایل کوچک و روزمره
• مقاومت کمتر نسبت به خوردگی
• مقاوم در برابر سایش
• قابلیت پولیش‌کاری (همین ویژگی باعث می‌شود که از این ورق برای ساخت قاشق و چنگال استفاده شود)

در زمینه تزئینات و دکوراسیون از استیل سری 430 استفاده می‌شود که از نظر شکل‌پذیری و قیمت، نسبت به استیل 300 بهتر است. ورق استنلس استیل به دو صورت شیت و رول، تولید و به بازار عرضه می‌شود. این محصول، سطحی صاف و براق دارد و ضد زنگ و ضد خوردگی است.

یکی از مهم‌ترین خصوصیات ورق‌های استیل این است که نسوز، ضد اسید و همچنین روکش‌دار هستند. به نظر شما چرا ورق استنلس استیل، ضد زنگ است؟ همانطور که می‌دانید با اضافه کردن عناصری مثل کروم می‌توان به آن، خاصیت ضد زنگی بخشید. در این صورت، مانعی که بین فلز و هوا ایجاد می‌شود از زنگ‌زدگی این نوع ورق جلوگیری می‌کند.

عموماً ورق‌های فولادی با روشی به نام نورد تولید می‌شوند. نورد یکی از روش‌های شکل‌دهی فلزات است که در آن شمش فولادی از بین غلتک‌هایی عریض عبور می‌کند و به‌مرور، فاصله‌این غلتک‌ها با هم کمتر می‌شود تا در نهایت، ورق خروجی به ضخامت مورد نیاز برای تولید برسد.

استیل و استنلس استیل هر دو آلیاژهای فلزی هستند، اما تفاوت‌های قابل توجهی در خصوص خواص و کاربردهای آنها وجود دارد. استیل به طور کلی به آلیاژهای آهن و کربن اشاره دارد. این آلیاژها می‌توانند شامل عناصر دیگری مانند منگنز، سیلیکون و کروم نیز باشند. استنلس استیل نوع خاصی از استیل است، که به دلیل وجود حداقل 10.5% کروم، در برابر زنگ زدگی و خوردگی مقاومت بیشتری دارد.

انواع استنلس استیل

بسته به نوع آلیاژهای موجود، ورق‌های استنلس استیل خاصیت مکانیکی و شکل‌پذیری متفاوتی دارند. همانطور که گفته شد، هر چه میزان کربن به‌کار رفته در آنها بیشتر باشد، سختی آن نیز زیادتر خواهد بود.

ورق استنلس استیل سری 400

عناصر اصلی در آلیاژ ورق استیل سری 400، کروم و مولبیدن (MO) هستند. از این ورق، معمولاً در ساخت وسایل روزمره استفاده می‌شود. مهم‌ترین خواص این نوع ورق استیل، جوش‌پذیری بالا، مقاومت به خوردگی، ضد زنگ بودن و همچنین خاصیت مغناطیسی است. ورق استنلس استیل سری 400 گریدهای 410، 420، 430 و همچنین 446 دارد.

ورق استنلس استیل 405 دارای ترکیبات مخصوص برای جوشکاری است.
ورق استنلس استیل 408 از مقاومت بالایی در برابر حرارت برخوردار است، اما در برابر خوردگی ضعیف عمل می‌کند.
ورق استنلس استیل 409 معمولاً برای ساخت اگزوز خودرو استفاده می‌شود.
ورق استنلس استیل 410 در برابر سایش مقاوم‌تر است.
از استیل 420 برای ساخت قاشق و چنگال استفاده می‌شود.
گرید 430 عمدتا در دکوراسیون و تزئینات منزل کاربرد دارد.
ورق استنلس استیل 446 برای استفاده در پروژه‌هایی با درجه حرارت بالا، گزینه‌مناسبی است.

ورق استنلس استیل سری 300

ورق استنلس استیل سری 300، رایج‌ترین فولاد ضدزنگ استیل بوده و دارای انواع گریدهای 303، 304، ،316 ،321 و 347 است. بین تمام این گریدها، 304 به عنوان پرمصرف‌ترین ورق در بازار شناخته می‌شود و دارای خواصی مانند مقاومت به خوردگی، قابلیت جوشکاری، انعطاف‌پذیری و غیر مغناطیسی است.

از مشخصات انواع ورق استنلس استیل سری 300 می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

ورق استنلس استیل 301: قابلیت شکل‌پذیری، انعطاف‌پذیری، جوشکاری و مقاومت سایشی بالایی دارد.

ورق استنلس استیل 302: به دلیل داشتن کربن اضافه، نسبت به ورق 304 مقاوم‌تر است.

ورق استنلس استیل 303: به خاطر داشتن گوگرد و فسفر اضافه، نسبت به ورق استیل 304، قابلیت شکل‌پذیری بهتری دارد.

ورق استنلس استیل 309: در مقایسه با ورق استیل گرید 304 از مقاومت حرارتی بهتری برخوردار است.

ورق استنلس استیل 316: به دلیل داشتن آلیاژ مولیبدن، در صنایع غذایی و فرآورده‌های دارویی بسیار پرکاربرد است. همچنین به خاطر مقاومت بالا در برابر خوردگی در مقایسه با ورق 304، در صنایع دریایی بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ورق در صنایع ساعت‌سازی هم کاربردهای زیادی دارد. از ورق استنلس استیل 316 به دلیل تحمل گرمای 2000 درجه‌فارنهایت، در ساخت آستر دودکش‌ها نیز استفاده می‌شود.

ورق استنلس استیل 317: از فولاد ضد زنگ ساخته شده و به دلیل داشتن مقداری مولیبدن، در برابر آسیب مواد شیمیایی، مقاوم است. این ورق، همچنین از استحکام کششی بالا و تحمل تنش عالی برخوردار است.

ورق استنلس 321: از نظر کارایی و خاصیت، مشابه ورق 304 است و به دلیل افزودن تیتانیوم به آن در زمان جوشکاری، خطر پوسیدگی جوش در آن، بسیار کمتر است.

امروزه، ورق استنلس استیل به عنوان رایج‌ترین فولاد ضد زنگ، کاربردهای فراوانی در صنعت دارد. شاید تا به حال دقت نکرده باشید که بسیاری از اشیایی که در طول روز از آنها استفاده می‌کنیم، از فولاد استنلس استیل ساخته شده‌اند.

تفاوت‌های استیل 304 و 420 که مهم‌ترین ورق‌های استیلی هستند، از نظر حداکثر دمای قابل تحمل، کاربرد، ترکیبات، ویژگی‌ها و سختی هرکدام بررسی می‌شود.

ویژگی‌های ورق استنلس استیل

به صورت کلی ورق‌های استیل قابلیت بازیافت دارند. اما از مهم‌ترین ویژگی‌های این محصول، می‌توان موارد زیر را نام برد:

• ظاهر زیبا
• مقاوم در برابر خوردگی
• قابلیت جوشکاری
• ضدزنگ بودن
• قابلیت بازیافت
• عمر مفید و طولانی

کاربردهای ورق استنلس استیل

یکی از مهم‌ترین خاصیت‌های ورق استنلس استیل، قابلیت بازیافت‌پذیری به صورت نامحدود است که آن را به فلزی پرطرفدار تبدیل می‌کند. این ورق، کاربردهای گوناگونی در صنایع مختلف دارد، از جمله:

• صنایع غذایی
• صنایع پتروشیمی
• ساخت بدنه‌خودرو، هواپیما و کامیون
• ساخت لوازم خانگی
• ساخت بدنه، پوشش و سقف آسانسور
• ساخت قطعات بزرگ در کشتی‌سازی

تولیدکنندگان ورق استیل

ورق استنلس استیل در کشور ما تولید نمی‌شود و معمولاً از کشورهایی مانند آلمان، فرانسه، اوکراین، تایوان، چین و ژاپن وارد می‌شود.

تفاوت فولاد آلیاژی با فولاد ساده کربنی

به صورت کلی، فولادها به دو دسته‌فولاد ساده و فولاد ضد زنگ تقسیم‌می‌شوند. فولاد ساده‌کربنی دارای عناصر محدودی مثل سیلسیم، گوگرد، فسفر و منگنز است. برای آن که خاصیت ضد زنگی به آن ببخشند، مقداری کروم به آن اضافه می‌کنند که باعث افزایش مقاومت آن نیز می‌شود.

در جدول زیر می‌توانید موارد استفاده از فولاد ساده‌آلیاژی را به همراه درصد عنصری که به آن اضافه می‌شود، ببینید.

با توجه به موارد گفته شده، ورق استنلس استیل یکی از پرکاربرد‌ترین مواد اولیه در صنایع مختلف است که از مهم‌ترین ویژگی‌های آن می‌توان به سطح صاف و صیقلی، ظاهر براق و زیبا و همچنین ضد زنگ بودن آن اشاره داشت. این نوع ورق در گریدهای مختلف، تولید و روانه‌بازار می‌شود که هر کدام، در صنایع مختلفی کاربرد دارند.