6-4 الزامات عمومی نورگیری و تهویه فضاها
1-6-4 هر فضایی که الزاماً به نور طبیعی نیاز دارد، باید حداقل دارای یک یا چند در و پنجرة شیشه‌ای با سطوح نورگذر مشابه باشد که در انطباق با مقررات این مبحث و سایر ضوابط شهرسازی به طور مستقیم رو به معبر عمومی یا فضای باز قرار گیرد.
2-6-4 تمام فضاهایی که مورد استفاده اشخاص قرار می‌گیرند، باید مطابق با مقررات این مبحث و مندرجات مباحث چهاردهم و نوزدهم مقررات ملی ساختمان به طور طبیعی یا مکانیکی تعویض هوا داشته باشند.
1-2-6-4 استفاده از تعویض هوای مکانیکی به جای تعویض هوای طبیعی تنها در فضاهایی مجاز است که تعویض هوای آن‌ها لازم بوده، اما ملزم به تعویض هوای طبیعی نشده‌اند.
2-2-6-4 در صورت استفاده از تعویض هوای مکانیکی، این سیستم باید از روش‌های متعارف مهندسی بهره ببرد. جایی که استفاده از تعویض هوای مکانیکی الزامی شده یا به عنوان جایگزین تعویض هوای طبیعی مطرح شده، باید مقدار هوایی لازم و الزامات هواکش‌ها، کانال‌ها، فیلترها، و دیگر جزئیات در انطباق با مندرجات مبحث چهاردهم مقررات ملی ساختمان باشد.
3-2-6-4 در سیستم‌های گرمایش یا سرمایش، هوای برگشت یک واحد تصرف نباید از طریق چرخه برگشت هوای واحد تصرف دیگر تأمین شود. مگر آن که در مقررات اختصاصی تصرف‌ها به گونه‌ای دیگر تعیین شده باشد.
4-2-6-4 فضاهایی که برای آن‌ها مقررات خاصی وضع نشده است، ولی امکان ایجاد گرد و غبار، دود، گاز، بخار و دیگر شرایط زیان‌آور و مخاطره‌آمیز در آن‌ها وجود دارد، به منظور حفظ سلامت بهره‌برداران و ممانعت از ایجاد حریق و خطر انفجار باید به طور مجزا مطابق با مقررات مباحث سوم و چهاردهم مقررات ملی ساختمان ایران تهویه و تعویض هوا شوند.
3-6-4 حداقل الزامی سطوح نور گذر و بازشوها برای فضاهای مختلف طبق جدول 4-6 و سایر مندرجات این بند محاسبه می‌گردد. به منظور استفاده بهتر از جدول، حداقل اندازه‌ای الزامی فضاها نیز در آن گنجانده شده است.
1-3-6-4 در صورت استفاده از انواع شیشه‌های مات و آجر شیشه‌ای و پلاستیک با ضریب نورگذر کمتر از شیشه شفاف، باید سطحی که نور معادل آن را تأمین کند، جایگزین گردد.
2-3-6-4 در تعیین سطوح نورگذر و بازشوهای الزامی فضاها، تعیین میزان دقیق این سطوح با توجه به نوع تصرف و فضای مورد نظر، ویژگی‌های مکانی، جغرافیایی و اقلیمی و هم‌چنین الزامات ایمنی آن‌ها، به روش‌های مندرج در مباحث نوزدهم، چهاردهم، هجدهم و سوم مقررات ملی ساختمان الزامی است.
جدول 4-6-1 الزامات نور و هوا و محدودیت‌های الزامی فضاها
| الزامی بودن تهویه طبیعی | الزام بودن نور طبیعی | حداقل سطح بازشوی تهویه | نسبت سطح بازشوی تهویه به سطح کف فضا | پیش‌بینی سطح شیشه پنجره نسبت به سطح کف | الزامات حداقل فضا | اتاق و فضای مورد نظر | |||
| سطح نورگذر در بیش از یک دیوار یا به فاصله کمتر از 4/5 متر از دیوار مقابل | سطح نورگذر در یک دیوار به فاصله بیش از 4/5 متر از دیوار مقابل | حداقل ارتفاع به متر | حداقل سطح به متر مربع | حداقل عرض به متر | |||||
| + | + | – | 1:16 | 1:8 | 1:7 | 2/60* | 12/00 | 2/70* | فضای اقامت اصلی واحد مسکونی |
| 1:8 | 1:7 | 2/40 | 6/5 | 2/15 | فضاهای اقامت دیگر | ||||
| 1:8 | 1:7 | 2/40 | – | – | فضاهای منضم به فضای اصلی | ||||
| 1:4 | 1:4 | 2/40 | 6/5 | 2/15 | فضاهای نورگیر از محفظه آفتابگیر | ||||
| – | – | – | 1:25 | 1:25 | 1:25 | 2/1 | – | – | فضاهای انباری |
| +** | +** | – | 1:16 | 1:8 | 1:8 | 2/40 | 5/5 | 1/80 | آشپزخانه مسکونی |
| -** | -** | 1:8 | 1:8 | 2/40 | – | – | آشپزخانه دیواری | ||
| + | + | – | 1:16 | 1:8 | 1:7 | 2/60* | 14/5 | 3/00* | اتاق نشیمن و غذاخوری یا چندمنظوره |
| +** | +** | – | 1:16 | 1:8 | 1:7 | 2/40 | 7/5 | 2/15 | اتاق آشپزخانه و غذا خوردن |
| + | + | – | 1:16 | 1:8 | 1:7 | 2/60* | 20 | 3/00* | اتاق اقامت، پختن و غذا خوردن |
| – | – | 0/18 | 1:20 | 1:10 | 1:10 | 2/1 | – | – | فضاهای بهداشتی |
| – | – | – | 1:25 | 1:20 | 1:20 | 2/20 | – | – | توقفگاه سواره کوچک |
| 1:8 | 1:8 | 2/40 | – | – | توقفگاه سواره متوسط و بزرگ | ||||
| – | – | – | 1:16 | 1:8 | 1:8 | 2/40 | – | – | فضای اشتغال (اداری یا تجاری) |
| – | – | 0/90 | 1:25 | 1:25 | 1:25 | 2/1 | – | – | راهروهای عمومی و دسترس‌های خروج |
| – | – | 0/45 | 1:16 | 1:8 | 1:8 | – | – | – | راه‌پله‌ها (در هر طبقه) |
| – | – | بسته به نوع استفاده | 1:25 | 1:25 | 2/40 | – | – | زیرزمین‌ها | |
| – | – | بسته به اندازه و نوع استفاده | 1:8 | 1:8 | 2/40 | – | – | فروشگاه‌ها | |
| – | – | – | 1:12 | مقررات خاص براساس نوع کار | – | – | فضای اشتغال (صنعتی) | ||
| + | + | – | 1:12 | 1:5 | 1:5 | 3/00 | – | – | کلاسهای درس تا متوسطه (بالای 20 نفر) |
| + | + | – | 1:16 | 1:4 | 1:4 | 2/40 | – | – | محفظه آفتابگیر |
| – | – | بسته به نوع استفاده | 1:8 | 1:8 | 3/00 | – | – | فضاهای جمعی (بالای 20 نفر) | |
* برای حداقل عرض و ارتفاع الزامی فضاهای اقامت اصلی به مقررات اختصاصی ساختمان‌های مسکونی مراجعه شود.
** برای اندازه‌ها و شرایط نورگیری و تهویه آشپزخانه واحد مسکونی، به مقررات اختصاصی این ساختمان‌ها مراجعه شود.
