16-7 لوازم بهداشتی
16-7-1 دامنه
16-7-1-1 انتخاب نوع، جنس، تعداد مورد نیاز و نصب لوازم بهداشتی و شیرهای آن‌ها باید طبق الزامات این فصل از مقررات انجام گیرد.
الف) الزامات نوع، جنس، تعداد مورد نیاز و نصب لوازم بهداشتی ویژه در ساختمان‌های بهداشتی و درمانی، خارج از حدود این فصل از مقررات است.
ب) الزامات نوع، جنس، تعداد مورد نیاز و نصب لوازم بهداشتی مخصوص معلول و صندلی چرخدار، خارج از حدود این فصل از مقررات است.
16-7-2 جنس و ساخت
16-7-2-1 لوازم بهداشتی باید از مصالح چگال، بادوام و در برابر آب نفوذناپذیر ساخته شود.
الف) سطوح داخلی و خارجی لوازم بهداشتی باید صاف و بدون منفذ باشد و پس از نصب، قسمت‌هایی از این سطوح بی‌جهت پنهان نشود و یا توکار قرار نگیرد.
16-7-2-2 روی هر یک از لوازم بهداشتی، شیرها و دیگر متعلقات آن‌ها باید مارک کارخانه سازنده، یا استاندارد مورد تأییدی که ساخت بر طبق آن صورت گرفته است، به صورت ریختگی، برجسته، یا مهر پاکنشدنی نقش شده باشد.
16-7-2-3 استفاده از لوازم بهداشتی کار کرده و دست دوم، آسیب‌دیده و معیوب مجاز نیست.
16-7-2-4 لوازم بهداشتی، شیرها و دیگر متعلقات آن‌ها باید، از نظر جنس، ساخت، اندازه‌ها و آزمایش مطابق یکی از استانداردهای جدول شماره (16-7-2-4) باشد.
الف) انتخاب لوازم بهداشتی از استانداردهای دیگر به شرطی مجاز است که مشابه یکی از استانداردهای جدول شماره (16-7-2-4) و مورد تأیید باشد.
جدول شماره (16-7-2-4): استانداردهای ساخت و آزمایش لوازم بهداشتی
| نوع | جنس | شماره استاندارد | |||
| ISIRI | DIN-EN | BS-EN | BS | ||
| دستشویی | چینی | 696 | 14688-31 | – | 3402-1188 |
| توالت غربی | چینی | 696 | 997-34-33 | – | 3402 |
| توالت شرقی | چینی | 696 | – | – | – |
| فلاش تانک | – | – | – | – | 1125 |
| شیر فلوتوری | – | – | – | – | 1212 |
| زیردوشی | پلیمری | 3647 | 251-249 | 251 | – |
| سردوش | نیکل کرم | 6680 | 1112 | 1112 | 4-6340 |
| شیلنگ دوش | نیکل کرم | 6681 | 1113 | 1113 | 4-6340 |
| وان | پلیمری | 3261 | 198 | – | – |
| وان | چدنی لعابدار | – | 232 | 232 | – |
| وان | فولادی لعابدار | – | 232 | 232 | – |
| سینک | فولادی زنگ‌ناپذیر | – | 13310 | 13310 | – |
| سینک | سفالی | – | – | – | 1206 |
| پیسوار | چینی | 696 | 13407 | – | 5520 |
| پیسوار | فولادی زنگ‌ناپذیر | – | – | – | 1-4880 |
| آبخوری | – | 2526 | – | – | – |
| کاهنده جریان | نیکل کرم | 6678 | 246 | – | – |
| شیر مخلوط | نیکل کرم | 6679 | 1286 | – | – |
16-7-3 تعداد لوازم بهداشتی
16-7-3-1 کلیات
الف) تعداد لوازم بهداشتی مورد نیاز بر حسب نوع کاربری ساختمان و تعداد استفاده کنندگان، باید با رعایت الزامات مندرج در این قسمت از مقررات تعیین شود.
ب) برای هر جنس (مرد یا زن) باید لوازم بهداشتی، به تعداد لازم و به‌طور جداگانه پیش‌بینی شود، جز موارد زیر:
(1) لوازم بهداشتی خانگی؛
(2) ساختمان‌هایی که تعداد کل جمعیت آن 10 نفر یا کمتر باشد؛
(3) فروشگاه‌هایی که مواد خوراکی یا آشامیدنی را برای مصرف در همان محل می‌فروشند و تعداد کل مشتریان هم‌زمان آن‌ها کمتر از 10 نفر باشد؛
پ) تعداد توالت، دستشویی، دوش و وان باید، به نسبت جمعیت مرد و زن، برای هر یک پیش‌بینی شود. اگر تعداد مرد و زن مساوی است باید تعداد هر یک از لوازم بهداشتی نیز مساوی باشد.
ت) در محل‌های کار، گروه‌های بهداشتی (توالت، دستشویی، غیره) باید به فضای کار نزدیک باشد:
(1) فاصله افقی بین محل کار تا لوازم بهداشتی نباید بیش از 150 متر باشد. فاصله‌ای که در ارتفاع، برای دسترسی به گروه بهداشتی باید طی شود نباید بیش از یک طبقه (بالا یا پایین) باشد.
(2) در فروشگاه‌های بزرگ، فاصله افقی تا لوازم بهداشتی، نباید بیش از 90 متر باشد در محل‌های کار باید برای مراجعان و کارکنان، لوازم بهداشتی جداگانه پیش‌بینی شود، مگر آنکه تعداد مراجعان کمتر از 150 نفر در روز باشد.
ث) در فضاهای عمومی مانند رستوران، باشگاه، مراکز عمومی و تجاری، باید برای مراجعان و کارکنان لوازم بهداشتی جداگانه پیش‌بینی شود.
(1) در فروشگاه‌ها و مراکز عمومی، که در آن‌ها مواد خوراکی و آشامیدنی برای مصرف در همان محل فروخته نمی‌شود، اگر تعداد مراجعان در روز کمتر از 150 نفر باشد، لازم نیست برای آن‌ها لوازم بهداشتی جداگانه پیش‌بینی شود.
16-7-3-2 تعداد لوازم بهداشتی مورد نیاز
الف) تعداد لوازم بهداشتی مورد نیاز، برحسب نوع کاربری ساختمان و تعداد استفاده کنندگان، دست‌کم باید برابر ارقام جدول شماره (16-7-3-2) "الف"باشد.
(1) تعداد لوازم بهداشتی در ساختمان‌های با کاربری‌های دیگر، باید با تأیید ناظر ساختمان باشد.
(2) برای استفاده کنندگانی که تعداد آن‌ها مضربی از ارقام جدول شماره (16-7-3-2) "الف" نیستند، باید ارقام بالاتر را که مضربی از ارقام جدول است انتخاب کرد.
جدول شماره (16-7-3-2) "الف:" حداقل تعداد لوازم بهداشتی بر حسب تعداد استفاده کنندگان
| نوع کاربری ساختمان | توالت(1) | دستشویی | وان-دوش | آبخوری | ||
| تأتر،سینما، سالن اجتماعات | مردانه | 1 عدد برای125 نفر | 1 عدد برای 20 نفر | – | 1 عدد برای 500 نفر | |
| زنانه | 1 عدد برای 65 نفر | |||||
| امکان مذهبی | مردانه | 1 عدد برای 50 نفر | 1 عدد برای 100 نفر | – | 1 عدد برای 300 نفر | |
| زنانه | 1 عدد برای 50 نفر | |||||
| رستوران- سالن پذیرایی | مردانه | 1 عدد برای 75 نفر | 1 عدد برای 200 نفر | – | 1 عدد برای 500 نفر | |
| زنانه | 1 عدد برای 75 نفر | |||||
| فروشگاه (2) | مردانه | 1 عدد برای 500 نفر | 1 عدد برای 750 نفر | – | 1 عدد برای 1000 نفر | |
| زنانه | 1 عدد برای 500 نفر | |||||
| فروشگاه (3) | مردانه | 1 عدد برای 25 نفر | 1 عدد برای 40 نفر | – | 1 عدد برای 100 نفر | |
| زنانه | 1 عدد برای 25 نفر | |||||
| وزشگاه – استخر | 1 عدد برای 75 نفر | 1 عدد برای 100 نفر | 1 عدد برای 15 نفر | 1 عدد برای 500 نفر | ||
