آستر رسی ژئوسینتتیکی (پوشش رسی ژئوسینتتیکی)
معنی
آسترهای رسی ژئوسینتتیکی به عنوان زیرمجموعهای از ژئوسینتتیکهای کامپوزیتی متشکل از دولایه فوقانی و تحتانی ژئوتکستایل در برگیرنده نوعی رس (بنتونیت سدیم) میباشند. ورقهای فوقانی و تحتانی از انواع تکستایلهای بافته و نبافته میباشند که به یکی از روشهای کوک زنی و سوزنزنی به هم دوخته شده و لایه رسی میانی را در برمیگیرند. بعضاً برای تثبیت دوخت دولایه، افزایش نفوذناپذیری و دوام آستر رسی در طول زمان در برابر خزش، از روش حرارتدهی پس از اجرای دوخت استفاده میشود. کاربرد عمده آسترهای رسی به عنوان لایه نفوذناپذیر و سدگر جریان میباشد. مقدار خاک رس میانی درحدود 5 کیلوگرم در هر مترمربع میباشد که مقدار دقیق آن بسته به مشخصات معدن بنتونیت سدیم تعیین میشود. بنتونیت سدیم چنانچه در مجاورت سیال قرار گیرد، متورم شده و حالت لزج به خود میگیرد. هیدراته شدن بنتونیت سدیم در حالت محصورشده، موجب اتساع لایه رسی و ایجاد لایه با نفوذپذیری بسیار پایین میشود. از ویژگیهای آسترهای رسی نصب آسان و سریع این آسترها، بدون نیاز به جوشکاری درزها میباشد. انعطافپذیری آسترهای رسی امکان نصب این آسترها را در سطوح غیرصاف و ناهموار فراهم میآورد. هرچند برای افزایش کارایی مناسب است، محل اجرا تسطیح و تراز شود. اتساع و تورم بنتونیت سدیم به این ماده خاصیت خودترمیمی میبخشد به طوری که در صورت آسیب دیدن آستر، بنتونیت سدیم قابلیت اتساع و ترمیم محل آسیبدیده را دارا میباشد. برای اجرای درزها در آسترهای رسی، استفاده از روش همپوشانی متداول میباشد. به منظور کنترل کیفیت و ارزیابی مشخصات فنی آسترهای رسی محدودهای از انواع آزمایشهای فیزیکی، مکانیکی، هیدرولیکی و دوام تعریف شده است که از آن جمله میتوان به آزمونهای کشش عریض و کشش پوسته شدن، اندازهگیری شاخص جریان، نفوذپذیری در مقابل قلیا و آزمونهای هوازدگی اشاره نمود. آسترهای رسی ژئوسینتتیکی دارای کاربردهای وسیعی از جمله، آببندی کانالهای آبرسانی و دریاچههای مصنوعی، آببندی سدها، ایجاد لایه نفوذپذیر محلهای دفن زباله شهری و صنعتی هستند.
[مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان]