اگر به کف پل‌های هوایی یا پله‌های اضطراری ساختمان محل کار یا سکونتتان نگاهی انداخته باشید بدون شک با ورق آجدار مواجه شده اید، ورق‌های فلزی که سطح آن‌ها برجستگی‌های منظم و یکنواختی دارد. ورق‌های آجدار کاربرد‌های فراوانی دارند و روش تولید آن‌ها نیز در نوع خودش جالب است. با ما همراه باشید تا روش تولید این نوع ورق را به همراه موارد استفاده آن برای شما شرح دهیم.

ورق آجدار چیست؟

ورق آجدار که با عنوان ورق شطرنجی نیز شناخته می‌شود در واقع یک صفحه فلزی است که الگوی لوزی شکلی روی آن حک شده است. آج روی فلزات مختلفی از جمله ورق سیاه، ورق روغنی و آلومینیوم حک می‌شود.

ورق فولادی آجدار چگونه ساخته می‌شود؟

اگر الگوی پیچیده لوزی شکل را در نظر نگیریم، به طور کلی فرآیند ساخت ورق آجدار نسبتاً ساده است. فرآیند تولید ورق‌های آجدار دقیقاً مانند فرآیند تولید ورق سیاه و ورق روغنی است با این تفاوت که، در زمان تولید این نوع ورق، در انتهای فرآیند تولید ورق یکی از غلتک‌ها الگویی روی خود دارد که شکل آج را روی ورق حک می‌کند. این غلتک الگوی آج را فقط از یک طرف بر روی ورق اعمال می‌کند، بنابراین فقط یک طرف ورق در معرض این غلتک قرار می‌گیرد و طرف دیگر صاف باقی می‌مانند.

در اکثر ورق‌های آجدار فقط یک طرف الگوی آج را دارد. دلیل آن این است که یک سطح این ورق صاف و بدون برجستگی باشد تا امکان استفاده آن بر روی سایر سطوح وجود داشته باشد.

فرآیند حک کردن الگو روی ورق‌های آلومینیومی معمولاً به روش فورجینگ و مانند مهر زدن است و برای فولاد معمولاً از فرآیند نورد گرم استفاده می‌شود.

به طور خلاصه در فرآیند نورد گرم یک ورقه فولادی بالاتر از دمای تبلور خود گرما داده می‌شود (تا خمیری و شکل‌پذیر شود) و سپس به وسیله مجموعه‌ای از غلتک‌های صاف به ضخامت دلخواه می‌رسد. گرم کردن فلز بالاتر از دمای تبلورش به جلوگیری از ایجاد تغییر در خواص مکانیکی به هنگام نورد کمک می‌کند.

با وجود اینکه تکنیک‌های دیگری نیز برای تولید ورق آجدار استفاده می‌شود با این حال روش نورد رایج‌ترین آن‌ها است چون چیزی که تفاوت اصلی را بین ورق نورد شده و ورق آجدار ایجاد می‌کند نوع غلتک مورد استفاده است. این فرآیند از نظر اقتصادی بسیار به صرفه است و دلیل اینکه این نوع ورق در مقایسه با ورق معمولی (چنانچه جنس و ابعاد یکسان باشد) قیمت تقریباً یکسانی دارد همین فرآیند است.

از ورق آجدار در چه مواردی استفاده می‌شود؟

این نوع ورق کاربردهای مختلفی در صنایع و مشاغل دارد. از جمله این کاربردها جعبه ابزار کامیون‌ها و انبار کانتینر در بندرگاه‌ها، سطح پله‌های اضطراری و کف پل‌های هوایی است. معمولاً راه رفتن روی سطح فلزی موجب سر خوردن و افتادن می‌شود، اما احتمالاً تاکنون شما بارها از روی ورقه‌های آجدار رد شده‌اید بدون اینکه اصلاً متوجه شوید که آن سطح آجدار بوده است. این به دلیل الگوی لوزی شکل برجسته است که به عنوان آج عمل می‌کند و خطر لیز خوردن را کاهش می‌دهد.

کاربردهای رایج

اغلب اوقات ورق آجدار برای امنیت بیشتر استفاده می‌شود، زیرا الگوی آجدار باعث ایجاد برجستگی‌هایی می‌شود که لغزیدن و افتادن را کاهش می‌دهد. به طور کلی چنانچه مردم بخواهند به طور مکرر روی یک سطح فلزی صاف راه بروند استفاده از ورق آجدار امنیت بیشتری دارد.

پله‌ها و راهروها

ورق‌های آجدار معمولاً در پلکان‌ها یا سطوح شیب‌دار نواحی صنعتی برای کاهش خطر لغزیدن روی فلز استفاده می‌شود. هم چنین از این ورق‌ها به طور خاص در پله‌های اضطراری برای افزایش کشش اصطکاکی گام‌ها روی سطح پله (زمانی که پله‌ها به خاطر برف یا باران صیقلی می‌شوند) استفاده می‌شود.

وسایل نقلیه و یدک کش‌ها

اکثر افرادی که وانت دارند تصدیق می‌کنند که دفعات زیادی به قسمت بار ماشین وارد می‌شوند. به همین دلیل، ورق آجدار اغلب اوقات به عنوان یک قسمت روی سپر و یا قسمت بار وانت‌ها، کامیون یا تریلی‌ها استفاده می‌شود، تا از لغزش احتمالی در زمان ورود به قسمت بار یا استفاده از سپر جلوگیری کند.

این کار هم چنین باعث ایجاد کشش اصطکاکی برای هل دادن یا کشیدن یک ماده به داخل یا خارج از کامیون می‌شود. به طوریکه اگر جسمی در قسمت بار وسیله نقلیه قرار گیرد با حرکت ماشین در کف قسمت بار حرکت نکرده و محکم سر جای خود باقی می‌ماند.

طراحی داخلی و خارجی ساختمان یا نمای وسایل

آلومینیوم، فولاد ضد زنگ و ورق آجدار از جنس ورق سیاه هر کدام ظاهر بسیار منحصر به فرد و پرداخت خاص خود را دارند که می‌توانند به عنوان یک وسیله تزئینی در المان‌های معماری یا وسایل داخلی خانه استفاده شوند. ورق آجدار می‌تواند به عنوان فرش پلکان (runners on stairs)(مترجم: می‌توان وسط پلکان را به طوری که گوشه‌های آن خالی باشد با ورقهای آجدار برای زیبایی کار پوشاند.)، نماهای بک اسلش شکل و قسمت بالایی میزها و موارد بیشتر نیز استفاده شود.