| ساختمان‌های آموزشی | مردانه | 1 عدد برای 50 نفر | 1 عدد برای 50 نفر | – | 1 عدد برای 100 نفر | |
| زنانه | 1 عدد برای 50 نفر | |||||
| ساختمان‌های صنعتی (7) | مردانه | 1 عدد برای 100 نفر | 1 عدد برای 40 نفر | 1 عدد برای 35 نفر (7) | 1 عدد برای 100 نفر | |
| زنانه | 1 عدد برای 50 نفر | |||||
| بیمارستان | بیماران (4)و(5) | مردانه | 1 عدد برای 8 نفر | 1 عدد برای 10 نفر | 1 عدد برای 15 نفر | 1 عدد برای 100 نفر |
| زنانه | 1 عدد برای 8 نفر | |||||
| کارکنان | مردانه | 1 عدد برای 25 نفر | 1 عدد برای 35 نفر | – | 1 عدد برای 100 نفر | |
| زنانه | 1 عدد برای 25 نفر | |||||
| مراجعان | مردانه | 1 عدد برای 75 نفر | 1 عدد برای 100 نفر | – | 1 عدد برای 500 نفر | |
| زنانه | 1 عدد برای 75 نفر | |||||
| زندان | زندانیان | 1 عدد برای 15 نفر | 1 عدد برای 25 نفر | 1 عدد برای 30 نفر | 1 عدد برای 100 نفر | |
| زندان بانان | 1 عدد برای 25 نفر | 1 عدد برای 35 نفر | – | 1 عدد برای 100 نفر | ||
| مراجعان | 1 عدد برای 75 نفر | 1 عدد برای 100 نفر | – | 1 عدد برای 500 نفر | ||
| هتل و متل (6) (عمومی | مردانه | 1 عدد برای 10 نفر | 1 عدد برای 10 نفر | 1 عدد برای 8 نفر | 1 عدد برای 100 نفر | |
| زنانه | 1 عدد برای 10 نفر | |||||
| آپارتمان | 1 عدد هر آپارتمان | 1 عدد هر آپارتمان | 1 عدد هر آپارتمان | – | ||
| خوابگاه | 1 عدد برای 10 نفر | 1 عدد برای 10 نفر | 1 عدد برای 8 نفر | 1 عدد برای 100 نفر | ||
| انبار | 1 عدد برای 100 نفر | 1 عدد برای 100 نفر | 1 عدد برای 15 نفر(7) | 1 عدد برای 1000 نفر | ||
| ساختمان اداری | مردانه | 1 عدد برای 20 نفر | 1 عدد برای 25 نفر | – | 1 عدد برای 75 نفر | |
| زنانه | 1 عدد برای 20 نفر | |||||
| ترمینال مسافری (هوایی، دریایی، اتوبوس) | مردان | 1 عدد برای 100 نفر | 1 عدد برای 200 نفر | – | 1 عدد برای 1000 نفر | |
| زنانه | 1 عدد برای 75 نفر | |||||
(1) حداکثر به تعداد 67 درصد توالت مورد نیاز برای مردان، می‌توان به جای توالت، پیسوار نصب کرد.
(2) ارقام برای مراجعان است.
(3) ارقام برای کارکنان است.
(4) اتاق بستری یک تختی، هر اتاق باید یک دستشویی، یک توالت، یک دوش یاوان داشته باشد. اتاق بستری چند تختی دست کم باید یک دستشویی داشته باشد.
(5) توالت بیماران و کارکنان باید جدا باشد.
(6) در هر اتاق خواب یک، دو یا سه تختی، یک دستشویی، یک توالت و یک دوش یاوان باید باشد. ارقام جدول برای استفاده عمومی است.
(7) پیش‌بینی دست کم یک دوش اضطراری و یک چشم‌شوی در ساختمان‌های مرتبط با نگهداری وکاربری مواد شیمیایی لازم است.
16-7-4 نصب لوازم بهداشتی
16-7-4-1 کلیات
الف) آن دسته از لوازم بهداشتی که روی کف یا به دیوار نصب می‌شوند و لوله فاضلاب از کف یا دیوار به آن‌ها متصل می‌شود، باید با پیچ و مهره و فلنج، از نوع مقاوم در برابر خوردگی، به کف یا دیوار محکم شوند.
ب) اتصال لوله خروجی فاضلاب لوازم بهداشتی، که به لوله فاضلاب خروجی از کف یا دیوار متصل می‌شود، باید کاملاً آب بند و هوابند باشد.
پ) اتصال لوله ورودی آب به لوازم بهداشتی باید به نحوی باشد که برگشت جریان اتفاق نیفتد.
ت) دستشویی، توالت غربی، پیسوار و دیگر لوازم بهداشتی که به دیوار نصب می‌شوند، باید طوری به اجزای ساختمان متصل و محکم شوند که وزن این لوازم بهداشتی به لوله‌ها و اتصالها وارد نشود.
ث) لوازم بهداشتی باید در وضعیت تراز به موازات سطح دیوارهای مجاور نصب شوند.
ج) فشار و میزان آب مورد نیاز برای لوازم بهداشتی باید مطابق با بند (16-4-3-5) باشد.
16-7-4-2 دسترسی
الف) لوازم بهداشتی باید به نحوی نصب شوند که تمیز کردن سطوح آن‌ها و سطوح کف و دیوار اطراف آن‌ها به آسانی ممکن باشد.
(1) به منظور سهولت تمیز کردن کف بهتر است لوله‌های هر یک از لوازم بهداشتی، از سطوح دیوار نزدیک آن به شبکه لوله‌کشی ساختمان متصل شود.
ب) دسترسی به اتصالات توکار
(1) اگر اتصال لوله‌های لوازم بهداشتی از نوع فشاری با واسطه لاستیک یا مواد آب بند دیگر باشد، باید به منظور دسترسی به این نوع اتصال، به دیوار پشت آن یک صفحه بازشدنی نصب شود، یا فضای سرویس در اطراف آن پیش‌بینی شود، یا روش‌های دیگری که این دسترسی را آسان کند، اتخاذ شود.
(2) اگر نتوان امکان دسترسی را فراهم کرد، اتصال از نوع فشاری مجاز نیست و اتصال باید از نوع صلب مانند اتصال لحیمی، جوشی، دنده‌ای و غیره باشد.
16-7-4-3 سرریز
الف) آن دسته از لوازم بهداشتی که ممکن است دهانه تخلیه فاضلاب آن‌ها، با درپوش موقتی مسدود شود، باید سرریز داشته باشد.
(1) سرریز باید در ارتفاعی باشد که، در زمان بسته بودن درپوش، سطح آب هرگز نتواند از تراز سرریز بالاتر رود، و هنگام باز شدن درپوش و تخلیه آب، هیچ آبی در مجاری سرریز باقی نماند.
ب) لوله تخلیه آب سرریز باید به لوله فاضلاب خروجی از لوازم بهداشتی، قبل از سیفون، متصل شود.
(1) سرریز آب فلاش تانک توالت یا پیسوار باید در داخل همان لوازم بهداشتی بریزد که این فلاش تانک برای شستشوی آن‌ها نصب شده است.
16-7-5 الزامات انتخاب و نصب
16-7-5-1 دستشویی
الف) روی دهانه تخلیه آب دستشویی باید شبکه قابل برداشتن و مقاوم در برابر خوردگی قرار گیرد.
ب) دهانه تخلیه آب دستشویی باید با امکان قرار دادن درپوش موقتی باشد و دستشویی سرریز داشته باشد.
پ) قطر دهانه تخلیه آب دستشویی باید دست‌کم 32 میلی‌متر ( اینچ) باشد.
ت) اگر دستشویی به صورت لگن‌های سرتاسری باشد، هر 50 سانتی‌متر طول آن باید به عنوان یک دستشویی تلقی شود و همه الزامات مندرج در این مقررات در مورد آن رعایت شود.
ث) فاصله محور دستشویی از سطح دیوار مجاور یا هر مانع دیگر، نباید کمتر از 45 سانتی‌متر باشد.
16-7-5-2 توالت غربی
الف) توالت غربی باید طوری نصب شود که فاصله محور آن از سطح دیوار مجاور یا هر مانع دیگر، کمتر از 45 سانتی‌متر و از محور لوازم بهداشتی دیگر کمتر از 76 سانتی‌متر نباشد. جلو توالت غربی باید دست‌کم 50 سانتی‌متر تا دیوار یا درِ مقابل آن جای خالی پیش‌بینی شود.
(1) اتاقک توالت غربی نباید کمتر از 90 سانتی‌متر پهنا و 150 سانتی‌متر درازا داشته باشد.
ب) در فضاهای عمومی، توالت غربی باید از نوع بزرگ باشد و نشیمن‌گاه و در لولایی قابل برداشتن داشته باشد.
پ) توالت غربی باید از نوعی باشد که هر بار پس از ریزش و تخلیه آب، همواره مقداری آب در لگن آن باقی بماند.
ت) نشیمن‌گاه و در لولایی توالت غربی، از نظر اندازه باید متناسب با لگن و از نظر جنس مقاوم در برابر رطوبت باشد.
ث) لوله خروجی فاضلاب توالت غربی باید با یک زانوئی 80 ×100 میلی‌متر (3×4 اینچ) و یا با یک فلنج به همین اندازه به لوله فاضلاب ساختمان متصل شود.
ج) اتصال لوله تخلیه فاضلاب توالت غربی به لوله فاضلاب ساختمان، از طریق کف اتاقک یا دیوار، باید کاملاً آب بند باشد.
16-7-5-3 توالت شرقی
الف) توالت شرقی باید طوری نصب شود که فاصله محور طولی آن از سطح دیوار مجاور یا هر مانع دیگر، کمتر از 45 سانتی‌متر، و از محور طولی لوازم بهداشتی دیگر کمتر از 76 سانتی‌متر نباشد.
جلو توالت شرقی باید دست‌کم 50 سانتی‌متر تا دیوار یا درِ مقابل آن جای خالی پیش‌بینی شود.
(1) اتاقک توالت شرقی نباید کمتر از 90 سانتی‌متر پهنا و 150 سانتی‌متر درازا داشته باشد.
ب) توالت شرقی باید از نوع تخت یا کشکولی و از جنس مقاوم در برابر نفوذ آب و رطوبت باشد.
پ) سطوح آشکار توالت شرقی باید صاف و صیقلی و بدون گوشه‌های زائدی، که شستشو و تمیز کردن آن را مشکل کند، باشد.
ت) ساخت لگن توالت شرقی باید طوری باشد که به هنگام شستشو آب از آن به کف اتاقک جریان نیابد و پس از تخلیه آب، در هیچ یک از نقاط سطح آن آب باقی نماند و کاملاً تخلیه شود.
ث) قطر اسمی لوله فاضلاب خروجی از توالت شرقی باید دست‌کم 100 میلی‌متر (4 اینچ) باشد.
ج) اتصال لوله تخلیه فاضلاب توالت شرقی به لوله فاضلاب ساختمان، از طریق کف اتاقک، باید کاملاً آب بند و گازبند باشد.
چ) به هنگام شستشوی لگن توالت شرقی، نباید از درزهای اطراف لگن، آب به داخل اجزای ساختمانی کف اتاقک نفوذ کند.
16-7-5-4 پیسوار
الف) پیسوار باید طوری نصب شود که فاصله محور آن از سطح دیوار مجاور یا هر مانع دیگر، کمتر از 40 سانتی‌متر و از محور لوازم بهداشتی دیگر کمتر از 76 سانتی‌متر نباشد. جلو پیسوار باید دست‌کم 50 سانتی‌متر، تا دیوار یا درِ مقابل آن جای خالی پیش‌بینی شود.
ب) پیسوارهایی که در فضاهای عمومی نصب می‌شوند باید سیفون آشکار و قابل دسترسی داشته باشند.
پ) کف و دیوار اطراف پیسوار باید دست‌کم تا 60 سانتی‌متر از جلو و به ارتفاع 120 سانتی‌متر از کف و 60 سانتی‌متر در هر طرف، با مواد آب بند و مقاوم در برابر نفوذ رطوبت ساخته شود و سطوح آن کاملاً صاف و صیقلی باشد.
16-7-5-5 دوش
الف) لوله قائم باید با بست به دیوار پشت دوش ثابت و محکم شود.
ب)کابین دوش
(1) سطح اتاقک دوش باید دست کم 0/6 متر مربع باشد.
(2) کابین دوش ممکن است اشکال مختلف داشته باشد. در حالت مربع هر ضلع، در حالت مثلث ارتفاع، و در حالت دایره یا بیضی قطر آن نباید کمتر از 75 سانتی‌متر باشد. فضایی که برای شیر، جاصابونی، دستگیره و دیگر متعلقات لازم است باید خارج از اندازه‌های داده شده برای اتاقک دوش باشد.
(3) دیوارهای اطراف اتاقک باید دست کم تا ارتفاع 1/80 متر با مواد آب بند و مقاوم در برابر نفوذ رطوبت ساخته شود و سطوح آن کاملاً صاف و صیقلی و قابل شستشو باشد.
(4) پنجره و درهای شیشه‌ای اتاقک دوش باید طبق استانداردهای ایمنی باشد.
پ) کف کابین یا زیردوشی
(1) کف اتاقک دوش یا زیردوشی باید به حالت تراز روی زیرسازی نرم و صاف کار گذاشته شود.
(2) کف اتاقک دوش یا زیردوشی باید کاملاً بدون درز، آب بند و مقاوم در برابر نفوذ رطوبت باشد.
(3) لبه‌های زیردوشی باید در همه طرف 50 میلی‌متر نسبت به کف آن بالاتر باشد.
(4) اتصال لوله فاضلاب تخلیه زیردوشی یا کفشوی کف اتاقک به لوله فاضلاب ساختمان باید کاملاً آب بند و گازبند باشد. از درزهای اطراف کفشوی یا زیردوشی نباید آب و رطوبت به داخل اجزای ساختمان نفوذ پیدا کند.
(5) قطر اسمی لوله تخلیه کفشوی کف اتاقک یا زیردوشی نباید از 50 میلی‌متر (2اینچ) کمتر باشد. روی دهانه تخلیه باید شبکه مقاوم در برابر خوردگی و قابل برداشتن نصب شود که سوراخ‌های آن از 6 میلی‌متر بزرگتر نباشد.
(6) اگر در یک فضای ساختمان چند اتاقک دوش، فقط با یک دهانه تخلیه پیش‌بینی شده باشد شیب‌بندی کف باید طوری صورت گیرد که فاضلاب یک اتاقک از داخل اتاقک دیگر عبور نکند.
16-7-5-6 وان
الف) اگر وان توکار نصب می‌شود، باید درزهای اطراف آن کاملاً آب بند و مقاوم در برابر نفوذ آب و رطوبت باشد.
ب) روی دهانه تخلیه آب وان، باید شبکه قابل برداشتن و مقام در برابر خوردگی قرار گیرد.
پ) قطر اسمی لوله خروجی فاضلاب وان باید دست کم 40 میلی‌متر ( اینچ) باشد. روی دهانه خروجی فاضلاب وان باید امکان قرار دادن در پوش موقتی پیش‌بینی شود و وان سرریز داشته باشد.
ت) اتصال لوله فاضلاب خروجی وان به لوله فاضلاب ساختمان، و سیفون آن، باید قابل بازدید و دسترسی باشد.
ث) پنجره و درهای شیشه‌ای اتاقک وان باید طبق استانداردهای ایمنی باشد.
16-7-5-7 آب خوری (آب سرد کن)
الف) آبخوری نباید در فضای توالت یا حمام نصب شود.
ب) از دهانه خروجی آب از آب خوری، آب باید طوری ریزش کند که پس از خروج به روی دهانه برنگردد و آن را آلوده نسازد.
پ) دهانه خروجی آب باید بالاتر از سطح تراز سرریز آب داخل تشتک رویه آبخوری باشد.
16-7-5-8 سینک
الف) روی دهانه تخلیه آب سینک باید شبکه یا سبدی قرار گیرد که در برابر خوردگی مقاوم و قابل برداشتن باشد.
ب) اگر دهانه تخلیه آب سینک با امکان قرار دادن درپوش موقتی باشد باید برای لگن سینک سرریز پیش‌بینی شود.
پ) قطر دهانه تخلیه آب سینک باید دست‌کم 40 میلی‌متر ( اینچ) باشد.
ت) اگر سینک به صورت لگن سرتاسری باشد باید هر 50 سانتی‌متر طول آن به عنوان یک سینک مستقل تلقی شود و همه الزامات مندرج در این مقررات در مورد آن رعایت شود.
16-7-5-9 کفشوی
الف) قطر اسمی دهانه خروجی کفشوی نباید از 50 میلی‌متر (2 اینچ) کمتر باشد.
(1) در ساختمان‌های عمومی قطر اسمی دهانه خروجی کفشوی نباید کمتر از 80 میلی‌متر (3 اینچ) باشد.
ب) کفشوی باید شبکه قابل برداشتن داشته باشد.
(1) دهانه خروجی کفشوی و سیفون آن باید قابل دسترسی باشد و بتوان به سهولت آن را تمیز کرد.
پ) در اتاق هوارسان، که فضای اتاق به عنوان پلنوم هوای ورودی به دستگاه عمل می‌کند، کفشوی نباید با اتصال مستقیم به لوله‌کشی فاضلاب ساختمان متصل شود. در این حالت اتصال کفشوی به شبکه فاضلاب باید از نوع غیرمستقیم باشد.
16-7-5-10 ماشین رختشویی
الف) اتصال لوله آب از لوله‌کشی آب آشامیدنی به ماشین باید با فاصله هوایی یا لوازم جلوگیری از برگشت جریان صورت گیرد، مگر آنکه لوازم جلوگیری از برگشت جریان در داخل ماشین پیش‌بینی شده باشد.
ب) فاضلاب خروجی از ماشین رختشویی باید با اتصال غیرمستقیم به لوازم بهداشتی دیگر، کفشوی یا علم فاضلاب بریزد.
16-7-5-11 ماشین ظرفشویی
الف) اتصال لوله آب از لوله‌کشی آب آشامیدنی به ماشین با فاصله هوایی یا لوازم جلوگیری از برگشت جریان صورت گیرد، مگر آنکه لوازم جلوگیری از برگشت جریان در داخل ماشین پیش‌بینی شده باشد.
فاضلاب خروجی از ماشین ظرفشویی باید با اتصال غیرمستقیم به لوازم بهداشتی دیگر، کفشوی یا علم فاضلاب بریزد.
16-7-5-12 شستشوی توالت و پیسوار
الف) توالت، پیسوار و لوازم بهداشتی دیگری که تخلیه فاضلاب آن‌ها با عمل سیفونی صورت می‌گیرد، باید به فلاش والو یا فلاش تانک مجهز باشد، که هر بار مقدار معینی آب برای شستشوی لگن و پر کردن دوبارة سیفون از آن ریزش کند.
(1) هر توالت یا پیسوار باید یک عدد فلاش والو یا فلاش تانک مخصوص خود داشته باشد.
(2) توالت در ساختمان‌های عمومی با فلاش والو و در ساختمان‌های دیگر با فلاش تانک باشد.
ب) فلاش تانک
(1) اگر فلاش تانک با فرمان دستی کار می‌کند، باید به کمک شیر شناور یا هر مکانیسم دیگری، پس از هر بار ریزش آب، دوباره تانک را، تا تراز معین از آب پرکند و پس از آن شیر فلوتوری ورود آب کاملاً بسته شود.
(2) فلاش تانک خودکار باید وسیله‌ای داشته باشد که به طور منظم، پس از گذشت هر فاصله زمانی معین، عمل ریزش آب را به طور کامل انجام دهد.
(3) هر فلاش تانک باید یک شیر شناور ضد جریان سیفونی داشته باشد.
(4) دهانه ورود آب به تانک باید دست‌کم 40 میلی‌متر بالاتر از دهانه سرریز باشد.
(5) هر فلاش تانک باید اتصال سرریز داشته باشد، تا در صورت سرریز کردن، آب را به داخل لگن توالت یا پیسوار بریزد. قطر لوله سرریز آب باید طوری انتخاب شود که در زمان حداکثر جریان آب ورودی به تانک مانع از بالا رفتن تراز سطح آب تانک شود. دهانه خروجی انتهای لوله سرریز باید از تراز سر ریز لگن توالت یا پیسوار بالاتر باشد.
(6) همه اجزای فلاش تانک باید، برای تعمیر و تعویض، قابل دسترسی باشد.
پ) فلاش والو
(1) به منظور جلوگیری از برگشت جریان، روی لوله ورودی آب به فلاش والو باید خلاءشکن قابل دسترسی نصب شود، مگر آنکه مکانیسم جلوگیری از برگشت جریان در فلاش والو پیش‌بینی شده باشد.
(2) انتخاب فلاش والو باید با رعایت صرفه‌جویی در مصرف آب صورت گیرد. میزان فشار ورودی آب به فلاش والو باید حداقل 10/5 متر ستون آب (15پوند بر اینچ مربع) باشد.
(3) فلاش والو باید از نوعی باشد که یک سیکل کامل ریزش آب و باز و بسته شدن جریان را، به طور خودکار و بر اثر فشار آب ورودی، بتواند انجام دهد.
(4) فلاش والو باید وسیله تنظیم داشته باشد تا بتوان مقدار آب ریزشی آن را تنظیم کرد.
